Ομορφα νεαρά αγόρια και κορίτσια ρίχνονται στη μάχη της αναζήτησης likes και followers (ακόλουθων), του προσωπικού τους κοινού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που παρακολουθεί τις αναρτήσεις τους, τις επικροτεί και τις αναπαράγει, σε μια τάση που ξεκίνησε ως ανάγκη κοινωνικοποίησης ή αποδοχής για να εξελιχθεί σήμερα σε μια χρονοβόρα ενασχόληση με επαγγελματικές προεκτάσεις.
Τα τελευταία δύο χρόνια το ενδιαφέρον του κοινού, κυρίως του νεανικού, και των διαφημιστών στρέφεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου κυριαρχεί η εικόνα, είτε η φωτογραφία, όπως στο Instagram, είτε το βίντεο, όπως στο Vlogging (video blogging) στο Youtube.
Στόχος, όχι απλά η προβολή του χρήστη αλλά η μετατροπή του σε influencer, σε κάποιον δηλαδή που επηρεάζει τον τρόπο συμπεριφοράς των άλλων χρηστών. Απώτερος στόχος, η προώθηση προϊόντων επί πληρωμή ή οι ευκαιρίες για καριέρα στον χώρο του θεάματος και στη διαφήμιση…
Οπως μας εξηγεί ο Δ., στέλεχος μεγάλης διαφημιστικής που θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του, η αναζήτηση για νέα πρόσωπα και influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι συνεχής:
«Παλιότερα είχαμε τους influencers για ένα πιο νεανικό κοινό. Τώρα είναι για όλες τις ηλικίες. Βλέπεις προσωπικότητες-διασημότητες από τα παραδοσιακά μέσα (π.χ. τηλεόραση-μουσική) να στρέφονται στο Instagram και το Youtube. Στην Ελλάδα έχουμε μια αρκετά δυναμική αγορά καταναλώνοντας πολύ περιεχόμενο ειδικά στο Youtube. Το παράδοξο είναι ότι πλέον μερικές φορές πιο εύκολα πληρώνεις έναν influencer ή youtuber παρά μια διασημότητα».
Ο καλός influencer πρέπει να κερδίζει συνεχώς ακόλουθους. Για να το καταφέρει, χρειάζεται να βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με το κοινό του, να απαντά σε σχόλια και μηνύματα, να επιδοκιμάζει τις αναρτήσεις τους και να εκφράζει τα συναισθήματά του.
Η αναζήτηση του κατάλληλου influencer εκ μέρους των διαφημιστών για την προώθηση ενός προϊόντος ή για τη συμμετοχή του σε τηλεπαιχνίδια, ριάλιτι σόου και τηλεοπτικές σειρές γίνεται με βάση πολλά και διαφορετικά κριτήρια.
«Ακόμα και η αγορά των influencers έχει κορεστεί. Το ερώτημα που έχουμε είναι γιατί με αυτόν και όχι με εκείνον; Εξαιρετικά σημαντικό για την επιλογή είναι ο βαθμός στον οποίο ανταποκρίνεται το κοινό στον influencer, το λεγόμενο engagement. Βλέπουμε τα likes, τα σχόλια, το πόσο αναφέρονται οι χρήστες σε μια ανάρτηση ή πόσο την αναπαράγουν.
Εάν έχει κάποιος μεγάλο αριθμό ακόλουθων, που όμως δεν ανταποκρίνονται ιδιαίτερα, αυτός δεν έχει μεγάλη εμπορική αξία. Οχι ότι αυτή η εμπορική αξία είναι άμεσα ή εύκολα μετρήσιμη», μας επισημαίνει ο διαφημιστής.
Η προσέγγιση των influencers ή content creators (παραγωγών περιεχομένου) γίνεται κυρίως μέσω εταιρειών μάρκετινγκ. Αφού ανακαλύψουν τους κατάλληλους influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προχωρούν σε προτάσεις στις εταιρείες που ενδιαφέρονται να διαφημιστούν και αυτές έρχονται στη συνέχεια απευθείας σε επαφή μαζί τους. Μερικές φορές κάποιοι αυτοπροτείνονται μέσω αναρτήσεων ή αναφορών (mentions).
Η συμφωνία περιλαμβάνει συγκεκριμένο αριθμό αναρτήσεων ή ορισμένο χρονικό διάστημα και, πριν γίνει η ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα, πρέπει συνήθως οι υπεύθυνοι της καμπάνιας από τις εταιρείες να ανάψουν το πράσινο φως.
«Δεν υπάρχει αυτή η ελευθερία που αφήνεται να εννοηθεί. Για να γίνει μια ανάρτηση υπάρχει σύσκεψη ή briefing, συζητάμε το πώς φανταζόμαστε το υλικό που θα παραχθεί, εξηγούμε το πώς πρέπει να παρουσιάζεται το ίδιο το προϊόν.
Υπάρχουν συγκεκριμένες γραμμές καθοδήγησης (guidelines) που ανάλογα με την εταιρεία ή το προϊόν είναι πιο αυστηρές ή χαλαρές. Για μένα, η εκμετάλλευση συνίσταται στο ότι προσπαθείς να φέρεις τον influencer στα μέτρα σου (π.χ. πώς θα μιλήσει, πώς θα συμπεριφερθεί, τι θα ανεβάσει, αν θα βγει μόνος ή με παρέα) ανάλογα με τη μάρκα.
Αν πρόκειται για βίντεο, το προϊόν πρέπει να αναφέρεται πάνω από μία φορά, πρέπει να υπάρχει με κάποιο τρόπο το σλόγκαν του. Η φωτογραφία θέλει συγκεκριμένη αισθητική. Υπάρχουν βέβαια και οι μάρκες που δεν φοβούνται να τσαλακωθούν», καταλήγει το διαφημιστικό στέλεχος.
Ο Χάρης, επιχειρηματίας στον χώρο του κοσμήματος, αξιοποιεί κατά κόρον το Instagram για να προωθήσει τα προϊόντα του. Μέσω του κοινωνικού δικτύου, το οποίο βασίζεται στη δημοσιοποίηση φωτογραφιών από την προσωπική ζωή των χρηστών, αναζητά συχνά νέα πρόσωπα για να διαφημίσουν τα κοσμήματά του.
«Το Ιnstagram και τα social media είναι το νούμερο ένα μέσο διαφήμισης στον χώρο του εμπορίου και ειδικά της μόδας, προϊόντων, προορισμών και γαστρονομικών επιλογών.
»Παγκοσμίως, το καταναλωτικό κοινό επιλέγει να ενημερώνεται κατά κύριο λόγο μέσω Ιnstagram και μετέπειτα από τα υπόλοιπα social media.
»Ετσι μπορεί να θεωρηθεί και πολύ μεγάλο εργαλείο για τις επιχειρήσεις. Η επιλογή των ατόμων για τη διαφήμιση τον προϊόντων πρέπει να αντιπροσωπεύει το ύφος και το στιλ των προϊόντων. Πρέπει ο εκάστοτε συνεργάτης να μπορεί να υποστηρίξει το προϊόν», μας λέει.
Πληρωμή με μπλοκάκι
Οι νεαροί «εργαζόμενοι» των social media πληρώνονται με μπλοκάκι ως ελεύθεροι επαγγελματίες.Υπάρχουν συμβόλαια με πολύ συγκεκριμένους όρους, κοστολόγηση και ανάλυση των αναρτήσεων ακόμα και της ώρας που θα γίνουν από τον influencer ώστε να είναι περισσότερο ορατές.
Ορισμένες συμφωνίες δεν περιλαμβάνουν χρηματική αμοιβή, αλλά ταξίδια ή άλλες χορηγίες σε είδος, π.χ. ρούχα. Οπως σε όλους τους χώρους, υπάρχουν οι επαγγελματίες που δουλεύουν πολλές ώρες με συνέπεια και δεν διαφέρουν πολύ από τους σύγχρονους εργαζομένους στον τομέα του διαδικτύου.
Υπάρχουν και οι άλλοι, που θεωρούν ότι πρόκειται για «εύκολο χρήμα» και συγκεντρώνουν followers, ακόμα και εξαγοράζοντάς τους, ώστε να ανεβάσουν τις «μετοχές» τους και να απευθυνθούν με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας σε εταιρείες για να τους προτείνουν να τις διαφημίσουν στα κοινωνικά μέσα.
Αυτό άλλωστε που συζητείται στην πιάτσα των ανθρώπων του διαφημιστικού χώρου είναι ότι οι απαιτήσεις των influencers έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν, φτάνοντας συχνά σε δυσανάλογα ποσά.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτού του τύπου της διαφημιστικής προώθησης δεν είναι τόσο εύκολα μετρήσιμα όσο στις παραδοσιακές καμπάνιες. Οπως σε κάθε νέα αγορά με απότομη άνοδο, έτσι κι εδώ ο κίνδυνος μιας νέας «φούσκας» είναι υπαρκτός.
Αρνητικές συνέπειες
Συχνά οι επίδοξοι influencers καταφεύγουν σε φοβερές υπερβολές προκειμένου να φτιάξουν τον τέλειο λογαριασμό και να τραβήξουν την προσοχή. Μια 26χρονη από τις ΗΠΑ, η Λιζέτ Καλβέιρο, βρέθηκε χρεωμένη με 10.000 δολάρια από τα ταξίδια που έκανε για να προβληθεί στο Instagram.
Τις αρνητικές συνέπειες αυτού του τρόπου ζωής και της υπερέκθεσης έζησε με άσχημο τρόπο ένα μοντέλο από την Αυστραλία, η Εσένα Ο’Νιλ. Με 500.000 ακόλουθους, ζούσε, όπως υποστηρίζει η ίδια, σε έναν «τέλειο δισδιάστατο κόσμο» με πάρτι, ταξίδια και φωτογραφήσεις σε υπέροχα μέρη. Ωστόσο, πίσω από το διαδικτυακό ψεύτικο χαμόγελο άρχισαν να εμφανίζονται πραγματικά ψυχολογικά προβλήματα.
Η Ο’Νιλ αποφάσισε να εγκαταλείψει τα social media, έγραψε βιβλίο για τη ζωή της ως διάττοντος αστέρος στον χώρο και πλέον διατηρεί ιστοσελίδα όπου δίνει συμβουλές στους νέους για τους κινδύνους που προκαλούν η αλόγιστη χρήση των social media και ο τρόπος ζωής των influencers.
Σε αρκετές χώρες, όπως στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία, έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται νομοθετικές ρυθμίσεις για το θέμα των influencers, με στόχο να φαίνεται ξεκάθαρα η σχέση τους με τη διαφημιζόμενη εταιρεία.
Στην Ευρώπη το τοπίο είναι ακόμα θολό, αλλά αρκετές πολυεθνικές ζητούν από τους influencers να κάνουν εμφανές ότι η ανάρτησή τους είναι χορηγούμενη. Στη χώρα μας, όπου το φαινόμενο των influencers εμφανίστηκε με σχετική καθυστέρηση, η συζήτηση άνοιξε πρόσφατα.
Vanlife: η μποέμ πλευρά των influencers
Γίνονται ο χιπισμός και ο περιηγητικός βίος hashtag; Μπορείς να βγάλεις τα προς το ζην παρατώντας τη δουλειά σου και ταξιδεύοντας από χωρίου εις χωρίον, κάνοντας στέγη σου ένα παλιό βανάκι Φολκσβάγκεν; Αυτό κάνουν εδώ και μια πενταετία η Εμιλι και ο Κόρι, ένα ζευγάρι Αμερικανών από το Νιου Χάμσαϊρ της Ανατολικής ακτής.
Ζουν μόνιμα σε ένα ειδικά διαρρυθμισμένο παλιό φορτηγό Φολκσβάγκεν -με ρετρό αισθητική αλλά ολοκαίνουργια μηχανή και ανταλλακτικά- διασχίζοντας φαράγγια και βουνά, αράζοντας σε μοναχικές παραλίες, δάση και ερήμους.
Ζουν το δικό τους road movie, oδηγώντας ατέλειωτα χιλιόμετρα και παρκάροντας προσωρινά σε γοητευτικά αλλά απρόσιτα και διόλου τουριστικά τοπία, από τη Νικαράγουα και την Κόστα Ρίκα ώς την Αριζόνα και τον Καναδά. Οι περιπέτειές τους αποτυπώνονται σε καθημερινή βάση εδώ και πέντε χρόνια στο μπλογκ «where’s my office now» -«πού είναι το γραφείο μου τώρα»- και στον ομώνυμο λογαριασμό τους στο Ιnstagram, όπου έχουν πάνω από 150.000 followers.
Οι δύο 30άρηδες, απόφοιτοι κολεγίου με εναλλακτικό προφίλ και οικολογικές ανησυχίες, αποφάσισαν να μη συμβιβαστούν σε μια ζωή με δουλειές γραφείου και να κάνουν το χόμπι τους βιοπορισμό. Ανήκουν σε μια παγκόσμια τάση -γιατί κίνημα δεν το λες- που μεσουρανεί στο Ιnstagram με το hashtag «vanlife» («ζωή σε φορτηγάκι») και έχει πάνω από 3 εκατομμύρια δημοσιεύσεις και εκατοντάδες χιλιάδες οπαδούς.
Τα ταξίδια του Κόρι και της Εμιλι χρηματοδοτούνται από εταιρείες με κοινωνικό προφίλ και εξαργυρώνουν τη δημοτικότητα των χορηγούμενων μέσω «τοποθέτησης προϊόντος»: το δημοφιλές ζευγάρι να μασουλάει βιολογικά τσιπς, να πίνει νερό από οικολογικά φλασκιά ώστε να μειώνεται η χρήση πλαστικού, να φοράει εκδρομικά ρούχα από οργανικές ανακυκλώσιμες ίνες.
Αφροδίτη Τζιαντζή
Ελισάβετ Ορφανίδου (SENIORA ELIS): «Δουλεύω από 2 έως 18 ώρες τη μέρα»
Η Ελισάβετ Ορφανίδου (γνωστή στα social media και ως Seniora Elis), 20 ετών, φοιτήτρια Παιδαγωγικού, είναι από τα νέα πρόσωπα των social media στην Ελλάδα. Ασχολείται συστηματικά εδώ και 4 χρόνια.
Την ακολουθούν 129.000 στο Instagram και το κανάλι της στο Youtube παρακολουθούν 202.000. Αν και δεν χαρακτηρίζει εαυτόν influencer, δέχθηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις της «Εφ.Συν.»:
• Η ενασχόληση με το Youtube-Instagram είναι χόμπι ή επάγγελμα; Πόσο χρόνο αφιερώνεις καθημερινά;
Κάτι στη μέση, έτσι το βιώνω προσωπικά. Το νιώθω ως χόμπι, από την άποψη ότι το απολαμβάνω απίστευτα ακόμα και ύστερα από 4 χρόνια. Ωστόσο είναι και επάγγελμα επειδή πλέον βιοπορίζονται από αυτό πολλοί άνθρωποι.
Είναι ένα νέο είδος δημιουργικής εργασίας, όπως ο φωτογράφος, ο κινηματογραφιστής, ο ηθοποιός κ.λπ. Καθημερινά αφιερώνω από 2 μέχρι και 18 ώρες. Εξαρτάται από τον φόρτο εργασίας, τη διάθεση, την έμπνευση, την όρεξη κ.λπ.
Το καλό-κακό είναι ότι δεν έχεις κάποιο αφεντικό να ορίζει το ωράριό σου, είσαι ελεύθερος να εργάζεσαι όποτε/όπου επιθυμείς, με ό,τι συνεπάγεται αυτό.
Το θετικό είναι ότι ακόμα και αν δεν ήμουν online content creator, θα σπαταλούσα έτσι κι αλλιώς χρόνο στο ίντερνετ ως παθητικός δέκτης περιεχομένου, ενώ τώρα το βιώνω από την πλευρά του δημιουργού, οπότε δεν έχω τύψεις.
Το Youtube θέλω να το συνεχίσω για πολύ καιρό ακόμα, θα κάνω κι άλλα πράγματα παράλληλα όμως. Θέλω να τελειώσω τις σπουδές μου και γενικά είμαι πολύ ανοιχτή σε ό,τι αφορά το μέλλον μου.
• Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του επαγγέλματος; Υπάρχει εθισμός;
Ως online content creators που εκθέτουμε δημόσια τον εαυτό μας, ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι με αρκετές δυσκολίες. Κατ’ αρχάς χρειάζεται να διαχειριστούμε χιλιάδες κριτικές σχετικά με το περιεχόμενό μας, το ποιόν του χαρακτήρα μας, τη ζωή μας κ.ά.
Θυσιάζουμε πολλές ώρες από την προσωπική μας ζωή (εξόδους, εκδρομές, κοινωνικοποίηση, φοιτητική ζωή) για να δημιουργούμε περιεχόμενο μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, όσο οι φίλοι μας είναι έξω και διασκεδάζουν. Ολα αυτά, εννοείται, τα κάνουμε από επιλογή μας και χρειάζονται σε αυτόν τον χώρο για να πας μπροστά.
Κερδίζεις κάτι, χάνεις κάτι άλλο. Υπάρχει ο κίνδυνος όλος αυτός ο κόσμος να απορροφήσει την ψυχική σου υγεία και να μετατραπεί σε έναν αυτοκαταστροφικό κύκλο στον οποίο εσύ ο ίδιος έριξες τον εαυτό σου οικειοθελώς και είναι δύσκολο να βγεις από αυτόν. Κατά μια έννοια θα μπορούσες να πεις ότι είμαστε εθισμένοι, ναι, αλλά ποιος δεν είναι;
Πηγή: efsyn
