Οι συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται με βάση τον μέσο όρο των μεικτών μηνιαίων αποδοχών των ασφαλισμένων από το 2002 ως τον μήνα πριν από τη συνταξιοδότηση επί των οποίων έγιναν ασφαλιστικές κρατήσεις κλάδου κύριας σύνταξης.
Ο μέσος όρος
Οι μήνες υπολογίζονται επί 14 μισθούς λόγω των δώρων. Ο μέσος όρος βγαίνει από το άθροισμα των μισθών διά τους μήνες ασφάλισης από το 2002 και μετά. Οι ακριβείς συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται από τον ΕΦΚΑ όταν κατατεθεί η αίτηση συνταξιοδότησης.
Ωστόσο κάθε ασφαλισμένος μπορεί να πάρει μια ιδέα, είτε υπολογίζοντας χονδρικά τον μέσο όρο των αποδοχών του με βάση τα στοιχεία από τον εργοδότη του είτε από τον Ατομικό Λογαριασμό Ασφάλισης, ο οποίος υπάρχει σε ψηφιακή μορφή στο site του ΕΦΚΑ (efka.gov.gr).
Ο Ατομικός Λογαριασμός Ασφάλισης περιλαμβάνει όλες τις εισφορές και τις αποδοχές από το 2002 και μετά, οπότε ο ασφαλισμένος μπορεί να υπολογίσει, έστω κατά προσέγγιση, τον μέσο όρο των αποδοχών του.
Αλλαγές από το 2025
Θα πρέπει να τονιστεί ότι μεγαλύτερη αύξηση στη σύνταξη θα περιμένουν όσοι συνταξιοδοτηθούν το 2025, καθώς αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των αυξήσεων στις συντάξεις.
Το νέο σύστημα είναι καλύτερο, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό και σε μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη. Με το σημερινό σύστημα υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών οι ασφαλισμένοι κερδίζουν μόνο τις χρονιές που ο πληθωρισμός είναι υψηλός.
Με εξαίρεση το 2022, που ο πληθωρισμός ήταν στο 9,9%, καμία από τις προηγούμενες δεν πέρασε το 3%. Με την αλλαγή όμως που θα ισχύσει από το 2025, οι ασφαλισμένοι που θα βγουν στα έτη 2025-2028 θα πάρουν μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη, καθώς θα υπολογιστεί με μισθούς αυξημένους κατά 5% κάθε έτος. Τονίζεται ότι η αλλαγή του 2025 θα ωφελήσει με υψηλότερη ανταποδοτική σύνταξη τους νέους συνταξιούχους.
Κλείνουν τα “παραθυράκια”
Εκείνο πάντως που πρέπει, πάντοτε σε σχέση με τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης, να γνωρίζουν οι ασφαλισμένοι, είναι, ότι μετά τις νομοθετικές παρεμβάσεις που έγιναν το 2010, 2012 και 2015, πολύ λίγες είναι οι περιπτώσεις που κάποιος, άνδρας ή γυναίκα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί, πριν την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του.
Ειδικά για τους άνδρες, πλην κάποιων ειδικών περιπτώσεων όπως π.χ. στρατιωτικοί και σώματα ασφαλείας, ασφαλιζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά που έχουν 10500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7500 στα βαρέα και ανθυγιεινά κ.λπ, ασφαλισμένοι ειδικών ταμείων (τ. ΔΕΗ, ΤΑΠ-ΟΤΕ, Εθνική Τράπεζα κ.λπ) που έχουν πρωτοασφαλισθεί πριν την 1-1-1983, ασφαλισμένοι Δημοσίου πριν την 1-1-1983 και πατέρες ανηλίκων με 25ετία το 2011 ή 2012 (όχι το 2010) οι λοιπές κατηγορίες, δηλαδή ο μεγάλος αριθμός ασφαλισμένων, δεν μπορεί να συνταξιοδοτηθεί πριν την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας, είτε με πλήρη (όπου απαιτούνται 40 έτη ασφάλισης μαζί με τα πλασματικά) είτε με μειωμένη σύνταξη, εφ΄ όσον βέβαια πληρούν και τις ειδικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για την μειωμένη σύνταξη.
Αναφορικά με τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης των γυναικών μπορούμε να πούμε ότι ισχύουν σε γενικές γραμμές τα ίδια. Εξαίρεση αποτελεί η κατηγορία των «μητέρων ανηλίκων» που έχει, υπό προϋποθέσεις, δυνατότητα συνταξιοδότησης (με μειωμένη σύνταξη), πριν τα 62, εφ΄ όσον η μητέρα είναι γεννημένη πριν το 1969.
Αυτές που είναι γεννημένες μετά το 1969, είτε πρωτοασφαλίσθηκαν πριν το 1993 είτε μετά, δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ούτε με μειωμένη σύνταξη πριν τα 62 τους.
Εξαίρεση επίσης υπάρχει για γυναίκα ασφαλισμένη στα βαρέα πριν την 1-1-1993 και για μητέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία, παιδιών.
Όπως σχολιάζει ο Δ. Μπούρλος (δικηγόρος-εργατολόγος), η αναφορά στοχεύει σε γενική κατευθυντήρια γραμμή, ο κάθε δε ενδιαφερόμενος θα πρέπει να αναζητήσει, σύμφωνα με το προσωπικό ασφαλιστικό status την δυνατότητα συνταξιοδότησης. Δεν θα πρέπει δε να λησμονά, ότι καλό είναι να αναζητά και να πληροφορείται και το ύψος της σύνταξης που θα λάβει, πριν πάρει την οριστική απόφαση της άσκησης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος
