Το εστιατόριο «Nerantzi» μόλις δύο ημέρες μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργικού ζεύγους κατέβασε ρολά.
Από τους τελευταίους πελάτες του κομψού εστιατορίου στο Μοναστηράκι «Nerantzi» ήταν ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και η σύζυγός του Μπέττυ Μπαζιάνα, καθώς δύο ημέρες μετά την επίσκεψή τους, η επιχείρηση έκλεισε.
Συγκεκριμένα το περασμένο Σάββατο, λίγο μετά τις 11 το βράδυ, το πρωθυπουργικό ζεύγος επισκέφθηκε το εστιατόριο που βρίσκεται στην οδό Μητροπόλεως. Ο κ. Τσίπρας μόλις είχε ολοκληρώσει το ταξίδι του στην Αμερική και στις Βρυξέλλες και θέλησε να αποδράσει από το βαρύ πρόγραμμά του, πηγαίνοντας για φαγητό με τη σύζυγό του στο κέντρο της Αθήνας.
Το πρωθυπουργικό ζεύγος έφτασε με ένα μικρό αυτοκίνητο, χωρίς έντονη αστυνομική συνοδεία, προκειμένου να μην τραβήξει τα βλέμματα. Κάθισε σε ένα από τα τραπέζια στο βάθος του εστιατορίου και δείπνησε, για να αποχωρήσει στη συνέχεια όπως μπήκε, αθόρυβα.
«Βροντερό» όμως ήταν το λουκέτο που μπήκε στο «Nerantzi» έπειτα από μερικές ώρες. Την Κυριακή μπορεί να λειτούργησε κανονικά, όμως το πρωί της Δευτέρας οι εργαζόμενοι μάζεψαν τα πράγματά τους και κατέβασαν τα ρολά του καταστήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ιδιοκτήτες της επιχείρησης αποφάσισαν το κλείσιμό της, διότι δεν απέδωσε τα αναμενόμενα.
Ο πολυτελής χώρος όπου δέσποζε ένας μεγαλοπρεπής πολυέλαιος και η γενικότερη αίσθηση χλιδής που εξέπεμπε, παρά το γεγονός ότι σέρβιρε και παραδοσιακά πιάτα, δεν κατάφερε να ταιριάξει με το πιο χαλαρό ύφος της περιοχής, όπου οι θαμώνες προτιμούν τα εναλλακτικά, ψαγμένα μπαρ, από τα πολυτελή εστιατόρια.
Η απόφαση να μπει λουκέτο στην επιχείρηση ήταν ειλημμένη σαφώς πριν την επίσκεψη του Πρωθυπουργού, όσο και αν αυτή η χρονική σύνδεση προκάλεσε κάποια αμήχανα χαμόγελα.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι ιδιοκτήτες του χώρου σχεδιάζουν σύντομα να ανοίξει και πάλι, φιλοξενώντας αυτή τη φορά άλλου είδους επιχείρηση, που θα συνάδει περισσότερο με το κλίμα της περιοχής αλλά και της εποχής.
Πόσες και πόσες φορές δεν έχουν απασχολήσει τα ελληνικά νησιά τα διεθνή μέσα, τα οποία υποκλίνονται στην ομορφιά τους, ενώ οι συντάκτες τους ανακαλύπτουν και αποθεώνουν τις κορυφαίες προτάσεις διαμονής και φαγητού που διαθέτουν οι κορυφαίοι μας προορισμοί όπως η Σαντορίνη.
Αυτή τη φορά ένα από τα πιο αναγνωρισμένα ταξιδιωτικά περιοδικά παγκοσμίως για τις δυνατές εμπειρίες που μεταφέρει στους αναγνώστες του, το National Geographic Traveler φιλοξένησε στις σελίδες του τεύχους Απριλίου το Lycabettus Restaurant, το εστιατόριο του ξενοδοχείου Andronis Luxury Suites στη Σαντορίνη.
Σε μια από τις πιο μαγευτικές τοποθεσίες παγκοσμίως βρίσκεται το πιο ωραίο και αξιοζήλευτο μπαλκόνι της Σαντορίνης και όχι μόνο, αυτό του Lycabettus Restaurant που έχει χαρίσει ονειρεμένες στιγμές σε όσους έχουν δειπνήσει κάτω από τον έναστρο ουρανό του, απολαμβάνοντας την ασύγκριτη θέα σε ένα χαλαρό και κομψό περιβάλλον.
Στην κουζίνα του πολυβραβευμένου εστιατορίου επικρατεί άφθονη φαντασία καθώς ο σεφ επιμελείται αριστουργηματικά πιάτα εμπνευσμένα από την ελληνική και διεθνή gourmet γαστρονομία.
Οι δηλώσεις που φέρεται να έκανε ο παίκτης και μεταδόθηκαν σε live streaming έχουν δημιουργήσει κύμα οργής στα κοινωνικά δίκτυα – Χρήστες ζητούν την αποπομπή του από το reality
Πολύ έντονες αντιδράσεις καταγράφονται τις τελευταίες ώρες στα κοινωνικά δίκτυα, τόσο στο twitter όσο και στο Instagram, μετά από ακραίες δηλώσεις ενός συμμετέχοντα στο Big Brother, του Αντώνη Αλεξανδρίδη.
Σύμφωνα με όσα ακούγονται να λέει ο παίκτης σε βίντεο που έχει αναρτηθεί στα κοινωνικά δίκτυα από το live streaming του ριάλιτι, γίνεται αναφορά σε βιασμό και σεξιστική αντιμετώπιση γυναικών. Συγκεκριμένα ακούγεται να λέει: «με τις γκόμενες πάω με μία κάθε μέρα για να αδειάζει το πακέτο αλλιώς έχει βιασμό».
Κατόπιν τούτου καταγράφονται σχόλια στα οποία οι χρήστες ζητούν την αποπομπή του από το ριάλιτι.
Αναμένονται επίσημες ανακοινώσεις.
Παρέμβαση Πέτσα σε ΕΣΡ και ΣΚΑΪ
Στο ζήτημα παρενέβη και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, που σε γραπτή του δήλωση αναφέρει ότι επικοινώνησε τόσο με το ΕΣΡ όσο και με τον ΣΚΑΪ για το ζήτημα.
«Με αφορμή δημοσιεύματα σχετικά με διάλογο σε τηλεοπτικό ριάλιτι, με περιεχόμενο χυδαία σεξιστικό που παραπέμπει ακόμα και σε εγκληματική πράξη, έχω ζητήσει την άμεση διερεύνηση από το ΕΣΡ.
Επικοινώνησα επίσης με τον τηλεοπτικό σταθμό και θεωρώ αυτονόητη την άμεση αντίδρασή του», ανέφερε ο κ. Πέτσας.
Με αφορμή δημοσιεύματα σχετικά με διάλογο σε τηλεοπτικό ριάλιτι, με περιεχόμενο χυδαία σεξιστικό που παραπέμπει ακόμα και σε εγκληματική πράξη, έχω ζητήσει την άμεση διερεύνηση από το ΕΣΡ. Επικοινώνησα επίσης με τον τηλεοπτικό σταθμό και θεωρώ αυτονόητη την άμεση αντίδρασή του.
Θέση για το περιστατικό πήραν και στελέχη ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ.
Ο νέος γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Τζανακόπουλος έγραψε στο twitter: «Κουλτούρα βιασμού σε prime time και με χορηγούς. Αηδία και ανατριχίλα. Αν από αυτό βγάζουν λεφτά να βρουν κάποιον άλλο τρόπο. Να μην επιτρέψουμε να πάρει κεφάλι η καφρίλα και ο κανιβαλισμός».
Τη δική της παρέμβαση έκανε και η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου του ΚΙΝΑΛ Ζέφη Δημαδάμα.
«Γυναίκες ως “σκεύη ηδονής”! Γυναίκες για “χρήση” ακόμη και αν δεν θέλουν, τότε βιασμός! Ομοφοβικοί, σεξιστές, νταήδες και βιαστές(!) προς τέρψη των αχόρταγων τηλεθεατών & της τηλεοπτικής αρένας. Κι ομως δεν είναι μόνο στην TV… Η δολοφονία της Τοπαλούδη και τόσες άλλες γυναίκες δίπλα μας. Βια, βιασμός, δολοφονίες. Ο εισαγγελέας; Αίσχος!», έγραψε στο twitter.
Γυναίκες ως «σκεύη ηδονής»!
Γυναίκες για «χρήση» ακόμη και αν δεν θέλουν, τότε βιασμός!
Ομοφοβικοί, σεξιστές, νταήδες και βιαστές(!) προς τέρψη των αχόρταγων τηλεθεατών & της τηλεοπτικής αρένας.
Κι ομως δεν είναι μόνο στην TV…
Αίσχος!#BigBrotherGRhttps://t.co/f2WJ8AAg46
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Νάσος Ηλιόπουλος κατήγγειλε το συμβάν. «Η αναπαραγωγή της κουλτούρας του βιασμού σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνει ανεκτή. Αποτελεί υπόθεση όλων μας η απομόνωση και αντιμετώπιση αυτών των αντιλήψεων. Τεράστια η ευθύνη του τηλεοπτικού σταθμού για την αναπαραγωγή του συγκεκριμένου υλικού.
Σε απολογία για παράβαση πέντε διατάξεων καλείται ο ΣΚΑΪ από ο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης την ερχόμενη Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου. Το κανάλι θα κληθεί να δώσει εξηγήσεις για τα χυδαία σχόλια που ακούστηκαν από παίκτη του Big Brother περί βιασμού στις 5 Σεπτεμβρίου, που προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων.
Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με την κλήση προς τα μέλη του, το ΕΣΡ εξετάζει τον ΣΚΑΪ για παράβαση διατάξεων που αφορούν:
την προβολή μέσω ιστοτόπου οπτικοακουστικού περιεχομένου με υποβαθμισμένη ποιοτική στάθμη
τη μη τήρηση κανόνων ευπρέπειας στη συμπεριφορά
την προβολή και εξύμνηση εγκλημάτων,
την προσβολή ανθρώπινης αξίας και
τις διακρίσεις στη βάση φύλου.
Υπενθυμίζεται ότι παίκτης του Big Brother σε συνομιλία με συμπαίκτες του ανέφερε:«πάω κάθε μέρα σε μια, να αδειάσω το πακέτο…αλλιώς έχει βιασμό» προκαλώντας τσουνάμι αντιδράσεων, ακόμα και στον πολιτικό κόσμο.
Μετά το περιστατικό χορηγοί της εκπομπής αποσύρθηκαν και τελικά ο παίκτης αποπέμφθηκε από το παιχνίδι.
Μετά από κατηγορίες για «σιωπή» από πλευράς ΕΣΡ, το συμβούλιο εξέδωσε ανακοίνωση στις 7 Σεπτεμβρίου, στην οποία ανέφερε ότι για την υπόθεση είχε σχηματιστεί φάκελος και είχε οριστεί εισηγητής.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση του ΕΣΡ, η χρηματική ποινή αφορά στη δεύτερη σεζόν του GNTM η οποία προβλήθηκε στα τέλη του 2019, κάνοντας λόγο για «ειρωνικό και περιφρονητικό σχολιασμό» και «εξόχως προσβλητική εκφορά λόγου» τόσο από τους κριτές στις διαγωνιζόμενες όσο και από τις διαγωνιζόμενες.
Στην απόφαση αναφέρονται και συγκεκριμένοι διάλογοι.
Επεισόδιο της 9.9.2019:
– Εδώ πέρα δεν είσαι στο φωτογραφείο της γειτονιάς σου που πας να βγάλεις μία αναμνηστική φωτογραφία. Την καταλαβαίνεις τη διαφορά;
– Γιατί περπατάς τόσο αργά; Προσπαθείς να μας υπνωτίσεις Γιατί προσωπικά δε χρειάζομαι βοήθεια. Περπάτα ξανά γρήγορα! Γρήγορα είπα! Βιάζεσαι! Γρήγορα! Καίγεται το σπίτι σου, καίγεται! Γρήγορα!
– Λες κι εδώ είναι το make a wish… Εγώ σου δίνω και μία τρίτη επιλογή, αν θέλεις να το γλιτώσεις όλο αυτό το πράγμα, μπορείς να γυρίσεις πίσω και να πας στην έξοδο.
– Θα κόψουμε τα νύχια, τα μαλλιά θα τα αλλάξουμε και θα πάρουμε την Ελένη από τη γειτονιά και θα την κάνουμε μοντέλο.
Επεισόδιο της 16.9.2019:
– Γιατί κοιτάς κάτω;
– Μάλλον κάτι έχασε.
– Φοβάται μην πέσει. Φοράει το έπιπλο (εννοεί τα ψηλά τακούνια).
– Διαγωνιζόμενη: Δεν έχω περπατήσει ξανά. Δεν ξέρω να περπατάω.
– Παίρνεις μόνο ταξί δηλαδή;
– Εγώ νόμιζα μπουσουλώντας
– Διαγωνιζόμενη: Ήρθα για την εμπειρία.
– Έχουμε σερβίρει λίγο εμπειρία και στον μπουφέ. Μπορείς να πας να δοκιμάσεις λίγο εμπειρία και να ξανάρθεις.
– (Κριτής απευθυνόμενος σε διαγωνιζόμενη που φαίνεται κάπως «επιθετική»): Δηλαδή τι θα κάνεις; Θα πηγαίνεις στα casting και θα τους δέρνεις;
– Θέλω να σου δώσω μία ευκαιρία να έρθεις στο bootcamp για να δούμε αν μπορούμε λίγο να σε λερώσουμε. Θέλω να δω αν μπορείς να λερωθείς.
– Δήλωση διαγωνιζόμενης εκτός πλατό: Θα της δείξω ότι όχι απλά μπορώ να λερωθώ, μπορώ να λασπωθώ από την κορφή μέχρι τα νύχια και να της αποδείξω ότι μπορώ να κάνω τα πάντα.
Επεισόδιο της 20.9.2019:
– Έχεις μπερδέψει τη σχολή μόδας που πηγαίνεις με το μόντελινγκ».
– «Βαριέμαι απίστευτα. Γεια σου!» (απορρίπτει τη διαγωνιζόμενη)
– «Είδες φως και μπήκες»
– «Συνέχεια κάνεις duckface. Ξεκόλλα.»
– «Θα σου έλεγα ναι, αλλά τώρα θα σου πω όχι για να μείνεις σπίτι με τη μαμά σου».
Επίσης, αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα λόγια και σχόλια των διαγωνιζομένων για το παιχνίδι και τις αντιπάλους τους
: – Πω ρε μαλ…α (μπιπ) το ζώο.
– Κοίτα… Από άποψη στρατηγικής, ναι ok λειτουργεί. Είσαι σε έναν διαγωνισμό, πας επί πτωμάτων να νικήσεις. Αυτό σε κάνει σκατάνθρωπο αλλά άμα πετυχαίνεις τον σκοπό σου, δικαίωμα σου.
– Είναι διπρόσωπη.
– Αν δεν σου αρέσει σήκω και φύγε. Είμαστε περισσότερες.
– … επιτέλους ξεδιπλώθηκε το φίδι και μίλησε.
– Παρουσιάζεται σαν το κοριτσάκι με το φωτοστέφανο και είναι ο διάολος ο μεταμορφωμένος.
– Θέλω λίγο να δώσω χρόνο στον εαυτό μου να πάρω πληροφορίες και …. όταν θα φτάνει η στιγμή, προς τις δέκα;…. να αρχίσω να πυροβολώ.
– Είναι διαγωνισμός. Ή θα κάψεις εσύ την κολλητή σου ή η κολλητή σου θα κάψει εσένα.
– … γιατί άμα φύγει η μία από τις δύο μαύρο φίδι που σε έφαγε.
– Σου δίνω δύο επιλογές αυτή τη στιγμή. Ή τα μαζεύεις εσύ ή στα μαζεύω εγώ. Πες μου που είναι η βαλίτσα σου και στα μαζεύω εγώ. Έχω όλη την καλή διάθεση να σου μαζέψω τα πράγματα. Είμαστε πέντε και οι πέντε δεν σε θέλουμε.
– Είναι ό,τι πιο διπρόσωπο έχω δει.
– Δηλαδή εσύ δεν είσαι διπρόσωπη;
– Η Ελευθερία είναι κουτοπόνηρη. Ξεκάθαρα.
– Η Νίνα είναι καθυστερημένη.
– Έπρεπε κάποια στιγμή να κλείσει στόματα η Κάτια και να κλείσει και το συγκεκριμένο στοματάκι. Της Γκλόριας. Οπότε μπράβο Σουζάνα. Ήτανε τέλειο match-up αυτό.
– Καλύτερα που φεύγω τώρα γιατί έχουν αρχίσει να βγάζουν φλύκταινες όλοι. Είναι έτσι σχεδιασμένο το παιχνίδι. Πρέπει να επιβιώσει μία.
– Σκοπός μας είναι να τις αποδεκατίσουμε όλες.
– «Θα τις γαμ…ουμε! (μπιπ)
– Το να διώξουμε τις FF μία προς μία είναι κάτι πάρα πολύ ευχάριστο. Δεν θα πούμε όχι σε αυτό. Το θέλουμε πάρα πολύ.
– Η Σουζάνα επέστρεψε ακόμη πιο κακιά.
– Έχεις το ίδιο ύφος με τη γαλοπούλα.
– Καμία από τις κοπέλες που ήθελα να χαντακώσω δεν τα πήγε καλά. Χάρηκα λίγο παραπάνω όμως που δεν τα πήγε καλά η Κάτια γιατί είναι πάρα πολύ καλή παίκτρια και συνέχεια βγάζει τα concept και ακούει πάρα πολύ καλά λόγια από τους κριτές.
Στο Έναστρον μαζί με τις Μέλισσες εμφανίζεται εδώ και λίγες εβδομάδες η Δέσποινα Βανδή και φυσικά πολλά από τα αγαπημένα της πρόσωπα έχουν δώσει το παρών προκειμένου να την απολαύσουν στην πίστα.
Ένας από τους πιο φανατικούς θαυμαστές της είναι φυσικά ο σύντροφός της, Βασίλης Μπισμπίκης, με τον οποίο μάλιστα το βράδυ του Σαββάτου 10/12 αντάλλαξε κι ένα τρυφερό φιλί μπροστά σε όλους, με το εν λόγω βίντεο να κάνει φυσικά τον γύρο του διαδικτύου.
Και τα παιδιά της όμως πολλές φορές επισκέπτονται το νυχτερινό κέντρο προκειμένου να καμαρώσουν την μητέρα τους και να διασκεδάσουν μαζί της. Μάλιστα, πριν μερικές μέρες το παρών στα μπροστινά τραπέζια έδωσε η κούκλα κόρη της, Μελίνα Νικολαϊδη με τον 34χρονο σύντροφό της, Αλέξανδρο Πολυχρονιάδη.
Η φωτογραφία του γιου της Δέσποινας Βανδή από το νυχτερινό κέντρο που εμφανίζεται
Πριν λίγα 24ωρα όμως και ο 15χρονος γιος της Δέσποινας Βανδή, Γιώργος Νικολαΐδης βρέθηκε στο Έναστρον και μάλιστα δημοσίευσε ένα story στον προσωπικό του λογαριασμό στο instagram από την ώρα που τραγουδά η μαμά του, η οποία έκανε λίγο αργότερα repost την ανάρτηση.
Η Δέσποινα Βανδή μάλιστα σε πρόσφατη συνέντευξή της είχε αναφερθεί στα παιδιά της και το διαζύγιό της από τον πατέρα τους, Ντέμη Νικολαϊδη:
«Εγώ ερωτεύτηκα και θεώρησα τίμιο απέναντι στον εαυτό μου, στα παιδιά μου και στον άνθρωπο που είχα δίπλα μου τέλος πάντων όλα αυτά τα χρόνια να χωρίσω, δεν σήκωνε δεύτερη κουβέντα! Οι άνθρωποι αλλάζουν, οπότε μοιραία και οι σχέσεις. Όταν ζεις παθητικά είναι σίγουρο ότι θα βρεθείς σε ψυχολογικά αδιέξοδα. Το συναίσθημα με αφύπνισε και κατάλαβα πως είχε έρθει πια η ώρα για αλλαγή.
Μου κάνει εντύπωση που –παρά τους κανόνες, τα στερεότυπα κι όλα αυτά που έχεις μέσα στο κεφάλι σου επειδή έτσι μεγάλωσες– αποφάσισες να το ζήσεις. Κοίταξε, δεν έγινε έτσι ξαφνικά. Δεν πάρθηκε αυτή απόφαση μέσα σε μία μέρα. Είχα κι εγώ τις αγωνίες και τις αντιστάσεις μου, αλλά έβλεπα ότι αυτό το πράγμα έρχεται με φορά πάνω μου. Δεν μπορούσα να το παλέψω ούτε να αντισταθώ, οπότε έπρεπε να πάρω μια απόφαση. Ή να το ζήσω ή να το αφήσω. Δεν ήθελα να το αφήσω»
Βραδινή έξοδος για την Αλεξάνδρα Παναγιώταρου το Σαββατόβραδο.
Η γνωστή influencer και επιχειρηματίας διασκέδασε σε γνωστό νυχτερινό κέντρο στο οποίο εμφανίζονται ο Πέτρος Ιακωβίδης και η Λένα Ζευγαρά.
Η Αλεξάνδρα Παναγιώταρου που χώρισε πρόσφατα με τον Στάθη Σχίζα, δεν σταμάτησε να ανεβάζει stories στο Instagram δείχνοντας την παρέα της και πόσο όμορφα περνά.
Η Αλεξάνδρα Παναγιώταρου μετακόμισε πρόσφατα μόνη της σε νέο σπίτι ενώ ακολούθησε και unfollow από τον Στάθη Σχίζα.
Το μέλλον θα δείξει εάν ο χωρισμός θα είναι οριστικός.
Γυρίζοντας κάποια -αρκετά μάλλον- χρόνια πίσω, ο Γιώργος Ζαμπέτας περνούσε για μία ακόμα ημέρα την πόρτα στα στούντιο της Columbia. Ηχογραφούσε τότε έναν από τους δίσκους του, διαδικασία η οποία συνήθως απαιτούσε μέρες. Ίσως και μήνα ολόκληρο…
Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης
Βίντεο-Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος
Την ίδια εποχή ήταν της μόδας η μετάφραση ξενόγλωσσων τραγουδιών από τα γαλλικά και τα ιταλικά, στα ελληνικά, ενώ κάποιοι Έλληνες τραγουδιστές τα έντυναν με τη φωνή τους. Σε ένα από αυτά ο άνδρας και η γυναίκα αντάλλασσαν λόγια αγάπης και αφοσίωσης: «Je t’aime», ομολογούσε ο ηδυπαθής εραστής στα γαλλικά. Ο Μίμης Κανής, ηχολήπτης της Columbia, σκέφτηκε τότε πως ήταν η κατάλληλη στιγμή να κάνει πλάκα στο Ζαμπέτα. Ο συνθέτης ήταν έτοιμος για να ξεκινήσει η εγγραφή και ο ηχολήπτης, πάτησε τα κουμπιά στην κονσόλα.
Ξαφνικά ακούστηκε ένα γαλλικό τραγούδι μεταφρασμένο στα ελληνικά. Ο Ζαμπέτας κατάλαβε ότι του έκαναν πλάκα, παρόλ’ αυτά δεν διέκοψε την έγγραφή. Ταυτόχρονα ακουγόταν η μεταφρασμένη εκδοχή του τραγουδιού, και η γυναίκα ερμηνεύτρια ρωτούσε τον άνδρα: «Έλα… ποιος είναι;». Ο Ζαμπέτας από το στούντιο μόλις το άκουσε, είχε έτοιμη την ατάκα: «Εγώ είμαι μωρή καρ……λα!», απάντησε ο αθυρόστομος Ζαμπέτας.
Συναντηθήκαμε με τον Κανή, στη Νέα Φιλαδέλφεια, στο καφενείο που συχνάζει. Του ζήτησα να θυμηθεί τα χρόνια της Columbia. Αν δεχτούμε ότι την ιστορία την γράφουν οι παρέες, τότε το περιστατικό με τον Ζαμπέτα, περιγράφει ότι για τη μεγάλη επιτυχία που γνώρισε το ελληνικό τραγούδι, δεν ευθύνεται μόνο ο επιτυχημένος επιχειρηματικός σχεδιασμός, ούτε η έμπνευση των δημιουργών. Το κλίμα ήταν τέτοιο που έδινε αμέσως ώθηση σε ό,τι γεννιόταν.
Έτσι, η πρώτη κάθετη μονάδα παραγωγής δίσκων δημιουργήθηκε στον Περισσό το 1928. Ο πρώτος δίσκος θα έβγαινε στην αγορά λίγο αργότερα, το Δεκέμβριο του 1930.
Στις εγκαταστάσεις ετοίμαζαν αρχικά τους δίσκους οι δισκογραφικές εταιρείες Columbia, His Master Voice (αργότερα μετονομάστηκε σε Columbia-EMI), αλλά και οι ανταγωνιστές, Odeon και Parlophone.
Το εργοστάσιο αφού κατέγραψε 78 χρόνια ζωής, κατεδαφίστηκε το Μάιο του 2006, εν μέσω αντιδράσεων και πολιτικών αντιπαραθέσεων άνευ ουσίας όπως αποδείχθηκε. Τα σχέδια για την ανέγερση μουσείου ελληνικής μουσικής στην Columbia, δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την κατεδάφιση των ιστορικών στούντιο της εταιρείας, διέμεναν εκεί πρόσφυγες, ενώ σήμερα δεν συναντά κανείς παρά εικόνες εγκατάλειψης εκεί που κάποτε ο ηχούσε ο παλμός της ελληνικής μουσικής – και όχι μόνο – παραγωγής τραγουδιών.
Ο Ζαμπέτας και η τηλεόραση
«Άλλη μία φορά γύριζε ο Ζαμπέτας με την κομπανία του από περιοδεία στη Γερμανία. Ένας από τους μουσικούς κουβαλούσε μία τηλεόραση. Για να την περάσουν όμως στην Ελλάδα τηλεόραση έπρεπε να πληρώσουν δασμούς. Κι εκείνος δεν είχε πληρώσει τίποτα», θυμάται ο Μίμης Κανής.
«Κάποια στιγμή τους σταμάτησαν στον έλεγχο. Μπήκε στη μέση ο Ζαμπέτας και άρχισε να φωνάζει στο μουσικό του: “Αμάν ρε, όλο ρεζίλι με κάνετε!!! Με ξεφτιλίζετε! Δεν σας μπορώ πια”. Εν τω μεταξύ ο Γιώργος είχε πιάσει τον χαβαλέ με τους τελωνειακούς. “Άντε πάρ’ την από ‘δω και φύγε ρε με την τηλεόραση”, φώναξε στο μουσικό του. Κι έτσι πέρασε τον έλεγχο κάτω από τα ρουθούνια των τελωνειακών», συνεχίζει.
Ο Κανής μπήκε στην Columbia όταν οι παλιοί άρχισαν να κουράζονται και σταδιακά να αποσύρονται από το επάγγελμα. Ήταν εμπειρικός σπουδαστής, καθώς έμαθε την τέχνη δίπλα σε προγενέστερους ηχολήπτες.
«Όταν πήγαμε δεν ξέραμε τη δουλειά, δεν είχαμε ξαναδεί κονσόλα. Υπήρχαν κάποιες σχολές ραδιοφωνίας, αλλά στην πραγματικότητα τριφτήκαμε δίπλα στους παλιούς. Σταδιακά περάσαμε από τις μονοφωνικές κονσόλες στις οκτακάναλες και ζήσαμε την εξέλιξη. Η Columbia διέθετε το μοναδικό στούντιο ηχογράφησης στην Ελλάδα και το μοναδικό εργοστάσιο των Βαλκανίων”, λέει ο Μίμης Κανής.
1972: Ο Απόστολος Καλδάρας με τη Χαρούλα Αλεξίου στο studio Columbia με ηχολήπτη Γιώργο Κωνσταντόπουλο
Όλα στο χέρι…
«Όλα τότε γίνονταν στο χέρι. Κι αργότερα, όταν ήρθε η πρώτη κονσόλα οκτώ καναλιών μιλούσαμε για άθλο. Για να μοντάρουμε τότε έπρεπε να κόψουμε την ταινία και αμέσως να βάλουμε ένα σημάδι στην κεφαλή. Πολλές φορές ερχόταν ο τραγουδιστής και μπορεί να έλεγε το τραγούδι ακόμα και 20 φορές. Ο παραγωγός κρατούσε από την πρώτη ηχογράφηση ένα ρεφρέν, από τη δεύτερη ένα κουπλέ, από την τρίτη κάτι άλλο. Έτσι μοντάραμε τα τραγούδια».
Ο ίδιος μπήκε για πρώτη φορά στα στούντιο της Columbia τη δεκαετία του ’70. Γνώρισε όλους τους μεγάλους. Και Καζαντζίδη και Βαμβακάρη. Και ποιον δεν γνώρισε… «Ο Μάρκος καθόταν σε μία καρεκλίτσα και έπαιζε», θυμάται.
Ωστόσο ο Κανής δέθηκε με τη νεότερη γενιά καλλιτεχνών. Με όλους εκείνους που στιγμάτισαν το ελληνικό τραγούδι τα τελευταία σαράντα χρόνια. «Είχαμε ιδιαίτερα στενή σχέση με τη Χαρούλα και το Νταλάρα. Η Χαρούλα με πάντρεψε, ενώ με το Γιώργο είμαστε συνομήλικοι και κάναμε παρέα. Συχνά με φώναζε να πάμε σε μια ταβέρνα παρέα πριν ή μετά την ηχογράφηση».
«Ηχογραφούσαμε από δημοτικό μέχρι συμφωνική μουσική»
Από τα δύο μεγάλα στούντιο της Columbia περνούσαν όλα τα είδη ρεπερτορίων. «Ξεκινούσαμε να γράφουμε δημοτικά το πρωί και καταλήγαμε να γράφουμε το βράδυ συμφωνική ή ηλεκτρονική μουσική με τους Αδάμη και Παπαϊωάννου», λέει ο Κανής.
Μερικοί καλλιτέχνες όπως ο Λοΐζος ή ο Νταλάρας ήταν ιδιαίτερα σχολαστικοί με το αποτέλεσμα της φωνοληψίας. Έτσι έλεγαν οι παλιοί την ηχοληψία: φωνοληψία. Ο Λοϊζος σύμφωνα με τον άλλοτε ηχολήπτη της Columbia περνούσε πολλές ώρες στο στούντιο. Όταν ηχογραφούσαν το Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας οι μουσικοί έπαιζαν από τις 11 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα που τελείωνε η βάρδιά τους. Τελικά ο Λοΐζος, αποφάσισε να κρατήσει την πρώτη ηχογράφηση, εκείνη των 11. Τότε μάλιστα οι μουσικοί έφυγαν αμέσως μετά την ηχογράφηση για να πάνε στα μαγαζιά που δούλευαν, τα οποία ήταν ανοιχτά επτά ημέρες την εβδομάδα.
1969: Συνέντευξη τύπου για το δίσκο “ΝΑ ‘ΤΑΝΕ ΤΟ ’21” . Aπό αριστερά Δημήτρης Νικολαΐδης, Γιώργος Νταλάρας, Σταύρος Κουγιουμτζής και η Σώτια Τσώτου
«Υπήρχαν όμως και καλλιτέχνες όπως ο Διονυσίου, οι οποίοι τα έλεγαν μία κι έξω, δεν το πολυέψαχναν. Τους έβγαινε αμέσως», προσθέτει ο Μίμης Κανής.
Στην αρχή λοιπόν κάναμε λόγο για τις παρέες. Υπήρχε όμως και η εργοδοσία. Καλοπλήρωνε με απόλυτη συνέπεια όλους τους εργαζόμενους.
«Περνούσαμε καλά, παίρναμε τα λεφτά μας στην ώρα τους, δουλεύαμε τις υπερωρίες μας. Τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα ήμαστε αραχτοί γιατί τα τραγούδια πήγαιναν στα πιεστήρια. Νωρίτερα όμως δουλεύαμε σαν τα σκυλιά. Έπρεπε να φτάσουν το συντομότερο οι δίσκοι στο πιεστήριο, και να βγουν στο εμπόριο για να πάει ο κόσμος να ψωνίσει στις γιορτές».
Η πειρατεία, τα μαγνητοφωνάκια και οι κασέτες
Όσο για την πειρατεία, ήταν υπαρκτή από τότε. Τουλάχιστον από την επικράτηση της κασέτας και ύστερα.
«Ορισμένοι είχαν κάτι τετράγωνα κασετόφωνα, δεν ξέρω αν τα θυμάσαι… Αγόραζαν μία κασέτα, έστηναν στη σειρά 40 κασετόφωνα, τα οποία έγραφαν ταυτόχρονα», σύμφωνα με τον Κανή.
Η ιστορία του τραγουδιού στην Ελλάδα, καταγράφει και εξαιρετικές περιπτώσεις. Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου είναι μία τέτοια ειδική περίπτωση. Πουλούσε τους στίχους των τραγουδιών της όσο όσο για να έχει λεφτά να τα παίξει στο τζόγο.
«Έλεγε: “δώσε μου έξι κατοστάρικα και μη με ζαλίζεις με πνευματικά δικαιώματα και ιστορίες”. Δεν την ένοιαζε. Υπήρχαν επίσης πολλοί καλλιτέχνες που τους εκμεταλλεύονταν οι άλλοι, καθότι μερικοί συνάδελφοί τους έπαιρναν τα τραγούδια τους και τα έκαναν δικά τους. Πού να πας στα δικαστήρια τότε; Σκέψου ότι σε πολλά νησιώτικα ή δημοτικά τραγούδια έγραφαν κάποιοι το όνομά τους. Όποιος προλάβαινε κι έγραφε το όνομά του στο τραγούδι, εκείνος εισέπραττε τα δικαιώματα στη συνέχεια», περιγράφει ο ηχολήπτης.
Ο μόνος που έβαζε το όνομα της Ευτυχίας στα τραγούδια ήταν ο Καλδάρας
Τα γεγονότα μαρτυρούν ότι ο μόνος, ο οποίος έβαζε το όνομά της στα τραγούδια ήταν ο Απόστολος Καλδάρας. Και ο μοναδικός, ο οποίος παραδέχτηκε – έστω και μετά το θάνατό της – ότι κάποια τραγούδια δεν ήταν δικά του αλλά της Παπαγιαννοπούλου, ήταν ο Καζαντζίδης.
Όταν ο Μπιθικώτσης δεν ήθελε να τραγουδήσει
Στις πρώτες ηχογραφήσεις έμπαινε ολόκληρη η ορχήστρα μέσα, δεδομένου ότι δεν υπήρχε το μιξάζ τα πρώτα χρόνια.
«Θυμάμαι τον συγχωρεμένο τον Νίκο Κανελλόπουλο – ιστορικός ηχολήπτης της Columbia – να μου λέει πως όταν γράφηκε το Άξιον Εστί είχε έρθει στο στούντιο η χορωδία, η ορχήστρα της ΕΡΤ, ο Μπιθικώτσης. Στο στούντιο λοιπόν υπήρχε ένα καμαράκι για τους τραγουδιστές επάνω και μία σάλα κάτω για τους υπόλοιπους συντελεστές. Όλοι όμως είχαν οπτική επαφή μεταξύ τους. Έπρεπε τότε να τραγουδήσει ο Μπιθικώτσης. Ξαφνικά τα πλάνα του άλλαξαν: “Δεν μπορώ να τραγουδήσω, δεν είναι καλά η φωνή μου”, άρχισε να διαμαρτύρεται. Τότε έπιασε ο Θεοδωράκης τον Κανελλόπουλο και του ζήτησε να μεσολαβήσει. Οι καλλιτέχνες άκουγαν τους τεχνικούς. Τους σέβονταν. Και τελικά ο Κανελλόπουλος, αφού είπε και δυο ωραία λόγια για να… ανεβάσει τον Μπιθικώτση, κατάφερε να τον ρίξει!»
«Ωραιότερες χαμηλές από του γύφτου δεν υπήρχαν»
Ο Κανής μιλάει και για τον Μανώλη Αγγελόπουλο. «Μεγάλη φυσιογνωμία. Και πάντα ντυμένος στην πένα. Κυκλοφορούσε με κοστούμι, ποτέ δεν θα τον έβλεπες με πουλοβεράκι. Όλα ήταν ραμμένα πάνω του. Δεν άφηνε ποτέ την εμφάνισή του στην τύχη. Τέλος πάντων… Φωνητικά; Ωραιότερες χαμηλές δεν υπήρχαν από αυτές του γύφτου! Τεράστιος. Αλλά και ο Καζαντζίδης, όταν άνοιγε τα ρουθούνια του, τα ποντιακά, που ήταν σαν ηχεία, χανόσουν. Και ο Γρηγόρης… Ο Μπιθικώτσης συνήθιζε να λέει για τον Καζαντίδη: “Αυτός είναι της χωροφυλακής κι εγώ της αστυνομίας πόλεων”», με κοιτάζει ο Κανής και συνεχίζει την αφήγηση, φέρνοντας στην επιφάνεια τις αναμνήσεις του.
Το… μαύρο και ο σκύλος ο χασικλής
Ως γνωστόν οι παλιοί φούμαραν μαύρο. Πολύ μαύρο. Και είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα που αναφέρει ο Κανής. «Όταν υπήρχε το στούντιο 3, ήταν ένας μαύρος σκύλος που ξάπλωνε εκεί. Και οι καλλιτέχνες τον είχαν κάνει χασικλή. Μη πούμε ονόματα τώρα… Έβγαζαν το τσιγάρο, κι ο σκύλος πήγαινε μπροστά και άπλωνε τη μούρη του για να του φυσήξουν τον καπνό. Ακόμα και στο στούντιο κάπνιζαν χασίς ασταμάτητα. Ορισμένοι, όχι όλοι. Έτυχε μία φορά να φύγω από ηχογράφηση στις 2.30 το πρωί πιο μαστούρης από αυτούς. Παραπατούσα!».
«Πετούσαν τις μήτρες των δίσκων με το σωρό στα σκουπίδια»
Όπως παραδέχεται αν και το σπίτι του είναι κοντά, σπάνια τον βγάζει ο δρόμος εκεί. «Μια μέρα πέρασα από την Columbia. Είδα μια γυναίκα που δούλευε στο στούντιο. Καθόταν και κοίταζε τα μπάζα, πριν ακόμα τα μαζέψουν… Ούτε που σταμάτησα. Έφυγα. Πώς το έκανε ο Μάτσας αυτό και αποφάσισε να το γκρεμίσουν. Δεν το πιστεύω. Να σου θυμίσω ότι έχει μέρος της ιδιοκτησίας του οικοπέδου. Γκρέμισε ένα μνημείο και μαζί την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού. Ένα θα σου πω: Όταν έκλεινε το εργοστάσιο πετούσαν τις μήτρες στα σκουπίδια με το σωρό. Για να μην τις αντιγράψουν, κράτησαν ορισμένους εργαζόμενους στον ένα μήνα που χρειάστηκε να κλείσει η εταιρεία, για να τις κόβουν. Περνούσε ο σκουπιδιάρης και μάζευε κομμένες τις μήτρες των δίσκων! Ολοκληρωτική καταστροφή! Και να σκεφτείς ότι αυτό είναι το εργοστάσιο που κάποτε στο στούντιο 3 είχαν συλλάβει τον ιστορικό ηχολήπτη και τεχνικό διευθυντή της, Ευάγγελο Αρεταίο, οι Γερμανοί. Τον οδήγησαν στα κρατητήρια της Μπουμπουλίνας, καθώς έγραφε τραγούδια της Βέμπο. Αυτά πήγαν και γκρέμισαν», μονολογεί με πικρία.
Οι παραλίγο σωτήρες…
Κάποιοι προσπάθησαν να σώσουν το εργοστάσιο από την κατεδάφιση. Και λίγο έλειψε να τα καταφέρουν. Ένας από αυτούς ήταν και ο κοινωνιολόγος, Δημήτρης Υφαντής, ο οποίος συμμετείχε στην πρωτοβουλία κατοίκων και καλλιτεχνών για την αξιοποίηση του εργοστασίου.
«Στόχος ήταν να αξιοποιηθεί το οικόπεδο με χρήματα από το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Ωστόσο υπήρχαν αρκετοί ιδιοκτήτες στο συγκεκριμένο οικόπεδο. Επρόκειτο για τέσσερις μεγαλύτερες ιδιοκτησίες και δύο μικρότερες. Ένα κομμάτι ανήκε στον Πανάγιο Τάφο, ένα άλλο στη ΔΕΗ, ένα στον Ερυθρό Σταυρό και ένα στην Columbia, το οποίο περιήλθε στην ιδιοκτησία του Μάκη Μάτσα», εξηγεί ο Δημήτρης Υφαντής .
«Το συγκεκριμένο εργοστάσιο ήταν από τα λίγα του είδους του παγκοσμίως, καθότι αποτελούσε κάθετη βιομηχανία ηχογράφησης, παραγωγής και διακίνησης του ηχητικού αποτελέσματος. Στα Βαλκάνια ήταν το μοναδικό με δεδομένο ότι υπήρχε ένα ακόμα στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο είχε κλείσει ήδη. Η Columbia κατασκεύασε το εργοστάσιο στον Περισσό προκειμένου να καλύψει εμπορικά ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι έφτασε να έχει κάποια στιγμή 350 εργαζόμενους, ενώ αναπτυσσόταν διαρκώς ως εταιρεία με νέες προσθήκες εξοπλισμού και υλικών».
Το πρώτο 33άρι, δίσκος του Τσιτσάνη το 1960
Το πρώτο 33άρι που βγήκε από το εργοστάσιο ήταν του Τσιτσάνη το 1960. Ταυτόχρονα είχε δημιουργηθεί λιθογραφείο για τα εξώφυλλα και φυσικά στούντιο ηχογράφησης. Οι Άγγλοι ιδιοκτήτες της εταιρείας έκριναν ότι η εγκατάσταση της Columbia σε μία χώρα με σημαντική παραγωγή τραγουδιών, θα εξυπηρετούσε καλύτερα τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Ο Μάκης Μάτσας με τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τον Sir Joseph Lockwood, τον Βασίλη Τσιτσάνη, τον Jacque Bevieur και την Πόλυ Πάνου στα εγκαίνια των νέων στούντιο της Columbia
Το ΣτΕ ανακάλεσε την αρχική του απόφαση
Η ομάδα για τη διάσωση της Columbia προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας να κριθεί διατηρητέο το εργοστάσιο όταν γκρεμίστηκε. Τα… γεγονότα όμως είχαν διαφορετική άποψη για τον ιστορικό χώρο.
Το ΣτΕ ακολούθησε τον ίδιο δρόμο με εκείνον που ακολούθησε στην περίπτωση των προσφυγικών της Αλεξάνδρας. «Έτσι, ενώ αρχικά η απόφασή του ήταν υπέρ μας, αργότερα την αναίρεσε», αναφέρει ο Δημήτρης Υφαντής.
«Η αρχική απόφαση σημείωνε ότι επρόκειτο για ενιαίο χώρο – με εξαίρεση κάποια κτίρια, τα οποία δημιουργήθηκαν στη συνέχεια. Πρόσθετε ότι η ιστορία δεν μένει στάσιμη αλλά εξελίσσεται. Γι’ αυτό και το ανώτατο δικαστήριο αποφάνθηκε θετικά. Παράλληλα όμως, το Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού εκτιμούσε ότι από το σύνολο των εγκαταστάσεων, τα μόνα που είχαν αξία ήταν το εργοστάσιο και η πύλη. Σαφώς όμως και δεν ήταν έτσι. Γιατί το στούντιο 3, ήταν το πρώτο που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα και το γκρέμισαν. Στήθηκε το 1936 και ονομάστηκε στούντιο 3, καθώς αργότερα δημιουργήθηκαν το στούντιο 1 και το στούντιο 2. Έως τότε οι ηχογραφήσεις γίνονταν σε δωμάτια ξενοδοχείων και όχι σε οργανωμένο στούντιο. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες είχε πάει ο Αρεταίος στην Αγγλία για να μάθει φωνοληψία και επέστρεψε για να οργανώσει το στούντιο 3».
Βαμβακάρης, Περιστέρης, Καζαντζίδης, Θεοδωράκης, Τσιτσάνης, Χατζιδάκις, Μπέλλου, Βέμπο, Μοσχολιού και δεκάδες ακόμα ονόματα της δισκογραφίας. Πρωτομάστορες της κρητικής μουσικής αλλά και του δημοτικού τραγουδιού έγραψαν τραγούδια στο στούντιο 3. Είναι χαρακτηριστικό πως όταν έγραφαν το «Ρεμπέτικο» του Ξαρχάκου βρίσκονταν ταυτόχρονα μέσα στο στούντιο 25 μουσικοί.
Ταβέρνες φιλοξενούσαν καλλιτέχνες και τεχνικούς πριν και μετά την ηχογράφηση
«Πολλοί από τους εργαζόμενους έμεναν στην ευρύτερη περιοχή. Υπήρχαν και ταβερνάκια στα οποία σύχναζαν οι μουσικοί και οι τραγουδιστές πριν ή μετά τις ηχογραφήσεις. Η πιο γνωστή ήταν η ταβέρνα του Χολέμπα στη Ριζούπολη».
«Αυτό πάντως που εκτιμώ ότι θα έπρεπε να έχει συμβεί και δεν έγινε ποτέ, είναι η δημιουργία ενός μουσικού αρχείου, άρρηκτα συνδεδεμένου με την ιστορική διαδρομή του τραγουδιού στη χώρα μας. Με τη συμβολή ειδικών επιστημόνων, μουσικολόγων, κοινωνιολόγων και άλλων ειδικών. Φανταστείτε ότι μόνο στο φωνόγραφο έχουμε κληρονομιά περί τις 24.000 τραγούδια και αν υπολογίσει κανείς και τα βινύλια, πρέπει να υπάρχουν επιπλέον 200.000 τραγούδια».
Η Φραγκοσυριανή είχε 6 λάθη στην πρώτη της ηχογράφηση
Η αξία του αρχείου που πήγε χαμένο είναι ανυπολόγιστη σύμφωνα με τον Δημήτρη Υφαντή: «Σκεφθείτε ότι στην εποχή του γραμμοφώνου δεν υπήρχε περίπτωση να χαλάσουν δεύτερο κερί από το οποίο δημιουργούσαν το πρόπλασμα, για να γράψουν και δεύτερο δίσκο. Γι’ αυτό και πολλοί δίσκοι γραμμοφώνου έχουν πολλά λάθη κάτι που τους έκανε σπάνιους και συλλεκτικούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Φραγκοσυριανή έχει μέσα έξι λάθη στην πρώτη της ηχογράφηση σε δίσκο 78 στροφών, καθώς δεν μπορούσαν να τα διορθώσουν».
Με την προσπάθεια των κατοίκων συνέπλευσαν αρκετοί καλλιτέχνες με πρωτεργάτη το Μανώλη Ρασούλη. Μαζί του ο Χρήστος Λεοντής, ο Νότης Μαυρουδής, ο Γιάννης Ιωάννου ο σημαντικός δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, Κώστας Παπαδόπουλος. «Οι περισσότεροι καλλιτέχνες όμως μας απέφευγαν γιατί δεν ήθελαν να συγκρουστούν με το Μάτσα. Πολλοί ζήτησαν να δουν πρώτα τι θα κάνουν με το συμβόλαιό τους, κάτι που σεβαστήκαμε γιατί από αυτό ζουν. Όταν ορισμένοι ρωτούσαν ποιος μας κάνει πλάτες, εμείς απαντούσαμε πως προσπαθούσαμε ήταν γιατί διαθέταμε ρομαντισμό και την επιθυμία να διασώσουμε ένα σημαντικό νεότερο μνημείο. Δεν μας στήριζε κανένας επιχειρηματίας, όπως κάποιοι πίστευαν», λέει ο Υφαντής.
Mεταξύ εκείνων που στήριξαν την προσπάθεια διάσωσης της Columbia τότε, ήταν και ο σημερινός πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ως επικεφαλής της αντιπολίτευσης στο δήμο Αθηναίων. Ως εκεί όμως. Παρά το πρόσκαιρο ή ειλικρινές ενδιαφέρον κάποιων, οι εγκαταστάσεις της Columbia παραμένουν όπως ακριβώς όταν γκρεμίστηκαν πριν από 10 χρόνια. Το μόνο που θα συναντήσετε εάν καταφέρετε να περάσετε την υψηλή πύλη του πάλαι ποτέ κραταιού εργοστασίου και τα αγκαθωτά συρματοπλέγματα, είναι ένα αναξιοποίητο οικόπεδο. Και τους σκελετούς δύο κτιρίων όπου κάποτε οι πρέσες χτυπούσαν τους καινούργιους δίσκους. Μερικά πλακάκια χάσκουν στα μπάνια, δύο μπλούζες ακουμπούν σε ένα πεζούλι, σημάδι ανθρώπινης παρουσίας, κάποιων οι οποίοι αναζήτησαν καταφύγιο εκεί.
Το εργοστάσιο των φαντασμάτων βρίσκεται πάντα εκεί. Στη λεωφόρο Ηρακλείου 127. Και το μόνο που μαρτυρά στους νεότερους ότι κάποτε πέρασαν οι πιο αξιόλογοι και διάσημοι καλλιτέχνες, οι πιο ένδοξες νότες του ελληνικού τραγουδιού αλλά και εκατοντάδες επιδέξιοι εργαζόμενοι, είναι η μεταλλική επιγραφή «COLUMBIA» στην κεντρική πύλη του οικοπέδου.
(έχουν χρησιμοποιηθεί ασπρόμαυρες φωτογραφίες από το αρχείο του Μάκη Μάτσα)
Οι «θρυλικές» Στρατιωτικές Υπηρεσίες που έφτιαξαν από το μηδέν σε πολλές περιπτώσεις, γεφύρια, δρόμους και άλλα πολλά
Ταξιδεύοντας κανείς σε ορεινά χωριά θα ακούσει καμιά φορά τους γέροντες να του λένε: «το βλέπεις αυτό το γεφύρι; Το έφτιαξε ο στρατός. Η Μ.Ο.Μ.Α.». Η ιστορική «Μ.Ο.Μ.Α.», που κανονικά είναι, οι Μ.Ο.Μ.Α., καθώς πρόκειται για πολλές μονάδες που με έδρες στρατηγικά τοποθετημένες σε όλη την Ελλάδα, έφτιαξαν από το μηδέν σε πολλές περιπτώσεις, γεφύρια, δρόμους και άλλα πολλά.
Γράφει ο Μαρίνος Γκασιάμης
«Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η προσφορά της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Κατασκευής Έργων Ανασυγκροτήσεως (ΣΥΚΕΑ), με τις Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως (Μ.Ο.Μ.Α.), στην ταχύτερη ανασυγκρότηση και ανάπτυξη ολόκληρης της Ελλάδας από το 1957 έως το 1992».
Με αυτή την παράγραφο αναφέρεται το Γενικό Επιτελείο Στρατού στις ιστορικές Μ.Ο.Μ.Α. που ανέλαβαν από το 1957 και μέχρι την κατάργησή τους το 1992 το βαρύ έργο της ανασυγκρότησης της χώρας ως προς τις υποδομές. Το όνομά τους σημαίνει «Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως».
Πρόκειται για μονάδες, στις οποίες μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας, οφείλει το γεγονός πως για παράδειγμα το ορεινό χωριό του, απέκτησε δρόμο που το ένωνε με την υπόλοιπη χώρα.
Οι Μ.Ο.Μ.Α. ήταν «παιδιά της ανάγκης» μας είπε υψηλόβαθμος αξιωματικός εν ενεργεία του Μηχανικού. Μιας ανάγκης που γέννησε η καταστροφή και ερήμωση, ειδικά της υπαίθρου, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι καταστροφές αυτές σε συνδυασμό με το απαρχαιωμένο εναπομείναν οδικό δίκτυο και το γεγονός πως σε πολλά μέρη δεν ήταν δυνατό για οικονομικούς και τεχνικούς λόγους να εμπλακούν ιδιώτες εργολάβοι, κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη να αναλάβει το έργο αυτό το κράτος.
Το ίδιο το κράτος όμως τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ήταν και αυτό επί της ουσίας κατεστραμμένο. Η μόνη λύση έδειχνε προς τις Ένοπλες Δυνάμεις που διέθεταν το πεπειραμένο Μηχανικό, που ήδη, είτε στο πλαίσιο πολεμικών επιχειρήσεων είτε στην ειρηνική περίοδο, είχε δείξει πως διέθετε και τα μηχανήματα αλλά και τους τεχνικούς και επιστήμονες που χρειαζόταν για την κατασκευή των έργων που απαιτούνταν σε όλη την επικράτεια.
Το news.gr αναζητώντας στοιχεία σχετικά με το έργο των Μ.Ο.Μ.Α. μίλησε μεταξύ άλλων και με τον Συνταγματάρχη εν αποστρατεία Δημήτρη Πασσιά που μετά από προσωπική του έρευνα και συνομιλίες με στελέχη που υπηρετούσαν εκείνα τα χρόνια στις ιστορικές αυτές μονάδες συνέγραψε ένα εξαιρετικό άρθρο που δημοσίευσε στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου Αποφοίτων Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων της Τάξης του 1976.
Σύμφωνα με τα όσα παραθέτει ο Συνταγματάρχης, το έργο των Μ.Ο.Μ.Α. δεν ήταν μόνο έργα οδοποιίας αλλά και άλλα έργα υποδομής όπως αεροδρόμια, εγγειοβελτιωτικά μικρά έργα κοινής ωφέλειας και οικοδομικά.
Οι έδρες και η αποστολή των Μ.Ο.Μ.Α.
Αποστολή της ειδικής αυτής υπηρεσίας ήταν σε περίοδο ειρήνης η με λογικό κόστος εκτέλεση των έργων που τις αναθέτονταν με διάφορα κυβερνητικά προγράμματα και μάλιστα στη νησιωτική και ορεινή Ελλάδα όπου δεν υπήρχε ενδιαφέρον των εργοληπτών. Η ανάθεση εκτέλεσης μικρών κοινωφελών έργων τοπικού ενδιαφέροντος για την ωφέλεια Δήμων, Κοινοτήτων, Συλλόγων και Οργανισμών ιδίως σε ακριτικές περιοχές. Σε περίοδο πολέμου οι Μ.Ο.Μ.Α. μετέπειπταν σε Τάγματα Μηχανικού Αποκαταστάσεως Συγκοινωνιών και υπάγονταν στους σχηματισμούς του Στρατού Ξηράς με βασική αποστολή την αποκατάσταση ζημιών από εχθρικούς βομβαρδισμούς ή σαμποτάζ σε έργα υποδομής της χώρας (οδικό δίκτυο, γέφυρες, λιμάνια, αεροδρόμια εγγειοβελτιωτικά έργα κ.λπ.).
Όταν το 1957 κλήθηκαν λοιπόν οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας να συμβάλλουν στην ανασυγκρότηση της χώρας, συγκροτήθηκαν για αυτό τον σκοπό στις έδρες των σπουδαιότερων νομών επτά Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως (Μ.Ο.Μ.Α.) Οι έδρες των επτά Μ.Ο.Μ.Α. ανά τον Ελλαδικό χώρο ήταν στις πόλεις Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Κρήτης, Πάτρα, Λαμία, Λάρισα, Ιωάννινα.
Οι ΜΟΜΑ ήταν κατασκευαστικές Μονάδες διοικητικά και αναλάμβαναν την εκτέλεση έργων που τους ανέθετε η προϊσταμένη αρχή στο νομό της έδρας των ή σε γειτονικούς νομούς. Το προσωπικό των Μονάδων αποτελούνταν από Αξκούς και οπλίτες του Μηχανικού, τεχνικά καταρτισμένους αλλά και με μικρό ποσοστό Αξκών από τα λοιπά όπλα του Στρατού ή και κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων (Ναυτικό, Αεροπορία), καθώς επίσης και με πολιτικό μόνιμο ή με συμβάσεις τεχνικό προσωπικό (γραφείς, μηχανικοί, οδηγοί τεχνίτες, χειριστές μηχανημάτων, εργάτες κ.λ.π).
Συνοπτικός Απολογισμός Έργου των Μ.Ο.Μ.Α.
Εθνική – Επαρχιακή οδοποιία. Έγινε κατασκευή, βελτίωση και αρχική διάνοιξη σε εθνικούς και επαρχιακούς δρόμους ιδίως της ορεινής και νησιωτικής Ελλάδας, περίπου 15.000 χλμ.
Κατασκευάστηκαν στους παραπάνω δρόμους τεχνικά έργα (γέφυρες, τοίχοι αντιστήριξης, οχετοί κ.λπ) και ασφαλτοστρώθηκαν. Αεροδρόμια κατασκευάσθηκαν από την αρχή ή επεκτάθηκαν διάδρομοι προσγείωσης σε 17 αεροδρόμια, ιδίως της νησιωτικής Ελλάδος (Καρπάθου, Σκύρου, Κεφαλληνίας, Μυτιλήνης, Πάρου, Κυθήρων κ.λπ.) μεταξύ των οποίων και οι χωματουργικές εργασίες του αεροδρομίου των Σπάτων. Εγγειοβελτιωτικά και υδραυλικά έργα.
Κατασκευάστηκαν μεγάλα και μικρά αποστραγγιστικά αρδευτικά, αντιπλημμυρικά και υδραυλικά έργα σε όλη την χώρα με τα οποία αξιοποιήθηκαν και δόθηκαν προς καλλιέργεια εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης. Στα οικοδομικά έργα η συμβολή των Μ.Ο.Μ.Α. ήταν σημαντική. Ειδικότερα για την υλοποίηση του προγράμματος αποκατάστασης σεισμοπλήκτων περιοχών κατασκευάστηκαν προκατασκευασμένα σπίτια.
Με την μέθοδο των προκατασκευών κατασκευάστηκαν με επιτυχία κτίρια Νοσοκομείων, Σχολείων, ΑΕΙ (Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Πολυτεχνική Σχολή Ξάνθης κ.λπ.) κτιριακές εγκαταστάσεις στρατοπέδων (Χαλκίδας, Θηβών, Λουτρακίου Βαννιάνου Ξάνθης κ.λπ.) πλέον των παραπάνω κατασκεύαζε εργολαβικά υπό την επίβλεψη της και πολλά άλλα οικοδομικά έργα σε διάφορα στρατόπεδα όπως Διοικητήρια, θαλάμους οπλιτών, υπόστεγα κλ.π.
Επίσης σημαντική ήταν η συμβολή των Μ.Ο.Μ.Α. που προσέφερε από το 1991 και μετά στο πρόγραμμα του Υπουργείου Εξωτερικών για την αποκατάσταση των παλιννοστούντων Ποντίων από τις περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Μικρά έργα Κοινής Ωφέλειας που περιλαμβάνονταν στα προγραμματισμένα έργα, κατασκευάστηκαν σε Δήμους, κοινότητες, οργανισμούς και τοπικούς συλλόγους. Σύμφωνα με τον Συνταγματάρχη Πασσιά, τα έργα αυτά δεν είναι δυνατόν να απαριθμηθούν καθώς μόνο τα σπουδαιότερα από αυτά υπερβαίνουν τα 700.
Οι Μ.Ο.Μ.Α., έδιναν επίσης το παρόν σε όλες τις συμφορές που έπληξαν τον Ελλαδικό χώρο (σεισμοί, πυρκαγιές, χιονοπτώσεις, πλημμύρες κ.λπ.). Μετά από 3,5 περίπου δεκαετίες οι Μ.Ο.Μ.Α. διαλύθηκαν. Στην ορεινή και νησιωτική Ελλάδα η προσφορά τους, υπήρξε τεράστια και ο λαός ιδίως της υπαίθρου την έχει αναγνωρίσει και γι’ αυτό πάντα αναφέρεται με επαινετικά λόγια.
Το γιατί διαλύθηκαν θα πρέπει ίσως να αναζητηθεί στην αντιστροφή των λόγων που τις δημιούργησαν.
Το σίγουρο είναι πως μέσα στην κρίση οι λόγοι αυτοί επανεμφανίστηκαν οδηγώντας στην ΜΟΜΚΑ για την οποία ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος στο πλαίσιο εγκαινίων 14 νέων διαμερισμάτων για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που έφτιαξε η μονάδα αυτή, δήλωσε μεταξύ άλλων: Όταν ιδρύσαμε τη ΜΟΜΚΑ δεν πίστευε κανείς ότι με τα μέσα τα οποία είχαν απομείνει από τη θρυλική Μ.Ο.Μ.Α. θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε δημόσια έργα. Κι όμως, σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, στην παραμεθόριο, στο Άγιον Όρος, προχωρήσατε σε έργα στα οποία δε πίστευε κανείς ότι θα ανταποκριθείτε…από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ζητηθεί να δημιουργηθούν τα πέντε hotspots των νησιών. Είχαν περάσει δύο χρόνια από τότε που εζητήθη η Ελλάδα να ανταποκριθεί σε αυτή την υποχρέωση και είχε προχωρήσει το 20 – 30% του ενός hotspot. Μέσα σε 13 ημέρες κάνατε περήφανη την Ελλάδα, κατασκευάσατε τα 5 hotspots τα οποία φιλοξένησαν οικογένειες προσφύγων, θυμάτων του πολέμου».
Ο φωτογράφος Aaron Tilley και ο σκηνοθέτης Kyle Bean αποφάσισαν να δημιουργήσουν εικόνες από πολύ κακές στιγμές, στο σημείο που κάτι πολύ άσχημο πρόκειται να συμβεί. Και όλα αυτά για το τελευταίο τεύχος του περιοδικό Kinfolk.
Το πρότζεκτ δίνει βάση στην ανθρώπινη περιέργεια και τον τρόπο που αντιδρά το μυαλό και το σώμα. H προσδοκία προκαλεί στο σώμα μια έκρηξη αδρεναλίνης, ακόμα και αν δεν συμβεί κάτι, και πιστεύεται ότι αυτή η αντίδραση είναι συνδεδεμένη με το ενστικτώδες συναίσθημα του “παραμονής ή της φυγής”. Το αίσθημα αυτό (flight or fight) είναι από αυτά που έχουν συμβάλει στην ανθρώπινη επιβίωση.
Δείτε σε τι είδους εικόνες κατέληξαν. Οι εικόνες είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε να προκαλούν το αίσθημα του άγχους και να σας κάνουν να μην νιώθετε άνετα, αφού θα αναμένετε να γίνει κάτι πολύ καταστροφικό.
