Περίπου έναν χρόνο μετά την παρουσίαση της πρωτοποριακής μεθόδου που ανακάλυψαν για την καταπολέμηση της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας, η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Wellcome Trust Sanger και του Ινστιτούτου Gurdon του πανεπιστημίου Cambridge της Αγγλίας, επικεφαλής των οποίων είναι Έλληνες ερευνητές, είναι σε θέση να ανακοινώσουν τα πρώτα –θαυμαστά- αποτελέσματα.
Η εφαρμογή της μεθόδου που πιστοποίησαν πριν λίγους μήνες, ανέδειξε ένα συγκεκριμένο γονίδιο, το οποίο μπορεί να καταστρέψει τα λευχαιμικά -καρκινικά- κύτταρα, δίχως να επιφέρει βλάβες στον υγιή ιστό, τα υγιή κύτταρα του αιμοποιητικού συστήματος, περιορίζοντας στο ελάχιστο τις παρενέργειες και τις επιπτώσεις της θεραπευτικής αγωγής. Επί της ουσίας, ο εντοπισμός του γονιδίου METTL3, το οποίο διαθέτει τις «οδηγίες» για το «μηχανισμό» που συμβάλλει στην ανάπτυξη του καρκίνου, θα «μπλοκάρει» την εξέλιξη της νόσου, προσφέροντας νέους ορίζοντες στους επιστήμονες και μέγιστη ελπίδα για εκατομμύρια ανθρώπους που αναζητούν εναγωνίως ένα μέλλον και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Η επαναστατική έρευνα που άνοιξε το δρόμο
Η επαναστατική έρευνα, η οποία στηρίχθηκε στη μέθοδο που ανακάλυψε και γνωστοποίησε μέσω του protothema.gr τον Οκτώβριο του 2016 η ερευνητική ομάδα του Cambridge, έδωσε στο φως έναν μη αναμενόμενο θεραπευτικό στόχο για την αντιμετώπιση της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας (ΟΜΛ), ανοίγοντας καινούργιους ορίζοντες για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών για τη θανατηφόρα ασθένεια.
Η έρευνα σε όλο της το φάσμα, που δημοσιεύεται και επισήμως στο επιστημονικό περιοδικό Nature, ως μία από τις πέντε σπουδαιότερες των τελευταίων ετών, δείχνει ότι το γονίδιο METTL3 είναι αναγκαίο για την διατήρηση και εξέλιξη της λευχαιμίας, αφού χρησιμοποιεί ένα -άγνωστο μέχρι σήμερα- μηχανισμό ελέγχου γονιδίων γνωστών για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη του καρκίνου. Η φαρμακευτική αγωγή που θα εξελιχθεί με βάση την παραπάνω, κομβικής σημασίας, ανακάλυψη, θα στοχεύει στο «μπλοκάρισμα» του μηχανισμού που αναπτύσσει το συγκεκριμένο γονίδιο, αυξάνοντας σε υψηλό ποσοστό τις πιθανότητες επιβίωσης των ασθενών και στην κατακόρυφη άνοδο της ποιότητας ζωής τους.
Ο Δρ Tony Kouzarides, επικεφαλής της έρευνας από το Ινστιτούτο Gurdon του πανεπιστημίου του Cambridge δήλωσε στο protothema.gr: «Χρειαζόμαστε απελπιστικά νέες θεραπείες για ΟΜΛ και αυτό μας οδήγησε στο να βρούμε γονίδια που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ισχυρούς θεραπευτικούς στόχους. Ταυτοποιήσαμε με επιτυχία ότι το ενζυμο METTL3 είναι ένας από αυτούς. Η έρευνά μας δίνει ισχυρά κίνητρα σε φαρμακευτικές εταιρείες να δημιουργήσουν φάρμακα που μπλοκάρουν το METTL3, ακολουθώντας μία νέα θεραπευτική οδό για την αντιμετώπιση της ΟΜΛ».
Τι είναι η οξεία μυελογενής λευχαιμία
Η Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία, είναι μια πολύ επιθετική μορφή καρκίνου του αιμοποιητικού συστήματος που προσβάλει ανθρώπους όλων των ηλικιών, οδηγεί σε πολύμηνη χορήγηση ισχυρών χημειοθεραπευτικών σχημάτων και μακροχρόνια διαμονή στο νοσοκομείο. Η ασθένεια αυτή αναπτύσσεται στα κύτταρα του μυελού των οστών, υπερισχύοντας αριθμητικά των υγειών κυττάρων και οδηγεί σε επικίνδυνες λοιμώξεις και αιμορραγικά επεισόδια. Δυστυχώς, οι παρούσες θεραπείες της ασθένειας δεν έχουν αλλάξει για παραπάνω από τρεις δεκαετίες, με λιγότερο από έναν στους τρεις ασθενείς να επιβιώνει ύστερα από πολύμηνή προσπάθεια. Η νέα μέθοδος και ο εντοπισμός του γονιδίου METTL3, στοχεύουν να ανατρέψουν τα παραπάνω στοιχεία και να ανοίξουν νέους ορίζοντες στην αντιμετώπιση όχι μόνο της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου, αλλά όλων των τύπων, καθώς ο εντοπισμός των γονιδίων που οφείλεται η εξέλιξη και ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων, είναι πλέον εφικτός.
Για την ανακάλυψη καινούργιων θεραπευτικών στόχων, οι ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε την επαναστατική τεχνολογία CRISPR/Cas9 βρίσκοντας νέες γενετικές αδυναμίες των λευχαιμικών κυττάρων. Κάνοντας πειράματα σε πειραματόζωα (ποντίκια) και ανθρώπινα λευχαιμικά κύτταρα, η ερευνητική ομάδα κατέληξε σε μια λίστα 46 γονιδίων, πολλά από τα οποία είναι σημαντικά για την επεξεργασία και τροποποίηση του RNA (RNA modification/editing). Ανάμεσα σε αυτά ήταν και το γονίδιο METTL3, το «μπλοκάρισμα» του οποίου παρουσίασε μία από τις πιο ισχυρές επιδράσεις στην ανάπτυξη των λευχαιμικών κυττάρων. Πολύ σημαντικό εύρημα, επίσης, ήταν ότι το μπλοκάρισμα της λειτουργίας του γονιδίου METTL3, δεν επηρέαζε καθόλου τα υγιή κύτταρα, καθιστώντας τη λειτουργία του γονιδίου έναν πολλά υποσχόμενο αντικαρκινικό στόχο.
O Δρ Κωσταντίνος Τζελέπης, επικεφαλής ερευνητής και ειδικός στη χρήση της τεχνολογίας CRISPR, δήλωσε στο protothema.gr: «Αυτή η έρευνα αποτελεί τη συνέχεια των πολλά υποσχόμενων αποτελεσμάτων που δημοσιεύσαμε πέρσι. Καταφέραμε με επιτυχία να εκθέσουμε έναν καινούργιο μηχανισμό ρύθμισης γονιδίων, μέσω τροποποίησης του RNA, ο οποίος χρησιμοποιείται από τα λευχαιμικά κύτταρα για την ανάπτυξη και επιβίωση τους. Ανακαλύψαμε ότι το μπλοκάρισμα του METTL3 και της μεθυλίωσης που αυτό προκαλεί στο RNA, σταματά την έκφραση ενός σημαντικού σετ πρωτεϊνών, γνωστών για την καρκινική λειτουργία των λευχαιμικών κυττάρων. Τα αποτελέσματα μας δείχνουν πως ένα φάρμακο που θα μπλοκάρει την μεθυλίωση που προκαλεί το METTL3 στο RNA, μπορεί να έχει ισχυρή δράση εναντίων της ΟΜΛ, χωρίς καμία επίδραση στα υγιή κύτταρα».
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Τζελέπης
Ο Δρ Γιώργος Βασιλείου, αιματολόγος και συν-επικεφαλης της έρευνας από το Ινστιτούτο Wellcome Trust Sanger του Cambridge, μιλώντας στο protothema.gr, τόνισε: «Η ΟΜΛ είναι μια τρομακτική ασθένεια που προσβάλει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ οι κύριες θεραπείες οδηγούν σε απογοητευτικά ποσοστά επιβίωσης. Θεωρήσαμε ότι έπρεπε να σκεφτούμε με διαφορετικό τρόπο και να ψάξουμε καινούργιες βιολογικές λειτουργίες για να βρούμε νέες θεραπείες για την ΟΜΛ. Η στρατηγική μας στέφθηκε με επιτυχία, αφού ανακαλύψαμε ότι το ένζυμο METTL3 ελέγχει την ασθένεια με ένα μη αναμενόμενο μηχανισμό, κατάλληλο για φαρμακευτική στόχευση. Ελπίζουμε ότι αυτή η ανακάλυψη θα οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικές θεραπείες που θα αυξήσουν τα επίπεδα επιβίωσης και την ποιότητα ζωής των πασχόντων με ΟΜΛ».
Ο Δρ. Γιώργος Βασιλείου
Ποια θα είναι η επόμενη μέρα της μεγάλης αυτής ανακάλυψης; Ο κόσμος, η ανθρωπότητα, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα μεγάλο «στοίχημα». Την επιβίωσή της. Κάθε νέα μεθοδολογία, κάθε νέα ανακάλυψη, αποτελεί ένα τεράστιο βήμα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Η έρευνα της ομάδας του Cambridge, επικεφαλής της οποίας είναι Έλληνες, γεγονός που πρέπει να τονίσουμε, καθώς έχει τη σημασία του, ανοίγει νέους ορίζοντες στην καταπολέμηση της μάστιγας των τελευταίων δεκαετιών. Παράλληλα ωστόσο, δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για ακόμη μεγαλύτερες ανακαλύψεις, καθώς ο άνθρωπος γνωρίζει και μαθαίνει τα μυστικά της φύσης, ενώ διδάσκεται από το μεγαλείο της.
Η δε ανακάλυψη ενός γονιδίου που μπορεί να «μπλοκάρει» την Οξεία Μυελογενή Λευχαιμία, μία από τις πλέον επιθετικές και επίπονες καρκινικές παθήσεις, δίχως να καταστρέφει τα υγιή κύτταρα, δημιουργεί ελπίδα στους ασθενείς, αλλά και ένα γόνιμο έδαφος αισιοδοξίας στην επιστημονική κοινότητα, προκειμένου να συνεχίσουν την προσπάθεια και να προσφέρουν υπηρεσίες -κυριολεκτικά- ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον πλανήτη.
[thema] [skai]
