ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΣ
Γεια σας.
Είμαι ο Γιάννης Κρεκούκης, εφευρέτης του πρωτοποριακού συστήματος πυρόσβεσης «Τυφώνας”, αιωροπτεριστής με άριστες γνώσεις αεροδυναμικής, και παλαίμαχος πυροσβέστης με μακρά ενεργό θητεία στο Πυροσβεστικό Σώμα.
Καταρχάς, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εσάς που με τόση θέρμη υποδεχτήκατε στα Κοινωνικά Δίκτυα το βίντεο παρουσίασης του «Τυφώνα”, αλλά κι εσάς που με τρόπο ευγενικό εκφράσατε τις αντιρρήσεις και τους προβληματισμούς σας, για την δυναμική και την αποτελεσματικότητά του.
Επειδή οι ψυχές των αδικοχαμένων στις πρόσφατες φονικές πυρκαγιές της Αττικής στοιχειώνουν τις νύχτες μου, κι επειδή πιστεύω ότι η σιωπή είναι συνενοχή, αποφάσισα να μιλήσω, εκφράζοντας την άποψή μου για τα τραγικά συμβάντα του Ιουλίου.
Αυτά που θ’ ακούσετε στηρίζονται τόσο στην διεθνή βιβλιογραφία και πρακτική, όσο και στην μακρόχρονη εμπειρία μου στην κατάσβεση δασικών πυρκαγιών, ως πυροσβέστης και ως εφευρέτης και κατασκευαστής συστημάτων πυρόσβεσης. Δηλώνω δε εξαρχής, ότι αναλαμβάνω στο ακέραιο την ευθύνη των λεγομένων μου.
Δεν θα μπω σε τεχνικές ορολογίες και λεπτομέρειες, που είναι δυσνόητες και ενδεχομένως άχρηστες για τον πολύ κόσμο.
Φίλες και φίλοι, δεν είναι δυνατόν να διαχειριστείς μια οποιαδήποτε πυρκαγιά, αγνοώντας ή παραβλέποντας τους βασικούς νόμους της φύσης. Και, στην προκείμενη περίπτωση, αναφέρομαι σε αυτό που αποκαλούμε «Αεροδυναμική στο βουνό”.
Όταν ξεσπάει πυρκαγιά επάνω στο Πεντελικό Όρος και ταυτόχρονα η ταχύτητα των ανέμων αγγίζει ή και ξεπερνάει τα 100 χιλιόμετρα την ώρα, η κατάσταση είναι αναμφίβολα πάρα πολύ σοβαρή, αν δεν προλάβεις να αντιμετωπίσεις την φωτιά στην γέννησή της.
Όταν η φωτιά αρχίζει και κατεβαίνει την πλαγιά, μπαίνει στην περιοχή που αποκαλούμε «υπήνεμη”. Εκεί, ο άνεμος πνέει με μικρότερες ταχύτητες, και ταυτόχρονα λειτουργεί με φορά αντίθετη από αυτήν που είχε, πριν η φωτιά αρχίσει την κάθοδο. Έχουμε εδώ το φαινόμενο της λεγόμενης «αναστροφής” του ανέμου, χάρη στην οποία η καύση της φωτιάς είναι εξαιρετικά ομαλή, και μπορούμε έτσι να μιλάμε για σημείο ασφαλούς κατάσβεσης, εφόσον βέβαια είναι εφικτό να φτάσουν εκεί τα πεζοπόρα και να επιχειρήσουν με την συνεχή υποστήριξη των εναέριων μέσων.
Όταν όμως η φωτιά φτάνει στους πρόποδες, δηλαδή στο κάτω σημείο του βουνού, τότε τα πράγματα αλλάζουν δραματικά και η κατάσταση γίνεται ανεξέλεγκτη. Οι άνεμοι ανακτούν τις αρχικές τους ταχύτητες, και η πυρκαγιά είναι πλέον αδύνατον να αντιμετωπιστεί. Όταν μάλιστα ο άνεμος συναντάει φυσικά ή τεχνητά εμπόδια (όπως για παράδειγμα κτιριακές εγκαταστάσεις), τότε έχουμε τους λεγόμενους «ρότορες”, που είναι ίσως ο πιο ευνοϊκός παράγοντας για την τέλεια καύση.
Επιτρέψτε μου τώρα να εξηγήσω, όσο πιο απλά γίνεται, τι σημαίνει «ρότορας”. Όταν ο άνεμος προσκρούει σε ένα εμπόδιο, αλλάζει την φορά του, βάσει της γωνίας πρόσκρουσης, και ταυτόχρονα επιταχύνει. Η πορεία του τότε γίνεται κυκλική, δηλαδή ο άνεμος αρχίζει να περιστρέφεται. Αυτό το φαινόμενο το αποκαλούμε «ρότορα”.
Οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται μέσα στους «ρότορες” είναι πολύ μεγάλες, γιατί από την μια η φωτιά τροφοδοτείται με πολύ οξυγόνο, και από την άλλη παραμένει στο ίδιο σημείο, λόγω της κυκλικής φοράς του ανέμου. Έτσι, όλο το θερμικό φορτίο εκτονώνεται προς τα επάνω. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, σε πολλές περιπτώσεις, όταν η φωτιά χτυπάει διώροφες ή πολυώροφες κτιριακές εγκαταστάσεις, βλέπουμε να καίγονται οι πάνω όροφοι, ενώ τους κάτω ορόφους τους προστατεύει ο ίδιος ο άνεμος.
Επομένως, είναι νομίζω ολοφάνερο ότι, αν οι υπεύθυνοι γνώριζαν αυτά τα τόσο απλά πράγματα, θα έπρεπε να δώσουν εντολή εκκένωσης των κατοικημένων περιοχών, ΑΜΕΣΩΣ μόλις η φωτιά άρχισε να κατεβαίνει την πλαγιά, και ανεξάρτητα από το αν ήταν ή όχι εφικτή μια ασφαλής αντιμετώπιση στα «υπήνεμα”.
Η αεροδυναμική είναι επιστήμη, και μου προκαλεί απέραντη θλίψη το γεγονός ότι οι επιστήμονες του κλάδου, που γνωρίζουν πολύ καλά το αντικείμενο και καταλαβαίνουν όσα λέω, σιωπούν.
Φίλες και φίλοι, με ρωτάτε πολλοί τι θα γινόταν αν ο ΤΥΦΩΝΑΣ έπαιρνε μέρος στις επιχειρήσεις αντιμετώπισης της φονικής πυρκαγιάς στον Νέο Βουτζά και στο Μάτι. Με κάθε ειλικρίνεια, σας απαντώ ότι, με το επιχειρησιακό σχέδιο που εφαρμόστηκε, ο Τυφώνας δεν είχε πολλά να προσφέρει. Αλλά εδώ μπαίνει και το κρισιμότερο ερώτημα: «Ήταν το σχέδιο που εφαρμόστηκε, το πλέον κατάλληλο για την περίσταση;” Και πάλι, με κάθε ειλικρίνεια, σας απαντώ: «Όχι, δεν ήταν”!
Φωτιές, με ταχύτητα ανέμου 100 χιλιόμετρα την ώρα, ΔΕΝ αντιμετωπίζονται ποτέ στα ίσια. Ακόμα και δέκα ΤΥΦΩΝΕΣ να επιχειρούσαν, μαζί με όλα τα οχήματα της Πυροσβεστικής, δεν θα είχαμε κανένα αποτέλεσμα. Τέτοιες φωτιές αντιμετωπίζονται μόνο με την εφαρμογή μιας παλιάς και δοκιμασμένης τεχνικής, την οποίαν όμως, για άγνωστους λόγους, απαγορεύει η νομοθεσία της χώρας μας, ενώ την εφαρμόζουν νόμιμα και πολύ συχνά άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα ο Καναδάς, η Αυστραλία, ακόμα και η Κύπρος μας. Και η τεχνική αυτή δεν είναι άλλη από το λεγόμενο «αντιπύρ”.
Το «αντιπύρ” είναι ο πιο βασικός τρόπος πυρόσβεσης. Εφαρμόζεται κατά κύριο λόγο σε μεγάλες δασικές πυρκαγιές, όταν η φωτιά είναι μεγάλης έντασης και κατακαίει μεγάλη έκταση. Σε πυρκαγιές, δηλαδή, σαν αυτήν που ξέσπασε στο Πεντελικό. Με απλά λόγια, το «αντιπύρ” δεν είναι τίποτε άλλο από την ελεγχόμενη καύση μιας μεγάλης λωρίδας γης, μπροστά από την πυρκαγιά και σε απόσταση ασφαλείας. Με αυτόν τον τρόπο, εξαφανίζουμε την καύσιμη ύλη, με αποτέλεσμα, όταν η πυρκαγιά φτάνει στην καμμένη λωρίδα γης, δεν βρίσκει τίποτα να κάψει, κι έτσι σβήνει μόνη της.
Θα θυμίσω σε όσους το γνωρίζουν και θα πληροφορήσω όσους το αγνοούν, ότι στις μεγάλες φωτιές του 2007, αλλά και σε αυτές των επόμενων χρόνων, οι αδερφοί μας Κύπριοι πυροσβέστες, που είχαν έρθει από την Κύπρο να βοηθήσουν στην κατάσβεση, παραβλέποντας τον νόμο, εφάρμοσαν την μέθοδο «αντιπύρ” τόσο στην Ηλεία όσο και στην Αρκαδία και στην Εύβοια, και γλίτωσαν έτσι από βέβαιο παρανάλωμα πολλές κατοικημένες περιοχές. Παρόλο δε που τυπικά οι Κύπριοι πυροσβέστες παρανόμησαν, όχι μόνον δεν τιμωρήθηκαν, αλλά αναγνωρίστηκαν, και σωστά, ως ήρωες. Ωστόσο, οι Έλληνες υπεύθυνοι εξακολουθούν να σνομπάρουν αυτήν την σωτήρια μέθοδο.
Ας έρθουμε ξανά στην φονική φωτιά του Πεντελικού. Ας δεχτούμε ότι ήταν αδύνατον να προλάβουμε την φωτιά στο σημείο που ξέσπασε. Ας δεχτούμε επίσης ότι δεν μπορούσαμε να την αντιμετωπίσουμε με ασφάλεια στα «υπήνεμα”. Τι μας έμενε; Τίποτε άλλο, πέρα από την Λεωφόρο Μαραθώνος. Ταυτόχρονα με την αναγγελία της πυρκαγιάς, έπρεπε να δοθεί η εντολή εκκένωσης, και να συγκεντρωθούν όλες οι διαθέσιμες επίγειες και εναέριες δυνάμεις (εφόσον ήταν εφικτό)στην Μαραθώνος, στα σημεία που, με βάση τις εκτιμήσεις, αναμενόταν να φτάσει η φωτιά.
Στην πλευρά της λεωφόρου από την οποία ερχόταν η φωτιά έπρεπε να εφαρμοστεί το «αντιπύρ”, αφού πρώτα, στην απέναντι πλευρά της λεωφόρου, είχε γίνει μεγάλης έκτασης διαβροχή, είχαν δηλαδή καταβραχεί με μεγάλες ποσότητες νερού τα πάντα. Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η καταστροφή και να σωθούν ζωές και περιουσίες.
Θα βγουν πολλοί να σας πουν ότι αυτά είναι επικίνδυνα πράγματα, ότι το «αντιπύρ” θέλει εκπαιδευμένους άντρες και ταυτόχρονα άπνοια, όχι ισχυρούς ανέμους. Αλλά θα έχουν άδικο. Γιατί όταν η φωτιά καίει κόντρα στον άνεμο, όπως συμβαίνει με το «αντιπύρ”, τότε η καύση γίνεται πολύ ήπια, δηλαδή η φωτιά καίει σιγά. Επιπλέον, γιατί εγώ προσωπικά είμαι από τους άριστους γνώστες της μεθόδου κατάσβεσης με «αντιπύρ” και το έχω χρησιμοποιήσει με απόλυτη επιτυχία τόσο στην ενεργό θητεία μου όσο και σαν συνταξιούχος, όταν κλήθηκα από διοικητές της Π.Υ. Ζακύνθου να συμβάλω στις επιχειρήσεις. Τέλος, γιατί το συγκεκριμένο μοντέλο του Τυφώνα σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε κυρίως για τέτοιες περιπτώσεις, και γιατί – προπάντων – είχα ενημερώσει τους πάντες, ήδη από το 2016, για να μην πω από νωρίτερα.
Θα με ρωτήσετε, και δικαιολογημένα: Έφτανε μόνο ένας Τυφώνας κι ένας γνώστης της μεθόδου, για να εφαρμοστεί το «αντιπύρ”; Έχοντας απόλυτη επίγνωση των λεγομένων μου, σας απαντώ: Ναι, έφτανε. Και αν γίνονταν όλα αυτά που περιέγραψα, η φωτιά δεν θα πέρναγε την Λεωφόρο Μαραθώνος.
Όσοι γνωρίζουν, ξέρουν ότι αρκεί ένας συντονιστής, άριστος γνώστης της μεθόδου, για να γίνει μια τέτοια επιχείρηση. Όσο για τους ισχυρούς ανέμους, οι προδιαγραφές του Τυφώνα επιτρέπουν τον απόλυτο έλεγχο του «αντιπύρ”. Δεν θα επεκταθώ, σε αυτό το κείμενο, σε λεπτομέρειες. Θα σας πω μόνον ότι, με ούριο άνεμο 100 χιλιομέτρων την ώρα, η βολή του Τυφώνα ξεπερνά τα 150 μέτρα και το συγκεκριμένο μοντέλο μπορεί να εκτοξεύσει σε σταγονίδια μάξιμουμ 1500 λίτρα το λεπτό. Ο δε αέρας τον οποίον εκτοξεύει, έχει την απαραίτητη ισχύ (περίπου 500 χιλιόμετρα την ώρα) για τον απόλυτο έλεγχο του «αντιπύρ”, προκειμένου να μην μετατραπεί αυτό σε ένα νέο μέτωπο πυρκαγιάς.
Θα μπορούσε να μου πει κάποιος, ότι όλα αυτά είναι σενάρια κι ότι δεν έχει καμιά αξία να τα λέω τώρα. Θα του απαντήσω ότι οι νεκροί δεν είναι σενάριο αλλά θλιβερή πραγματικότητα, ότι οι απέλπιδες προσπάθειές μου να ενταχθώ εθελοντικά στον φετινό επιχειρησιακό σχεδιασμό δεν είναι σενάριο αλλά πραγματικότητα την οποία μπορώ να αποδείξω (και θα το κάνω), ότι οι πυρκαγιές που καταστρέφουν κάθε καλοκαίρι την χώρα μας δεν είναι σενάριο αλλά ντροπιαστική πραγματικότητα.
Κλείνοντας, και επιθυμώντας να αποδείξω στην πράξη όσα ισχυρίζομαι, θα αναφερθώ σε μια πρόταση την οποίαν είχα κάνει στις αρμόδιες αρχές και σε γνωστό τηλεοπτικό σταθμό το 2016, αλλά φυσικά δεν εισακούστηκα. Πιστεύοντας ότι πρέπει επιτέλους να αντιμετωπίζουμε τις ακραίες καταστάσεις απόλυτα έτοιμοι και με όλα τα διαθέσιμα μέσα και όλες τις γνωστές τεχνικές μεθόδους, πρότεινα την διενέργεια μιας μεγάλης άσκησης, στις αλυκές της Αναβύσσου.
Χρησιμοποιώντας τα φυσικά χριστουγεννιάτικα δέντρα που θα μας έδιναν οι πολίτες, μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων, θα δημιουργούσαμε τεχνητά δάση και, με τεχνολογικά μέσα που έχει η πολιτεία στην διάθεσή της, θα προσομοιώναμε ακραίες καιρικές συνθήκες, θα ανάβαμε φωτιά, και θα τεστάραμε όλα τα μέσα και τις τεχνικές μεθόδους πυρόσβεσης. Φυσικά, θα τεστάραμε και τον Τυφώνα, σε συνδυασμό με το «αντιπύρ”.
Το 2016, εγώ και οι συνεργάτες μου είμασταν απελπιστικά μόνοι, και κανείς δεν μας έδωσε σημασία. Τώρα όμως, που έχουμε όλους εσάς στο πλευρό μας, τολμώ να ξανακάνω την ίδια πρόταση, και σας καλώ να αγωνιστούμε μαζί για την υλοποίησή της. Το οφείλουμε στα θύματα του 2007 και του 2018, το οφείλουμε στους εαυτούς μας, και, προπάντων, το οφείλουμε στα παιδιά μας και στην πατρίδα. Γιατί ένα είναι βέβαιο: Κανείς μας δεν ξέρει ποιο θα είναι το επόμενο θύμα από πυρκαγιά.
Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας και για την προσοχή σας. Αν χρειαστεί, θα τα ξαναπούμε σύντομα. Καλή δύναμη σε όλους μας.
Γιάννης Κρεκούκης
Εφευρέτης του πρωτοποριακού συστήματος πυρόσβεσης «Τυφώνας”, αιωροπτεριστής με άριστες γνώσεις αεροδυναμικής, και παλαίμαχος πυροσβέστης με μακρά ενεργό θητεία στο Πυροσβεστικό Σώμα.
[zantenewstime]
