Με αφορμή το άρθρο του αρθρογράφου του Έθνους Νίκου Τζιανίδη για τον δημοσιογράφο Γιώργο Γεωργίου, ο οποίος απεβίωσε τη Δευτέρα 6 Ιουνίου, μια μεγάλη συζήτηση προκλήθηκε τόσο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όσο και σε ειδησεογραφικά μέσα.
Υπηρετώντας μια δημοσιογραφία που δεν είναι τυφλή, αποκομμένη από κάθε κοινωνικό διάλογο, που δεν βλέπει τον εαυτό της ως τιμητή αλλά αναστοχάζεται και προβαίνει σε αυτοκριτική, το Έθνος επιθυμεί να απαντήσει σε αυτή την έντονη συζήτηση που προκλήθηκε γύρω από το συγκεκριμένο άρθρο.
Το θέμα, άλλωστε, είναι σημαντικό και ευαίσθητο. Ευαίσθητο γιατί γράφτηκε με αφορμή τον θάνατο ενός ανθρώπου. Και σημαντικό γιατί αφορά τον δημόσιο λόγο που οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι, ζώντες και θανόντες, διαχέουν στο δημόσιο πεδίο είτε ως παράδειγμα προς μίμηση είτε ως αφορμή αναθεμάτων.
Ως προς το αίσθημα προσβολής που γέννησε το συγκεκριμένο άρθρο, το Έθνος αναγνωρίζει ότι ο τίτλος του υπήρξε απολύτως άστοχος. Με σεβασμό στο πένθος των οικείων του Γιώργου Γεωργίου, ως μέσο εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια και απολογούμαστε για το γεγονός ότι ο τίτλος του άρθρου δεν επιδείκνυε την αναγκαία ευαισθησία σε μια στιγμή απώλειας.
Ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι πράγματι μια δύσκολη στιγμή. Και για την οικογένεια του ανθρώπου που φεύγει και για όσους και όσες τον θαύμαζαν. Και ως προς αυτό απαιτούνται πράγματι πιο προσεκτικές επιλογές.
Είναι, όμως, και μια στιγμή αποτίμησης ενός έργου, μιας διαδρομής. Και αυτό είναι επίσης ένα σημαντικό σημείο. Η στιγμή κατά την οποία ένας άνθρωπος, με δημόσια παρουσία και αναντίρρητη κοινωνική απήχηση, «φεύγει» δεν είναι ένα ορόσημο όπου μόνο η «αγιογραφία» επιτρέπεται, αλλά και μια αφορμή αναμνημόνευσης των αμφιλεγόμενων πρακτικών και λόγων που πρέσβευε.
Ο τίτλος του άρθρου δεν κατόρθωσε να αποτυπώσει τον διαχωρισμό ανθρώπου και έργου στον οποίο ο αρθρογράφος στόχευε. Κακώς. Όμως, στο έργο ενός ανθρώπου έχει κάθε δικαίωμα οποιοσδήποτε να αναφέρεται, να το αποτιμά και να ζυγίζει τις κοινωνικές του συνέπειες. Αυτές δεν αφορούν μόνο τον θανόντα, αλλά ολόκληρη την κοινωνία μέσα στην οποία έζησε και πρόσφερε ή δεν πρόσφερε υπηρεσίες, κατά περίπτωση. Και αυτή η κοινωνία περιλαμβάνει και ανθρώπους πέραν των θαυμαστών/τριών του κάθε ανθρώπου που πεθαίνει. Έτσι, όταν η κοινωνία απαρτίζεται από ομάδες και άτομα που βάλλονται, τραυματίζονται ή στιγματίζονται από τους λόγους και το δημόσιο παράδειγμα μιας δημοσιογραφικής ρητορικής και ενός ακραίου ύφους, προσβολή συνιστά και η αποσιώπηση αυτής της παραμέτρου στο όνομα της μετά θάνατον «δικαίωσης».
Ως προς αυτό λοιπόν το ζήτημα, το Έθνος υπερασπίζεται πλήρως το δικαίωμα του συντάκτη του να εγείρει αυτά τα θέματα. Όχι για να πυροδοτήσει το φόβητρο μιας επιτηδευμένα γελοιοποιημένης woke ή cancel culture, αλλά γιατί τα δικαιώματα, ο σεβασμός σε όλες τις κοινωνικές ομάδες και το ήθος του δημόσιου λόγου που παράγεται είναι από τα πιο κρίσιμα διακυβεύματα μιας ουσιαστικής κουλτούρας σεβασμού και ισότητας.
Κι αυτός ο διάλογος οφείλει να είναι πάντα ανοικτός. Σε όλα τα σημεία μιας προσωπικής και μιας συλλογικής διαδρομής. Ακόμα και στη στιγμή της απώλειας. Ακριβώς γιατί είναι μια στιγμή αποτίμησης μιας δημόσιας παρουσίας και παρακαταθήκης.
Σε αυτό το πνεύμα, θέλουμε να ευχαριστήσουμε εκείνους τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες των οποίων τα σχόλια υπήρξαν εποικοδομητικά και μας βοήθησαν να αναγνωρίσουμε το σημείο όπου υπήρξε αστοχία στο συγκεκριμένο άρθρο. Αλλά και για τη δυνατότητα που μας δίνεται να υπερασπιζόμαστε θέσεις με τις οποίες κάποιοι από εκείνους και εκείνες διαφωνούν.
