Μια εντελώς νέα περίοδος στην αντιμετώπιση της πανδημίας έρχεται από το φθινόπωρο. Η ευρωπαϊκή στρατηγική αλλάζει και ανάλογα με τα δεδομένα των περιστατικών βαριάς νόσησης και την πίεση που μπορεί να ασκηθεί στο σύστημα υγείας, ίσως υπάρξει τέλος στα υποχρεωτικά μέτρα κατά του ιού.

Με δεδομένο ότι μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί ενώ ακόμα μεγαλύτερο βρέθηκε τουλάχιστον μία φορά θετικό μέσα στο καλοκαίρι και την άνοιξη στις νέες υποπαραλλαγές της Όμικρον, ίσως έχουμε φτάσει σε ένα επαρκές ποσοστό ανοσίας της αγέλης το οποίο σύμφωνα με τους ειδικούς, ήρθε η ώρα να φέρει το τέλος σε υποχρεωτικά μέτρα όπως η καραντίνα, οι αποστάσεις, ενώ στη χειρότερη θα απαιτούσε προαιρετικά μάσκες σε κλειστούς υγειονομικούς χώρους.

O πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας και καθηγητής πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Στέλιος Λουκίδης, από το νοσοκομείο «Αττικόν», εξήγησε τα νέα δεδομένα που μας φέρνει το φθινόπωρο στην πανδημία:

«Δεν είμαστε πια στο σημείο που ήμασταν παλιότερα: Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί έναντι του κορωνοϊού και πολλοί άνθρωποι έχουν νοσήσει και μια και δυο και τρεις φορές, με την αποκτηθείσα ανοσία φυσικά ή τεχνητά (με τον εμβολιασμό) ή υβριδικά (δηλαδή συνδυαστικά) να προστατεύει πλέον το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας».

Την ίδια άποψη, που αποτελεί κοινή ευρωπαΐκή στρατηγική υγείας για την επόμενη μέρα της πανδημίας εκφράζει και η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής ΕΚΠΑ ,Ντόρα (Θεοδώρα) Ψαλτοπούλου, που εξηγεί ότι σε όλες τις χώρες και εν αναμονή του ανοίγματος των σχολείων αλλά και της επιστροφής όλων των εργαζομένων στο βόρειο ημισφαίριο από τις καλοκαιρινές διακοπές στους χώρους εργασίας, η συζήτηση που γίνεται για την επαναφορά της μάσκας είναι μόνο ως προαιρετικό μέτρο.

Από εδώ και στο εξής, ο επικαιροποιημένος εμβολιασμός όπως και τα άλλα μέτρα προστασίας θα συνοδεύονται πιθανότατα από ισχυρή σύσταση και δεν θα έχουν πια χαρακτήρα υποχρεωτικότητας.

Ένα μικρό μόριο που καθιστά διαθέσιμη την ανοσοθεραπεία σε όλους τους καρκινοπαθείς, καθώς είναι μια πιο προσιτή και αποτελεσματική εναλλακτική λύση σε ένα αντίσωμα για τη θεραπεία μιας σειράς καρκίνων, εντοπίστηκε από μια κοινή ομάδα επιστημόνων στο Ισραήλ και την Πορτογαλία.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ (TAU) και το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας είπαν ότι το έργο τους ήταν μια «ανακάλυψη». Επικεφαλής της διεθνούς ομάδας ερευνητών ήταν η καθηγήτρια Ronit Satchi-Fainaro, επικεφαλής του Κέντρου Έρευνας για τη Βιολογία του Καρκίνου και του Εργαστηρίου για την Έρευνα του Καρκίνου και τη Νανοϊατρική στο Sackler Faculty of Medicine του TAU, η καθηγήτρια Helena Florindo και η καθηγήτρια Rita Guedes από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Φαρμάκων στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας.

Τα αποτελέσματα της μελέτης μόλις δημοσιεύθηκαν στο Journal for ImmunoTherapy of Cancer με τίτλο, «Θεραπευτική στόχευση αποκλεισμού της πρωτεΐνης προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου 1/ PD-ligand 1 (PD-1/PD-L1) από νέους αναστολείς μικρού μορίου στρατολογεί κυτταροτοξικά Τ κύτταρα σε μικροπεριβάλλον συμπαγούς όγκου».

«Το 2018, το Νόμπελ Ιατρικής απονεμήθηκε στους James Allison και Tasuku Honjo για τη συμβολή τους στη μελέτη της ανοσοθεραπείας και τη θεραπεία του καρκίνου μέσω της ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος», δήλωσε η Satchi-Fainaro. «Ο Honjo ανακάλυψε ότι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που ονομάζονται Τ κύτταρα εκφράζουν την πρωτεΐνη PD-1 που απενεργοποιεί τη δραστηριότητα των Τ-κυττάρων όταν συνδέεται με την πρωτεΐνη PD-L1 που εκφράζεται στα καρκινικά κύτταρα. Στην πραγματικότητα, η αλληλεπίδραση μεταξύ PD-1 και PD-L1 επιτρέπει στα καρκινικά κύτταρα να παραλύσουν τα Τ κύτταρα, εμποδίζοντάς τα να επιτεθούν στα καρκινικά κύτταρα. Ο Honjo ανέπτυξε αντισώματα που εξουδετερώνουν είτε το PD-1 είτε το PD-L1, απελευθερώνοντας έτσι τα Τ κύτταρα για να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά τον καρκίνο».

Researchers develop a small molecule that could make immunotherapy available to all cancer patients

Τα μονοκλωνικά αντισώματα στη μάχη κατά του καρκίνου

Μέχρι στιγμής, μόνο τα μονοκλωνικά αντισώματα – τύποι πρωτεϊνών που παράγονται στο εργαστήριο και μπορούν να συνδεθούν με ορισμένους στόχους στο σώμα, όπως αντιγόνα στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων – έχουν εγκριθεί για κλινική χρήση ως αναστολείς PD-1/PD-L1 , και θεωρούνται η μεγάλη υπόσχεση στη μάχη κατά του καρκίνου.

Η αναστολή του PD-1 ή του PD-L1 έχει δείξει συναρπαστικά κλινικά αποτελέσματα σε διάφορους ανθρώπινους καρκίνους. Αυτή η ανοσοθεραπεία μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα των ασθενών, χωρίς τις σοβαρές παρενέργειες που συνοδεύουν θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία.

Αυτά τα αντισώματα, ωστόσο, είναι ακριβά στην παραγωγή τους, επομένως δεν είναι διαθέσιμα σε όλους τους ασθενείς. Επιπλέον, η θεραπεία δεν επηρεάζει όλα τα μέρη των συμπαγών όγκων επειδή τα αντισώματα είναι πολύ μεγάλα για να διεισδύσουν και να φτάσουν σε λιγότερο προσβάσιμες και λιγότερο εκτεθειμένες περιοχές του όγκου.

Τώρα, τα μέλη της ομάδας του Ισραήλ και της Πορτογαλίας χρησιμοποίησαν εργαλεία βιοπληροφορικής και ανάλυσης δεδομένων για να βρουν μια μικρότερη και πιο έξυπνη εναλλακτική λύση σε αυτά τα αντισώματα.

«Εντοπίσαμε μια νέα πολλά υποσχόμενη οικογένεια υποψηφίων μικρών μορίων που ρυθμίζουν το μονοπάτι σηματοδότησης PD-L1/PD-1, προάγοντας μια εκτεταμένη διείσδυση τελεστών CD8 Τ κυττάρων στο μικροπεριβάλλον του όγκου», είπαν οι ερευνητές.

Η Satchi-Fainaro είπε: «Η μεταδιδακτορική ερευνήτρια Dr. Rita Acúrcio ξεκίνησε με χιλιάδες μοριακές δομές χρησιμοποιώντας μοντέλα και βάσεις δεδομένων σχεδιασμού φαρμάκων με τη βοήθεια υπολογιστή (CADD), περιορίζοντας τη λίστα των υποψηφίων μέχρι να φτάσουμε στην καλύτερη δομή. Στο δεύτερο στάδιο, επιβεβαιώσαμε ότι το μικρό μόριο ελέγχει την ανάπτυξη του όγκου εξίσου αποτελεσματικά με τα αντισώματα καθώς αναστέλλει το PD-L1 σε ζώα που έχουν σχεδιαστεί για να έχουν ανθρώπινα Τ κύτταρα. Με άλλα λόγια, έχουμε αναπτύξει ένα μόριο που μπορεί να αναστείλει τη δέσμευση του PD-1/PD-L1 και να υπενθυμίσει στο ανοσοποιητικό σύστημα ότι χρειάζεται για να επιτεθεί στον καρκίνο».

Γιατί είναι καλύτερο αυτό το μόριο έναντι των αντισωμάτων;

Το νέο μόριο έχει μερικά σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι της θεραπείας με αντισώματα. Δεδομένου ότι το αντίσωμα είναι βιολογικό και όχι συνθετικό μόριο, απαιτεί μια πολύπλοκη υποδομή και σημαντικά κεφάλαια για την παραγωγή του, που κοστίζουν περίπου 200.000 $ ετησίως, ανά ασθενή.

Αντίθετα, έχουμε ήδη συνθέσει το μικρό μόριο με απλό εξοπλισμό σε σύντομο χρονικό διάστημα σε ένα κλάσμα του κόστους», δήλωσε η Satchi-Fainaru. «Ένα άλλο πλεονέκτημα του μικρού μορίου είναι ότι οι ασθενείς πιθανότατα θα μπορούν να το λαμβάνουν από το στόμα στο σπίτι, χωρίς να χρειάζεται ενδοφλέβια χορήγηση στο νοσοκομείο».

Εκτός από τα ζητήματα προσβασιμότητας, τα πειράματα έδειξαν ότι το μικρό μόριο βελτιώνει την ενεργοποίηση των ανοσοκυττάρων μέσα στη συμπαγή μάζα του όγκου.

«Η επιφάνεια ενός συμπαγούς όγκου είναι ετερογενής», είπε η Satchi-Fainaru. «Εάν υπάρχουν λιγότερα αιμοφόρα αγγεία σε μια συγκεκριμένη περιοχή του όγκου, το αντίσωμα δεν θα μπορεί να εισέλθει μέσα. Το μικρό μόριο, στον αντίποδα, διαχέεται και επομένως δεν εξαρτάται πλήρως από τα αιμοφόρα αγγεία του όγκου ή από την υπερδιαπερατότητά του. Πιστεύω ότι στο μέλλον, το μικρό μόριο θα είναι εμπορικά διαθέσιμο και θα κάνει την ανοσοθεραπεία προσιτή για καρκινοπαθείς».

Πηγή: jpost.com, onmed.gr