Η νόσος Πάρκινσον είναι ύπουλη, και, σύμφωνα με τη Mayo Clinic, συχνά χρειάζονται πολλά χρόνια για να διαγνωστεί.

Τώρα, λοιπόν, οι επιστήμονες έλυσαν ένα μυστήριο δεκαετιών, προσδιορίζοντας τη δομή του ανθρώπινου PINK1, μιας βασικής πρωτεΐνης που συνδέεται με τη νόσο. Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να επιταχύνει την ανάπτυξη νέων φαρμάκων που θα επιβραδύνουν ή θα σταματήσουν την εξέλιξη του Πάρκινσον.

Τι ανακάλυψαν οι επιστήμονες που μπορεί να οδηγήσει σε νέα φάρμακα για τη νόσο Πάρκινσον

Η PINK1, μια πρωτεΐνη που συνδέεται άμεσα με τη νόσο Πάρκινσον, την ταχύτερα αναπτυσσόμενη νευροεκφυλιστική ασθένεια στον κόσμο, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά πριν από περισσότερα από 20 χρόνια. Ωστόσο, μέχρι τώρα, η δομή της, το πώς προσκολλάται στα κατεστραμμένα μιτοχόνδρια και ο μηχανισμός που την ενεργοποιεί παρέμενε άγνωστος.

Τώρα, για πρώτη φορά, ερευνητές στο Ερευνητικό Κέντρο Νόσων του Πάρκινσον WEHI χαρτογράφησαν τη δομή του ανθρώπινου PINK1 που συνδέεται με τα μιτοχόνδρια. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο Science, θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για νέες θεραπείες για τη νόσο που προς το παρόν δεν έχει θεραπεία ή φάρμακα που την τροποποιούν.

Τι είναι η νόσος Πάρκινσον και ποια τα συμπτώματά της

Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου Πάρκινσον είναι ο θάνατος των εγκεφαλικών κυττάρων. Περίπου 50 εκατομμύρια κύτταρα πεθαίνουν και αντικαθίστανται στο ανθρώπινο σώμα κάθε λεπτό. Αλλά σε αντίθεση με άλλα κύτταρα του σώματος, όταν τα εγκεφαλικά κύτταρα πεθαίνουν, ο ρυθμός με τον οποίο αντικαθίστανται είναι εξαιρετικά χαμηλός.

Όταν τα μιτοχόνδρια είναι κατεστραμμένα, σταματούν να παράγουν ενέργεια και απελευθερώνουν τοξίνες στο κύτταρο. Σε ένα υγιές άτομο, τα κατεστραμμένα κύτταρα απορρίπτονται με μια διαδικασία που ονομάζεται μιτοφαγία.

Σε ένα άτομο με νόσο Πάρκινσον και μια μετάλλαξη PINK1, η διαδικασία της μιτοφαγίας δεν λειτουργεί πλέον σωστά και οι τοξίνες συσσωρεύονται στο κύτταρο και τελικά το σκοτώνουν. Τα εγκεφαλικά κύτταρα χρειάζονται πολλή ενέργεια και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε αυτή τη βλάβη.

Ενώ ο τρόμος είναι το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της νόσου Πάρκινσον, υπάρχουν σχεδόν 40 άλλα συμπτώματα, όπως:

• γνωστική εξασθένηση,
• προβλήματα ομιλίας,
• ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και
• προβλήματα όρασης.

Ανακάλυψη έπειτα από δεκαετίες έρευνας

Τα μιτοχόνδρια παράγουν ενέργεια σε κυτταρικό επίπεδο σε όλα τα ζωντανά όντα και τα κύτταρα που απαιτούν πολλή ενέργεια μπορεί να περιέχουν εκατοντάδες ή χιλιάδες μιτοχόνδρια. Το γονίδιο PARK6 κωδικοποιεί την πρωτεΐνη PINK1, η οποία υποστηρίζει την κυτταρική επιβίωση ανιχνεύοντας κατεστραμμένα μιτοχόνδρια και καταδεικνύοντάς τα για αφαίρεση.

Σε ένα υγιές άτομο, όταν τα μιτοχόνδρια είναι κατεστραμμένα, το PINK1 συγκεντρώνεται στις μιτοχονδριακές μεμβράνες και σηματοδοτεί μέσω μιας μικρής πρωτεΐνης που ονομάζεται ουβικιτίνη, ότι τα μιτοχόνδρια αυτά πρέπει να αφαιρεθούν. Το σήμα ουβικιτίνης PINK1 είναι μοναδικό στα κατεστραμμένα μιτοχόνδρια και όταν το PINK1 μεταλλάσσεται σε ασθενείς, τα σπασμένα κατεστραμμένα συσσωρεύονται στα κύτταρα.

Παρόλο που το PINK1 έχει συνδεθεί με τη νόσο Πάρκινσον, και ειδικότερα σε νεαρή ηλικία, οι ερευνητές δεν είχαν καταφέρει να το οπτικοποιήσουν και να καταλάβουν πώς προσκολλάται στα μιτοχόνδρια και ενεργοποιείται.

Ο ανταποκριτής συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής David Komander, δήλωσε ότι η πολυετής δουλειά της ομάδας του έχει ξεκλειδώσει το μυστήριο του πώς μοιάζει το ανθρώπινο PINK1 και πώς συναρμολογείται στα μιτοχόνδρια για να ενεργοποιηθεί.

«Αυτό είναι ένα σημαντικό ορόσημο για την έρευνα για τη νόσο Πάρκινσον. Είναι απίστευτο ότι θα δούμε επιτέλους το PINK1 και θα κατανοήσουμε πώς συνδέεται με τα μιτοχόνδρια. Η δομή μας αποκαλύπτει πολλούς νέους τρόπους αλλαγής του PINK1, ουσιαστικά ενεργοποιώντας το, κάτι που θα αλλάξει τη ζωή για τα άτομα με νόσο Πάρκινσον», δήλωσε ο καθηγητής Komander.

Ελπίδα για μελλοντικές θεραπείες

Η ιδέα της χρήσης του PINK1 ως στόχου για πιθανές φαρμακευτικές θεραπείες έχει διαφημιστεί εδώ και καιρό, αλλά δεν έχει ακόμη επιτευχθεί, επειδή η δομή του PINK1 και ο τρόπος με τον οποίο προσκολλάται στα κατεστραμμένα μιτοχόνδρια ήταν άγνωστα. Η ερευνητική ομάδα ελπίζει να χρησιμοποιήσει τη γνώση για να βρει ένα φάρμακο που θα επιβραδύνει ή θα σταματήσει τη νόσο Πάρκινσον σε άτομα με μετάλλαξη PINK1.

Πηγή: oloygeia.gr

Το Αλτσχάιμερ θεωρείται η επιδημία του 21^ου αιώνα, λόγω των αυξανόμενων περιστατικών που καταγράφονται.

Μπορεί να ανιχνευθεί η νόσος σε πρώιμο στάδιο; Ποιο είναι το σημάδι που σας χτυπάει το καμπανάκι, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης έφερε στο προσκήνιο την άνοια με πιο συχνή μορφή τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι σημαντικότεροι παράγοντες για την εμφάνιση της νόσου είναι η γενετική προδιάθεση και η αύξηση της ηλικίας, που είναι παράγοντες μη τροποποιήσιμοι.

Ο κίνδυνος για ανάπτυξη άνοιας αυξάνεται με τη γήρανση και η νόσος είναι εξαιρετικά συχνή στις μεγάλες ηλικίες. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, στην Ελλάδα περίπου 250.000 άτομα πάσχουν από άνοια και 350.000 άτομα από ήπια νοητική διαταραχή που είναι προστάδιο της άνοιας.

Το σύμπτωμα του Αλτσχάιμερ που εμφανίζεται χρόνια πριν εκδηλωθεί η νόσος

Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχει ένα σημάδι που σας προειδοποιεί χρόνια πριν από την εμφάνιση της νόσου και πριν παρουσιαστούν τα άλλα συμπτώματα. Το σημάδι αυτό είναι η δυσκολία πλοήγησης ενός ατόμου από το ένα μέρος στο άλλο.

Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association, έδειξε ότι τα άτομα που θα νοσήσουν από Αλτσχάιμερ, θα εμφανίσουν πρώτα προβλήματα με την πλοήγησή τους μέσα σε χώρους και έπειτα θα παρουσιάσουν άλλα προβλήματα, όπως με τη μνήμη τους.

Τα ευρήματα αυτά, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός διαγνωστικού εργαλείου και να βοηθήσουν τους ασθενείς πολύ πριν νοσήσουν.

Η έρευνα, με επικεφαλής ερευνητές του UCL, αξιοποίησε την εικονική πραγματικότητα για να δοκιμάσει τις ικανότητες πλοήγησης 100 ασυμπτωματικών ενηλίκων ηλικίας μεταξύ 43 και 66 ετών, περίπου 25 χρόνια νεότερων από την εκτιμώμενη ηλικία εμφάνισης της άνοιας.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ δυσκολεύονταν με το έργο πλοήγησης στην εικονική πραγματικότητα, παρά το γεγονός ότι δεν παρουσίαζαν έκπτωση σε άλλες γνωστικές δοκιμασίες. Είναι ενδιαφέρον ότι οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης μια σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων στις επιδόσεις, με την εξασθένιση να παρατηρείται στους άνδρες αλλά όχι στις γυναίκες.

Αυτό υποδηλώνει ότι οι βλάβες στη χωρική πλοήγηση μπορεί να αρχίσουν να αναπτύσσονται χρόνια ή και δεκαετίες πριν εμφανιστούν άλλα συμπτώματα, σύμφωνα με τους ειδικούς.

«Το πρώτο διαγνωστικό σήμα για το Αλτσχάιμερ»

Η Dr Coco Newton, συγγραφέας της μελέτης από το Ινστιτούτο Γνωστικής Νευροεπιστήμης του UCL, δήλωσε ότι «Τα αποτελέσματα μας έδειξαν ότι αυτό το είδος της αλλαγής συμπεριφοράς πλοήγησης μπορεί να αποτελεί το πρώτο διαγνωστικό σήμα για τη νόσο πριν εκδηλωθεί το Αλτσχάιμερ».

Σημειώνεται πως οι συμμετέχοντες στην έρευνα είχαν ένα συγκεκριμένο γονίδιο προδιάθεσης, οικογενειακό ιστορικό Αλτσχάιμερ ή παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η περιορισμένη σωματική δραστηριότητα. Οι συμμετέχοντες περιηγήθηκαν σε ένα εικονικό περιβάλλον φορώντας ακουστικά VR.

Σύμφωνα με την Dr Coco Newton, «Προωθούμε τώρα αυτά τα ευρήματα για να αναπτύξουμε ένα διαγνωστικό εργαλείο υποστήριξης κλινικών αποφάσεων για το NHS τα επόμενα χρόνια, το οποίο αποτελεί έναν εντελώς νέο τρόπο προσέγγισης της διάγνωσης και ελπίζουμε ότι θα βοηθήσει τους ανθρώπους να λάβουν μια πιο έγκαιρη και ακριβή διάγνωση».

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς οι θεραπείες για τη νόσο Αλτσχάιμερ θεωρούνται πιο αποτελεσματικές στα πρώτα στάδια της νόσου, ανέφερε η ίδια, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για περαιτέρω μελέτη των περιστατικών σε άνδρες και γυναίκες και τη σημασία της συνεκτίμησης του φύλου τόσο για τη διάγνωση όσο και για τη μελλοντική θεραπεία.