Ένας γιατρός που χειρουργούσε έναν καρκινοπαθή «μεταμόσχευσε» κατά λάθος την ασθένεια στον εαυτό του, σε ένα γεγονός που πιστεύεται ότι είναι το μοναδικό στα ιατρικά χρονικά.
Ένας 32χρονος άνδρας από τη Γερμανία είχε διαγνωστεί με έναν σπάνιο τύπο καρκίνου και του είχαν αφαιρέσει έναν όγκο από την κοιλιά.
Ενώ βρισκόταν στο χειρουργείο, ο γιατρός που εκτελούσε την επέμβαση έκοψε κατά λάθος το χέρι του, αλλά η πληγή απολυμάνθηκε και δέθηκε αμέσως.
Ωστόσο, πέντε μήνες αργότερα, ο 53χρονος χειρουργός παρατήρησε ένα μικρό εξόγκωμα που αναπτυσσόταν στο σημείο όπου είχε τραυματιστεί μήνες νωρίτερα και αναζήτησε φροντίδα.
Το εξόγκωμα αποδείχθηκε ότι ήταν κακοήθης όγκος και οι εξετάσεις έδειξαν ότι ήταν γενετικά πανομοιότυπος με τον καρκίνο που έπασχε ο πρώην ασθενής του.
Αυτό οδήγησε την ιατρική ομάδα που τον περιέθαλψε στο συμπέρασμα ότι είχε κολλήσει τον καρκίνο όταν καρκινικά κύτταρα εισήλθαν στο κόψιμο του χεριού του.
Οι συγγραφείς της έκθεσης του περιστατικού χαρακτήρισαν αυτή την κατάσταση συνηθισμένη, διότι σε μια παραδοσιακή μεταμόσχευση, ο οργανισμός αναπτύσσει ανοσολογική αντίδραση και απορρίπτει κάθε ξένο ιστό, και θα περίμεναν το ίδιο και στην περίπτωση του γιατρού.
Ωστόσο, δεδομένης της ανάπτυξης του όγκου, και της αύξησης, υποδηλώνουν ότι ο οργανισμός του χειρουργού είχε μια «αναποτελεσματική ανοσολογική απάντηση κατά του όγκου».
Ενώ η υπόθεση αναφέρθηκε αρχικά το 1996, επανήλθε στην επιφάνεια με ανανεωμένο ενδιαφέρον.
Δημοσιευμένο στο The New England Journal of Medicine, οι γιατροί περιέγραψαν λεπτομερώς την «τυχαία μεταμόσχευση» του κακοήθους ινώδους ιστιοκυττώματος του ασθενούς – ενός σπάνιου τύπου καρκίνου που σχηματίζεται σε μαλακούς ιστούς με μόλις 1.400 διαγνώσεις ετησίως.
Ο γιατρός τραυμάτισε την παλάμη του αριστερού του χεριού όταν προσπάθησε να τοποθετήσει μια παροχέτευση στον ασθενή του, ενώ εκτελούσε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του καρκίνου από την κοιλιά του ασθενούς.
Το τραύμα απολυμάνθηκε αμέσως και δέθηκε με επίδεσμο.
Ενώ η αρχική χειρουργική επέμβαση του καρκινοπαθούς ήταν επιτυχής, πέθανε μετά από επιπλοκές μετά την επέμβαση.
Πέντε μήνες αργότερα, ένα σκληρό «οίδημα που έμοιαζε με όγκο» 1,2 ιντσών εμφανίστηκε στη βάση του αριστερού μεσαίου δακτύλου του γιατρού και επισκέφθηκε έναν ειδικό για τα χέρια.
Πραγματοποιήθηκε «εκτεταμένη» εξέταση, συμπεριλαμβανομένων πολυάριθμων εργαστηριακών και αιματολογικών εξετάσεων, οι οποίες δεν αποκάλυψαν κανένα μη φυσιολογικό εύρημα.
Ο όγκος αφαιρέθηκε ούτως ή άλλως και η εξέταση της μάζας στο μικροσκόπιο αποκάλυψε ότι επρόκειτο επίσης για κακοήθες ινώδες ιστιοκύττωμα.
Ο γιατρός που είχε αναλάβει τη θεραπεία τόσο του καρκινοπαθούς όσο και του χειρουργού «έθεσε το ερώτημα αν οι όγκοι σχετίζονταν.
Τα δείγματα και των δύο όγκων αναλύθηκαν περαιτέρω και διαπιστώθηκε ότι ήταν «πανομοιότυπα».
Και οι δύο είχαν τους ίδιους τύπους κυττάρων και την ίδια διάταξη αυτών των κυττάρων, πράγμα που σημαίνει ότι ο χειρουργός μπορεί να είχε μεταφέρει εν αγνοία του καρκινικά κύτταρα από τον ασθενή στο κόψιμο στο χέρι του, επιτρέποντας στην ασθένεια να ριζώσει και να αναπτυχθεί στο σώμα του.
Οι συγγραφείς έγραψαν: «Κανονικά, η μεταμόσχευση αλλογενούς ιστού από ένα άτομο σε ένα άλλο προκαλεί ανοσολογική αντίδραση που οδηγεί στην απόρριψη του μεταμοσχευμένου ιστού.
‘Στην περίπτωση του χειρουργού, αναπτύχθηκε έντονη φλεγμονώδης αντίδραση στον ιστό που περιβάλλει τον όγκο, αλλά η μάζα του όγκου αυξήθηκε, γεγονός που υποδηλώνει αναποτελεσματική ανοσολογική αντίδραση κατά του όγκου’.
Οι συγγραφείς εικάζουν ότι ο όγκος «ξέφυγε από την ανοσολογική καταστροφή μέσω διαφόρων μηχανισμών», συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στα μόρια των κυττάρων του και της αποτυχίας του οργανισμού του χειρουργού να αναγνωρίσει και να επιτεθεί αποτελεσματικά στα καρκινικά κύτταρα.
Δύο χρόνια μετά την αφαίρεση του δικού του όγκου από τον χειρουργό, δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι ο καρκίνος είχε εξαπλωθεί ή επιστρέψει.
Οι γιατροί σημείωσαν ότι η περίπτωση ήταν ενδιαφέρουσα επειδή ο μεταμοσχευμένος ιστός διαφέρει από τον ιστό του ξενιστή και συνήθως στοχοποιείται από το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή σε μια προσπάθεια να τον καταστρέψει.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι λήπτες οργάνων πρέπει να λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα για να διασφαλίσουν ότι ο οργανισμός τους δεν θα απορρίψει το μεταμοσχευμένο όργανο.
Αλλά ενώ ο χειρουργός ανέπτυξε φλεγμονή γύρω από την αρχική του τομή, η ανοσολογική του αντίδραση δεν σταμάτησε την ανάπτυξη του όγκου.
Περιπτώσεις όπως αυτή του χειρουργού είναι εξαιρετικά σπάνιες και δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για τον «μεταμοσχευμένο» καρκίνο.
Μια ανασκόπηση αυτών των περιπτώσεων που δημοσιεύθηκε το 2013 στο Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine, αναφέρει ότι δεν υπάρχει εκτίμηση του κινδύνου μετάδοσης του καρκίνου από τον δότη στον λήπτη και ότι υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα για το θέμα.
Οι συντάκτες της έκθεσης έγραψαν: «Η συχνότητα οποιασδήποτε μετάδοσης καρκίνου είναι τόσο χαμηλή που οι σποραδικές αναφορές περιστατικών αποτελούν την κύρια πηγή πληροφοριών».
Μια προηγούμενη ανασκόπηση του 1993 που εξέταζε δεδομένα από τη δεκαετία του 1970 διαπίστωσε επίσης ότι υπήρχαν μόνο «σποραδικές» αναφορές για τη μετάδοση καρκίνου μέσω της δωρεάς οργάνων.
Η ανασκόπηση του 2013 πρόσθεσε: «Η χαμηλή συχνότητα και το πολύ μεταβλητό στάδιο των καρκίνων σημαίνουν ότι είναι αδύνατος ο οριστικός υπολογισμός του κινδύνου».
Ωστόσο, συνέχισαν οι συγγραφείς, τα δεδομένα είναι «πολύ πιθανό να υποεκτιμούν την πραγματική επίπτωση».
Χρησιμοποιώντας τα περιορισμένα διαθέσιμα δεδομένα, οι συγγραφείς της έκθεσης του 2013 διαπίστωσαν ότι οι καρκίνοι που είναι γνωστό ότι έχουν μεταδοθεί από τον δότη στον λήπτη σε τουλάχιστον μία περίπτωση περιλαμβάνουν, καρκίνο του μαστού, καρκίνο του παχέος εντέρου, καρκίνο του ήπατος, καρκίνο του πνεύμονα, μελάνωμα, καρκίνο των ωοθηκών, καρκίνο του προστάτη και καρκίνο των νεφρών.
