Η ροή φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας είναι πιθανό να σταματήσει την 1η Ιανουαρίου. Τι σημαίνει αυτό για τις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου.
Η ρωσική ενεργειακή εταιρεία Gazprom ανακοίνωσε ότι σήμερα, Τρίτη (31/12), τελευταία ημέρα πριν από τη λήξη της συμφωνίας με την Ουκρανία που είχε διατηρήσει τη ροή του φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια σχεδόν τριών ετών πολέμου, θα διοχετεύσει μειωμένο όγκο φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας.
Η ροή φυσικού αερίου είναι πιθανό να σταματήσει την 1η Ιανουαρίου μετά τη λήξη της πενταετούς συμφωνίας διαμετακόμισης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, σηματοδοτώντας τη σχεδόν πλήρη απώλεια της κάποτε πανίσχυρης επιρροής της Μόσχας στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου. Εκτός αν υπάρξει συμφωνία-έκπληξη της τελευταίας στιγμής.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε δηλώσει στις 26 Δεκεμβρίου, ότι δεν έμεινε χρόνος εφέτος για την υπογραφή μιας νέας συμφωνίας για την διαμετακόμιση φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας. Η Ρωσία, η οποία κάποτε ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, έχει χάσει σχεδόν όλους τους πελάτες της στην ΕΕ από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, καθώς οι αγοραστές σε όλη την κεντρική Ευρώπη στράφηκαν στις ΗΠΑ, τη Νορβηγία και το Κατάρ για τις προμήθειές τους.
«Αυτή είναι μια στιγμή γεωπολιτικής σημασίας», δήλωσε στον Guardian ο αναλυτής της αγοράς φυσικού αερίου, Τομ Μάρζεκ-Μάνσερ. «Η λήξη της συμφωνίας διέλευσης κλείνει μια σημαντική αρτηρία φυσικού αερίου που συνδέει τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ρωσίας με την Ευρώπη και θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες θα εισάγουν περισσότερο φυσικό αέριο από τις αγορές της βορειοδυτικής Ευρώπης».
Η διακοπή των ροών φυσικού αερίου μέσω αγωγών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έρχεται καθώς το Κίεβο αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση να διαπραγματευτεί το τέλος των εχθροπραξιών, εν μέσω στρατιωτικών αποτυχιών στο ανατολικό μέτωπο και αυξανόμενων φόβων ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα αποσύρει την υποστήριξη των ΗΠΑ μόλις αναλάβει την προεδρία στις 20 Ιανουαρίου.
Η Ουκρανία ίσως μπορέσει να καλύψει τη δική της ζήτηση φυσικού αερίου μετά τη διακοπή, υπό κανονικές καιρικές συνθήκες, βασιζόμενη στην εγχώρια παραγωγή ορυκτών καυσίμων και στα αποθέματά της. Ωστόσο, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έχει προειδοποιήσει ότι ένας χειμώνας με χαμηλότερες από τις μέσες θερμοκρασίες θα μπορούσε να αυξήσει την ποσότητα φυσικού αερίου που θα χρειαστεί να εισαγάγει από την ΕΕ.
Το κρύο “δοκιμάζει” τις αγορές φυσικού αερίου της Ευρώπης
Το κύμα ψύχους που αναμένεται αργότερα αυτή την εβδομάδα φαίνεται ήδη να είναι μία από τις πιο δύσκολες δοκιμασίες για τις αγορές φυσικού αερίου της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια. Πόλεις της Ευρώπης, όπως το Λονδίνο, το Παρίσι και το Βερολίνο, αναμένεται να δουν τις θερμοκρασίες να πέφτουν κάτω από το μηδέν μέχρι το τέλος της εβδομάδας – πολύ χαμηλότερα από τον μέσο όρο για αυτή την εποχή του χρόνου.
Λόγω αυτών των καιρικών συνθηκών αναμένεται να αυξηθεί η ζήτηση για φυσικό αέριο για θέρμανση και να επιταχύνει την εξάντληση των εφεδρικών αποθεμάτων της Ευρώπης. Σύμφωνα με επίσημα δεδομένα από το Gas Infrastructure Europe, τα αποθέματα φυσικού αερίου της ΕΕ έχουν μειωθεί σχεδόν κατά 20% από τον Σεπτέμβριο. Αυτό είναι σημαντικά περισσότερο από τους δύο τελευταίους χειμώνες, όταν η μείωση ήταν μονοψήφια την ίδια περίοδο, εν μέρει λόγω των ηπιότερων καιρικών συνθηκών και της μειωμένης ζήτησης από τη βαριά βιομηχανία.
Το επερχόμενο κύμα ψύχους έχει ήδη προκαλέσει άνοδο της τιμής αναφοράς του φυσικού αερίου στην Ευρώπη σχεδόν κατά 5% από την αρχή της εβδομάδας, φτάνοντας σχεδόν τα €49 (£41) ανά μεγαβατώρα, κοντά στο ετήσιο υψηλό που σημειώθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου.
Η αγορά αναμένεται να παραμείνει υπό πίεση, με προβλέψεις για έναν ψυχρότερο από τον συνηθισμένο Ιανουάριο και χαμηλότερα επίπεδα ανέμου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που θα μπορούσε να αυξήσει τη χρήση φυσικού αερίου για οικιακή θέρμανση και εργοστάσια παραγωγής ενέργειας.
«Οι δύο τελευταίοι χειμώνες ήταν πολύ ήπιοι», δήλωσε ο Τομ Μάρζεκ-Μάνσερ. «Αυτή είναι η πρώτη φορά από την πρόσφατη εργαλειοποίηση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη που αντιμετωπίζουμε συνθήκες που θα μπορούσαν να δοκιμάσουν την αντοχή της αγοράς φυσικού αερίου.» Ένας συνδυασμός ψυχρού καιρού, μικρής διάρκειας ημέρας και ασθενών ανέμων τον Νοέμβριο – γνωστός στη Γερμανία ως dunkelflaute – έχει ήδη οδηγήσει την Ευρώπη να καταναλώσει περισσότερο από το κανονικό μέρος των αποθεμάτων φυσικού αερίου του χειμώνα για αυτή την εποχή του χρόνου.
Η Ρωσία θα συνεχίσει να προμηθεύει χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σερβία με φυσικό αέριο μέσω του αγωγού TurkStream, ο οποίος διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα. Επίσης, θα εξάγει περισσότερο φυσικό αέριο μέσω δεξαμενόπλοιων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Το Κίεβο δέχεται πιέσεις από χώρες όπως η Σλοβακία, η οποία συνεχίζει να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο, να ανοίξει ξανά συνομιλίες για μια νέα συμφωνία μεταφοράς φυσικού αερίου με το Κρεμλίνο. Ωστόσο, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει επιμείνει ότι δεν θα συμφωνήσει σε μια συμφωνία που θα ωφελήσει οικονομικά τη Ρωσία.
Με την ολοκλήρωση της συμφωνίας, η Ουκρανία αναμένεται να χάσει περίπου $800 εκατομμύρια (£640 εκατομμύρια) ετησίως σε τέλη διέλευσης από τη Ρωσία, αλλά η Gazprom θα χάσει σχεδόν $5 δισεκατομμύρια από πωλήσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Η κατάρρευση των πωλήσεων φυσικού αερίου της Ρωσίας οδήγησε την Gazprom σε ετήσιες ζημιές ύψους $7 δισεκατομμυρίων το 2023, τις πρώτες εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια.
Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο, έχει προειδοποιήσει ότι η χώρα του μπορεί να διακόψει τις εφεδρικές προμήθειες ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ουκρανία, εάν το Κίεβο επιτρέψει την εκπνοή της συμφωνίας. Σε απάντηση, ο Ζελένσκι κατηγόρησε τον Φίτσο ότι ενεργεί για λογαριασμό του Κρεμλίνου, ανοίγοντας ένα «δεύτερο ενεργειακό μέτωπο» με την Ουκρανία.
Πηγή: news247
