Το άγαλμα «Έρως & Ψυχή» είναι ένα έργο του Antonio Canova και βρίσκεται στο Λούβρο. Το μαρμάρινο γλυπτό αναπαριστά στιγμιότυπο από τον δημοφιλή ελληνικό μύθο του Έρωτα και της Ψυχής, και συγκεκριμένα τη στιγμή που ο Έρωτας ξαναζωντανεύει την Ψυχή. Είναι επίσης ευρέως γνωστό και σαν «Η Αναγέννηση της Ψυχής από το Φιλί του Έρωτα».
Σύμφωνα με έναν από τους πολλούς μύθους που έχουν διατυπωθεί για τη γέννηση των θεών, η Αφροδίτη γεννήθηκε στα παράλια της Κύπρου στους αφρούς της θάλασσας. Ο Ζέφυρος, ο δυτικός άνεμος, την μετέφερε, αφού την περιποιήθηκαν οι Ώρες, στον Όλυμπο. Όταν παρουσιάστηκε στους θεούς, όλοι έμειναν έκπληκτοι από την εκθαμβωτική ομορφιά της. Η Αφροδίτη ήταν όμορφη, είχε λευκό δέρμα και μακριά πλούσια μαλλιά. Η φιγούρα της προκάλεσε το ενδιαφέρον και τον πόθο των αντρών.
Όμορφη και άπιστη
Στο πέρασμά της τα λουλούδια άνθιζαν και η φύση ζωντάνευε. Θεοί και θνητοί την επιθυμούσαν και θέλησαν να την κάνουν γυναίκα τους. Λέγεται ότι τελικά ο Ήφαιστος κατάφερε να την παντρευτεί αλλά δεν κατάφερε να την κρατήσει μακριά από τους πειρασμούς. Οι απιστίες της Αφροδίτης με άλλους θεούς όπως ο Διόνυσος, ο Ποσειδώνας και ο Ερμής γέννησαν πολλά παιδιά.
» Ο μύθος αναφέρει ότι η σημαντικότερη «εξωσυζυγική» της σχέση ήταν αυτή με τον θεό του πολέμου, Άρη. Καρπός του έρωτά τους, ήταν ο Έρωτας »
Το φτερωτό παιδί με τα βέλη γεννήθηκε ένα καλοκαίρι από τη συνεύρεση των δύο θεών.
Ο Έρωτας εκπροσωπούσε το πάθος και τον έρωτα, συναισθήματα που δημιουργούσαν ζωή. Εμφανιζόταν και έριχνε τα βέλη του, προκαλώντας παράφορο έρωτα και παράλληλα, βάσανα στους ανθρώπους. Ο Έρωτας και η Αφροδίτη είχαν περίοπτη θέση ανάμεσα στους αρχαίους Θεούς. Εκπροσωπούσαν το κάλλος και την ερωτική διάθεση και προκαλούσαν θετικά συναισθήματα τους θνητούς. Λατρεύτηκαν όσο λίγοι και ήταν πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες. Πίνακες σημαντικών καλλιτεχνών έχουν απεικονίσει την ομορφιά και τον ερωτισμό τους.
Ο Έρωτας «πληγώθηκε» από τα βέλη του και ερωτεύτηκε την Ψυχή που ζήλεψε η Αφροδίτη
Στο γνωστό μύθο του Έρωτα και της Ψυχής του Ρωμαίου συγγραφέα, Απουλήιου, ο Έρωτας πέφτει και ο ίδιος θύμα του έρωτα. Η Ψυχή, μία θνητή είναι το αντικείμενο του πόθου του. Η Ψυχή ήταν ένα εντυπωσιακό κορίτσι, που ξεπερνούσε σε ομορφιά ακόμα και τη θεά του έρωτα και του κάλλους, την Αφροδίτη. Η ομορφιά της ήταν τόσο ξακουστή που πλήθος αντρών συνέρρεαν στο σπίτι της για να τη θαυμάσουν. Η Αφροδίτη παρατήρησε ότι το ενδιαφέρον των αντρών προς το πρόσωπό της μειώθηκε, γι’αυτό ζήλεψε τη νεαρή κοπέλα και θέλησε να την εκδικηθεί. Για να το καταφέρει διέταξε τον γιο της, που σύμφωνα με πολλούς μύθους ήταν πιστός υπηρέτης της, να δηλητηριάσει όλους τους άντρες και να μην την ποθεί κανένας. Τότε κατά λάθος πληγώθηκε και ο ίδιος από τα βέλη του και ερωτεύτηκε την όμορφη κοπέλα.
Ο χρησμός του μαντείου των Δελφών
Τα χρόνια περνούσαν και παρά την ομορφιά της, η Ψυχή δεν μπορούσε να παντρευτεί, ενώ οι αδερφές της είχαν δημιουργήσει οικογένεια και παιδιά. Τότε οι γονείς της απελπισμένοι για τη μοίρα της άτυχης κοπέλας, απευθύνθηκαν στο μαντείο των Δελφών. Ο χρησμός τους είπε, ότι η Ψυχή θα παντρευόταν έναν αθάνατο και ότι έπρεπε να πάει ντυμένη νύφη στη κορυφή ενός βουνού και να περιμένει έναν δράκο. Πράγματι, αν και οι γονείς στενοχωρήθηκαν από τον χρησμό αποφάσισαν να τον εκπληρώσουν. Η Ψυχή ανέβηκε θλιμμένη στο βουνό και τότε ο Ζέφυρος, επειδή τη λυπήθηκε φύσηξε δυνατά και την προσγείωσε σε μία καταπράσινη κοιλάδα. Τότε αντίκρισε μπροστά της ένα εντυπωσιακό παλάτι που μόνο δημιούργημα ενός θεού μπορούσε να ήταν.
Το παλάτι είχε δημιουργήσει ο Έρωτας και κάθε βράδυ επισκεπτόταν την κοπέλα, χωρίς να της αποκαλύπτει το πρόσωπό του. Οι αδερφές της Ψυχής όταν έμαθαν ότι ζούσε πλουσιοπάροχα ζήλεψαν την τύχη της. Η Ψυχή τους εκμυστηρεύτηκε ότι δεν είχε δει το πρόσωπο του συζύγου της και τότε την ξεγέλασαν, λέγοντας της, ότι ο μυστηριώδης άντρας που πλάγιαζε κάθε βράδυ μαζί του, ήταν ο δράκος του χρησμού. Τα λόγια των αδερφών επηρέασαν την κοπέλα και τελικά πείστηκε να τον σκοτώσει στον ύπνο του με μαχαίρι. Όταν αποκοιμήθηκε ο «αόρατος» σύζυγός, η Ψυχή πήρε ένα κερί και ετοιμάστηκε να τον σκοτώσει.
» Το φως του κεριού αποκάλυψε το πρόσωπό του εραστή. Δίπλα της βρισκόταν η αρρενωπή μορφή του θεού Έρωτα. Το κερί έσταξε πάνω στον Έρωτα και τον ξύπνησε. Τρόμαξε και πέταξε μακριά της «
Η Ψυχή κατάλαβε την παραπλάνηση των αδερφών της και μετάνιωσε για το κακό που παραλίγο να κάνει.
Άρχισε να ψάχνει παντού τον Έρωτα, αλλά μάταια αφού η Αφροδίτη τον είχε φυλακίσει.
Απελπισμένη εμφανίστηκε στη μητέρα του, τη θεά Αφροδίτη και της ζήτησε τη βοήθεια της. Η Αφροδίτη της είπε ότι για να ξαναβρεθεί με τον αγαπημένο της θα έπρεπε να αποδείξει την αγάπη της με τρεις δοκιμασίες. Η πρώτη ήταν να ταξινομήσει μια τεράστια ποσότητα οσπρίων, η δεύτερη να της φέρει χρυσό μαλλί από άγρια πρόβατα και η τρίτη και πιο δύσκολη να της φέρει από τον κάτω κόσμο το κουτί με την κρέμα ομορφιάς που χρησιμοποιούσε η Περσεφόνη. Τα στοιχεία της φύσης λυπήθηκαν την άμοιρη κοπέλα και τη βοήθησαν να φέρει εις πέρας όλες τις δοκιμασίες.
Όταν όμως η Ψυχή άνοιξε το κουτί της Περσεφόνης έπεσε σε βαθύ ύπνο.
Ο Έρωτας απεγνωσμένος από τις δοκιμασίες της αγαπημένης του, δραπέτευσε από τη φυλακή του και πήγε στον Όλυμπο για να ζητήσει την βοήθεια του Δία. Ο Δίας άκουσε τα παρακάλια του ερωτευμένου νέου και τους επέτρεψε να παντρευτούν, αφού πρώτα έκανε τη Ψυχή αθάνατη.
