Ο θάνατος έρχεται απροειδοποίητα. Μερικές φορές μπαίνει στο σπίτι τόσο αθόρυβα, που ακόμη και ο αέρας φαίνεται να αλλάζει.

Ξαφνικά, το δωμάτιο όπου κάποιος ανέπνεε, γελούσε και προσευχόταν, μένει ακίνητο, σαν να σταμάτησε ο χρόνος.

Μέσα σε αυτή τη σιωπή γεννιέται ένα ερώτημα που πολλοί νιώθουν, αλλά λίγοι τολμούν να πουν δυνατά:

Μπορεί κάποιος να κοιμηθεί στο κρεβάτι ενός ανθρώπου που έχει πεθάνει;

Είναι επικίνδυνο; Είναι ασέβεια; Μένει κάτι από την ψυχή του «δεμένο» με εκείνο το μέρος;

Αυτοί οι φόβοι είναι ανθρώπινοι. Δεν πηγάζουν από παράλογες δεισιδαιμονίες, αλλά από αγάπη. Όταν χάνουμε κάποιον αγαπημένο, ό,τι άγγιξε γίνεται ιερό. Το κρεβάτι όπου ξεκουραζόταν μοιάζει σαν να κρατά ένα αποτύπωμα της παρουσίας του, και η καρδιά διστάζει: να το πλησιάσει ή να το αποφύγει;

Όμως, πριν φοβηθούμε, είναι σημαντικό να καταλάβουμε πού βρίσκεται πραγματικά η ψυχή του αποθανόντος.

Η ψυχή δεν είναι παγιδευμένη στο σπίτι.

Ένας από τους πιο συχνούς φόβους μετά από μια απώλεια είναι ότι το πνεύμα συνεχίζει να «αιωρείται» στο δωμάτιο. Το νιώθουμε στη σιωπή, σε μια μυρωδιά, σε ένα ρούχο.

Αλλά αυτές οι αισθήσεις δεν προέρχονται από την ψυχή του αγαπημένου… προέρχονται από την αγάπη που ακόμη κουβαλάμε.

 Τι λέει η Ορθόδοξη Εκκλησία

Η Ορθόδοξη Εκκλησία διδάσκει ότι ο άνθρωπος αποτελείται από σώμα και ψυχή. Με τον θάνατο, το σώμα —ως φθαρτό και υλικό— επιστρέφει στη γη, ενώ η ψυχή επιστρέφει στον Θεό που τη δημιούργησε. Αυτό το νόημα αποτυπώνεται ξεκάθαρα και στη Γραφή: «Το σώμα επιστρέφει στη γη και το πνεύμα επιστρέφει στον Θεό που το έδωσε» (Εκκλησιαστής 12:7).

Η Εκκλησία τονίζει ότι η ψυχή του ανθρώπου δεν περιπλανιέται, δεν “μένει” στο σπίτι, ούτε προσκολλάται σε αντικείμενα, έπιπλα ή κρεβάτια. Τέτοιες πεποιθήσεις θεωρούνται δεισιδαιμονίες και δεν έχουν σχέση με την ορθόδοξη θεολογία. Η ψυχή αναπαύεται στα χέρια του Θεού και δεν παραμένει παγιδευμένη στον χώρο όπου άφησε την τελευταία της πνοή.

Αυτό που μένει μέσα στο σπίτι μετά από μια απώλεια δεν είναι το πνεύμα του αποβιώσαντος, αλλά οι μνήμες, η αγάπη και το ψυχικό αποτύπωμα της παρουσίας του. Η Εκκλησία μας βλέπει τον χώρο όχι ως «επικίνδυνο», αλλά ως σημείο όπου υπήρξαν στιγμές ζωής, χαράς και προσευχής.

Γι’ αυτό και η Ορθοδοξία δεν θεωρεί ότι το να κοιμηθεί κάποιος στο κρεβάτι ενός αποβιώσαντος είναι ασέβεια ή επικίνδυνο. Δεν υπάρχει καμία πνευματική απειλή, ούτε κανένας θρησκευτικός λόγος αποφυγής. Η ειρήνη και η καθαρότητα των προθέσεων είναι αυτά που μετρούν.

Η Εκκλησία καλεί τον άνθρωπο να μην παρασύρεται από φόβους και δεισιδαιμονίες, αλλά να αντιμετωπίζει τον θάνατο με πίστη. Ό,τι ανήκει στον Θεό βρίσκεται πλέον σε ειρήνη, και μέσα σε αυτήν την ειρήνη μπορεί να αναπαύεται και η καρδιά των ζωντανών.

Ο άνθρωπος που αγαπήσαμε δεν είναι παγιδευμένος στο μαξιλάρι, στα έπιπλα ή στο κρεβάτι.

Η ψυχή δεν περιφέρεται από δωμάτιο σε δωμάτιο. Δεν αιωρείται ανάμεσα σε αυτόν τον κόσμο και τον επόμενο.

Όποιος πεθαίνει, επιστρέφει στον Θεό.

Και σε αυτή τη συνάντηση υπάρχει ειρήνη, όχι σκιές.

Τι νιώθουμε λοιπόν;

Απουσία.

Πένθος.

Ζωντανή μνήμη.

Το κρεβάτι δεν κρατά κίνδυνο. Κρατά ιστορία.

Το κρεβάτι δεν είναι τόπος θανάτου, είναι τόπος ζωής.

Όταν κάποιος πεθαίνει, αυτό που μένει στο δωμάτιο δεν είναι σκοτάδι. Είναι μνήμη. Είναι το αποτύπωμα όσων έζησε εκεί: συζητήσεις, αγάπη, γέλια, νύχτες συντροφικότητας, κοινές προσευχές.

Ο φόβος δεν προέρχεται από το δωμάτιο. Προέρχεται από την ανάγκη να αντικρίσουμε όσα αποφεύγουμε:

Τη λύπη μας.

Το κενό μας.

Τη θνητότητά μας.

Γι’ αυτό πολλοί φοβούνται να κοιμηθούν εκεί. Δεν φοβούνται το κρεβάτι. Φοβούνται τον πόνο που ξυπνά μέσα τους.

Όμως η αγάπη δεν εξαφανίζεται. Μεταμορφώνεται.

Αυτό που υπήρχε στο δωμάτιο δεν ήταν ο θάνατος: ήταν η ζωή.

Το κρεβάτι δεν είναι τάφος. Είναι μάρτυρας όσων υπήρξαν.

Το να κοιμηθείς στο κρεβάτι ενός αποβιώσαντος δεν απαγορεύεται.

Δεν υπάρχει καμία βιβλική ή χριστιανική διδασκαλία που να απαγορεύει το να κοιμηθεί κάποιος στο κρεβάτι ενός ανθρώπου που έχει φύγει από τη ζωή.

Ούτε υπάρχει βάση στην ιδέα ότι το κρεβάτι «μολύνεται» ή φορτίζεται με «σκιές».

Η αγιότητα δεν βρίσκεται στα αντικείμενα.

Η ειρήνη βρίσκεται στην πρόθεση της καρδιάς.

Αν νιώθεις βάρος, μπορείς να αλλάξεις τα σεντόνια, να αερίσεις τον χώρο και να κάνεις μια μικρή προσευχή:

«Κύριε, ευχαριστώ για τη ζωή που μοιράστηκε εδώ. Ας γίνει αυτός ο χώρος τώρα τόπος ειρήνης.»

Κι αν νιώθεις ότι μπορείς να ξεκουραστείς εκεί, κάν’ το χωρίς φόβο. Δεν προδίδεις κανέναν.

Το να κοιμηθείς σε αυτό το κρεβάτι:

Δεν σβήνει την αγάπη.

Δεν κόβει τον δεσμό.

Δεν προσελκύει πνεύματα.

Σε βοηθά απλώς να συνεχίσεις το ταξίδι σου.

Όταν ο φόβος λιώνει, αναδύεται η ευγνωμοσύνη.

Ο φόβος μεταμορφώνεται όταν θυμόμαστε με ευγνωμοσύνη.

Όταν σταματάμε να προστατεύουμε τον πόνο και αρχίζουμε να προστατεύουμε την αγάπη.

Πολλοί άνθρωποι που δεν μπορούσαν ούτε να μπουν στο δωμάτιο, ανακάλυψαν ότι μια απλή προσευχή αλλάζει την ατμόσφαιρα.

Ο θάνατος δεν ακουγόταν πια σαν τέλος, και το δωμάτιο ξαναγινόταν τόπος γαλήνης.

Γιατί όταν ένα σπίτι γεμίζει με πίστη, ο θάνατος χάνει τη σκιά του.

Λοιπόν… μπορεί κάποιος να κοιμηθεί στο κρεβάτι ενός αποβιώσαντος;

Ναι. Μπορείς να το κάνεις χωρίς φόβο, χωρίς δεισιδαιμονίες και χωρίς ενοχή.

Δεν προσελκύει πνεύματα, δεν ανοίγει «σκοτεινές πόρτες», δεν σπάει ιερούς δεσμούς.

Το μόνο που μετράει είναι η εσωτερική σου ειρήνη.

Αν σου δίνει γαλήνη, κάν’ το.

Αν σε δυσκολεύει, άλλαξε κρεβάτι, δώρισέ το ή αναδιαμόρφωσε το δωμάτιο.

Αλλά μην αποφασίζεις από φόβο.

Να αποφασίζεις από αγάπη, πίστη και την επιθυμία να γιατρευτείς.

Γιατί ό,τι αγγίζει ο Θεός ζει, και εκεί όπου υπήρχαν δάκρυα, μπορεί να φέρει φως.

Συμβουλές και προτάσεις

1. Μην παίρνεις βιαστικές αποφάσεις μέσα στο πένθος.

Δώσε χρόνο στον εαυτό σου. Δεν χρειάζεται να κοιμηθείς εκεί αμέσως ή να αλλάξεις κάτι απότομα.

2. Η προσευχή αλλάζει την ατμόσφαιρα.

Μία απλή φράση αρκεί:

«Κύριε, γέμισε αυτό το δωμάτιο με ειρήνη.»

3. Αν νιώθεις άβολα, άλλαξε τον χώρο.

Μετακίνησε έπιπλα, αέρισε, άλλαξε σεντόνια ή άναψε ένα κερί.

4. Μίλησε με την οικογένεια.

Το μοίρασμα του πόνου ελαφρύνει το βάρος. Συχνά κι άλλοι νιώθουν το ίδιο.

5. Μην ενισχύεις δεισιδαιμονίες.

Η πίστη —όχι ο φόβος— φέρνει φως.

Η ψυχή του αγαπημένου βρίσκεται στα χέρια του Θεού, όχι στα αντικείμενα.

6. Κράτα ό,τι σου φέρνει ειρήνη, όχι ό,τι σου προκαλεί πόνο.

Οι αναμνήσεις δεν βρίσκονται στα έπιπλα, αλλά στην καρδιά.

7. Ζήτα πνευματική στήριξη αν το πένθος σε βαραίνει.

Ένας πνευματικός, ένας ιερέας ή ένας ειδικός μπορεί να σε βοηθήσει να προχωρήσεις.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί έναν από τους συχνότερους τύπους καρκίνου παγκοσμίως, ωστόσο όταν εντοπιστεί έγκαιρα είναι ένας από τους πιο θεραπεύσιμους.

Η έγκαιρη διάγνωση βασίζεται κυρίως στην αναγνώριση των συμπτωμάτων που μπορεί να εμφανιστούν στα πρώτα στάδια. Παρότι ορισμένα σημάδια μπορεί να μοιάζουν με απλές ενοχλήσεις του πεπτικού συστήματος, η επιμονή ή η συχνή επανάληψή τους απαιτεί άμεσα ιατρική αξιολόγηση.

Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος κολονοσκόπησης μετά τα 40 έτη αποτελεί ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα πρόληψης για να τον προλάβετε πριν είναι αργά.

Τα σημάδια του καρκίνου του παχέος εντέρου:

1. Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου

Ένα από τα πρώτα και πιο συνηθισμένα σημάδια είναι οι ανεξήγητες αλλαγές στις κενώσεις:

• Εναλλαγή διάρροιας και δυσκοιλιότητας

• Συχνοί, αλλά ανεπιτυχείς, πόνοι για κένωση

• Αίσθηση ότι το έντερο δεν αδειάζει πλήρως

Αν αυτές οι αλλαγές διαρκούν περισσότερο από μερικές εβδομάδες, αποτελούν προειδοποίηση.

2. Αίμα στα κόπρανα ή αιμορραγία από το ορθό

Η παρουσία αίματος είναι ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει ποτέ να αγνοείται.

Το αίμα μπορεί να είναι:

• Έντονο κόκκινο

• Σκούρο ή αναμεμειγμένο με τα κόπρανα

Αν και οι αιμορροΐδες είναι συχνή αιτία, η διάγνωση δεν πρέπει να γίνεται χωρίς εξέταση από ειδικό.

3. Πόνος στην κοιλιά και φούσκωμα

Ο επίμονος πόνος ή οι κράμπες στην κοιλιά μπορεί να υποδεικνύουν απόφραξη ή ερεθισμό στο παχύ έντερο.

Το έντονο φούσκωμα που δεν σχετίζεται με διατροφή ή δυσανεξία είναι επίσης ένα ανησυχητικό σύμπτωμα.

4. Ανεξήγητη απώλεια βάρους

Η ξαφνική απώλεια κιλών χωρίς αλλαγές στην καθημερινότητα ή τη διατροφή είναι πάντα ανησυχητική.

Ο οργανισμός ξοδεύει περισσότερη ενέργεια για να αντιμετωπίσει την ασθένεια, ενώ ο όγκος μπορεί να επηρεάζει την πέψη.

5. Αίσθημα κόπωσης και αδυναμίας

Η χρόνια απώλεια αίματος από το έντερο μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, που προκαλεί:

• Έντονη κούραση

• Χλωμό δέρμα

• Δυσκολία στην αναπνοή

  Αν η κόπωση δεν υποχωρεί με ξεκούραση, απαιτείται έλεγχος.

6. Στενό ή “μολυβένιο” σχήμα κοπράνων

Όταν τα κόπρανα γίνονται πιο λεπτά από το συνηθισμένο, μπορεί να σημαίνει ότι κάτι εμποδίζει τη διέλευσή τους στο παχύ έντερο.

Πότε πρέπει να δείτε γιατρό

Αν εμφανίζετε ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα για διάστημα μεγαλύτερο των δύο εβδομάδων, είναι σημαντικό να ζητήσετε ιατρική συμβουλή.

Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος (κολονοσκόπηση) μετά τα 45 έτη αποτελεί ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα πρόληψης.

Παρακάτω παρουσιάζονται επτά βασικοί παράγοντες που είναι γνωστό ότι αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου:

1. Ηλικία (ιδίως μετά τα 50)

Ο κίνδυνος καρκίνου του παχέος εντέρου αυξάνεται σημαντικά μετά την ηλικία των 50 ετών. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ανησυχητική αύξηση των κρουσμάτων σε νεότερους ενήλικες, συχνά λόγω τρόπου ζωής και διατροφής.

2. Οικογενειακό ιστορικό ή γενετική προδιάθεση

Εάν έχετε συγγενή πρώτου βαθμού (γονιό, αδερφό ή παιδί) που έχει νοσήσει από καρκίνο του παχέος εντέρου ή έχει πολύποδες στο παχύ έντερο, ο κίνδυνος μπορεί να διπλασιαστεί ή και να τριπλασιαστεί. Ορισμένες κληρονομικές παθήσεις αυξάνουν επίσης δραματικά τον κίνδυνο, όπως:

• Σύνδρομο Lynch

• Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση (FAP)

Αυτά τα γενετικά σύνδρομα απαιτούν έγκαιρο και τακτικό έλεγχο.

3. Διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες και πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα

Μια διατροφή πλούσια σε κόκκινο κρέας, επεξεργασμένα κρέατα (όπως μπέικον ή λουκάνικα), fast food και ραφιναρισμένους υδατάνθρακες έχει συνδεθεί ισχυρά με τον καρκίνο του παχέος εντέρου.

Παράλληλα, διατροφές που δεν περιλαμβάνουν αρκετά:

• Φρούτα

• Λαχανικά

• Δημητριακά ολικής άλεσης

μειώνουν την πρόσληψη φυτικών ινών, επιβραδύνοντας την πέψη και αυξάνοντας τη φλεγμονή στο παχύ έντερο.

4. Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας

Ο καθιστικός τρόπος ζωής συμβάλλει σε πιο αργή πέψη, αυξημένη φλεγμονή και περισσότερη αποθήκευση λίπους — παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο. Η τακτική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο βελτιώνοντας τον μεταβολισμό και την υγεία του εντέρου.

5. Παχυσαρκία και περίσσιο σωματικό λίπος

Το υπερβολικό βάρος, ειδικά το λίπος στην περιοχή της κοιλιάς, συνδέεται με σημαντικά αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Η παχυσαρκία αυξάνει επίσης τον κίνδυνο πιο επιθετικών μορφών καρκίνου και χειρότερης πρόγνωσης.

6. Κάπνισμα και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

• Ο καπνός περιέχει καρκινογόνες ουσίες που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και επηρεάζουν πολλά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του παχέος εντέρου.

• Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (ιδίως πάνω από 2 ποτά την ημέρα) αυξάνει τον κίνδυνο λόγω της πρόκλησης φλεγμονής και βλάβης στο τοίχωμα του πεπτικού συστήματος.

7. Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου 

Παθήσεις όπως:

• Ελκώδης κολίτιδα

• Νόσος Crohn

προκαλούν χρόνια φλεγμονή στο παχύ έντερο. Ο παρατεταμένος ερεθισμός μπορεί να οδηγήσει σε προκαρκινικές κυτταρικές αλλαγές και σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου.

Τελικές σκέψεις

Αν και κάποιοι παράγοντες όπως η ηλικία και η γενετική δεν μπορούν να αλλάξουν, άλλοι — όπως η διατροφή, η άσκηση και οι συνήθειες ζωής — μπορούν να βελτιωθούν ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Οι τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι, ειδικά για άτομα με αυξημένο κίνδυνο, παραμένουν από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση.