Οι φακίδες είναι συστάδες συμπυκνωμένης μελανίνης που είναι πιο συχνά ορατές σε άτομα με ανοιχτή χροιά δέρματος. Μια φακίδα ονομάζεται, επίσης, εφελίδα. Στις φακίδες δεν υπάρχει αυξημένος αριθμός κυττάρων που παράγουν μελανίνη (μελανοκύτταρα), αλλά αυξημένη παραγωγή μελανίνης. Αυτό τις διακρίνει από τις κρεατοελιές.
Οι φακίδες δεν έχουν γενετικό υπόβαθρο. Ωστόσο, ο αριθμός των φακίδων είναι γενετικά καθοριζόμενος και σχετίζεται με την παρουσία της παραλλαγής του γονιδίου MC1R υποδοχέα της μελανοκορτίνης-1.
Ο σχηματισμός των φακίδων πυροδοτείται από την έκθεση στο ηλιακό φως. Η έκθεση στην ακτινοβολία UV-B ενεργοποιεί τα μελανοκύτταρα για να αυξήσει την παραγωγή μελανίνης, η οποία μπορεί να προκαλέσει φακίδες για να γίνει πιο σκούρα και πιο ορατή.
Οι φακίδες, κατά κύριο λόγο, εμφανίζονται στο πρόσωπο, αν και μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε σημείο του δέρματος που εκτίθενται στον ήλιο, όπως τα χέρια ή τους ώμους. Υψηλές συγκεντρώσεις μελανίνης κάνουν τις φακίδες να πολλαπλασιάζονται και να καλύπτουν ολόκληρη μια περιοχή του δέρματος, όπως το πρόσωπο.
Οι φακίδες είναι σπάνιες σε βρέφη, και βρίσκονται, συνήθως, σε παιδιά πριν την εφηβεία. Μετά την έκθεση στον ήλιο, οι φακίδες θα επανεμφανιστούν εάν έχουν αλλοιωθεί με κρέμες ή λέιζερ και δεν γίνεται προστασία από τον ήλιο, αλλά ξεθωριάζουν με την ηλικία, σε ορισμένες περιπτώσεις.
Οι φακίδες δεν είναι μια διαταραχή του δέρματος, αλλά οι άνθρωποι με φακίδες έχουν γενικά χαμηλότερη συγκέντρωση μελανίνης, και είναι επομένως πιο ευαίσθητοι στις επιβλαβείς επιδράσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας. Προτείνεται ότι οι άνθρωποι των οποίων το δέρμα έχει την τάση να κάνει φακίδες να αποφεύγουν την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και να χρησιμοποιούν αντηλιακό, ακόμη και το χειμώνα.
