Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024
ψυχολογία25 ψυχολογικά πειράματα που δείχνουν άβολες αλήθειες για τους εαυτούς μας

25 ψυχολογικά πειράματα που δείχνουν άβολες αλήθειες για τους εαυτούς μας

Παρόλο που οι άνθρωποι πάντα είχαν μια περιέργεια για τις λειτουργίες του νου και τους λόγους πίσω από την συμπεριφορά μας, η πειραματική ψυχολογία ξεκίνησε μόλις τον 20ο αιώνα.

Η πειραματική ψυχολογία περιλαμβάνει μια σειρά από μεθόδους, όπως συμπεριφορικές μελέτες και πολύπλοκες βιολογικές διεργασίες που συμβαίνουν στον εγκέφαλο και άλλες πολλές. Αυτές οι μέθοδοι μας επέτρεψαν να κατανοήσουμε καλύτερα την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Δείτε παρακάτω 25 διάσημα ψυχολογικά πειράματα που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο αιώνα.

1. Το πείραμα διαίρεσης της τάξης

c4ca4238a0b923820dcc509a6f75849b 700

Jane Elliott

Μετά τον θάνατο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1968, η δασκάλα Τζέιν Έλιοτ προσπάθησε να μιλήσει στην τάξη της για τα θέματα του ρατσισμού και των διακρίσεων.

Έτσι, η δασκάλα έκανε ένα πείραμα 2 ημερών: χώρισε τους μαθητές σε δυο ομάδες με βάση το χρώμα των ματιών τους. Η μια ομάδα ήταν οι μαθητές με καφέ μάτια και η άλλη με μπλε μάτια. Την μια μέρα έδειξε περισσότερη προσοχή στους μαθητές με τα μπλε μάτια και την επόμενη στους μαθητές με τα καφέ μάτια.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ομάδα στην οποία η δασκάλα έδειχνε περισσότερη προτίμηση ήταν πιο ενθουσιώδεις και απαντούσαν πιο γρήγορα και σωστά στις ερωτήσεις. Αντίθετα, η ομάδα που δεν είχε την εύνοια της δασκάλας ήταν πιο διστακτική και είχε χαμηλότερες επιδόσεις στα τεστ.

Πηγή: Wikipedia

2. Πείραμα σκάλες-πιάνο

c81e728d9d4c2f636f067f89cc14862c 251

thefuntheory

Μια πρωτοβουλία της Volkswagen με τον τίτλο «The Theory Fun» ήθελε να αποδείξει ότι οι άνθρωποι μπορούν να γίνουν καλύτεροι, αν μετατρέψουν απλές καθημερινές συνήθειες σε διασκεδαστικές. Σε αυτό το πείραμα στη Στοκχόλμη της Σουηδίας εγκατέστησαν πλήκτρα πιάνο στις σκάλες ενός σταθμού μετρό για να δουν αν οι άνθρωποι θα επέλεγαν αυτή την πιο υγιεινή επιλογή.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι 66% περισσότεροι άνθρωποι επέλεξαν τις σκάλες εκείνη την ημέρα.

Πηγή: Thefuntheory.com

3. Το πείραμα “Βιολιστής στο μετρό”

eccbc87e4b5ce2fe28308fd9f2a7baf3 237

Joshua Bell

Μια μέρα σε έναν σταθμό του μετρό της Ουάσινγκτον έπαιζε βιολί ο Τζόσουα Μπελ για 45 λεπτά. Πέρασαν χιλιάδες άνθρωποι από εκεί, αλλά ελάχιστοι έμειναν να τον ακούσουν και του άφησαν κάποια λιγοστά χρήματα.

Μάλιστα, όταν κάποια παιδιά ήθελαν να σταματήσουν για να ακούσουν οι γονείς τα πήραν βιαστικά για να φύγουν.

Τα αποτελέσματα του πειράματος έδειξαν ότι όχι μόνο δεν εκτιμάμε την ομορφιά, αλλά το περιβάλλον και η παρουσίαση κάποιου μπορούν να αλλάξουν την γνώμη μας για κάτι.

Πηγή: Snopes

4. Το πείραμα της σπηλιάς

a87ff679a2f3e71d9181a67b7542122c 220

Sherif

Αυτό το πείραμα είχε σκοπό να δείξει τις αρνητικές συμπεριφορές που δημιουργούνται ανάμεσα σε 2 ομάδες, όταν υπάρχουν περιορισμένοι πόροι.

Δυο ομάδες αγοριών οδηγήθηκαν σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση όπου λίγο καιρό αργότερα οι διοργανωτές έφτιαξαν εικονικά προβλήματα. Ένα πρόβλημα ήταν η έλλειψη νερού.

Τα παιδιά εργάστηκαν μαζί για να διορθώσουν το πρόβλημα, αποδεικνύοντας ότι ο κοινός σκοπός είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους μείωσης των προκαταλήψεων και των διακρίσεων.

Πηγή: Socially Psyched

6. Κοινωνικό πείραμα Κάρλσμπεργκ

e4da3b7fbbce2345d7772b0674a318d5 197 2

Carlsberg

Αυτό το πείραμα είχε σκοπό να δείξει ότι δεν πρέπει να κρίνουμε κάποιον από την εμφάνισή του.

Κάποια ανυποψίαστα ζευγάρια πήγαν σε ένα σινεμά που ήταν γεμάτο με άντρες που φαίνονταν σκληροί και υπήρχε μόνο δυο κενές θέσεις. Τα περισσότερα ζευγάρια αποφάσισαν να φύγουν, ενώ όσα έμειναν χειροκροτήθηκαν.

Πηγή:  Youtube

7. Πείραμα σύγκρουσης αυτοκινήτου

1679091c5a880faf6fb5e6087eb1b2dc 182

Loftus and Palmer,Natalie Cooper

Αυτό το πείραμα του 1974 είχε σκοπό να δείξει ότι η διατύπωση ερωτήσεων με συγκεκριμένο τρόπο θα μπορούσε να επηρεάσει την ανάκληση αναμνήσεων για ένα συγκεκριμένο γεγονός.

Πηγή: SimplyPsychology

8. Το πείραμα Μίλγκραμ

8f14e45fceea167a5a36dedd4bea2543 176

Stanley Milgram

Αυτό το πείραμα διεξήχθη το 1961 από τον ψυχολόγο Στάνλεϊ Μίλγκραμ, ο οποίος ήθελε να υπολογίσει το μέχρι που θα έφταναν οι άνθρωποι για να συμμορφωθούν με τους νόμους ακόμα και αν οι πράξεις τους βλάπτουν τους άλλους.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να ακόμα και να σκοτώσουν έναν αθώο άνθρωπο για να συμμορφωθούν με τις αρχές.

Πηγή: Simply Psychology

9. Το πείραμα Μαρσμέλοου

c9f0f895fb98ab9159f51fd0297e236d 155

IgniterMedia

Αυτό το πείραμα έδειξε ότι τα παιδιά που μπορούν να περιμένουν περισσότερο για να πάρουν 2 γλυκά είχαν καλύτερη πρόοδο στην ζωή τους σε όλους τους τομείς.

Πηγή: Wikipedia

10. Πείραμα ψευδούς συναίνεσης

45c48cce2e2d7fbdea1afc51c7c6ad26 142

Lee Ross

Αυτό το πείραμα έδειξε ότι ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις, τις επιλογές και την συμπεριφορά μας έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι η πλειοψηφία των άλλων ανθρώπων συμφωνούν μαζί μας και ενεργούν με τον ίδιο τρόπο με εμάς.

Πηγή: Persuasive Litigator

10. Το πείραμα του αόρατου γορίλα 

d3d9446802a44259755d38e6d163e820

Daniel Simons and Christopher Chabris,Daniel J. Simons

Αυτό το πείραμα απέδειξε 2 πράγματα: ότι χάνουμε πολλά από αυτά που γίνονται γύρω μας και ότι δεν καταλαβαίνουμε ότι χάνουμε τόσα πολλά.

Πηγή:  The Invisible Gorilla

11. Φαινόμενο Χάουθροον

6512bd43d9caa6e02c990b0a82652dca 101

Henry A. Landsberger

Ο αρχικός σκοπός των πειραμάτων ήταν να μελετηθούν οι επιδράσεις των φυσικών συνθηκών στην παραγωγικότητα.

Τα συμπεράσματα ήταν ότι οι άνθρωποι αλλάζουν την συμπεριφορά τους, όταν ξέρουν ότι συμμετέχουν σε ένα πείραμα και τους παρακολουθούν.

Πηγή: The Economist

12. Η υπόθεση της Κίτι Γκενοβέζ

c20ad4d76fe97759aa27a0c99bff6710 83

wiki

Ο φόνος της Κίτι Γκενοβέζ έγινε κοινωνικό πείραμα που οδήγησε στο γνωστό φαινόμενο Μπισταντέρ.

Το φαινόμενο μπισταντέρ εμφανίζεται όταν η παρουσία άλλων αποθαρρύνει ένα άτομο να παρέμβει σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Πηγή: Psychology Today

13. Η μελέτη του “Τέρατος”

c51ce410c124a10e0db5e4b97fc2af39 72

Wendell Johnson,Counselling

Ο Δρ. Τζόνσον πίστευε ότι χαρακτηρίζοντας ένα παιδί τραυλό θα μπορούσε να κάνει ακόμα και ένα κανονικό παιδί να τραυλίζει. Για να το αποδείξει έκανε το πείραμα του “Τέρατος” το 1930.

Το αποτέλεσμα ήταν από τα 6 “κανονικά” παιδιά που πήραν μέρος στο πείραμα τα 5 να αρχίζουν να τραυλίζουν μετά την αρνητική θεραπεία.

Πηγή: PsyBlog

14. Το πείραμα της κούκλας Μπόμπο

aab3238922bcc25a6f606eb525ffdc56 70

Albert Bandura

Ο Μπαντούρα ήθελε να αποδείξει ότι όλες οι ανθρώπινες συμπεριφορές μαθαίνονται μέσω της μίμησης και όχι τόσο από γενετικούς παράγοντες.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι τα παιδιά που εκτέθηκαν σε επιθετικές συμπεριφορές ήταν πιο πιθανό να παρουσιάσουν επιθετική συμπεριφορά απέναντι στις κούκλες τους.

Πηγή: Explorable

15. Το πείραμα Halo

9bf31c7ff062936a96d3c8bd1f8f2ff3 61

wiki,699pic

Σκοπός του πειράματος ήταν να δείξει το πως η άποψη ενός ανθρώπου για ένα χαρακτηριστικό ενός άλλου μπορεί να επηρεάσει την κρίση του και για άλλα χαρακτηριστικά.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η θετική άποψη που έχουμε για ένα χαρακτηριστικό μπορεί να επηρεάσει την κρίση μας και για τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του ίδιου ανθρώπου.

Πηγή: Wikipedia

16. Ο θάλαμος του Φραντζ

c74d97b01eae257e44aa9d5bade97baf 55

Robert L. Fantz

Αυτό το πείραμα έδειξε ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε με μια σαφή προτίμηση να βλέπουμε ανθρώπινα πρόσωπα. Αυτό έχει μεγάλη σημασία από εξελικτική άποψη, καθώς το πρόσωπο εμπεριέχει πολλές χρήσιμες πληροφορίες για την επιβίωσή μας.

Πηγή: Psyblog

17. Το πείραμα του καλού σαμαρείτη

70efdf2ec9b086079795c442636b55fb 47

John Darley and Daniel Batson,NorniTUBE

Αυτό το πείραμα απέδειξε ότι οι πράξεις καλοσύνης και ευγένειας επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τις περιστάσεις.

Πηγή: Socially Psyched

18. Το πείραμα του Τρίτου Κύματος

6f4922f45568161a8cdf4ad2299f6d23 45

Ron Jones,Rat Pack Filmproduktion

Αυτό το πείραμα είχε σκοπό να δείξει πως ο Γερμανικός λαός μπόρεσε να αποδεχθεί τις πράξεις των Ναζί κατά τον Β’ Π.Π.

Πηγή: Wikipedia

19. Το πείραμα του Facebook

1f0e3dad99908345f7439f8ffabdffc4 43

forbes

To πείραμα που έγινε το 2012 απέδειξε ότι το Facebook θα μπορούσε να κάνει τους χρήστες του να νιώσουν πιο χαρούμενοι ή πιο λυπημένοι μέσα από μια διαδικασία που ονομάζεται “συναισθηματική μεταδοτικότητα.”

Πηγή: Forbes

20. Πείραμα γνωστικής διαφωνίας

98f13708210194c475687be6106a3b84 42

Festinger, L., & Carlsmith, J. M.,Dave Pape

Το πείραμα της γνωστικής διαφωνίας βασίζεται στη θεωρία ότι οι άνθρωποι έχουν πολλές διαφορετικές γνώσεις για τον κόσμο τους, για παράδειγμα για το περιβάλλον και τις προσωπικότητές τους. Όταν αυτές οι γνώσεις συγκρουστούν εμφανίζεται η κατάσταση που ονομάζεται γνωσιακή ασυμφωνία.

Πηγή: Explorable

21. Το πείραμα της παρένθετης μητέρας

3c59dc048e8850243be8079a5c74d079 36

Harry Harlow

Σκοπός του πειράματος ήταν να δείξει πόσο σημαντική είναι η αγάπη της μητέρας για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο δεσμός μεταξύ εμβρύου και μητέρας δεν βασίζεται μόνο στην εκπλήρωση των αναγκών του παιδιού από την μητέρα.

Πηγή:  The Psychology Notes HQ

22. Το πείραμα της φυλακής Στάνφορντ

b6d767d2f8ed5d21a44b0e5886680cb9 30

Zimbardo

Σκοπός του πειράματος ήταν να εξετάσει τις ψυχολογικές επιπτώσεις της αντιληπτής εξουσίας, εστιάζοντας στην πάλη μεταξύ φυλακισμένων και φυλάκων.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι άνθρωποι συμμορφώνονταν στους κοινωνικούς ρόλους που οι άλλοι περίμεναν από αυτούς ειδικά μάλιστα όταν αυτοί οι ρόλοι ήταν μέρος ενός δυνατού στερεότυπου, όπως αυτό του φύλακα.

Πηγή: Wikipedia

23. Πείραμα “Χαμένοι στο εμπορικό κέντρο”37693cfc748049e45d87b8c7d8b9aacd 27

Elizabeth Loftus, James Coan and Jacqueline Pickrell,Chris Sampson

Αυτό το πείραμα είχε σκοπό να δείξει ότι μπορούμε να προκαλέσουμε διαταραχές στην μνήμη μας για γεγονότα που δεν συνέβησαν ποτέ.

Πηγή: Wikipedia

24. Πείραμα μαθημένης ανικανότητας

1ff1de774005f8da13f42943881c655f 25

Martin Seligman,jobertjamis23

Αυτό το πείραμα απέδειξε ότι οι άνθρωποι και τα ζώα δεν θα προσπαθήσουν να βγουν από μια αρνητική κατάσταση, γιατί το παρελθόν τους δίδαξε ότι είναι ανίκανοι.

Πηγή: You Are Not So Smart

25. Το πείραμα του σκύλου του Παβλόφ

Pavlov’s Dog Experiment

Ivan Pavlov

Το πείραμα του Παβλόβ απέδειξε ότι περιβαλλοντικά γεγονότα που προηγουμένως δεν είχαν καμία σχέση με ένα δεδομένο αντανακλαστικό θα μπορούσαν μέσω της εμπειρίας να προκαλέσουν ένα αντανακλαστικό. Με αυτόν τον τρόπο άνθρωποι και ζώα μαθαίνουμε να συνδέουμε ένα ερέθισμα με ένα αντανακλαστικό.

Πηγή: Nobelprize.org



Τα πιο σημαντικά