Αν σας φαίνεται ότι το καλοκαίρι περνάει πολύ γρήγορα, ίσως έχετε δίκιο κατά κάποιο τρόπο
Αυτό το καλοκαίρι, η Γη βιώνει μια περίοδο πιο σύντομων ημερών, καθώς η περιστροφή του πλανήτη επιταχύνεται μυστηριωδώς.
Οι πιο σύντομες, στις 9 και 10 Ιουλίου, ήταν 1,3 χιλιοστά του δευτερολέπτου μικρότερες από την τυπική ημέρα των 24 ωρών, η οποία έχει ακριβώς 86.400 δευτερόλεπτα. Το φαινόμενο που προκαλεί απορία επαναλήφθηκε στις 22 Ιουλίου και οι ειδικοί αναμένουν να επαναληφθεί στις 5 Αυγούστου.
Ενώ οι επιστήμονες έχουν προβληματιστεί από την αύξηση της ταχύτητας, ορισμένοι την αποδίδουν σε φυσιολογικές διακυμάνσεις της περιστροφής της Γης, που διέπονται από τη βαρυτική έλξη της Σελήνης, τις επιδράσεις της ατμόσφαιρας και τον πυρήνα του πλανήτη μας.
Ένας αστρονόμος, ωστόσο, έχει μια άλλη θεωρία.
The EARTHS ROTATION IS SPEEDING UP, and atomic clocks are recording it with disturbing accuracy—here’s how it could affect you.https://t.co/6vAFpdWCSq#EarthsNewPhase
— E Willa Simpson, Scientist (@DrEWillaSimpson) August 1, 2025
Η θεωρία για την μάζα της γης
Μιλώντας στην Daily Mail, ο καθηγητής David Jewitt, αστρονόμος στο UCLA, εξήγησε ότι η κοσμική τάση μπορεί να οφείλεται σε μια αρχή που ονομάζεται διατήρηση της γωνιακής ορμής, ένας φυσικός νόμος που διέπει τη συμπεριφορά των περιστρεφόμενων σωμάτων όταν μεταβάλλεται η μάζα τους.
Με λίγα λόγια, λέει, καθώς αλλάζει η κατανομή της μάζας της Γης – είτε από το λιώσιμο των παγετώνων, τη μετατόπιση των τεκτονικών πλακών ή ακόμη και από την ατμοσφαιρική δυναμική – μπορεί να προκαλέσει την ελαφρώς ταχύτερη περιστροφή του πλανήτη.
Αν και οι μικρές αλλαγές είναι μόνο κλάσματα του χιλιοστού του δευτερολέπτου, η συσσώρευσή τους θα μπορούσε να είναι αρκετή για να διαταράξει υπολογιστές και δορυφόρους, και ακόμη και να θέσει σε κίνδυνο τα συστήματα μέτρησης του χρόνου σε όλο τον κόσμο.
Οι επιστήμονες λένε ότι η αυξανόμενη ταχύτητα περιστροφής της Γης θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες, εντείνοντας τους τυφώνες, αυξάνοντας τη στάθμη της θάλασσας και προκαλώντας καταστροφικές πλημμύρες.
Παρακολουθώντας την αλλαγή του χρόνου
Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν επίσης μια ποικιλία εργαλείων, όπως δορυφόρους, για να εντοπίσουν αποκλίσεις μεταξύ των ατομικών ρολογιών και της περιστροφής της Γης.
«Είναι σαν να παρακολουθείς το χρηματιστήριο, πραγματικά», δήλωσε ο Duncan Agnew, ερευνητής γεωφυσικός στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, στο CNN. «Υπάρχουν μακροπρόθεσμες τάσεις και, στη συνέχεια, υπάρχουν κορυφές και πτώσεις».
Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί αρκετές ημέρες με μικρότερη διάρκεια.
Η 19η Ιουλίου 2020 ήταν 1,47 χιλιοστά του δευτερολέπτου μικρότερη από το συνηθισμένο, ενώ η 30η Ιουνίου 2022 έχασε 1,59 χιλιοστά του δευτερολέπτου.
Πέρυσι, στις 5 Ιουλίου 2024, η Γη βίωσε την πιο σύντομη ημέρα που έχει καταγραφεί από τη δημιουργία του ατομικού ρολογιού το 1949, η οποία ήταν 1,66 χιλιοστά του δευτερολέπτου συντομότερη από την τυπική ημέρα.
Mysterious forces are speeding up our planet's rotation, causing the shortest days ever recorded.
And scientists don't know what's causing it.
In a puzzling twist for timekeepers and planetary scientists alike, Earth is spinning faster than usual, producing Earth's… pic.twitter.com/cJr7MEdM2M
— Amazing Physics (@amazing_physics) July 15, 2025
Πώς επηρεάζεται ο πυρήνας της Γης
Ο Jewitt δήλωσε στην Daily Mail ότι η Γη περιστρέφεται σε ένα κλειστό σύστημα – το διάστημα – καθιστώντας την περιστροφή της σχετικά σταθερή.
Ωστόσο, οι αλλαγές μπορούν να επηρεαστούν από τη βαρυτική έλξη της Σελήνης, τα ωκεάνια ρεύματα και τα ρεύματα αέρα, ή ακόμη και από το εσωτερικό του πλανήτη.
Το εσωτερικό της Γης, δηλαδή ο λιωμένος πυρήνας της, μπορεί να επηρεάσει την περιστροφή του πλανήτη, και ο Agnew είχε δηλώσει προηγουμένως στο CBS News ότι η απρόβλεπτη συμπεριφορά του έχει προκαλέσει επιτάχυνση για σχεδόν μισό αιώνα.
Ωστόσο, αυτό αντισταθμίστηκε από το λιώσιμο των πάγων στους πόλους της Γης, το οποίο επιβράδυνε την περιστροφή του πλανήτη μετατοπίζοντας τη μάζα από τους πόλους προς το κέντρο.
Πέρυσι, πολλές μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν από τη NASA υποδείκνυαν ότι το λιώσιμο των παγετώνων, το οποίο αναδιανέμει το νερό, προκάλεσε αλλαγή στον άξονα της Γης, επηρεάζοντας έτσι την περιστροφή.
Το φαινόμενο έχει παρομοιαστεί με τον τρόπο που στροβιλίζεται ένας πατινέρ: επιβραδύνει όταν τα χέρια του είναι απλωμένα προς τα έξω, αλλά επιταχύνει όταν τα άκρα του βρίσκονται πάνω από το κεφάλι του.
This summer, Earth is spinning faster than usual—so fast, in fact, that it’s producing some of the shortest days since modern timekeeping began. On July 9, the planet completed its rotation 1.34 milliseconds quicker than the standard 24-hour day. https://t.co/EdCOccobb3
— Jose Rodrigo Umaña Martinez (JR) (@JRUmanaCram) August 1, 2025
Τα δέντρα και τα φυτά
Άλλα φαινόμενα επιφανειακού επιπέδου, όπως η ανάπτυξη των δέντρων, μπορούν επίσης να επηρεάσουν την περιστροφή της Γης, πρόσθεσε.
Καθώς τα φύλλα των δέντρων πέφτουν, η μάζα της Γης πλησιάζει τον άξονα περιστροφής, με αποτέλεσμα, θεωρητικά, να περιστρέφεται πιο γρήγορα.
Ωστόσο, σε αντίθεση με το τελευταίο φαινόμενο, η ταχύτητα περιστροφής της Γης έχει στην πραγματικότητα επιβραδυνθεί στο μεγάλο κοσμικό σχέδιο – και οι ερευνητές λένε ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί.
Τα «δευτερόλεπτα άλματος»
Πριν από εκατομμύρια χρόνια, κατά τη διάρκεια της Προτεροζωικής εποχής, πιστεύεται ότι μια μέρα στη Γη είχε διάρκεια περίπου 19 ώρες – μόλις πέντε ώρες λιγότερο από το σύγχρονο πρότυπο.
Καθώς η περιστροφή του πλανήτη επιβραδύνθηκε σταδιακά κατά κλάσματα του δευτερολέπτου, οι χρονομέτρες εισήγαγαν το 1972 τα «δευτερόλεπτα άλματος».
Έκτοτε, έχουν προστεθεί 27 δευτερόλεπτα άλματος στο UTC, αλλά ο ρυθμός με τον οποίο προστίθενται έχει επιβραδυνθεί με την πάροδο των ετών λόγω της επιτάχυνσης της Γης. Από το 2016 δεν έχει προστεθεί κανένα δευτερόλεπτο άλματος.
Ωστόσο, εάν η περιστροφή του πλανήτη μας συνεχίσει να αυξάνεται, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί ένα δευτερόλεπτο από το UTC, το οποίο θα ονομάζεται «αρνητικό δευτερόλεπτο άλματος».
Σε αυτή την περίπτωση, θα σημαίνει ότι έχουμε χάσει αρκετά συσσωρευμένα χιλιοστά του δευτερολέπτου, ώστε να χρειαστεί να ρυθμιστούν τα ρολόγια για να συμβαδίσουν με την περιστροφή της Γης.