«Μακάρι η αιτία να ήταν μόνο ένα κλειδί που δε γύρισε. Να είχαμε να κάνουμε αποκλειστικά με ένα ανθρώπινο λάθος, με ένα μεμονωμένο γεγονός. Θα ήταν ίσως πιο εύκολο για μας να διαχειριστούμε ψυχολογικά την απώλεια. Ομως από όλα τα πορίσματα και όλα τα στοιχεία προκύπτει ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει οποιαδήποτε στιγμή. Δεν ήταν μια κακιά στιγμή. Κι αυτό το κάνει για μας ολοένα και πιο δύσκολο, ολοένα και πιο βασανιστικό. Να ξέρουμε πως ήταν κάτι που θα μπορούσε και έπρεπε να ειχε αποφευχθεί με οποιοδήποτε οικονομικό ή κοινωνικό κόστος».
Ο Βαγγέλης Βλάχος είναι ένα από τα αδέρφια του Βάιου, ενός από τα 57 θύματα της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών. Τέσσερις μήνες μετά τη μοιραία νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου εξομολογείται στο «Εθνος» πως από τότε δεν έχει ξαναμπεί σε τρένο ούτε στην Ελλάδα, ούτε στην Αργεντινή, όπου και ζει. Και οι γονείς του έκλεισαν το κατάστημα που διατηρούσαν κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό στην Καρδίτσα, αφού δεν μπορούν πια ούτε να πλησιάσουν σε γραμμές τρένου.
Δικαιοσύνη ζητούν οι συγγενείς
Για τις οικογένειες των 57 θυμάτων των Τεμπών, ο χρόνος έχει σταματήσει σε εκείνο το βράδυ. Ο σκοπός, για τον οποίο ζουν είναι ένας: Να αποδοθεί δικαιοσύνη για το χαμό των δικών τους ανθρώπων και το χειρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στη χώρα να μην περάσει στη λήθη.
«Ωρες ώρες με κυριεύει μια απίστευτη απελπισία. Ζορίζομαι πολύ. Αν δεν ειχα το γιο μου, για τον οποίο πρέπει να είμαι εδώ και να παλεύω, δεν ξέρω τι θα έκανα. Θα φτάσουμε όμως μέχρι τέλους. Αλλωστε εμείς δεν έχουμε κάτι άλλο να κάνουμε για το υπόλοιπο της ζωής μας», λέει η Μαρία Καρυστιάνου, η μητέρα της Μάρθης Ψαλτοπούλου και πρόεδρος του Συλλόγου των Συγγενών των θυμάτων.
Για τους ίδιους δεν ήταν μόνο ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα. Επαναλμβάνουν ότι επρόκειτο για έγκλημα. Στον αγώνα τους βρίσκουν μεγάλη στήριξη από την πλειοψηφία του κόσμου. Αλλά δε λείπουν και οι απογοητεύσεις.
Επιζήσασα του δυστυχήματος καταγγέλλει ότι απομακρύνθηκε σηκωτή από ομιλία του Μητσοτάκη
Μόλις πριν ελάχιστες ημέρες η Ευδοκία επιζήσασα από το δυστύχημα από την οποία ο πρώην Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ζητήσει να «βάλει πλάτη», απομακρύνθηκε σηκωτή, όπως κατήγγειλε, από τον χώρο που ο ίδιος θα μιλούσε στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε πάει χωρίς πανό, χωρις τσάντα.
Οπως μάλιστα περιγράφει ο εκπρόσωπος του Συλλόγου, Χρήστος Κωνσταντινίδης, σύζυγος της Βασιλικής Χλωρού που έχασε τη ζωή της στο τρένο, στο σημείο βρέθηκε και εκείνος μαζί με τον δικηγόρο του Συλλόγου: «Τρία άτομα βρέθηκαν ξαφνικά απέναντι σε …30. Είχαν κάνει έναν κύκλο γύρω μας και μας απαγόρευσαν να συνεχίσουμε. Μας απαγόρευσαν να βρεθούμε σε ένα δημόσιο χώρο, να αναρτήσουμε το πανό μας που το μόνο που γράφει ειναι πως 57 ψυχές ζητούν δικαίωση. Προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε ότι είμαστε οικογενειάρχες. Δεν είμαστε τρομοκράτες και βρεθήκαμε εκεί γιατί έχουν δολοφονηθεί οι άνθρωποί μας».
Καταγγέλλουν σιωπή ορισμένων ΜΜΕ και επιθέσεις στο Διαδίκτυο
Στους τέσσερις μήνες που πέρασαν και το δυστύχημα έσβησε από τους τίτλους των περισσότερων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, οι συγγενείς εξακολουθούν να συναντούν στο δρόμο απλούς πολίτες που βουρκώνουν για την τραγωδία. Μετρούν όμως κι απογοητεύσεις κυρίως από εκείνους που επιχειρούν να βάψουν με κομματική μπογιά τον πόνο τους. Στις προηγούμενες εκλογές η κυρία Καρυστιάνου βρέθηκε έξω από το χώρο της ομιλίας του κ. Μητσοτάκη σε μια σιωπηλή διαμαρτυρία με άλλους συγγενείς θυμάτων: «Περνούσαν άνθρωποι και μας φώναζαν να πάμε να τα πούμε και στον ΣΥΡΙΖΑ. Σε μας που έκλεισε το σπίτι μας και η ζωή μας σταμάτησε εκείνο το βράδυ και στη μήνυσή μας έχουμε συμπεριλάβει πολιτικούς και από το ΣΥΡΙΖΑ και από το ΠΑΣΟΚ. Μιλούν σε ανθρώπους που έχασαν τα παιδιά τους λες και η απώλεια είναι διαφορετική ανάλογα με το κόμμα που κυβερνάει. Μας έλεγαν και για το Μάτι. Μα αν είχε υπάρξει η τιμωρία που έπρεπε για το Μάτι, ίσως και να είχαν στρώσει τα πράγματα και να μην είχαμε τα Τέμπη», λέει η κυρία Καρυστιάνου. «Από ένα σημείο και μετά αυτούς τους ανθρώπους δεν τους έβλεπα, δεν υπήρχαν για μένα. Είχαν γίνει σκιες».
Η επιθετική αντιμετώπιση των συγγενών από μία μικρή μερίδα ανθρώπων είναι εμφανής και στο διαδίκτυο. Εκτός των υβριστικών σχολίων, πήρε και τη μορφή αναφορών που «έριξαν» τον λογαριασμό του κ. Βλάχου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ύστερα από μία ανάρτηση που έκανε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, με την οποία καλούσε σε διαδικτυακή συζήτηση με συγγενείς θυμάτων.
«Υπάρχουν άνθρωποι που είδαν σκοπιμότητα ακόμα και στην ανακοίνωση του πορίσματος των δικαστικών εμπειρογνωμόνων λίγες ημέρες πριν τις δεύτερες εκλογές. Υπάρχουν άνθρωποι που προχώρησαν σε προσβλητικά και υβριστικά σχόλια όχι μόνο για μας, ακόμα και για τους νεκρούς μας. Για μας ο χρόνος χωρίζεται πλέον σε προ και μετά Τεμπών περίοδο. Ο πόνος και η απώλεια μας δεν είναι προεκλογικός ή μετεκλογικός. Είναι για πάντα. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις πολιτικές προεκτάσεις του θέματος, αλλά δεν γίνεται να ερμηνεύουμε τα πάντα με βάση την ημερομηνία των εκλογών. Ανεξάρτητα από το εάν αυτό ίσως εξυπηρετεί ένα πολιτικό αφηγημα, εμείς θέλουμε να μάθουμε πως πέθαναν οι άνθρωποί μας. Ευτυχώς τα περισσότερα από τα σχόλια που δεχόμαστε είναι υποστηρικτικά».
Οι συγγενείς των θυμάτων δεν αισθάνονται ξεχασμένοι από τον κόσμο. Τα ΜΜΕ όμως είναι μια διαφορετική συζήτηση: «Υπάρχει μια ξεκάθαρη διαφορά μεταξύ τηλεόρασης και των υπολοίπων μέσων που εξακολουθούν να ασχολούνται σε μεγάλο βαθμο. Στην τηλεόραση είδα όμως διαφορά. Από εκεί που δε σταματούσε να χτυπά το τηλέφωνό μας, με το που προκηρύχθηκαν οι εκλογές κοπηκε μαχαίρι το ενδιαφέρον των καναλιών ευρείας εμβέλειας. Ηταν απολύτως ξεκάθαρο», λέει ο κ. Βλάχος.
Ενα από τα βασικά αιτήματα των οικογενειών των θυμάτων είναι να φτάσει η διερεύνηση και η απόδοση ευθυνών όσο ψηλά και αν εντοπιστούν συμπεριλαβανομένων των πολιτικών προσώπων.
Για το λόγο αυτό ζητούν με υπόμνημά τους από όλα τα πολιτικά κόμματα να στηρίξουν την προσπάθεια για αλλαγή των διατάξεων περί βουλευτικής ασυλίας. Παράλληλα «τρέχουν» και μία αντίστοιχη καμπάνια στο διαδίκτυο , η οποία έχει συγκεντρώσει έως τώρα 75.000 υπογραφές πολιτών.
«Χαστούκι» η επανεκλογή Καραμανλή
Οπως λένε, όσο κι αν το περίμεναν οι περισσότεροι, δεν παύει να τους πονά το γεγονός της επανεκλογής του πρώην υπουργού Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή από τους πολίτες των Σερρών: «Ηταν ένα χαστούκι για μας από τον κόσμο. Επιβραβεύτηκε για κάποιο λόγο που οι συγγενείς δεν μπορούμε να κατανοήσουμε» λέει η κυρία Καρυστιάνου.
«Προσωπικά ανέμενα το αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά τον κ. Καραμανλή και επιλέγω να μη στέκομαι σε όσους τον ψήφισαν. Προτιμώ να στέκομαι σε όσους δεν τον ψήφισαν», λέει ο Βαγγέλης Βλάχος.
Καθυστερήσεις και κενά βλέπουν στην έρευνα οι συγγενείς
Οσο κι αν τα πορίσματα των εμπειρογνωμόνων που είχε διορίσει η προηγούμενη κυβέρνηση και των δικαστικών εμπειρογνωμόνων ουσιαστικά καταρρίπτουν τη θεωρία του ανθρώπινου λάθους αναδεικνύοντας έναν απολύτως ξεχαρβαλωμένο σιδηρόδρομο, οι συγγενείς εξακολουθούν να έχουν ακόμα πολλά αναπάντητα ερωτήματα, ενώ καταδικάζουν το γεγονός ότι χάθηκε πολύτιμος χρόνος τις πρώτες ημέρες μετά το δυστύχημα.
Ταυτόχρονα σχολιάζουν πως ο σιδηρόδρομος επανεκκίνησε χωρίς να έχουν βελτιωθεί κρίσιμες συνθήκες που είχαν οδηγήσει στα Τέμπη: «Είναι πλέον δεδομένο ότι τα τρένα κακώς κινούνταν χωρίς καμία προσδιαγραφη ασφαλείας. Σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι και τα βλέπουμε να λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο», λέει η κυρία Καρυστιάνου.
Η ίδια αλλά και άλλα μέλη του Συλλόγου ασκούν συνεχή πίεση για να πέσει άπλετο φως στις πραγματικές αιτίες του δυστυχήματος.
«Εδώ και πάνω από 110 μέρες πολλά από τα μέλη του συλλόγου έχουμε γίνει ερευνητές, νομικοί και ό,τι άλλο, για να γίνει το αυτονόητο από τη δικαιοσύνη», λέει ο κ. Κωνσταντινίδης. Για τον ίδιο αλλά και για πολλούς άλλους συγγενείς, ένα από τα ζητήματα για τα οποία δεν εχουν παρασχεθεί ακόμα αρκετές εξηγήσεις είναι αυτό της φωτιάς: «Από όσο μάθαμε για τα αίτια της φωτιάς, ευθύνεται ένα σιλικονουχο ψυκτικό υγρό των ηλεκτροκινητήρων της επιβατικής αμαξοστοιχίας, που σε συνδιασμό με την πρόσκρουση και το ηλεκτρικό τόξο, οδήγησε στην ανάφλεξη και έκρηξης που είδαμε και η οποία κατέκαψε ότι πιο πολύτιμο είχαμε. Αυτό όμως δεν συνάδει με τα λεγόμενα των ιατροδικαστών που αναφέρουν ότι η θερμοκρασία απανθρακωσης ήταν κοντά στους 1.200 βάθους ενώ οι δικαστικοί πραγματογνώμονες αναφέρουν ότι η θερμοκρασία της φωτιάς ήταν στους 400 με 500 βαθμούς».
Φως σε αυτό το κομμάτι της διερεύνησης ελπίζουν να δοθεί από το πόρισμα της Πυροσβεστικής.
«Με βασανίζει το ερώτημα αν ο αδερφός μου ή κάποιος άλλος κατάφερε να επιβιώσει της σύγκρουσης και ουσιαστικά κάηκε ζωντανός από τη φωτιά. Αυτό θα άλλαζε τα δεδομένα εντελώς. Τέσσερις μηνες μετά δεν έχουμε μια ιατροδικαστική έκθεση. Κενές σελίδες και μια αναφορά λίγων λέξεων για βίαιο θάνατο από απανθράκωση» λέει ο κ. Βλάχος σημειώνοντας ότι δεν υπήρχε ο απαραίτητος «συναγερμός» από την αρχή: «Δεν υπήρξε άμεση δράση στην κατάσχεση στοιχείων, υπολογιστών, όπως θεωρούμε ότι έπρεπε να γίνει. Δεν έγιναν όλα αυτά που θα θεωρούνταν αυτονόητα εάν είχαμε μια ανεξάρτητη επιτροπή διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων. Κάθε λεπτό, κάθε ώρα που περνούσε στην αρχή θα μπορούσαν να καταστρέφονται στοιχεία. Μαθαίνουμε τώρα πράγματα που θα έπρεπε να ξέραμε δέκα ημέρες μετά το δυστύχημα».
Οι συγγενείς μιλούν για αλλοίωση του τόπου της τραγωδίας ήδη από τα πρώτα 24ωρα: «Εχουμε εντοπίσει πολλά λάθη και παραλείψεις. Πολλά πράγματα έπρεπε να τα ζητήσουμε οι συγγενείς για να γίνουν. Μόλις θάψαμε τα παιδιά μας διαπιστώσαμε ότι κανείς δεν ειχε πάρει υλικό από το χώμα για εξέταση. Το ζητήσαμε από τον ανακριτή, αλλά φυσικά είχε πέσει τσιμέντο χωρίς να προλάβουν να πλησιάσουν οι δικοί μας τεχνικοί σύμβουλοι, οπότε η συλλογή έγινε από άσχετα σημεία στα τέλη Μαρτίου, ένα μήνα μετά, ενώ όπως μάθαμε κάποιες ουσίες μπορεί να μην εντοπίζονται ύστερα από κάποιες ημέρες», συμπληρώνει η κυρια Καρυστιάνου, τονίζοντας ότι τα μέλη του Συλλόγου είναι αποφασισμένα να συνεχίσουν τον αγώνα μέχρι να αποδοθούν ευθύνες όπου πρέπει, εξαντλώντας τα ελληνικά δικαστήρια και προχωρώντας στο Ευρωπαικό Δικαστήριο αν απαιτηθεί.
Πηγή: ethnos.gr