Ο ελληνικός τουρισμός αναμένεται να επιστρέψει στα επίπεδα του 2019. Ποιοι, όμως, και κάτω από ποιες συνθήκες θα υποδεχθούν τα πολλά εκατομμύρια των ταξιδιωτών;
Την ώρα που ο ελληνικός τουρισμός δείχνει ότι θα επανέλθει στα επίπεδα του 2019, δηλαδή πριν από την πανδημία του κοροναϊού, από πολλές μεριές βγαίνει το ίδιο συμπέρασμα.
Οι τουρίστες θα είναι πολλά εκατομμύρια, αλλά αυτοί που θα κληθούν να τους εξυπηρετήσουν είναι – ίσως – λιγότεροι από ποτέ, ενώ όσοι έχουν ήδη προσληφθεί για βγάλουν τη σεζόν, όπως χαρακτηριστικά λέγεται η συγκεκριμένη περίοδος, φοβούνται ότι και πάλι οι συνθήκες εργασίας θα είναι από αποκαρδιωτικές μέχρι άθλιες.
Άλλωστε, οι καταγγελίες που έχουν έρθει τις τελευταίες ημέρες στη δημοσιότητα είναι αποκαλυπτικές, ενώ η κυβέρνηση έχει περιοριστεί μόνο σε συστάσεις στους εργοδότες της μεγαλύτερης βιομηχανίας της χώρας: του τουρισμού.
Για να αντιληφθούμε τα νούμερα των τουριστών που αναμένεται να δούμε, περισσότερες από ένα εκατομμύριο θέσεις σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις έχουν προγραμματιστεί μέχρι στιγμής από τις αεροπορικές εταιρείες για το πρώτο 15νθήμερο του Μαΐου, σύμφωνα με το Recovery Tracker του Iνστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (INSETE), το οποίο αντλεί στοιχεία από τον εξειδικευμένο σε θέματα αερομεταφορών οργανισμό OAG.
Ακόμα και τα γερμανικά ΜΜΕ
Το συγκεκριμένο παράδοξο – εκατομμύρια τουρίστες, λιγοστοί εργαζόμενοι – απασχολεί και τα γερμανικά ΜΜΕ. «Πολύ καλή αναμένεται η ελληνική τουριστική σεζόν φέτος το καλοκαίρι» αναφέρεται σε ρεπορτάζ του γερμανικού πρακτορείου ειδήσεων dpa στη Welt. «Όμως, ένα σύννεφο θολώνει τις φωτεινές προοπτικές. Σύμφωνα με τον αρμόδιο τουριστικό σύνδεσμο φέτος δεν μπόρεσαν να καλυφθούν οι περίπου 50.000 θέσεις εργασίας στην αρχή της σεζόν».
«Γιατί όμως ο τουριστικός κλάδος δεν είναι ελκυστικός, όταν στην Ελλάδα υπάρχουν 600.000 άνεργοι;» αναρωτιέται και η Deutsche Welle.
«Τα χρήματα που κερδίζονται το καλοκαίρι είναι αδύνατο να φτάσουν και τον χειμώνα. Το προσωπικό εξυπηρέτησης για παράδειγμα κερδίζει περίπου 1.000 ευρώ τον μήνα. Εργάζονται όμως επτά ημέρες την εβδομάδα, έως και δώδεκα ώρες τη μέρα κατά τη διάρκεια της σεζόν», σημειώνεται στο προαναφερόμενο ρεπορτάζ.
Σε αυτά προστίθενται τα ακριβά ενοίκια στις τουριστικές περιοχές πχ. σε Σαντορίνη, Μύκονο, Ρόδο, Κρήτη για τους εργαζομένους, «500 ευρώ για ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα».
50.000 οι κενές θέσεις εργασίας – Ποιες περιοχές έχουν περισσότερες ελλείψεις
Στο ρεπορτάζ που αναφέραμε πριν τονίζεται ότι αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι θα υπάρχουν 50.000 κενές θέσεις εργασίας. «Πάντως, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τουρισμού – Επισιτισμού Γιώργος Χότζογλου δεν είναι αισιόδοξος για το μέλλον κι όπως λέει: «Αν φέτος είχαμε 50.000 ακάλυπτες θέσεις εργασίας, του χρόνου θα μπορούσαν να γίνουν 150.000″», τονίζεται.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας δεν έχει σταματήσει να επισημαίνει το πρόβλημα εδώ και εβδομάδες. Ο κ. Χότζογλου σημείωσε στο thesstoday.gr ότι δικαιολογημένα υπάρχουν κενές θέσεις αφού πλέον οι εποχικά εργαζόμενοι έχοντας επίγνωση των συνθηκών εργασίας που θα αντιμετωπίσουν στις τουριστικές επιχειρήσεις, στρέφονται σε άλλους κλάδους εργασίας.
Οι περιοχές που απασχολούν τους περισσότερους εργαζόμενους και εντοπίζεται η έλλειψη προσωπικού είναι η Χαλκιδική, η Κρήτη, η Ρόδος, η Σαντορίνη και η Μύκονος. Σε κάθε σεζόν, ειδικά σε Μύκονο και Σαντορίνη, το προσωπικό αλλάζει 2-3 φορές μέσα σε λίγους μήνες μιας και δεν αντέχει τις συνθήκες εργασίας και παραιτείται.
Ποιοι είναι οι λόγοι
Σύμφωνα με τον κ. Χότζογλου, συγκεκριμένοι είναι οι κύριοι λόγοι που δεν επιλέγουν οι εποχικά εργαζόμενοι να δεχτούν μια θέση εργασίας την καλοκαιρινή σεζόν και τους οποίους προσπαθούν να καταπολεμήσουν.
Αρχικά, οι εργαζόμενοι όπως σεφ, μάγειρες και σερβιτόροι οι οποίοι έχουν τελειώσει τις αντίστοιχες σχολές, δεν άντεξαν δύο χρόνια τον εμπαιγμό της κυβέρνησης με την παράταση ή όχι των επιδομάτων ανεργίας τους χειμερινούς μήνες προκειμένου να επιβιώσουν.
Ένα ποσοστό αυτών αναζήτησε εργασία στο εξωτερικό ενώ ένα άλλο ποσοστό στράφηκε σε άλλους κλάδους. «Η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων που αποφάσισε να μην ασχοληθεί φέτος με τον τουρισμό, δουλεύει ήδη με 8μηνες συμβάσεις στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και με μισθούς 12 μήνες τον χρόνο», τόνισε ο κ. Χότζογλου.
Ο δεύτερος κύριος λόγος σοβαρής έλλειψης προσωπικού αφορά τις εξαντλητικές συνθήκες εργασίας με χαμηλές αποδοχές. «Οι εργοδότες διαφέρουν από επιχείρηση σε επιχείρηση. Δεν προσφέρουν όλοι ικανοποιητικούς μισθούς για να αποφασίσει ο εποχικά εργαζόμενος να μεταβεί σε νησί για εργασία.
Εργασία 7 ημέρες την εβδομάδα, 12 ώρες την ημέρα
Τουριστικές επιχειρήσεις, μάλιστα, με αγγελίες αναζητούν προσωπικό για το καλοκαίρι σε Μύκονο, Σαντορίνη και Πάρο, προτείνοντας επταήμερη εργασία, 10-12 ώρες την ημέρα με διαμονή και διατροφή και μισθό στα 700 ευρώ.
Οι συγκεκριμένοι μισθοί δεν είναι αντιπροσωπευτικοί για τέτοιες συνθήκες εργασίας και δικαιολογημένα δεν θα πάνε για δουλειά οι εργαζόμενοι. Πολλοί εργοδότες για να αποφύγουν την καταβολή των ενσήμων, βάζουν πλαφόν τα 100 ένσημα και μόλις ο εργαζόμενος τα αγγίξει τότε του ζητά να δουλέψει μαύρα», ανέφερε με δυσαρέσκεια ο πρόεδρος της ΠΟΕΕΤ.
Την ίδια ώρα οι καταγγελίες και συλλήψεις ξεκίνησε η τουριστική σεζόν στο Ηράκλειο της Κρήτης αφού ήδη, την πρώτη ημέρα εργασίας, διαπιστώθηκαν πάνω από 30 ανασφάλιστοι εργαζόμενοι.
«Δεχόμαστε καθημερινά τέτοιες καταγγελίες εργαζομένων στις τουριστικές περιοχές και απ’ ότι φαίνεται θα συνεχιστούν», δήλωσε ο πρόεδρος, τονίζοντας την ανάγκη για εντατικοποίηση των ελέγχων τους θερινούς μήνες στα νησιά προκειμένου να καταπολεμηθεί η «μαύρη» εργασία σε αντίξοες συνθήκες.
Σοκάρουν οι καταγγελίες από τη Μύκονο
Εργαζόμενη στη Μύκονο μίλησε στο mykonoslive.tv για τα όσα έζησε όταν δούλεψε το καλοκαίρι στο νησί.
Όπως αναφέρει το δωμάτιο που της παραχώρησε η επιχείρηση ήταν σε άθλια κατάσταση. Έπρεπε να μείνει σε ένα σπίτι που βρισκόταν σε σπηλιά με τα έπιπλα φαγωμένα από τα ποντίκια, και μαζί με τρεις άνδρες συναδέλφους της. Η ίδια μην μπορώντας να μείνει εκεί, κοιμόταν στο αυτοκίνητό της επί τρεις μήνες. Όπως λέει έκανε μπάνιο στις ντουζιέρες της παραλίας.
Τα χρήματα που παίρνει ένας εποχικός εργαζόμενος δεν αρκούν σε καμία περίπτωση για να εξασφαλίσει μόνος του τη διαμονή του. Αλλά τα καταλύματα που προσφέρουν οι επιχειρήσεις σε πολλές περιπτώσεις είναι άθλια. Η ίδια περιγράφει τις δυσκολίες και τους κινδύνους που αντιμετώπισε με το να ζει στο αυτοκίνητο και να μπορεί να είναι ταυτόχρονα αποτελεσματική στη δουλειά της. Μάλιστα, όπως καταγγέλλει, ο εργοδότης της δεν της κατέβαλε όλα τα δεδουλευμένα.
Σε συστάσεις έχει περιοριστεί η κυβέρνηση
Κυριάκος Μητσοτάκης και Βασίλης Κικίλιας είχαν πριν από μερικές ημέρες συνάντηση εν όψει του καλοκαιριού και της τουριστικής σεζόν που ξεκινάει.
«Ευελπιστούμε ότι το μακρύ καλοκαίρι του 2022 θα είναι εξαιρετικά προσοδοφόρο για επιχειρηματίες και εργαζομένους», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ τόνισε ότι είναι το πρώτο καλοκαίρι χωρίς περιορισμούς εδώ και τρία χρόνια.
Παράλληλα, έστειλε μήνυμα στους επιχειρηματίες του τουρισμού, οι εργαζόμενοι να συμμετέχουν στην αναπτυξιακή δυναμική του κλάδου, όχι μόνο με καλύτερες αποδοχές, αλλά και με απαρέγκλιτη τήρηση της εργατικής νομοθεσίας.
«Θα είμαστε ιδιαίτερα αυστηροί» ξεκαθάρισε, ενώ είπε ότι σύντομα θα γίνουν ανακοινώσεις για τη διεύρυνση των προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμού, «ώστε οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες, λόγω της εισαγόμενης κρίσης, να μπορέσουν να κάνουν διακοπές με τη στήριξη του κράτους, με διαφάνεια και γρήγορους τρόπους».
Ο Βασίλης Κικίλιας, από τη δική του μεριά, σε αυτή τη συνάντηση, αλλά και σε άλλες παρεμβάσεις έχει ζητήσει από τους επιχειρηματίες να «προσέξουν» τους εργαζόμενους.
Χρειάζονται μέτρα και αυστηροί έλεγχοι
Όπως δείχνουν και οι δεκάδες χιλιάδες κενές θέσεις εργασίας, οι άνθρωποι που έχουν περάσει όλα τα προηγούμενα καλοκαίρια τους δουλεύοντας στο λιοπύρι, εξυπηρετώντας ντόπιους και ξένους τουρίστες, ενώ πληρώνονται με μισθούς που δεν τους φτάνουν για να βγάλουν τη χρονιά, δεν θα πειστούν ακούγοντας απλώς συστάσεις προς τους εργοδότες.
Αυτό που χρειάζεται, όπως επισημαίνουν και οι συνδικαλιστικοί φορείς στον τουρισμό, είναι αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και ικανοποιητικοί μισθοί. Ταυτόχρονα, οι έλεγχοι στους εργοδότες χρειάζεται να είναι αυστηροί και τα πρόστιμα για τις παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας να είναι «τσουχτερά» και να εισπράττονται.
Έτσι, οι κενές θέσεις μπορούν να καλυφθούν και, μάλιστα, από το απαιτούμενο εξειδικευμένο προσωπικό για ποιοτικές υπηρεσίες εξυπηρέτησης των πολλών εκατομμυρίων επισκεπτών της χώρας. Τα «γκαρσόνια του Αιγαίου» έχουν ξυπνήσει…