Σε δεινή οικονομική κατάσταση έχουν περιέλθει τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) παρά τις περί του αντιθέτου κυβερνητικές διαβεβαιώσεις κατά το παρελθόν, με αποτέλεσμα να σκοτώνουν την αμυντική βιομηχανία της χώρας.
Του Θ. Παπαδόπουλου
Οι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι για το μήνα Απρίλιο ενώ η εταιρεία έχει δημιουργήσει νέα χρέη εκατομμυρίων ευρώ, πράγμα που σε συνδυασμό με την απώλεια παραγωγικής της δραστηριότητας και μία σειρά από μάλλον καταστροφικές κινήσεις για την ΕΑΣ καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την επιβίωσή της.
Την ίδια ώρα, όπως είχε αποκαλύψει το «politik.gr», βρίσκεται υπό εισαγγελική έρευνα η πώληση του οικοπέδου των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων Ελευσίνας (ΕΑΣ) στα ΕΛ.ΠΕ. έπειτα από μηνυτήρια αναφορά που είχε καταθέσει το σωματείο εργαζομένων της εταιρείας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «politik.gr» στις 31 Δεκεμβρίου του 2014 η εταιρεία είχε ταμείο ύψους 36 εκατ. ευρώ σύμφωνα με όσα αναφέρονταν σε εισήγηση της Διοίκησης προς τη γενική συνέλευση των μετόχων. Λίγες μέρες μετά η εταιρεία εισέπραξε ως προκαταβολή ακόμη 20 εκατ. ευρώ ενώ διέθετε και ανεκτέλεστες συμβάσεις ύψους 20 εκατ. ευρώ. Παρά το μεγάλο ύψος των ανεκτέλεστων συμβάσεων η εταιρεία δεν κατάφερε να ορθοποδήσει. Σύμφωνα με όσα καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι της εταιρείας, πλέον έχει δημιουργηθεί νέο χρέος το οποίο αγγίζει τα 130 εκατ. ευρώ. Αντί να χρησιμοποιηθούν χρήματα του ταμείου προκειμένου να αγοραστούν υλικά, η παραγωγή να «φουλάρει» και στο ταμείο της εταιρείας να μπουν νέα έσοδα, κάτι τέτοιο δεν έγινε. Μάλιστα σύμφωνα με τις ίδιες καταγγελίες μέχρι και το Δεκέμβριο του 2016 τα ΕΑΣ λειτουργούσαν δίχως νέο επιχειρησιακό σχέδιο. Το αποτέλεσμα ήταν τη διετία 2015 – 2016 η εταιρεία να έχει ελάχιστη παραγωγή και στην ουσία να δημιουργηθούν νέα χρέη. Μία κατάσταση η οποία θυμίζει έντονα την περίοδο 2012 – 2013, όταν η εταιρεία αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Ενδεικτικό της όλης κατάστασης είναι και το γεγονός ότι η χώρα μας φέρεται να απώλεσε παραγγελία αξίας 200 εκατομμυρίων ευρώ από την αμερικανική εταιρεία ATK για την παραγωγή των βλημάτων 40L60 των 40 χιλιοστών για τις ανάγκες της αμερικανικής αεροπορίας που είχε υπογραφεί το 2014.
Οι επιβαρύνσεις από το οικόπεδο που πουλήθηκε
Η εταιρεία έχει επίσης εισπράξει ένα μεγάλο ποσό και από το τίμημα της πώλησης του οικοπέδου των ΕΑΣ Ελευσίνας στα ΕΛ.ΠΕ. Η απόφαση για την πώληση του οικοπέδου ελήφθη τον Απρίλιο του 2017, εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων των εργαζομένων. Πρόκειται για ένα οικόπεδο το οποίο αρκετοί το χαρακτηρίζουν «φιλέτο» καθώς έχει παραλιακό μέτωπο ενός χιλιομέτρου στην Ελευσίνα και γειτνιάζει με την Αττική Οδό και τη σιδηροδρομική γραμμή. Η συνολική του έκταση αγγίζει τα 450 στρέμματα με το τίμημα της πώλησης να αγγίζει τα 26 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονταν στη συμφωνία τα ΕΑΣ αναλάμβαναν την υποχρέωση να προχωρήσουν μέχρι και τον περασμένο Απρίλιο σε «αποστρατικοποίηση» του οικοπέδου. Να προχωρήσουν δηλαδή στην απορρύπανση των γηπέδων και στον καθαρισμό των υπολειμμάτων από πυρομαχικά. Με το κόστος ωστόσο να επιβαρύνει τα ΕΑΣ και όχι το νέο αγοραστή, κάτι που έχει προκαλέσει πολλά ερωτηματικά. Προς το παρόν η διαδικασία της αποστρατικοποίησης δεν έχει προχωρήσει με το κόστος να εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 1 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα η εταιρεία επιβαρύνεται και με ένα επιπλέον έξοδο. Αυτό της φύλαξης του οικοπέδου, παρά το γεγονός ότι έχει πωληθεί. Μάλιστα η φύλαξη έχει ανατεθεί σε ιδιωτική εταιρεία έναντι, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, περίπου 30.000 ευρώ μηνιαίως.
Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι γιατί ανέλαβαν τα ΕΑΣ τα συγκεκριμένα κόστη, την ίδια ώρα που οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι το οικόπεδο πουλήθηκε χωρίς διαγωνισμό και σε τίμημα πολύ χαμηλότερο από την αντικειμενική του αξία. Σύμφωνα με όσα ανέφεραν σε μηνυτήρια αναφορά που είχαν καταθέσει οι εργαζόμενοι στις εισαγγελικές αρχές, δεν επιλέχθηκε εκτιμητής από τα ΕΑΣ προκειμένου να εκτιμήσει την αξία εκποίησης του ακινήτου αλλά από τα ΕΛ.ΠΕ. Η αξία του οικοπέδου εκτιμήθηκε σε 20,767 εκατ. ευρώ παρά το γεγονός ότι υπήρχε έκθεση εκτίμησης από τις 15 Απριλίου 2015 σύμφωνα με την οποία η εκτιμηθείσα αξία του οικοπέδου ανέρχονταν σε 40,320 εκατ. ευρώ. Μάλιστα η προηγούμενη διοίκηση των ΕΑΣ είχε δεχτεί να εκποιηθεί το οικόπεδο στα 20,767 εκατ. ευρώ κάτι που προκάλεσε πολλές αντιδράσεις με αποτέλεσμα το Σεπτέμβριο του 2016 κατά τη γενική συνέλευση των μετόχων να αποφασιστεί η εκποίηση του οικοπέδου αφού πρώτα εκτιμηθεί εκ νέου η αξία της έκτασης από διαφορετικό εκτιμητή με δαπάνη των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων. Η νέα εκτίμηση αποτέλεσε τη βάση των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΑΣ και ΕΛ.ΠΕ για την πώληση της έκτασης και τη διαδικασία ανέλαβε η εταιρεία Solym Property Solutions. Η νέα εκτίμηση ανέβασε το τίμημα σε 25,630 εκατ. ευρώ. Όσο δηλαδή πουλήθηκε. Όπως όμως καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι το τίμημα αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από τα 40,320 εκατ. ευρώ της αντικειμενικής του αξίας η οποία αναγράφεται και στην υπ’ αριθμόν 38477/12/04/2017 συμβολαιογραφική πράξη για την πώληση του οικοπέδου.
Η ανάθεση σε ιδιωτική εταιρεία καταστροφής πυρομαχικών
Στο μεταξύ, η εταιρεία προχώρησε το 2016 σε μνημόνιο συνεργασίας δύο ετών με την εταιρεία Soukos Robots ΑΒΕΕ για καταστροφή ναρκών και πυρομαχικών. Επρόκειτο για μία απόφαση η οποία προκάλεσε πολλές αντιδράσεις στο εσωτερικό των ΕΑΣ, καθώς η εταιρεία διέθετε ασφαλή, σύγχρονη και πιστοποιημένη μονάδα καταστροφής πυρομαχικών με πιστοποίηση ασφάλειας. Η ανάθεση φέρεται να έγινε χωρίς διαγωνισμό, όπως ανέφεραν σε ερώτηση τους στη Βουλή ο βουλευτής Έβρου και αναπληρωτής τομεάρχης Άμυνας της ΝΔ, Αναστάσιος Δημοσχάκης και ο βουλευτής Α΄ Αθηνών και τομεάρχης Άμυνας της ΝΔ, Βασίλης Κικίλιας. Δηλαδή αν και τα ΕΑΣ διέθεταν το know how για την καταστροφή ναρκών και πυρομαχικών, προτίμησαν τη συνεργασία με μια ιδιωτική εταιρεία και κατά κάποιο τρόπο ανταγωνιστή τους σύμφωνα με την ερώτηση των δυο βουλευτών της ΝΔ. Το μνημόνιο συνεργασία φέρεται επίσης να ανανεώθηκε στη συνέχεια. Παρά το γεγονός ότι ένα μήνα πριν την υπογραφή της ανανέωσης η αρμόδια επιτροπή των ΕΑΣ είχε απορρίψει την ανάθεση του καθαρισμού του εδάφους του εργοστασίου Ελευσίνας, διότι δεν διέθετε φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα λόγω οφειλών προς το ΙΚΑ και την εφορία.
Την ίδια ώρα η διοίκηση των ΕΑΣ έχει καταθέσει και μηνυτήρια αναφορά σε βάρος 14 εργαζομένων επειδή τον Ιανουάριο του 2017 είχαν παρεμποδίσει τη μεταφορά πυρομαχικών από τις αποθήκες στο εργοστάσιο των ΕΑΣ Λαυρίου τα οποία και θα χρησιμοποιούνταν για να πιστοποιηθεί η μονάδα παραγωγής που έχει εγκαταστήσει η Soukos Robots ABEE.
Ευθύνες σε κυβέρνηση και Διοίκηση
Το ερώτημα που τίθεται είναι τι μέλλει γενέσθαι για ένα σημαντικό κομμάτι της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας. Οι εργαζόμενοι εκφράζουν πλέον ανοικτά φόβους ότι τα ΕΑΣ οδηγούνται στο κλείσιμο και επιρρίπτουν ευθύνες τόσο στην διοίκηση των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων, όσο και στην κυβέρνηση.
«Ενώ η κυβέρνηση υποσχέθηκε χρηματοδότηση και παραγγελίες τα οποία θα σηματοδοτούσαν αναπτυξιακή πορεία, δυστυχώς στα τρία χρόνια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ τα ΕΑΣ έχουν πάρει έναν καταστροφικό δρόμο και με μαθηματική ακρίβεια οδηγούνται στο λουκέτο. Το νέο χρέος της εταιρείας ανέρχεται σε 130 εκατ. ευρώ. Η παραγωγική δραστηριότητα της εταιρείας είναι μηδενική από έλλειψη προγραμματισμού, χρημάτων και διοικητικής αδυναμίας. Οι εργαζόμενοι σήμερα είναι απλήρωτοι, τα έσοδα από το ξεπούλημα με άνομες διαδικασίες του εργοστασίου της Ελευσίνας έχουν φύγει μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Την ίδια ώρα ένα σημαντικό έργο που θα μπορούσε να είναι σωτηρία για τα ΕΑΣ, αυτό της καταστροφής πυρομαχικών και ναρκών με παράνομες διαδικασίες, χωρίς καν απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας αλλά με απλό μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη από τον διευθύνοντα σύμβουλο κ. Βασιλείου, οδηγείται σε μια περίεργη συνεργασία η οποία είναι καταστροφική για τα ΕΑΣ. Στην ουσία δημιουργεί έναν ιδιώτη επιχειρηματία μέσα στις εγκαταστάσεις των ΕΑΣ Λαυρίου. Είναι βέβαιο ότι αν άμεσα δεν υπάρξει χρηστή διοίκηση και χρηματοδότηση τα ΕΑΣ θα γίνουν παρελθόν για τη χώρα. Η αμυντική βιομηχανία τελειώνει για την Ελλάδα όταν οι γείτονες μας καθημερινά δημιουργούν όχι μόνο αμυντικές βιομηχανίες αλλά και επιθετικές» τονίζει στην politik ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων των ΕΑΣ, Ελευσίνας και της ΟΕΧΒΕ, Μάκης Θεοχάρης.
Υπενθυμίζεται ότι σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις 7 Απριλίου 2015 μεταξύ του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Πάνου Καμμένου και του κ. Θεοχάρη ο κ. Καμμένος είχε δεσμευτεί ότι δεν πρόκειται να κλείσει κανένα εργοστάσιο καθώς επίσης και ότι θα δοθούν στην εταιρεία ακόμη περισσότερες παραγγελίες από τις ήδη υπάρχουσες. Κάτι τέτοιο όμως δεν συνέβη ποτέ με αποτέλεσμα τρία χρόνια μετά η εταιρεία να αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα και το μέλλον της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας να καθίσταται αβέβαιο.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 18 Μαΐου 2018