Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025
ΕλλάδαΣαν σήμερα: 4 Δεκεμβρίου 1913 – Υπογράφεται το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας

Σαν σήμερα: 4 Δεκεμβρίου 1913 – Υπογράφεται το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας

Στις 4/17 Δεκεμβρίου 1913 οι Μεγάλες Δυνάμεις υπέγραψαν το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, σύμφωνα με το οποίο οι πόλεις Δελβίνο, Χειμάρρα, Αγιοι Σαράντα, Τεπελένι, Πρεμετή, Κορυτσά και Αργυρόκαστρο επιδικάστηκαν στην Αλβανία

Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, οι Αλβανοί συντάχθηκαν στο πλευρό των Οθωμανών. Ωστόσο, η συντριπτική ήττα των οθωμανικών δυνάμεων εξανέμισε κάθε ελπίδα για την παραχώρηση προνομίων εκ μέρους της Πύλης στους Αλβανούς στις διεκδικούμενες από εκείνους διοικητικές περιφέρειες της Σκόδρας, του Κοσόβου, του Μοναστηρίου και των Ιωαννίνων. Στις αρχές Νοεμβρίου 1912, Αλβανοί φυγάδες υπό τον Ισμαήλ Κεμάλ συνήλθαν στο Βουκουρέστι και αποφάσισαν τη σύγκληση Εθνοσυνέλευσης για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας των Αλβανών.

screenshot 2025 12 02 at 10 40 26 pm

Επειτα, ο Ισμαήλ Κεμάλ μετέβη στη Βιέννη όπου, έπειτα από συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών κόμη Μπέρχτολντ, εξασφάλισε τη διπλωματική υποστήριξη των Αυστριακών στο σχέδιό του. Για τους Αυστριακούς, η δημιουργία ενός αλβανικού κράτους φαινόταν ως ένας αποτελεσματικός τρόπος για την αποκοπή της Σερβίας από την Αδριατική. Την ιδέα ίδρυσης αλβανικού κράτους ενθάρρυνε και η Ιταλία, η οποία σχεδίαζε να το χρησιμοποιήσει ως προγεφύρωμά της για διείσδυση στα Βαλκάνια.

Εχοντας εξασφαλίσει την υποστήριξη μιας Μεγάλης Δύναμης, ο Ισμαήλ Κεμάλ επιβιβάστηκε στο λιμάνι της Τεργέστης σε πλοίο με προορισμό το Δυρράχιο. Κατόπιν κατευθύνθηκε στη γενέτειρά του, την Αυλώνα, όπου στις 28 Νοεμβρίου 1912 η αλβανική Εθνοσυνέλευση, η οποία αποτελείτο από 37 αντιπροσώπους, ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Αλβανίας. Ο Ισμαήλ Κεμάλ σχημάτισε την πρώτη αλβανική κυβέρνηση, αναλαμβάνοντας την ευθύνη να ενημερώσει τις κυβερνήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων, καθώς και των βαλκανικών κρατών για τις πρόσφατες εξελίξεις.

b15f126d 0228 49fb af06 06e9e02d5ae1

Ο Κεμάλ, ωστόσο, δεν ήλεγχε παρά μόνο την περιοχή γύρω από την Αυλώνα. Την ίδια ημέρα που οι Αλβανοί κήρυξαν την ανεξαρτησία τους, ο σερβικός στρατός εισήλθε στο Δυρράχιο, ενώ παράλληλα ο μαυροβουνιακός πολιορκούσε τη Σκόδρα και ο ελληνικός τα Ιωάννινα. Εως τον Μάρτιο του 1913, ο ελληνικός στρατός κατάφερε να απελευθερώσει όχι μόνον τα Ιωάννινα, αλλά και πολλές πόλεις και χωριά της Βορείου Ηπείρου.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, απερίγραπτος ήταν ο ενθουσιασμός των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, οι οποίοι υποδέχονταν τα ελληνικά στρατεύματα ψάλλοντας το «Χριστός Ανέστη». Παρά ταύτα, το ζήτημα της χάραξης των συνόρων της Αλβανίας ανατέθηκε στις Μεγάλες Δυνάμεις, καθώς και το ζήτημα των Νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.

Μετά τον τερματισμό των εχθροπραξιών του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου το καλοκαίρι του 1913, οι Μεγάλες Δυνάμεις επαναβεβαίωσαν την ίδρυση του αλβανικού κράτους, εκλέγοντας τον Γερμανό πρίγκιπα Βίλχεμ Βιντ ηγεμόνα της Αλβανίας. Στις 4/17 Δεκεμβρίου 1913 οι Μεγάλες Δυνάμεις υπέγραψαν το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, σύμφωνα με το οποίο οι πόλεις Δελβίνο, Χειμάρρα, Αγιοι Σαράντα, Τεπελένι, Πρεμετή, Κορυτσά και Αργυρόκαστρο επιδικάστηκαν στην Αλβανία. Ως εκ τούτου, η Βόρεια Ηπειρος, μια περιοχή με 120.000 ακραιφνή ελληνικό πληθυσμό με πλούσιο εκπαιδευτικό και εκκλησιαστικό έργο, δεν θα ενσωματωνόταν στο ελληνικό κράτος.

Η ελληνική πλευρά δεν μπορούσε να εγείρει ενστάσεις για την απόφαση των Δυνάμεων, δεδομένου ότι διεκδικούσε την κατοχύρωση της κυριότητας των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, τα οποία επίσης είχαν απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.

Σχεδόν έναν μήνα αργότερα, στις 31 Ιανουαρίου/13 Φεβρουαρίου 1914, οι Μεγάλες Δυνάμεις κοινοποίησαν με συλλογική διπλωματική διακοίνωση στην ελληνική και τη νεοτουρκική κυβέρνηση την απόφασή τους, σύμφωνα με την οποία τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, πλην της Ιμβρου, της Τενέδου και του Καστελόριζου, περνούσαν στην κυριαρχία της Ελλάδας.

Τα πιο σημαντικά