Όταν η Πολιάνα Οκιμότο ανέβηκε στο βάθρο με το χάλκινο μετάλλιο γύρω από το λαιμό της, πίστευε πως η ζωή της θα άλλαζε για πάντα. Η 34χρονη κέρδισε χαρούμενη το πρώτο μετάλλιο κολύμβησης για τη Βραζιλία και τυλίχθηκε στην ευφορία που εξαπλωνόταν στη χώρα της.
12 μήνες αργότερα, όμως, τα πράγματα μοιάζουν τελείως διαφορετικά.
Όταν έφυγαν οι αθλητές από το Ρίο, μαζί τους πήραν και την αισιοδοξία, αφού τα πολιτικά σκάνδαλα, συμπεριλαμβανομένων των εκατομμυρίων του δημόσιου χρήματος που φέρεται να κλάπηκαν σε δωροδοκίες για πρότζεκτ κατασκευών, οδήγησαν τη χώρα σε οικονομικό χάος.
Το Ρίο ντε Τζανέιρο κήρυξε πτώχευση μόλις λίγες μέρες μετά την τελετή λήξης των Ολυμπιακών, χωρίς χρήματα για να πληρώσει τους προμηθευτές, ενώ από τα νοσοκομεία, τα σχολεία και την αστυνομία, ξεκίνησε ένα κύμα δραστικών περικοπών στις δημόσιες υπηρεσίες.
Η κληρονομία των Ολυμπιακών Αγώνων στο Ρίο λερώθηκε από τα πολιτικά σκάνδαλα, συμπεριλαμβανομένων των εκατομμυρίων του δημόσιου χρήματος που φέρεται να κλάπηκαν σε δωροδοκίες για πρότζεκτ κατασκευών, οδήγησαν τη χώρα σε οικονομικό χάος.
Το Ρίο ντε Τζανέιρο κήρυξε πτώχευση μόλις λίγες μέρες μετά την τελετή λήξης των Ολυμπιακών, χωρίς χρήματα για να πληρώσει τους προμηθευτές.
Εκατομμύρια Βραζιλιάνων, ανάμεσά τους και οι αθλητές που αγωνίζονταν για τη χώρα τους στα εδάφη της, τυλίχθηκαν στην ευφορία που εξαπλωνόταν στη χώρα. 12 μήνες αργότερα, όμως, τα πράγματα μοιάζουν τελείως διαφορετικά.
Όταν τα φώτα και ο ενθουσιασμός θάμπωσαν, αθλητές όπως η Πολιάνα που πίστεψαν ότι οι Αγώνες θα άλλαζαν την κατάσταση στο Ρίο, σύντομα απογοητεύτηκαν.
Κάποιοι Βραζιλιάνοι ολυμπιονίκες παραπονέθηκαν ότι δεν πήραν ποτέ τα χρήματα που τους αναλογούσαν για τη θέση τους στο βάθρο.
Αθλητές όπως η Πολιάνα, που πίστεψαν ότι οι Αγώνες θα άλλαζαν την κατάσταση στο Ρίο, σύντομα απογοητεύτηκαν.
“Ήταν δύο συγκλονιστικές εβδομάδες. Για λίγο, οι αθλητές πιστέψαμε ότι τα πράγματα θα άλλαζαν, ότι η Βραζιλία δεν θα υποτιμούσε ξανά τα αθλήματά μας. Μετά από χρόνια σκληρής δουλειάς, πίστεψα ότι αν γίνω ολυμπιονίκης, θα βελτίωνα τη ζωή μου, θα τη διευκόλυνα. Όμως σήμερα δεν βλέπω την παραμικρή βελτίωση. Αντιθέτως, τα πράγματα έχουν χειροτερέψει”, ανέφερε η κολυμβήτρια, που ο μοναδικός της χορηγός την παράτησε μετά τους Ολυμπιακούς.
Κάποιοι Βραζιλιάνοι ολυμπιονίκες παραπονέθηκαν ότι δεν πήραν ποτέ τα χρήματα που τους αναλογούσαν για τη θέση τους στο βάθρο.
Ο 23χρονος Μάικον Αντράντε ισχυρίζεται πως δεν έλαβε τα 3.300 ευρώ που του αναλογούσαν για το χάλκινο μετάλλιο που κέρδισε στο Τάε Κβον Ντο και ακόμη περιμένει να του πληρωθούν τα ταξιδιωτικά έξοδα για τους Ολυμπιακούς.
Ο 34χρονος Ντιόγκο Χούμπνερ, που κέρδισε μετάλλιο με την Εθνική Βραζιλίας στο χάντμπολ, έχασε τον χορηγό του, Puma. “Ήλπιζα οι Ολυμπιακοί να φέρουν σπουδαία πράγματα στη Βραζιλία, αν και φοβόμουν πως κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί. Σήμερα ό,τι βλέπω, επιβεβαιώνει τους χειρότερούς μου φόβους. Η γιορτή ήταν τόσο μεγάλη, που κάλυψε όσα θα μπορούσαν να την καταστρέψουν, διαφθορά και λαδώματα. Οι χορηγοί μας έφυγαν, κανείς δε θέλει να ξέρει. Δυστυχώς, οι ζωές μας είναι ίδιες με πριν, με τα ίδια προβλήματα στην αναζήτηση χρημάτων. Όσα ελπίζαμε, δεν ήρθαν ποτέ”, αναφέρει.
Αν τα αστέρια του Ρίο νιώθουν απογοητευμένα, τι συμβαίνει με τον κόσμο της πόλης; Τους πούλησαν τους Ολυμπιακούς των ονείρων τους. Μια μακροχρόνια κληρονομιά καλύτερης μετακίνησης, ασφαλέστερων δρόμων, καινούριων σχολείων και καθαρότερου νερού.
Ο 23χρονος Μάικον Αντράντε ισχυρίζεται πως δεν έλαβε τα 3.300 ευρώ που του αναλογούσαν για το χάλκινο μετάλλιο που κέρδισε στο Τάε Κβον Ντο και ο 34χρονος Ντιόγκο Χούμπνερ, που κέρδισε μετάλλιο με την Εθνική Βραζιλίας στο χάντμπολ, έχασε τον χορηγό του, Puma.
Έναν χρόνο μετά τη λαμπερή τελετή λήξης, το μόνο που υπενθυμίζει πως όντως έγιναν οι Ολυμπιακοί στο Ρίο, είναι δύο ολυμπιακά πάρκα, ένα εκ των οποίων στην ευκατάστατη συνοικία Μπάρα στο νότιο Ρίο.
Το άλλο πάρκο βρίσκεται στη φτωχική συνοικία Ντεοντόρο, όπου οι χώροι των εκατομμυρίων ευρώ, με κάποιους να φιλοξενούν μόλις λίγα αθλήματα κατά τη διάρκεια των Αγώνων, παραμένουν άδειοι.
Από τα αρχικά 27 στάδια, μια ντουζίνα δεν έχει χρησιμοποιηθεί ούτε μία φορά τον τελευταίο χρόνο, ενώ το κόστος διατήρησής τους βαραίνει ακόμα τη χώρα.
Για παράδειγμα, η συντήρηση των κλιματιστικών στο ποδηλατοδρόμιο -που χρησιμοποιήθηκε μόλις μία φορά τους τελευταίους 12 μήνες- κοστίζει 920.000 ευρώ το χρόνο.
Η Δημόσια Ολυμπιακή Αρχή ισχυρίζεται πως το κόστος διατήρησης του ολυμπιακού πάρκου μπορεί να αγγίξει τα 34 εκατ. ευρώ μέχρι το 2041.
Και ενώ τα στάδια παραμένουν άδεια, το δημοτικό συμβούλιο ξοδεύει εκατομμύρια κάθε μήνα για το ενοίκιο των 3.604 άδειων διαμερισμάτων στο Ολυμπιακό Χωριό.
Το Δεκέμβριο, ο πρώην δήμαρχος του Ρίο, Σέρτζιο Καμπράλ, συνελήφθη. Κατηγορήθηκε ότι έλαβε εκατομμύρια σε δωροδοκίες από την κατασκευαστική εταιρία Odebrect, που κατασκεύασε το Ολυμπιακό Πάρκο και το Ολυμπιακό Χωριό.
Εν τω μεταξύ, ο κόσμος απογοητεύθηκε από μια αλυσίδα υποσχέσεων που δεν τηρήθηκαν ποτέ.
Αυτό το αθλητικό συγκρότημα, που φιλοξενούσε αγώνες BMX, ποδηλάτων βουνού και κανόε-καγιάκ σλάλομ, θα άνοιγε τις πόρτες του σε 1,5 εκατ. νέο κόσμο, αλλά σήμερα παραμένει κλειστό.
Μία υποσχόμενη δημοτική πισίνα έκλεισε τον Ιανουάριο, αφού δεν υπήρχαν χρήματα να πληρωθεί το χλώριο.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το Δεκέμβριο ο πρώην δήμαρχος του Ρίο, Σέρτζιο Καμπράλ, συνελήφθη. Κατηγορήθηκε ότι έλαβε εκατομμύρια σε δωροδοκίες από την κατασκευαστική εταιρία Odebrect, που κατασκεύασε το Ολυμπιακό Πάρκο και το Ολυμπιακό Χωριό.
Το πάρκο είναι ανοιχτό για το κοινό τα σαββατοκύριακα και πολλές είναι οι πλούσιες οικογένειες που κάνουν βόλτες, παίζουν πινγκ-πονγκ, ποδόσφαιρο, κάνουν σκέιτμπορντ, ενώ τα παιδιά παίζουν σε παιδικές χαρές.
Όμως η μερίδα του κόσμου που νιώθει προδομένη, είναι οι φτωχοί. Η δέσμευση για τον καθαρισμό του κολπίσκου της πόλης για τη βελτίωση του νερού, είναι άλλη μια απογοήτευση.
Σήμερα όσοι ζουν στην ακτή που φιλοξενούσε τους αγώνες ιστιοπλοΐας, αναφέρουν πως είναι περισσότερο μολυσμένη από ποτέ, με τα σκουπίδια να ξεβράζονται στις παραλίες από το βρώμικο νερό.
Ο 27χρονος Μπρούνο Φερέιρα ντα Σίλβα, που έχασε τη δουλειά του εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, πλέον κερδίζει 25 πέννες ανά κιλό πλαστικών μπουκαλιών που μαζεύει από την παραλία.
Λέει πως ξεβράζονται πάνω από 400 μπουκάλια την ημέρα, προσθέτοντας: “Μου αρέσει που μπορώ να βγάλω χρήματα από τα σκουπίδια, αλλά θα προτιμούσα καθαρές παραλίες και καθαρό νερό”.
Η μερίδα του κόσμου που νιώθει προδομένη, είναι οι φτωχοί. Η δέσμευση για τον καθαρισμό του κολπίσκου της πόλης για τη βελτίωση του νερού, είναι άλλη μια απογοήτευση.
Ο 27χρονος Μπρούνο Φερέιρα ντα Σίλβα, που έχασε τη δουλειά του εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, πλέον κερδίζει 25 πέννες ανά κιλό πλαστικών μπουκαλιών που μαζεύει από την παραλία, ενώ ισχυρίζεται πως ξεβράζονται πάνω από 400 μπουκάλια την ημέρα.
Ο ίδιος αναφέρει πως του αρέσει που μπορεί να βγάλει χρήματα από τα σκουπίδια, αλλά θα προτιμούσε καθαρές παραλίες και καθαρό νερό. Ένας ψαράς ισχυρίζεται πως οι Αρχές δεν έχουν κάνει τίποτα για να διορθώσουν το πρόβλημα της μόλυνσης.
“Πίστευα ότι οι Ολυμπιακοί θα βελτίωναν την πόλη μας και θα έφερναν περισσότερο κόσμο και δουλειές. Όμως συνέβη ακριβώς το αντίθετο και σήμερα όλοι έχουν ξεχάσει το Ρίο. Οι μόνοι που ωφελήθηκαν, ήταν οι πολιτικοί που έβαλαν τα χρήματα στις δικές τους τσέπες”, ανέφερε.
Ο Αντόνιο Μάτζι, που ήταν ψαράς πριν τη μόλυνση των νερών, είπε: “Τους πίστεψα όταν μας υποσχέθηκαν πως επιτέλους θα καθαρίσουν τα νερά. Όμως τίποτα απολύτως δεν έγινε. Απλά το είπαν για να κερδίσουν τους Αγώνες. Δεν είχαν καμία πρόθεση να τα καθαρίσουν. Τώρα σχεδόν τα πάντα έχουν χειροτερέψει, η υγεία, η ασφάλεια, η εκπαίδευση. Δεν υπάρχει ολυμπιακή κληρονομιά για τους ανθρώπους του Ρίο”.
Μάλλον το χειρότερο χτύπημα ήρθε για τους 70.000 ανθρώπους που έχασαν τα σπίτια τους, όταν τα γκρέμισαν μπουλντόζες για να κατασκευάσουν χώρους, δρόμους και πάρκινγκ – και ακόμη να λάβουν αποζημίωση.
Ανάμεσά τους και μια μητέρα δύο παιδιών, η 33χρονη Τζακίλια ντος Σάντος, που συμφώνησε να αφήσει το σπίτι της κοντά στο Πάρκο το 2013, με αντάλλαγμα ένα νέο σπίτι.
Μάλλον το χειρότερο χτύπημα ήρθε για τους 70.000 ανθρώπους που έχασαν τα σπίτια τους, όταν τα γκρέμισαν μπουλντόζες για να κατασκευάσουν χώρους, δρόμους και πάρκινγκ – και ακόμη να λάβουν αποζημίωση.
Ανάμεσά τους και μια μητέρα δύο παιδιών, η 33χρονη Τζακίλια ντος Σάντος, που συμφώνησε να αφήσει το σπίτι της κοντά στο Πάρκο το 2013, με αντάλλαγμα ένα νέο σπίτι. Αντ΄αυτού, έλαβε μόλις το ενοίκιο 3 μηνών.
Το μόνο που έλαβε, ήταν το νοίκι 3 μηνών από το συμβούλιο και ακόμη δεν έχει μπει στο καινούριο σπίτι που της υποσχέθηκαν. Τώρα νοικιάζει ένα μικροσκοπικό δωμάτιο στις γειτονιές με τις παράγκες, με τα δυο της παιδιά, όμως ο ιδιοκτήτης θα την διώξει τώρα, αφού αναγκάστηκε να φύγει από τη δουλειά της λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας.
Σκουπίζοντας τα δάκρυά της, αναφέρει: “Οι Ολυμπιακοί ήταν υπέροχοι, όμως άφησαν τους φτωχούς, σαν κι εμένα, σε χειρότερη μοίρα. Πίστεψα στις υποσχέσεις ότι η ζωή μου θα βελτιωθεί. Όμως κατεδάφισαν το σπίτι μου και απλά με ξέχασαν. Οι Ολυμπιακοί έχουν τελειώσει εδώ και καιρό, αλλά εγώ ακόμα υποφέρω εξαιτίας τους. Από την επόμενη βδομάδα θα αναγκαστώ να ζήσω κάτω από μια οδογέφυρα με τα δύο μου παιδιά. Δεν έχω χρήματα και θα με διώξουν από το σπίτι. Αυτό έκαναν οι Ολυμπιακοί Αγώνες για την οικογένειά μου”.