Τελευταία στην Ευρώπη η Ελλάδα στην ελευθερία του Τύπου, αν και η γηραιά ήπειρος έχει τα τα πιο ελεύθερα μέσα ενημέρωσης στον κόσμο, σύμφωνα με την ετήσια κατάταξη για την ελευθερία του Τύπου των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (Reporters Without Borders – RSF).
Αυτές που υστερούν είναι και η Νότια και Ανατολική Ευρώπη, ενώ και παγκοσμίως η κατάσταση είναι δραματική.
Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου της RSF που δόθηκε στη δημοσιότητα, είχε να κομίσει ιδιαίτερα θετικά νέα για τους δημοσιογράφους στις σκανδιναβικές και βαλτικές χώρες.
Οι 15 πρώτες χώρες στην κατάταξη βρίσκονται όλες στην Ευρώπη, με τη Νορβηγία να σημειώνει την υψηλότερη βαθμολογία, ακολουθούμενη από την Εσθονία, την Ολλανδία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία και τη Δανία. Η Νορβηγία συχνά καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην ελευθερία του Τύπου, χάρη στις ισχυρές νομικές προστασίες και σε μια δυναμική αγορά μέσων ενημέρωσης.
Η Γαλλία (25η) και η Ιταλία (49η) υποχώρησαν αρκετές θέσεις σε σχέση με το 2024, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο (20ή) σημείωσε μικρή βελτίωση και η Πολωνία (31η) ανέβηκε πάνω από δώδεκα θέσεις.
Η Ελλάδα κατέγραψε το χειρότερο αποτέλεσμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, καταλαμβάνοντας την 89η θέση. Οι βασικοί λόγοι για τη χαμηλή της κατάταξη περιλαμβάνουν τις υποκλοπές δημοσιογράφων από τις μυστικές υπηρεσίες μέσω του λογισμικού παρακολούθησης Predator, την κρατική παρέμβαση, τις εκφοβιστικές αγωγές και την ανεπαρκή νομική προστασία.
Europe is leading the world in media freedom rankings — but Greece is trailing again.https://t.co/2zN3U5K4tS
— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) May 2, 2025
Η χώρα μας μάλιστα διολίσθησε μια θέση χαμηλότερα σε σχέση με το 2024 και πλέον βρίσκεται στην 89η θέση παγκοσμίως, μένοντας πίσω ακόμα και από χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής.
Οι βαλκανικές της γειτονικές χώρες είχαν επίσης κακή επίδοση, με την Κροατία (60ή), τη Βοσνία (86η), τη Σερβία (96η) και το Κοσσυφοπέδιο (99η) να συγκαταλέγονται στις χειρότερες στην Ευρώπη.
Οπως γράφει το Politico, για πρώτη φορά από την ίδρυση του δείκτη το 2002, ο μέσος όρος βαθμολογίας έπεσε κάτω από το 55 στα 100, με τις συνθήκες άσκησης της δημοσιογραφίας να χαρακτηρίζονται ως «δύσκολες» ή «πολύ σοβαρές» σε περισσότερες από τις μισές χώρες που αξιολογήθηκαν.
Η RSF ανέφερε την οικονομική αστάθεια και τη συγκέντρωση των μέσων ενημέρωσης ως παράγοντες που συμβάλλουν στην επιδείνωση του περιβάλλοντος ελευθερίας του Τύπου.
Στη Μέση Ανατολή, δεκάδες δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής επίθεσης του Ισραήλ στη Γάζα, σύμφωνα με τον οργανισμό. Καταστροφική χαρακτηρίζεται επίσης η κατάσταση στην Παλαιστίνη (163η θέση). Όπως σημειώνουν οι RSF, στη Γάζα, ο ισραηλινός στρατός κατέστρεψε ειδησεογραφικά γραφεία, σκότωσε σχεδόν 200 δημοσιογράφους και επέβαλε πλήρη αποκλεισμό στη Λωρίδα της Γάζας για πάνω από 18 μήνες.
Το Ιράν, η Συρία, η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και η Ερυθραία κατατάσσονται ως οι πέντε χειρότερες χώρες στον κόσμο για να είναι κανείς δημοσιογράφος, με πλήρη απουσία ελευθερίας του Τύπου.
Οι ΗΠΑ έπεσαν κι άλλο στη διεθνή κατάταξη – Ο ρολος της κυβέρνησης Τραμπ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχώρησαν δύο θέσεις, στην 57η. Η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προκαλεί μια «ανησυχητική επιδείνωση» μέσω περικοπών στη χρηματοδότηση των δημόσιων μέσων και της εξωτερικής βοήθειας, σύμφωνα με την RSF.
Όπως σημειώνουν, στις ΗΠΑ ο οικονομικός δείκτης έχει μειωθεί περισσότερο από 14 μονάδες σε δύο χρόνια. Η αμερικανική δημοσιογραφία υφίσταται το κύριο βάρος της οικονομικής ύφεσης: πάνω από το 60% των δημοσιογράφων και των ειδικών στα μέσα ενημέρωσης που συμμετείχαν σε έρευνα των RSF σε Αριζόνα, Φλόριντα, Νεβάδα και Πενσιλβάνια συμφωνούν ότι είναι «δύσκολο να κερδίζει κανείς τα προς το ζην ως δημοσιογράφος» και το 75% πιστεύει ότι «το μέσο ΜΜΕ παλεύει για την οικονομική του επιβίωση».
Επιπλέον, η πτώση που καταγράφει η χώρα, κατά 28 θέσεις, στον κοινωνικό δείκτη αποκαλύπτει ότι ο Τύπος λειτουργεί σε ένα ολοένα και πιο εχθρικό περιβάλλον.
Μάλιστα, επισημαίνεται ότι η δεύτερη θητεία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη εντείνει αυτήν την τάση, καθώς χρησιμοποιούνται ψευδή οικονομικά προσχήματα για να χειραγωγηθεί ο Τύπος. Με αυτόν τον τρόπο τερματίστηκε άξαφνα η χρηματοδότηση της Υπηρεσίας των ΗΠΑ για τα Παγκόσμια Μέσα Ενημέρωσης (USAGM), εξέλιξη που επηρέασε πολλά ειδησεογραφικά δίκτυα -όπως η Voice of America και το Radio Free Europe/Radio Liberty -και είχε ως αποτέλεσμα πάνω από 400 εκατομμύρια πολίτες παγκοσμίως να στερηθούν ξαφνικά την πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες.
Ομοίως, το πάγωμα της χρηματοδότησης προς την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) οδήγησε εκατοντάδες ειδησεογραφικά πρακτορεία διεθνώς σε κρίσιμη οικονομικής κατάσταση, αναγκάζοντας ορισμένα να κλείσουν — ιδιαίτερα στην Ουκρανία (62η θέση).
Παρότι οι σωματικές επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων αποτελούν την πιο ξεκάθαρη παραβίαση της Ελευθερίας του Τύπου, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα επισημαίνουν ότι η οικονομική πίεση είναι επίσης ένα σημαντικό, πιο ύπουλο πρόβλημα.
Σύμφωνα με την έρευνα της διεθνούς μη κεδροσκοπικής οργάνωσης, σε πολύ μεγάλο βαθμό το πρόβλημα αυτό οφείλεται στη συγκέντρωση μέσων ενημέρωσης στα χέρια λίγων, στην πίεση που υφίστανται από διαφημιστές και οικονομικούς υποστηρικτές, και στη δημόσια συνεισφορά που περιορίζεται, απουσιάζει ή κατανέμεται με αδιαφανή τρόπο.
Τα δεδομένα του οικονομικού υποδείκτη του Δείκτη RSF καταδεικνύουν ότι σήμερα τα μέσα ενημέρωσης αντιμετωπίζουν το κρίσιμο δίλημμα της διατήρησης της δημοσιογραφικής τους ανεξαρτησίας ή της διασφάλισης της οικονομικής τους επιβίωσης.
Πηγή: topontiki.gr