Η κεράτωση είναι μια συχνή πάθηση του δέρματος που χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή κερατίνης, μιας βασικής πρωτεΐνης που βρίσκεται στο δέρμα, τα μαλλιά και τα νύχια.
Αυτή η συσσώρευση οδηγεί στο σχηματισμό τραχιών, φολιδωτών ή παχύρρευστων κηλίδων στο δέρμα. Αν και οι περισσότερες μορφές κεράτωσης είναι αβλαβείς, ορισμένοι τύποι μπορεί να αποτελούν προειδοποιητικό σημάδι προκαρκινικών αλλαγών και δεν πρέπει να αγνοούνται.
Τύποι Κεράτωσης
Υπάρχουν αρκετοί τύποι κεράτωσης, ο καθένας με τα δικά του χαρακτηριστικά και επιπτώσεις:
Σμηγματορροϊκή Κεράτωση
Πρόκειται για έναν καλοήθη (μη καρκινικό) σχηματισμό στο δέρμα που εμφανίζεται ως καφέ, μαύρη ή μπεζ κηλίδα. Συνήθως έχει κηρώδη ή μυρμηγκιώδη εμφάνιση και μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα. Η σμηγματορροϊκή κεράτωση είναι πολύ συχνή σε ηλικιωμένους και αυξάνεται με την ηλικία. Είναι αβλαβής και συνήθως δεν απαιτεί θεραπεία, εκτός αν προκαλεί ερεθισμό ή αισθητικό πρόβλημα.
Ακτινική κεράτωση (Ηλιακή Yπερκεράτωση)
Αυτός ο τύπος θεωρείται προκαρκινικός. Συνήθως εμφανίζεται ως τραχιές, ξηρές ή φολιδωτές κηλίδες σε περιοχές του δέρματος που εκτίθενται συχνά στον ήλιο, όπως πρόσωπο, αυτιά, τριχωτό της κεφαλής, χέρια και πήχεις. Η ακτινική κεράτωση προκαλείται από μακροχρόνια έκθεση στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία και μπορεί να εξελιχθεί σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα αν δεν αντιμετωπιστεί.
Θυλακική υπερκεράτωση
Γνωστή επίσης ως «δέρμα κότας», αυτή η αβλαβής πάθηση προκαλεί μικρά, τραχιά σπυράκια, συνήθως στα χέρια, τους μηρούς, τα μάγουλα ή τους γλουτούς. Προκύπτει από την απόφραξη των τριχοθυλακίων από κερατίνη. Δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία αλλά μπορεί να είναι αισθητικά ενοχλητική. Η θυλακική κεράτωση είναι πιο συχνή σε παιδιά και εφήβους και συνήθως βελτιώνεται με την ηλικία.
Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου
Τα αίτια της κεράτωσης διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο:
-
Η έκθεση στον ήλιο είναι η κύρια αιτία της ακτινικής κεράτωσης.
-
Γενετικοί παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο στη σμηγματορροϊκή και τη θυλακική κεράτωση.
-
Το ξηρό δέρμα, οι ορμονικές αλλαγές ή άλλες παθήσεις όπως το έκζεμα μπορεί να συμβάλλουν στη θυλακική κεράτωση.
-
Άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα, όσοι περνούν πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους ή όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό δερματικών παθήσεων, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων τύπων κεράτωσης.
Διάγνωση
Ένας δερματολόγος συνήθως μπορεί να διαγνώσει την κεράτωση με κλινική εξέτασή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει βιοψία δέρματος για τον αποκλεισμό του καρκίνου, ειδικά αν η βλάβη αλλάζει σχήμα, μέγεθος ή χρώμα.
Θεραπευτικές Επιλογές
Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο της κεράτωσης:
-
Η σμηγματορροϊκή κεράτωση συνήθως δεν απαιτεί θεραπεία, αλλά μπορεί να αφαιρεθεί με κρυοθεραπεία (κατάψυξη), απόξεση, θεραπεία με λέιζερ ή ηλεκτροχειρουργική.
-
Η ακτινική κεράτωση πρέπει να αντιμετωπίζεται για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος. Επιλογές είναι η κρυοθεραπεία, τοπικά φάρμακα όπως η 5-φθοριοουρακίλη ή η ιμικουιμόδη, η φωτοδυναμική θεραπεία και τα χημικά peeling.
-
Η θυλακική κεράτωση αντιμετωπίζεται συνήθως με ενυδατικές κρέμες, ήπια απολέπιση και κρέμες που περιέχουν γαλακτικό οξύ, σαλικυλικό οξύ ή ουρία.
Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης κεράτωσης, ειδικά της ακτινικής:
-
Χρησιμοποιήστε καθημερινά αντηλιακό με SPF 30 ή υψηλότερο.
-
Αποφεύγετε το σολάριουμ και περιορίστε την έκθεση στον ήλιο τις ώρες αιχμής.
-
Χρησιμοποιείτε τακτικά ενυδατικές κρέμες για τη διαχείριση της θυλακικής κεράτωσης.
-
Ελέγχετε τακτικά το δέρμα σας για νέες ή αλλαγμένες κηλίδες και συμβουλευθείτε δερματολόγο για αξιολόγηση.
Πότε να Δείτε Γιατρό
Αν και οι περισσότερες μορφές κεράτωσης είναι αβλαβείς, ζητήστε ιατρική συμβουλή εάν:
-
Μια βλάβη πονάει, αιμορραγεί ή αλλάζει γρήγορα.
-
Δεν είστε σίγουροι αν μια κηλίδα είναι καλοήθης ή καρκινική.
-
Θέλετε να αφαιρέσετε βλάβες για αισθητικούς λόγους.
Η κατανόηση του τύπου της κεράτωσης που έχετε είναι το πρώτο βήμα για αποτελεσματική θεραπεία και ηρεμία.