του Nίκου Mαρινόπουλου από το caroto.gr
Με απλά λόγια μάθετε πως λειτουργεί και την βασική δομή των συστημάτων κλιματισμού στα σύγχρονα αυτοκίνητα…
Με τον υδράργυρο να αρχίσει να ανεβαίνει η χρήση του συστήματος κλιματισμού στο αυτοκίνητο γίνεται όλο και πιο συχνή και αν δεν έχετε μεριμνήσει ήδη καλό είναι να ελέγξετε ή να αντικαταστήσετε το φίλτρο εσωτερικού χώρου που φιλτράρει σκόνη, γύρη και ρύπους από τον εισερχόμενο -στο θάλαμο των επιβατών- αέρα. Γενικότερα, οι κατασκευαστές προτείνουν αντικατάσταση του φίλτρου γύρης κάθε χρόνο και έλεγχος του κλιματισμού κάθε δύο χρόνια.
Μονάδα κλιματισμού & ψύξης
Αν και το σύστημα ψύξης του κινητήρα κα το σύστημα κλιματισμού αποτελούν δύο ξεχωριστά, η λειτουργία του ενός επιδρά στου άλλου. Ο βασικός λόγος είναι πως η λειτουργία του συστήματος κλιματισμού επιβαρύνει αυτή του ψύξης αυξάνοντας την θερμοκρασία του ψυκτικού υγρού.
Εδώ να πούμε πως τα πρόσθετα που περιέχονται στο ψυκτικό δεν αποτρέπουν το πάγωμα του υγρού αλλά και από την υπερθέρμανσή του αυξάνοντας το σημείο ζέσεως πάνω από τους 120 C. Κάτι πολύ σημαντικό για χώρες με ζεστό κλίμα, όπως δηλ. της δικής μας.
To κύκλωμα κλιματισμού
Για τον έλεγχο της θερμοκρασίας και γενικότερα του κλίματος (μιας και υπάρχει και αφυγραντήρας) του εσωτερικού απαιτείται τόσο ψυκτικό όσο και στο κύκλωμα ψύξης του μοτέρ. Η αρχή λειτουργίας του κλιματισμού στο αυτοκίνητο δεν διαφέρει από οποιοδήποτε άλλο και αποτελείται από τον συμπιεστή, τον συμπυκνωτή (κοντένσερ), τον αποξηραντήρα, τον εξατμιστή (εβαπορέτα), τον ανεμιστήρα εσωτερικού χώρου και του συμπυκνωτή, την εκτονωτική βαλβίδα και φυσικά τις σωληνώσεις του κυκλώματος το οποίο διαιρείται σε δύο τμήματα:
- το τμήμα μεταξύ του συμπιεστή και της βαλβίδας εκτόνωσης που είναι και το υψηλής πίεσης (με κίτρινο/πορτοκαλί στο σχετικό σχήμα).
- το τμήμα μεταξύ της βαλβίδας εκτόνωσης και του συμπιεστή που είναι και το χαμηλής πίεσης (με μπλε)
Ο κύκλος λειτουργίας του συστήματος κλιματισμού περιλαμβάνει τις παρακάτω φάσεις.
ΣΥΜΠΙΕΣΗ.
Ο συμπιεστής κατά κανόνα λαμβάνει κίνηση από ιμάντα του κινητήρα και σκοπός του είναι να προωθεί το ψυκτικό στο σύστημα. Αναλυτικότερα, ο συμπιεστής συμπυκνώνει το αέριο ψυκτικό προς τον συμπυκνωτή.
Η αύξηση της πίεσης επιφέρει αύξηση της θερμοκρασίας του αερίου που συνεπάγεται αύξηση της θερμοκρασίας συμπύκνωσης. Για τη λίπανση ο συμπιεστής περιέχει λάδι και μη επαρκής στεγανότητα ή διαρροή μπορεί να επιφέρει σε βλάβη. Γενικότερα υπάρχουν διάφοροι τύποι συμπιεστών ενώ τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται οι εξωτερικά ελεγχόμενοι μεταβλητοί συμπιεστές δίχως συμπλέκτη.
Οι εξωτερικά ελεγχόμενοι σημαίνει ότι ο κυβισμός του συμπιεστή καθορίζεται από διάφορες παραμέτρους όπως η εξωτερική/επιθυμητή θερμοκρασία, η υψηλή/χαμηλή πίεση, ο αριθμός στροφών, το φορτίο του κινητήρα κ.α.
Χωρίς συμπλέκτη σημαίνει ότι ο συμπιεστής δεν διαθέτει πια έναν ηλεκτρομαγνητικό συμπλέκτη και κινείται συνεχώς από τον ιμάντα ακόμη και όταν το σύστημα κλιματισμού είναι απενεργοποιημένο.
ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ.
Από τον συμπιεστή το ψυκτικό αέριο φτάνει στον συμπυκνωτή με μεγαλύτερη θερμοκρασία από ότι ο αέρας. Έτσι, εισερχόμενο το ψυκτικό αέριο στον συμπυκνωτή απάγει την θερμότητα του μέσω του αγωγού και των ελασμάτων στο περιβάλλον και υγροποιείται.
Η πίεση παραμένει σταθερή ενώ ο όγκος μειώνεται. Η πίεση παραμένει σταθερή ενώ ο όγκος μειώνεται.πίεση παραμένει σταθερή ενώ ο όγκος μειώνεται.
ΞΗΡΑΝΤΗΡΑΣ.
O ξηραντήρας φίλτρου αφαιρεί την υγρασία από το ψυκτικό (έως μία συγκεκριμένη ποσότητα) καθώς και ξένα σωματίδια αφού λαμβάνει και ρόλο φίλτρου. Επίσης, ο ξηραντήρας εκτελεί και χρέη συσσωρευτή μιας και χρησιμεύει και ως δοχείο αντιστάθμισης και αποθεμάτων.
Συγκεκριμένα, το πάνω μέρος του ξηραντήρα φίλτρου λειτουργεί συγχρόνως ως χώρος αντιστάθμισης ενώ το κάτω σαν αποθήκη ψυκτικού για την εξίσωση διακυμάνσεων πίεσης στο σύστημα. Ο ξηραντήρας πρέπει να αντικαθίσταται μετά από κάθε άνοιγμα του κυκλώματος του ψυκτικού ενώ οι κατασκευαστές συστήνουν αντικατάσταση κάθε δύο χρόνια.
ΕΚΤΟΝΩΣΗ.
Η βαλβίδα εκτόνωσης είναι το εξάρτημα που διαχωρίζει την γραμμή υψηλής από την χαμηλής πίεσης στο κύκλωμα ψύξης. Βρίσκεται πριν τον εξατμιστή και ρυθμίζει την ροή του ψυκτικού για βέλτιστη απόδοση ψύξης. Ουσιαστικά, μέσα από την βαλβίδα εκτόνωσης ρέει το υγρό ψυκτικό που έρχεται από τον ξηραντήρα και ψεκάζεται στον εξατμιστή.
Μέσω της εξάτμισης του ψυκτικού απελευθερώνεται η εξάτμιση της ψύξης και μειώνεται η θερμοκρασία. Εάν η θερμοκρασία του ψυκτικού αυξηθεί στο τέλος του εξατμιστή τότε διαστέλλεται στη βαλβίδα εκτόνωσης και έτσι αυξάνεται η ροή ψυκτικού (η ποσότητα ψεκασμού) προς τον εξατμιστή. Στην περίπτωση μείωσης της θερμοκρασίας στο τέλους του εξατμιστή ισχύει το αντίστροφο.
ΕΞΑΤΜΙΣΗ.
Ο εξατμιστής χρησιμεύει στην ανταλλαγή θερμότητας μεταξύ του ψυκτικού υγρού του συστήματος κλιματισμού και του περιβάλλοντος αέρα. Συγκεκριμένα, το υγρό ψυκτικό που βρίσκεται σε υψηλή πίεση ψεκάζεται μέσω της βαλβίδας εκτόνωσης ή της στραγγαλιστικής βαλβίδας στον εξατμιστή.
Εκεί το ψυκτικό εκτονώνεται σε χαμηλή πίεση και εξατμίζεται απορροφώντας θερμότητα από το περιβάλλον του εξατμιστή με τη βοήθεια του αέρα ψύξης. Κατά την φάση της εξάτμισης και ενώ η πίεση μειώνεται ο όγκος του ψυκτικού αυξάνεται. Τότε το ψύχος εξάτμισης που δημιουργείται οδηγείται με τον αέρα στον θάλαμο των επιβατών.
ΛΟΙΠΑ.
Οι διακόπτες πίεσης χρησιμεύουν για την προστασία του συστήματος κλιματισμού από βλάβες λόγω υπερβολικά υψηλών ή χαμηλών πιέσεων. Ο ανεμιστήρας είναι αυτός που κατευθύνει τον αέρα από τους αεραγωγούς στο εσωτερικό του αυτοκινήτου. Ο ανεμιστήρας του συμπυκνωτή συμβάλει στην βέλτιστη υγροποίηση του ψυκτικού.
Πηγές-βιβλιογραφία:
του Nίκου Mαρινόπουλου από το caroto.gr