Οι αρχές της Δανίας ανακάλεσαν από την αγορά εξαιρετικά παρθένο ελληνικό ελαιόλαδο.
Η Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων της Δανίας, ενημέρωσε τους καταναλωτές, πως μετά από αναλύσεις σε εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο από την Ελλάδα, βρέθηκε υψηλή ποσότητα φυτοφαρμάκων. Ταυτόχρονα οι Δανικές αρχές ενημέρωσαν και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών για επικίνδυνα τρόφιμα (RASFF) με ένδειξη κινδύνου για τους καταναλωτές, σοβαρός. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση στο RASFF στο ελαιόλαδο εντοπίστηκε η «Μη εγκεκριμένη ουσία chlorpyrifos σε ελαιόλαδο από την Ελλάδα».
H φωτογραφία με το ελληνικό ελαιόλαδο που δημοσίευσαν οι αρχές της Δανίας
Πρόκειται για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο GAEA Classic που ανακλήθηκε από όλα τα σουπερμάρκετ της χώρας από την εταιρεία Haugen. Οι αρχές της Δανίας καλούν τους καταναλωτές που το έχουν αγοράσει ή να το πετάξουν ή να το επιστρέψουν στο κατάστημα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση ανάκλησης « Στο προϊόν βρέθηκε πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε φυτοφάρμακο chlorpyrifos. Επομένως, δεν μπορεί να αποκλειστεί κίνδυνος για την υγεία. Αυτό που είναι κρίσιμο είναι οι καταναλωτές να μην έχουν υψηλή πρόσληψη φυτοφαρμάκων για μεγάλο χρονικό διάστημα». Το ελαιόλαδο GAEA, πωλείται στη χώρα μας από μικρές και μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ.
Ποιο ελαιόλαδο ανακαλείται
GAEA Classic Αυθεντικό ελληνικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
Καθαρή περιεκτικότητα: 500 ml
Αριθμός παρτίδας: L4008
Barcode EAN: 5201671000015
Το συγκεκριμένο φυτοφάρμακο είναι απαγορευμένο σε καλλιέργειες και σε όλη την ΕΕ από το 2020, καθώς έχει «δυνητικές» γονιδιοτοξικές επιδράσεις (επιβλαβείς για το DNA των κυττάρων) και είναι τοξικό για τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο. Ωστόσο παρά τις απαγορεύεις έχει εντοπιστεί σε αρκετά τρόφιμα και το Σύστημα ταχείας ειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές (RASFF), έχει χτυπήσει “καμπανάκι” αρκετές φορές. Τον Οκτώβριο του 2023, οι τσέχικες αρχές ενημέρωσαν το RASFF και ανακάλεσαν ελληνικά ροδάκινα με ποσότητα Chlorpyrifos μεγαλύτερη από το επιτρεπόμενο όριο. Για τη συγκεκριμένη δραστική ουσία δεν έχουν οριστεί σε επίπεδο ΕΕ τοξικολογικοί δείκτες, ως εκ τούτου τα δείγματα που έχουν υπερβάσεις από την ουσία αυτή, θεωρούνται δυνητικά επικίνδυνα για τους καταναλωτές.
Μετά την ανάκληση από την αγορά της Δανίας ελληνικού ελαιολάδου, στο οποίο ανιχνεύτηκε υψηλή ποσότητα του απαγορευμένου στην ΕΕ φυτοφαρμάκου chlorpyrifos, τώρα προϊόν της ίδιας εταιρείας ανακλήθηκε και από το σουπερμάρκετ της Ρουμανίας “Mega Image”.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του σουπερμάρκετ και το cibum.gr, η ανάκληση γίνεται μετά από ενημέρωση από τον ίδιο τον προμηθευτή και πρόκειται για το έξτρα παρθένο ελληνικό ελαιόλαδο GAEA EXTRAV MAS OIL PT SALAD των 500ML με αριθμό παρτίδας
Αν και στην παρτίδα L4009 που ανακαλείται δεν ανιχνεύθηκε το φυτοφάρμακο “chlorpyrifos” η ανάκληση γίνεται για προληπτικούς λόγους, καθώς υπάρχει η περίπτωση διασταυρούμενης μόλυνσης με άλλη παρτίδα στην οποία διαπιστώθηκε η παρουσία της δραστικής ουσίας «chlorpyrifos» τονίζει η ανακοίνωση.
H Φωτογραφία του ελληνικού ελαιολάδου στον ιστότοπο του σουπερμάρκετ Mega Image.
Το Mega Image ζητά από τους πελάτες «να ΜΗΝ καταναλώνουν τα προϊόντα με τις προαναφερθείσες παρτίδες και παρακαλούνται να τα καταστρέψουν ή να τα επιστρέψουν στο σημείο πώλησης με προσκόμιση της φορολογικής απόδειξης». Μάλιστα στον ιστότοπο του σουπερμάρκετ ενώ υπάρχει το ελαιόλαδο Gaea αναφέρει πως «Το προϊόν δεν είναι προς το παρόν διαθέσιμο».
Υπενθυμίζεται ότι η Δανία ανακάλεσε από την αγορά το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο GAEA Classic Αυθεντικό ελληνικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με ημερομηνία Best before: 08/07/2025 αριθμό παρτίδας L4008 και Barcode EAN: 5201671000015 καθώς «Στο προϊόν βρέθηκε πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε φυτοφάρμακο chlorpyrifos. Επομένως, δεν μπορεί να αποκλειστεί κίνδυνος για την υγεία». Ταυτόχρονα οι Δανικές αρχές ενημέρωσαν και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών για επικίνδυνα τρόφιμα (RASFF) με ένδειξη κινδύνου για τους καταναλωτές, σοβαρός.
Η απαγόρευση του chlorpyrifosστην ΕΕ το 2019 ήταν το αποτέλεσμα μιας μακράς ρυθμιστικής διαδικασίας που διήρκεσε πάνω από επτά χρόνια. Τον Αύγουστο του 2019, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) εξέδωσε μια δήλωση που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το chlorpyrifos-methyl δεν έχει κανένα πιθανό όριο ασφάλειας και δεν πληροί τα κριτήρια ανθρώπινης υγείας για ανανέωση στην ευρωπαϊκή αγορά. Μια ενημερωμένη δήλωση σχετικά με τα διαθέσιμα αποτελέσματα της αξιολόγησης της ανθρώπινης υγείας του chlorpyrifos-methyl δημοσιεύθηκε από την EFSA τον Νοέμβριο του 2019. Στη βάση αυτή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε πρόταση για μη ανανέωση του chlorpyrifos-methyl.
Ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι το chlorpyrifos-methyl μπορεί να εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, όπως:
Βλάβη στη σωστή ανάπτυξη και μετέπειτα λειτουργία του εγκεφάλου (αναπτυξιακή νευροτοξικότητα) από τα πρώτα στάδια της ζωής και μετά. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε νευροαναπτυξιακές διαταραχές όπως απώλεια εργασιακής μνήμης, αυτισμός, ΔΕΠΥ και μειωμένο IQ.
Βλάβη του DNA (γονοτοξικότητα): το chlorpyrifos-methyl μπορεί να βλάψει το DNA, το οποίο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.
Η μεγαλύτερη και πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα ανάλυση της σχέσης μεταξύ της ασπιρίνης και των καρκίνων του πεπτικού σωλήνα, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο Annals of Oncology διαπιστώνει μείωση του κινδύνου αυτών των καρκίνων μεταξύ 22% και 38%
Η ασπιρίνη σχετίζεται εδώ και χρόνια με κάποια μείωση του κινδύνου εμφάνισης αρκετών καρκίνων του πεπτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων πολύ σοβαρών, όπως καρκίνοι του παγκρέατος και του ήπατος. Τώρα, η εν λόγω συγκεντρωτική ανάλυση εξέτασε στοιχεία από 113 μελέτες παρατήρησης που εξέταζαν καρκίνους στο γενικό πληθυσμό και οι οποίες δημοσιεύθηκαν έως το 2019, εκ των οποίων 45 αφορούσαν καρκίνο του εντέρου και περιελάμβαναν 156.000 περιστατικά. Εκτός από τον καρκίνο του εντέρου, οι καρκίνοι που διερευνήθηκαν περιελάμβαναν αυτούς του εγκεφάλου και του λαιμού, του οισοφάγου, του στομάχου, αλλά και όγκους στο συκώτι, τη χοληδόχο κύστη και το πάγκρεας.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Δρ Cristina Bosetti (PhD), επικεφαλής της Μονάδας Επιδημιολογίας Καρκίνου στο Ογκολογικό Τμήμα Mario Negri στο Μιλάνο, διαπίστωσαν ότι η τακτική χρήση ασπιρίνης, που ορίζεται ως η λήψη τουλάχιστον ενός ή δύο δισκίων την εβδομάδα, συσχετίστηκε με σημαντική μείωση του κινδύνου εμφάνισης των περισσότερων από αυτούς τους όγκους. Συγκεκριμένα, η χρήση ασπιρίνης συνδέθηκε με 27% λιγότερο κίνδυνο καρκίνου του εντέρου, 33% μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου, 36% μειωμένου κινδύνου καρκίνου του στομάχου, 38% μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του ήπατος -χολής (πέντε μελέτες) και 22% καρκίνου του παγκρέατος (15 μελέτες).
Στην έρευνα επισημαίνεται ότι αν η τακτική χρήση ασπιρίνης στην ηλικιακή ομάδα άνω των 50 ετών αυξηθεί από 25% σε 50% θα μπορούσαν να αποφευχθούν χιλιάδες θάνατοι ετησίως από τους καρκίνου του εντέρου, του οισοφάγου, του στομάχου και του παγκρέατος.
Φυσικά χρειάζονται περαιτέρω έρευνες που να ενισχύσουν τα συμπεράσματα αυτά, ιδιαίτερα επειδή τα θετικά αποτελέσματα συσχετίστηκαν με υψηλές δόσεις ασπιρίνης, άνω των 325mg ημερησίως. Όπως αναφέρεται στη μελέτη, «τα ευρήματά μας σχετικά με τον καρκίνο του εντέρου υποστηρίζουν την ιδέα ότι οι υψηλότερες δόσεις ασπιρίνης σχετίζονται με μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου της νόσου. Ωστόσο, η επιλογή της δόσης θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τον πιθανό κίνδυνο αιμορραγιών στο στομάχι, που αυξάνεται με τις μεγάλες δόσεις ασπιρίνης.
Ασφαλώς, η λήψη ασπιρίνης για την πρόληψη του καρκίνου του εντέρου ή οποιουδήποτε άλλου καρκίνου, θα πρέπει να γίνεται μόνο σε συνεννόηση με γιατρό, ο οποίος μπορεί να λάβει υπόψη το ιατρικό προφίλ κάθε ατόμου. Αυτό περιλαμβάνει παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό κ.ά.
Υψηλά επίπεδα μολύβδου και καδμίου εντοπίστηκαν σε δημοφιλές παιδικό σνακ – Δείτε ποιο είναι
«Καμπανάκι» κρούει η Consumer Reports (CR), σχετικά με τα υψηλά επίπεδα μολύβδου και καδμίου που εντοπίστηκαν σε δημοφιλές παιδικό σνακ.
Πιο συγκεκριμένα, έπειτα από έρευνες που διεξήχθησαν από τον Οργανισμό καταναλωτών, εντοπίστηκαν «σχετικά υψηλά επίπεδα μολύβδου και καδμίου» σε δεκάδες συσκευασίες Lunchables, δημοφιλούς παιδικού σνακ της Kraft Heinz.
Τι είναι το κάδμιο
Το κάδμιο είναι ταξινομημένο ως καρκινογόνος ουσία και έχει συνδεθεί με κακή λειτουργία των νεφρών, με περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις στο σκελετικό και αναπνευστικό σύστημα σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ανέφεραν ότι δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο καδμίου για τα παιδιά.
Αλλά και τα επίπεδα νατρίου σε διαφορετικές εκδοχές γεύσεων των Lunchables εντοπίστηκαν σχεδόν στο μισό της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης για τα παιδιά, στα 460 έως 740 χιλιοστόγραμμα. Τα Lunchables kits μεσημεριανών γευμάτων, τα οποία διανέμονται από το Εθνικό Πρόγραμμα Μεσημεριανού Γεύματος στα Σχολεία στις ΗΠΑ είχαν ακόμη υψηλότερες συγκεντρώσεις νατρίου από τις συσκευασίες που κυκλοφορούν στα καταστήματα. Πιο συγκεκριμένα, οι γεύσεις με γαλοπούλα και τσένταρ έφτασαν στα 930 χιλιοστόγραμμα νατρίου, ενώ τα Lunchables με γεύση πίτσα που διανέμονται στα σχολεία περιείχαν 700 χιλιοστόγραμμα νατρίου.
Επιβλαβείς χημικές ενώσεις που υπάρχουν στα πλαστικά
Οι έντεκα από τις δώδεκα συσκευασίες που ελέγχθησαν περιείχαν φθαλικές ενώσεις, επιβλαβείς χημικές ουσίες που βρίσκονται στα πλαστικά και μπορούν να συνδεθούν με προβλήματα γονιμότητας, διαβήτη και καρκίνο. Η CR έκανε σχετική αναφορά καλώντας το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USDA) να αφαιρέσει τα κιτ τροφίμων από το μεσημεριανό πρόγραμμα των ΗΠΑ στα σχολεία, συγκεντρώνοντας πάνω από 14.000 υπογραφές.
Ο Brian Ronholm, διευθυντής της πολιτικής για τα τρόφιμα στο CR, δήλωσε: «Τα μεσημεριανά γεύματα δεν είναι μια υγιεινή επιλογή για τα παιδιά και δεν πρέπει να επιτρέπονται στο μενού στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος για Μεσημεριανό γεύμα στο Σχολείο». Ένας εκπρόσωπος της Kraft Heinz είπε ότι τα προϊόντα Lunchables παρέχουν μια «καλή πηγή πρωτεΐνης» και προσφέρουν θρεπτικά συστατικά μέσω του κρέατος και των τυριών.
«Έχουμε κάνει σπουδαία βήματα για να βελτιώσουμε το διατροφικό προφίλ των Lunchables», είπε ο εκπρόσωπος, επισημαίνοντας τη μείωση του νατρίου στα κράκερ κατά 26%. «Όλα τα φαγητά μας πληρούν αυστηρά πρότυπα ασφαλείας. Είμαστε περήφανοι για τα Lunchables και στεκόμαστε δίπλα στην ποιότητα και την ακεραιότητα που συνεπάγεται η παραγωγή τους», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Παγκόσμια μελέτη επιστημόνων του Πανεπιστημίου McMaster βρήκε μια σύνδεση ανάμεσα στην κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος και τον υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, χωρίς, όμως, να ισχύει το ίδιο και για το μη επεξεργασμένο κόκκινο κρέας και τα πουλερικά.
Όπως αναφέρεται στη σχετική δημοσιευση στο American Journal of Clinical Nutrition, οι πληροφορίες προκύπτουν από τη διατροφή και τα αποτελέσματα υγείας 134.297 ανθρώπων από 21 χώρες των πέντε ηπείρων, τους οποίους παρακολούθησαν οι ερευνητές για δεδομένα σχετικά με την κατανάλωση κρέατος και τις καρδιαγγειακές ασθένειες.
Μετά την παρακολούθηση των συμμετεχόντων για σχεδόν μία δεκαετία, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση περισσότερων από 150 γραμμαρίων επεξεργασμένου κρέατος την εβδομάδα σχετιζόταν με 46% υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και 51% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με όσους δεν κατανάλωναν καθόλου επεξεργασμένο κρέας.
Ωστόσο, οι ερευνητές βρήκαν ότι η μέτρια κατανάλωση μη επεξεργασμένου κρέατος είχε ουδέτερη επίδραση στην υγεία.
«Τα στοιχεία για τον συσχετισμό ανάμεσα στην πρόσληψη κρέατος και τις καρδιαγγειακές παθήσεις δεν είναι σαφή, γι’αυτό και θελήσαμε να κατανοήσουμε καλύτερα τους συσχετισμούς ανάμεσα στην κατανάλωση μη επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος, πουλερικών και επεξεργασμένου κρέατος με σοβαρά καρδιαγγειακά περιστατικά και θνησιμότητα», εξηγεί ο Romaina Iqbal, πρώτος συγγραφέας της μελέτης και αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Aga Khan του Πακιστάν.
«Το σύνολο των διαθέσιμων δεδομένων υποδεικνύει ότι η κατανάλωση μέτριας ποσότητας μη επεξεργασμένου κρέατος ως κομμάτι ενός υγιεινού διατροφικού μοτίβου πιθανότατα δεν είναι επιβλαβής», αναφέρει με τη σειρά του ο Mahshid Dehghan, ερευνητής Ερευνητικού Ινστιτούτου για την Υγεία του Πληθυσμού (PHRI) του Πανεπιστημίου McMaster.
Η μελέτη Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE) που ξεκίνησε το 2003 είναι η πρώτη πολυεθνική μελέτη που παρέχει πληροφορίες για τον συσχετισμό ανάμεσα στην κατανάλωση μη επεξεργασμένου και επεξεργασμένου κρέατος και τα αποτελέσματα υγείας ανθρώπων από χώρες χαμηλού, μεσαίου και υψηλού εισοδήματος.
«Η μελέτη PURE εξετάζει ενδελεχώς πιο ευρείς πληθυσμούς και μοτίβα διατροφής, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να παράσχουμε νέα στοιχεία που διαχωρίζουν τις επιδράσεις του επεξεργασμένου και μη κρέατος», προσθέτουν οι επιστήμονες.
Σημειώνεται ότι οι διατροφικές συνήθειες των συμμετεχόντων καταγράφηκαν μέσω ερωτηματολογίων για την συχνότητα του φαγητού, ενώ συλλέχθηκαν, επίσης, και δεδομένα συλλέχθηκαν για την θνησιμότητά τους και σοβαρά καρδιαγγειακά περιστατικά. Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να προσδιορίσουν τους συσχετισμούς ανάμεσα στα μοτίβα κατανάλωσης κρέατος και τα καρδιαγγειακά περιστατικά και τη θνησιμότητα.
Οι συγγραφείς πιστεύουν ότι επιπλέον έρευνες μπορεί να βελτιώσουν τις τρέχουσες γνώσεις για τη σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση κρέατος και τα αποτελέσματα υγείας, καθώς εν προκειμένω δεν ήταν σαφές το τι έτρωγαν αντί για κρέας οι συμμετέχοντες με χαμηλότερη πρόσληψη κρέατος και αν η ποιότητα αυτών των τροφίμων διέφερε από χώρα σε χώρα.
Τα υποκατάστατα τροφίμων που δεν περιλαμβάνουν κρέας μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην περαιτέρω ερμηνεία των συσχετισμών μεταξύ της κατανάλωσης κρέατος και των αποτελεσμάτων υγείας. Παρόλα αυτά, οι συγγραφείς της μελέτης πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους «υποδεικνύουν ότι ο περιορισμός της πρόσληψης επεξεργασμένου κρέατος θα πρέπει να ενθαρρυνθεί».
Το δέντρο αγριογκορτσιά (πύρος ο αμυγδαλόμορφος – pyrus amygdaliformis) αυτοφύεται κι ευδοκιμεί σε όλα τα βουνά και τις ρεματιές του Γέρμα Καστοριάς.
Οι κάτοικοι τού εν λόγω χωριού εκτιμούν πολύ το υπόψη φυλλοβόλο δέντρο, καθότι αγαπούν ιδιαίτερα τους εύγευστους καρπούς του, τα λεγόμενα αγριόγκορτσα ή απλώς γκόρτσα.
Παλαιότερα, πριν το έτος 1960, όλοι σχεδόν οι Γερμανιώτες μετέβαιναν κατά τον μήνα Οκτώβριο στις τοποθεσίες όπου υπήρχαν τρανές αγριογκορτσιές και μάζευαν σε μεγάλα τσουβάλια τα ώριμα γκόρτσα τους.
Τα εκλεκτότερα απ’ αυτά τα γκόρτσα τα μετέφεραν στο σπίτι τους και παρασκεύαζαν γλυκύτατο πετιμέζι, ενώ τα υπόλοιπα τα έριχναν ως ζωοτροφή στους οικόσιτους χοίρους τους.
Το αναφερόμενο πετιμέζι το παρασκεύαζαν ως εξής: Έριχναν τα γκόρτσα μέσα σε ένα μεγάλο κακάβι (χάλκινο καζάνι) και τα έβραζαν με νερό επί αρκετή ώρα, έως ότου μετατραπούν σε παχύρευστο πολτό.
Κατόπιν στράγγιζαν (διήθιζαν) τον εν λόγω πολτό, μάζευαν το σιρόπι του, έριχναν σ’ αυτό μία μικρή ποσότητα «κασταλαγής» (κοσκινισμένη στάχτη– (!) “Τροφή”: Στα μέρη μου και παρότι ο αρθρογράφος απορεί, θυμάμαι πως την χρησιμοποιούσαμε στην παρασκευή πολλών πραγμάτων εκ των οποίον ορισμένα τρώγονται, όπως για παράδειγμα οι κουραμπιέδες!) και το συγκέντρωναν σε κιούπια (πήλινα δοχεία).
Την επόμενη ημέρα έβγαζαν από τα κιούπια το σιρόπι, χωρίς την κατακαθισμένη στάχτη, και το έβραζαν μέχρι να γίνει παχύρρευστο πετιμέζι. Μ’ αυτό το πετιμέζι και με κομμάτια κυδωνιού και μήλου έφτιαχναν υπέροχα γλυκά κουταλιού.
Έφτιαχναν επίσης με το πετιμέζι και μ’ αλεύρι νόστιμες μουστόπιτες, ενώ με ψίχα καρυδιού παρασκεύαζαν εξαιρετικά σουτζούκια, που τα έτρωγαν αργότερα τα μικρά παιδιά τους, όταν έπεφτε το πρώτο χιόνι στο βουνό Μουρίκι.
Σήμερα, μόνον οι κτηνοτρόφοι του Γέρμα κι ευάριθμοι κάτοικοί του που αναπολούν την παλαιά βουκολική ζωή, επισκέπτονται τις αγριογκορτσιές του χωριού και γεύονται τα νόστιμα φρούτα τους.
“Τροφή”: Με αφορμή αυτό το πολύ ενδιαφέρον κείμενο που βρήκα στο διαδίκτυο, σκέφτηκα να μάθουμε λίγα περισσότερα για αυτόν τον ξεχασμένο (έναν ακόμη) καρπό της νιότης πολλών από εμάς, καθότι όπως όλα τα φυτά-καρποί, έχει και αυτό/ος τις ξεχωριστές ιδιότητές του!
Η γκορτσιά, λοιπόν, είναι ένα μικρό δένδρο με ύψος που μπορεί να φθάσει τα 6 μέτρα. Είναι μια αγριοαχλαδιά, γνωστή με το επιστημονικό όνομα Πύρος η αμυγδαλόφυλλη (Pyrusamygdaliformis), διότι τα φύλλα της μοιάζουν λίγο με της αμυγδαλιάς.
Έτσι την ξεχωρίζουμε από την Πύρο την κοινή (Pyrus communis), η οποία έχει στρογγυλωπά φύλλα, παρόμοια με της ήμερης αχλαδιάς. Την γκορτσιά μας θα τη συναντήσουμε και με πολλά ακόμη ονόματα, όπως γκοριτσιά, αμπουρτζιά, αγριαπιδιά, αγκαθιά κ.λ.π.
Μαζί με άλλα παρόμοια είδη και ασφαλώς την ήμερη αχλαδιά ανήκει στην οικογένεια Ροδίδες (Rosaceae), στην οποία ανήκει επίσης η μηλιά και άλλα οπωροφόρα δένδρα.
Η γκορτσιά και τα άλλα είδη της αχλαδιάς είναι γνωστά από την αρχαιότητα. Ίσως είναι η όγχνη του Ομήρου ή η άπιος του Θεόφραστου.
Η γκορτσιά είναι φυλλοβόλο δέντρο με αγκαθωτό, λείο και γκρίζο κορμό. Τα φύλλα της είναι στενόμακρα, σκουροπράσινα και λεία στο επάνω μέρος τους και πιο ανοιχτόχρωμα και στην αρχή χνουδωτά στο κάτω και με μήκος περίπου 4 – 5 εκατοστά.
Τα άνθη της βγαίνουν σαν μπουκετάκια σε ταξιανθία σκιαδιόμορφο κόρυμβο. Αποτελούνται από πέντε άσπρα πέταλα. Ανθίζει την Άνοιξη (Απρίλιος – Μάιος).
Ο καρπός της είναι μικρός και σφαιρικός, με διάμετρο περίπου 2 – 3 εκατοστά, πράσινος και στυφός όταν είναι άγουρος. Όταν ωριμάζει παίρνει το καστανοκίτρινο χρώμα και είναι πιο γλυκός. Φυτρώνει συνήθως σε υψόμετρο μέχρι 1500 μέτρων.
Όπως γνωρίζουν πολλοί γεωργοί και οπωροκαλλιεργητές, η γκορτσιά μπορεί να εμβολιαστεί και να μας δώσει μια ήμερη αχλαδιά, αρκετά ανθεκτική στις ασθένειες. Ήδη στο βουνό μας πολλοί μερακλήδες έχουν εμβολιάσει αρκετές γκορτσιές και έτσι ο περιπατητής μπορεί το Καλοκαίρι να απολαύσει τους χυμώδεις καρπούς τους.
Η γκορτσιά χάρη στα πολλά οξέα και άλλες χημικές ουσίες που περιέχει δεν αποτελεί μόνο θρεπτική τροφή, αλλά οι καρποί της έχουν και φαρμακευτικές ιδιότητες και βοηθούν στη θεραπεία παθήσεων του πεπτικού και του αναπνευστικού συστήματος.
Η αγριογκορτσιά είναι αιμοστατική, χρησιμοποιείται κατά της δυσπεψίας, κατά της διάρροιας, είναι αντισπασμωδικό και ευεργετικό στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος και την δυσμηνόρροια.
Αν σας έλεγαν πως υπάρχει κάπου ένα νησάκι που έγινε της Πόπης σίγουρα το μυαλό σας θα πήγαινε είτε καταρχήν στην Μύκονο είτε στην Σαντορίνη είτε σε κάποιο από τα διάσημα
Ελληνικά νησιά που κυριολεκτικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες βουλιάζουν από κόσμο που τα επισκέπτεται προκειμένου να απολαύσει της ομορφιές τους να κολυμπήσει στα καταγάλανα νερά τους και φυσικά να ξεφαντώσει διασκεδάζοντας.
Κι όμως το νησάκι που κυριολεκτικά έγινε της Πόπης βρίσκεται μια ανάσα από την Αττική και πιο συγκεκριμένα μόλις 700 μέτρα από το Άκρο της Βουλιαγμένης γνωστό και ως Λαιμός.
Πρόκειται για την βραχονησίδα με το όνομα Κασίδας και προφανώς το όνομα του αυτό το νησάκι το πήρε επειδή πρόκειται για ένα εντελώς καραφλό βραχώδες νησί.
Ας μάθουμε όμως αναλυτικά την ιστορία του και πως προέκυψε η γνωστή μέχρι και τις μέρες μας έκφραση ” Έγινε της Πόπης”
Το έτος 1920, ένα μετασκευασμένο επιβατικό ατμόπλοιο 408 τ. περιέρχεται στην ιδιοκτησία της “Ηπειρωτικής Ατμοπλοΐας” του Ποταμιάνου και φέρει το όνομα “Πόπη”.
Το “Πόπη” ήταν ένα παλαιό σε ηλικία σκαρί, που όταν εντάχθηκε στην εταιρεία του Ποταμιάνου μετρούσε ήδη σαράντα χρόνια ζωή. Είχε ξεκινήσει ως ιδιωτική θαλαμηγός αναψυχής και αφού άλλαζε διαρκώς ιδιοκτήτες κατέληξε να μετασκευαστεί σε πλοίο ακτοπλοΐας.
Το “Πόπη” στις 27 Νοεμβρίου του 1934 εξώκειλε στη νησίδα “Κασίδι” που απέχει τριακόσια περίπου μέτρα από τις βραχονησίδες “Φλέβες” και ένα μίλι μετά το ακρωτήριο “Μικρό Καβούρι” που δεν είναι άλλο από το ακρωτήριο που εκτείνεται μετά το Λαιμό της Βουλιαγμένης.
Το πλοίο ήταν φορτωμένο τουλάχιστον επισήμως με 122 επιβάτες (τόσα ήταν τα εισιτήρια που είχαν εκδοθεί, ενώ αργότερα θα αποδειχθεί ότι οι επιβάτες έφταναν τους 140 καθώς πολλοί είχαν εκδώσει εισιτήριο μέσα στο πλοίο) αλλά και με εμπορεύματα -μεταξύ των οποίων και τυριά- και πλοίαρχο τον Γεώργιο Πιλάλη.
Το πλοίο θα εκτελούσε το δρομολόγιο Πειραιάς, Σύρο, Πάρο, Νάουσα Πάρου, Νάξο, Φολέγανδρο, Σίκινο, Οία, Ίο, Θήρα, Ανάφη, Αμοργό, Αιγιάλη, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Κουφονήσια, και επιστροφή μέσω Νάξου, Πάρου, Σύρου, για να καταπλεύσει κάποτε στον Πειραιά από όπου αναχώρησε!
Όταν το “Πόπη” προσέκρουσε, τόσο οι αξιωματικοί του πλοίου όσο και το πλήρωμα φρόντισαν να δώσουν προτεραιότητα στην εκφόρτωση των τυριών που το πλοίο μετέφερε πάνω στη βραχονησίδα, παρά στη διάσωση των επιβατών.
Οι τρεις αξιωματικοί γέφυρας του “Πόπη” πάνω στο ξερονήσι που έριξαν το καράβι, αναμένουν να τους πάρουν για τον Πειραιά. Πίσω τους στοιβαγμένα κεφάλια από τυριά που φρόντισαν οι άνδρες του πληρώματος να βγάλουν την ίδια στιγμή που οι επιβάτες πνίγονταν!
Μετά την προσάραξη άρχισε να λαμβάνει κλίση προς τα δεξιά ενώ οι επιβάτες του προσπαθούν να σωθούν μόνοι τους. Κανείς δεν βρέθηκε να τους οδηγήσει στο κατάστρωμα για να σωθούν. Αυτή η απουσία του πληρώματος την ώρα του κινδύνου επέτεινε την σύγχυση, ενώ μια φωνή μέσα στο σκοτάδι ακούστηκε: “Πνιγόμαστε, σωθείτε όπως μπορείτε”.
Παρότι το πλοίο ουδέποτε βυθίστηκε ολόκληρο, έντεκα επιβάτες πνίγηκαν από τον πανικό που επικράτησε. Τρεις χωροφύλακες που βρέθηκαν να συνοδεύουν κρατουμένους στην Ανάφη, άναψαν κλεφτοφάναρα με τα οποία ο κόσμος κατάφερε να δει και να εξέλθει. Αρκούσε μια οδηγία και μόνο για να εξέλθουν οι επιβάτες και να αποβιβαστούν στην κυριολεξία περπατώντας απλά στη διπλανή στεριά της βραχονησίδας του “Κασιδιού”.
Σημειωτέον ότι το ατμόπλοιο “Πόπη” δεν διέθετε συσκευή ασύρματου τηλέγραφου.
Η προσάραξη του Α/Π “Πόπη” όπως παρουσιάζεται στο φύλλο της εφημερίδας “Σφαίρα” της 28ης Νοεμβρίου 1934
Η προσάραξη του πλοίου, μεταξύ άλλων προκάλεσε και την έντονη διαμαρτυρία του Συνδέσμου Ραδιοτηλεγραφητών οι οποίοι εξέδωσαν διαμαρτυρία “δια τα όσα συνέβησαν με το Α/Π “Πόπην” κύρια όμως για το γεγονός ότι τα ακτοπλοϊκά σκάφη μέχρι τότε δεν έφεραν ασύρματο τηλέγραφο.
Ο πανικός που επικράτησε κατά την εγκατάλειψη του πλοίου, καθώς η πρόσκρουση έγινε νύχτα, βοήθεια από το πλήρωμα δεν υπήρξε, τηλέγραφο το πλοίο δεν διέθετε, έμεινε βαθιά χαραγμένη για πάντα στη μνήμη του ναυτικού κόσμου και των νησιωτών ώστε η έκφραση “έγινε της “Πόπης””, έγινε ταυτόσημη με τον πανικό και την αταξία της νύχτας του ναυαγίου.
Οι ναυαγοί του “Πόπη” φτάνοντας στον Πειραιά με σπαραγμό και οδύνη μεταφέρουν τις εικόνες χάους και πανικού που επικράτησαν κατά τη διάρκεια της πρόσκρουσης.
Και δεν έφτανε μόνο αυτό αλλά αφού το πλοίο ρυμουλκήθηκε στον Πειραιά και επισκευάστηκε με μερικές μόνο επιδιορθώσεις, δρομολογήθηκε στη γραμμή Πάτρα, Ζάκυνθο, Αργοστόλι, Ληξούρι.
Σύντομα όμως και σε αυτή την γραμμή το “Πόπη” προσάραξε θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο για δεύτερη φορά τους επιβάτες του. Έλεγαν ότι λόγω υψηλού κέντρου βάρους το πλοίο ήταν ευάλωτο στις απότομες κλίσεις.
Δεν ήθελε και πολύ ώστε η έκφραση του ναυαγίου, να επανέλθει και πάλι, αφού ο ναυτικός κόσμος μιλούσε εκ νέου για της “Πόπης” τα κατορθώματα!
Καθώς λοιπόν της “Πόπης” τα κατορθώματα…. λάμβαναν διαστάσεις ο κόσμος απέφευγε να ταξιδεύει με αυτό το πλοίο αφού ένιωθε ανασφαλής. Οι επιβάτες που είχαν γνωρίσει την εμπειρία ενός ταξιδιού με το “Πόπη”, εξιστορούσαν τις εμπειρίες τους από το παραλίγο μοιραίο ταξίδι τους.
Τότε το πλοίο άλλαξε για να αποσυνδεθεί από το κακό ιστορικό του, μετονομάσθηκε σε “Ήπειρος”. Με την ονομασία αυτή αποτέλεσε ένα από τα πλοία της εταιρείας “Ηπειρωτική”, στην οποία επίσης την περίοδο του Μεσοπολέμου ανήκαν τα πλοία “Ελβίρα”, “Κίμων”, “Πέτρος”, “Τάσος” και “Φωκίων”.
Όμως οι επιβάτες για να το ξεχωρίζουν -λόγω του κακού του ιστορικού- συνέχιζαν να το αποκαλούν με το αρχικό του όνομα, “Πόπη”, αφού αποτελούσε πλέον φόβητρο σε όποιον ταξίδευε με αυτό.
Οι τελευταίες πινελιές μπήκαν στο σπίτι και ο Στέφανος Κασσελάκης ετοιμάζεται για την μετακόμιση με τον Τάιλερ Μακμπέθ. Τι αποκάλυψε η αρχιτέκτονας που συνεργάστηκε μαζί τους.
Το πολυσυζητημένο σπίτι στο Κολωνάκι που αγόρασε ο Στέφανος Κασσελάκης είναι όπως φαίνεται έτοιμο και έτσι πριν τα Χριστούγεννα, ο ίδιος και ο σύζυγός του Τάιλερ Μακμπέθ, θα μετακομίσουν για να εγκατασταθούν. Για την ώρα, ο άλλοτε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μένει στο πατρικό του σπίτι. Η αρχιτέκτονας Μαρία Καρδάμη που συνεργάστηκε μαζί του, μίλησε στην εκπομπή Buongiorno του Mega.
«Το σπίτι τώρα δεν έχει καμία σχέση με αυτό που είχε δείξει ο Στέφανος Κασσελάκης πριν από λίγους μήνες. Είμαι ευχαριστημένη τόσο από τη συνεργασία, όσο και από το τελικό αποτέλεσμα» ανέφερε η Μαρία Καρδάμη.
«Το στυλ του σπιτιού είναι μοντέρνο και όπως όλοι οι πελάτες, ήθελαν να ξέρουν τις λεπτομέρειες. Πλήρωσαν κανονικά, αλλά ακόμα δεν έχουν δει το τελικό αποτέλεσμα» συνέχισε η αρχιτέκτονας.
Η Μαρία Καρδάμη έχει δηλώσει ότι ως αρχιτέκτων, προσπαθεί σε κάθε περίπτωση να αποδώσει αυτά που επιθυμεί ο πελάτης και να προτείνει λύσεις που θεωρεί ότι ανταποκρίνονται στο lifestyle του.
Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη, ξεκίνησε τις σπουδές της στην Ελλάδα και συνέχισε στο Λονδίνο ώσπου κατάφερε να δώσει τη δική της νότα στο εγχώριο design, δημιουργώντας με γνώμονα τους ανθρώπους για τους οποίους σχεδιάζει και εμπνεόμενη από τον χαρακτήρα τους.
Πριν από λίγες ημέρες η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου απέκτησε το νέο της μεταφορικό μέσο, με το οποίο θα μετακινούνται οι ποδοσφαιριστές και τα μέλη της. Συγκεκριμένα παρέλαβε ένα ολοκαίνουργιο Man Lion’s Coach R07, το οποίο εισάγει και διαμένει στην Ελλάδα ο Όμιλος Παπαδάκη.
Πρόκειται για ένα σύγχρονο λεωφορείο το οποίο μπορεί να μεταφέρει έως 44 επιβάτες και να τους προσφέρει αρκετές ανέσεις. Το συγκεκριμένο λεωφορείο εξοπλίζεται με πολύ άνετα καθίσματα, έχει τουαλέτα, τηλεόραση, ενώ διαθέτει και διάφορες ηλεκτρικές συσκευές όπως για παράδειγμα… καφετιέρα.
Στο χώρο μάλιστα των καθισμάτων υπάρχουν και θύρες USB προκειμένου όσοι μετακινούνται με αυτό να μπορούν να φορτίζουν από κινητά, tablet κ.ο.κ.
Από εκεί και πέρα ο κινητήρας του Man Lion’s Coach R07 έχει χωρητικότητα 12.500 κ.εκ., η ισχύς αγγίζει τα 470 άλογα ενώ η ροπή φτάνει τα 2.400Nm. Χαρακτηριστικό του λεωφορείου είναι η χαμηλή κατανάλωση καυσίμου, ένα στοιχείο που το έχουν κάνει τόσο δημοφιλή στην κατηγορία του.
Σύμφωνα με την εταιρεία, η μέση κατανάλωση κυμαίνεται στα 19 λίτρα ανά 100 χιλιόμετρα, ένα νούμερο όμως που ιδίως σε τέτοια οχήματα μπορεί να έχει μεγάλες αυξομειώσεις, ανάλογα με το βάρος, τις καιρικές συνθήκες κ.λπ.
Πόσο κόστισε;
Με τη χωρητικότητα των δεξαμενών καυσίμου να φτάνουν τα 525 λίτρα, οι αποστάσεις που μπορεί να διανύσει μπορούν να ξεπεράσουν και τα 2.500 χιλιόμετρα, με ένα μόνο γέμισμα.
Να σημειώσουμε τέλος πως το Man Lion’s Coach R07 ταξινομήθηκε καινούργιο ενώ στους δρόμους κυκλοφόρησε για πρώτη φορά (ως μοντέλο και γενιά) το 2018.
Τέλος και αναφορικά με την τιμή του, το νέο απόκτημα της Εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου άγγιξε τα 360.000 ευρώ.
Ακόμη ένα μυστικό των υπερηλίκων, έφεραν στο φως, Αμερικανοί επιστήμονες, καθώς ανακάλυψαν για πρώτη φορά ότι ένα κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα των εγκεφάλων των ανθρώπων που ζουν πάρα πολλά χρόνια και παράλληλα τα έχουν… 400, είναι ότι διαθέτουν σε μεγαλύτερη αναλογία μια συγκεκριμένη κατηγορία εγκεφαλικών κυττάρων, τους λεγόμενους «νευρώνες φον Εκόνομο» (φον Οικονόμου).
Ο νευρολόγος και ψυχίατρος Κωνσταντίνος φον Οικονόμου (Constantin von Economo, 1876 – 1931) γεννήθηκε από Έλληνες γονείς στη Ρουμανία και έγινε διάσημος στην Αυστρία, μεταξύ άλλων για την ανακάλυψη της ληθαργικής εγκεφαλίτιδας και τη δημιουργία του πρώτου «άτλαντα» της κυτταροαρχιτεκτονικής του εγκεφαλικού φλοιού. Το δικό του όνομα φέρουν μέχρι σήμερα οι ομώνυμοι ατρακτοειδείς νευρώνες.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Έμιλι Ρογκάλσκι του Πανεπιστημίου Northwestern του Σικάγο, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε επιστημονικό συνέδριο στο Όστιν του Τέξας, σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν», δήλωσαν ότι οι υπερήλικες που διατηρούν σχεδόν άθικτες τις νοητικές και γνωστικές δυνάμεις τους, στο ίδιο σχεδόν επίπεδο με τους νέους, αποτελούσαν ανέκαθεν ένα επιστημονικό μυστήριο.
Η μεταθανάτια μελέτη του εγκεφάλου δέκα τέτοιων ανθρώπων αποκάλυψε ότι όλοι είχαν περισσότερους νευρώνες «φον Εκόνομο» από τον μέσο ηλικιωμένο άνθρωπο. Οι ίδιοι εγκεφαλικοί νευρώνες έχουν επίσης βρεθεί σε λίγα θηλαστικά ζώα και πιστεύεται ότι αυξάνουν την επικοινωνία ανάμεσα στα κυκλώματα του εγκεφάλου.
Μία από τις περιοχές όπου υπάρχουν τέτοιοι νευρώνες, είναι ο φλοιός της πρόσθιας μοίρας της έλικας του προσαγωγίου, που θεωρείται σημαντικός για την προσοχή και τη μνήμη. Αυτή η περιοχή, εκτός πιο πλούσια σε νευρώνες «φον Εκόνομο», έχει μεγαλύτερο πάχος στους νοητικά υγιείς υπερήλικες από ό,τι στον μέσο πενηντάρη ή εξηντάρη.
«Κοιτάζοντας με το μικροσκόπιο, βρήκαμε στους υπερήλικες ότι έχουν περισσότερους νευρώνες ‘φον Εκόνομο’ όχι μόνο από ογδοντάρηδες, αλλά και από εικοσάρηδες. Δεν μπορούμε ακόμη να εξηγήσουμε πώς κατέληξαν να έχουν περισσότερους τέτοιους νευρώνες ή γιατί αυτό είναι σημαντικό», δήλωσε η Ρογκάλσκι.
