Ο Άγιος Φανούριος είναι αναμφίβολα μια άγια, σημαντική νεανική μορφή, που ξεχωρίζει με τον δικό του τρόπο ανάμεσα στους άλλους Αγίους της χριστιανοσύνης, γιατί δεν τιμάται απλώς σε μια μόνο ημερομηνία, αλλά η πίστη των χριστιανών κάνει συχνά τη γνωστή φανουρόπιτα.
Ο Άγιος Φανούριος έκανε αρκετά Θαύματα στους πιστούς που επικαλούνται το όνομά του κι ένα απ’ αυτά είναι το ακόλουθο:
Σε μια περίοδο της ιστορικής ζωής της η Κρήτη ήταν υποδουλωμένη στους Λατίνους (1204 – 1669 μ.Χ.), που είχαν δικό τους Αρχιεπίσκοπο και γι’ αυτό προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να παρασύρουν τους κατοίκους του νησιού στον Καθολικισμό (Παπισμό).
Έτσι οι Λατίνοι πήρανε σαν καταπιεστικό μέτρο ενάντια στην Ορθοδοξία να μην επιτρέπουν να χειροτονούνται ιερείς στην Κρήτη, οπότε οι Κρητικοί αναγκάζονταν να μεταβαίνουν στο νησί Τσιρίγο (Κύθηρα) για να χειροτονηθούν ιερείς από Ορθόδοξο Αρχιερέα, που έδρευε εκεί.
Κάποια εποχή λοιπόν ξεκίνησαν απ’ την Κρήτη τρεις διάκονοι για το Τσιρίγο κι αφού χειροτονήθηκαν εκεί ιερείς, επέστρεφαν τρισευτυχισμένοι στο πολύπαθο τότε απ’ τη σκλαβιά νησί τους. Κατά κακή τους τύχη Αγαρηνοί πειρατές τους συνέλαβαν στο πέλαγος, τους μετέφεραν στη Ρόδο, όπου τους πώλησαν σε τρεις διαφορετικούς Αγαρηνούς αφέντες.
Η θέση των τριών ιερέων ήταν αξιοθρήνητη κι όμως μια γλυκειά προσμονή ήλθε να γλυκάνει το πικρό παράπονό τους. Μάθανε πως στη Ρόδο ο Άγιος Φανούριος θαυματουργούσε και σ’ αυτόν στήριξαν τις ελπίδες τους κι ολοένα προσεύχονταν και τον επικαλούνταν ο καθένας τους ξεχωριστά, για να τους λυτρώσει απ’ την σκληρή αιχμαλωσία στους μιαρούς Αγαρηνούς.
Ζήτησε, λοιπόν, ο κάθε ιερέας, χωρίς να συνεννοηθούν μεταξύ τους, απ’ τον αφέντη του, να του δώσει άδεια να μεταβεί στην εκκλησία για να προσκυνήσει την εικόνα του Αγίου Φανουρίου.
Πήρανε κι οι τρεις τους μ’ ευκολία την άδεια, προσκύνησαν μ’ ευλάβεια την εικόνα του Αγίου βρέχοντας τη γη με τα δάκρυά τους γονατιστοί σαν προσεύχονταν και με όλη τη δύναμη της ψυχής τους παρακαλούσαν τον Άγιο Φανούριο να μεσολαβήσει για να γλυτώσουν πια απ’ τα χέρια των Αγαρηνών.
Αφού οι ιερείς αναχώρησαν, ανακουφισμένοι απ’ τον πόνο τους, ο Άγιος Φανούριος παρουσιάστηκε τη νύχτα και στους τρεις αφέντες τους και τους διέταξε να ελευθερώσουν τους σκλάβους ιερείς τους, διαφορετικά θα τους τιμωρούσε σκληρά. Οι Αγαρηνοί όμως άρχοντες θεώρησαν την επέμβαση του Αγίου σαν κάποια μαγεία, γι’ αυτό αλυσόδεσαν τους σκλάβους τους κι άρχισαν να τους βασανίζουν με χειρότερο τρόπο.
Την άλλη όμως νύχτα ο Άγιος Φανούριος επενέβη πιο αποτελεσματικά, έλυσε τους τρεις ιερείς απ’ τα δεσμά τους και τους υποσχέθηκε, πως θα τους ελευθέρωνε από τους Αγαρηνούς την άλλη μέρα. Φανερώθηκε και πάλι στους Αγαρηνούς και τους απείλησε αυτή τη φορά, πως αν δεν ελευθέρωναν το πρωί τους ιερείς, θα μεταχειριζόταν σκληρά μέτρα γι’ αυτούς.
Το άλλο πρωί οι Αγαρηνοί αισθάνθησαν την τιμωρία, γιατί έχασαν όλοι το φως τους και το κορμί τους έμεινε παράλυτο. Έτσι αναγκάσθησαν τότε να συμβουλευτούν τους συγγενείς τους, για να συζητήσουν το κακό που τους βρήκε. Όλοι δε οι άρχοντες αποφάσισαν να καλέσουν τους τρεις ιερείς, μήπως μπορούσαν να τους βοηθήσουν. Οι ιερείς την μόνη απάντηση που έδωσαν ήταν, πως αυτοί θα παρακαλούσαν τον Θεό τους κι Εκείνος θα αποφάσιζε.
Την τρίτη νύχτα παρουσιάστηκε πάλι ο Άγιος Φανούριος στους Αγαρηνούς και τους ανακοίνωσε πως αν δεν έστελναν οι τρεις άρχοντες γραπτώς στο ναό του τη συγκατάθεση τους για την απελευθέρωση των ιερέων, δεν θα ξανάβρισκαν πια την υγεία τους. Οι Αγαρηνοί τότε θέλοντας και μη έγραψαν το γράμμα που ζήτησε ο Άγιος Φανούριος και δήλωναν απερίφραστα, πως παραχωρούσαν, στους τρεις ιερείς την ελευθερία τους.
Αυτές οι δηλώσεις τους κατατέθηκαν στον ιερό ναό του Αγίου. Πριν ακόμα επιστρέψει η αντιπροσωπεία των Αγαρηνών απ’ το ναό, οι τυφλοί και παράλυτοι άπιστοι έγιναν εντελώς καλά με το θέλημα του Αγίου. Οι πλούσιοι Αγαρηνοί έδωσαν στους τρεις ιερείς όλα τα έξοδα του ταξιδιού τους κι αυτοί πριν αναχωρήσουν κατέφυγαν στην εκκλησία, και αφού ευχαρίστησαν τον Άγιο για την απελευθέρωσή τους, αντέγραψαν πιστά την εικόνα του Αγίου Φανουρίου και την πήραν στην Κρήτη, όπου την τιμούσαν κάθε χρόνο με δοξολογίες και λιτανείες.
Κάθε μέρα αλλά και τα βράδια του καλοκαιριού τα φώτα ανάβουν, η εκκλησία γεμίζει με πιστούς και ένα μωράκι βυθίζεται στην κολυμπήθρα για το μυστήριο της βάπτισης. Η επιλογή του Αγίου Φαναρίου στην εθνική οδό Ρεθύμνου
Χανίων μετά τις Βρύσες δεν είναι όμως τυχαία αφού ο Άγιος βοήθησε, όπως θεωρούν οι πιστοί, ώστε πολλά παιδιά να γίνουν καλά, να ξεπεράσουν σοβαρά προβλήματα υγείας και να συνεχίσουν τη ζωή τους. Όπως στην περίπτωση ενός μωρού γιατο οποίο οι γονείς έκαναν τάμα στο συγκεκριμένο εκκλησάκι.
Μάλιστα – όπως αφηγείται ο πατήρ Χρήστος Παπουτσάκης που 42 χρόνια είναι ο εφημέριος του ναού- οι γονείς μετέφεραν το βρέφος στο Ηράκλειο για τη θεραπεία του παιδιού τους το οποίο «ακροβατούσε» ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο. Μετά από πολύ ταλαιπωρία και ατέλειωτο πόνο το μωρό θεραπεύτηκε, με τους γιατρούς να δηλώνουν ανήμποροι να εξηγήσουν το φαινόμενο.
Όπως είναι φυσικό βαφτίστηκε στο εν λόγω εκκλησάκι και για τον πατέρα Χρήστο και τους γονείς του, επρόκειτο για ένα ακόμα θαύμα. Πνιγμένο» στο πράσινο αποτελεί ενα πραγματικό καταφύγιο. Μια μικρή όαση και ένα αθέατο καταφύγιο. Ακόμη όμως και για εκείνους που δεν ψάχνουν για θρησκευτικούς λόγους να κάνουν ένα ιδιαίτερο προσκύνημα, αλλά θέλουν να θαυμάσουν τη φύση,το όμορφο γραφικό εκκλησάκι προσφέρεται για εξορμήσεις και προσφέρει γαλήνη στον επισκέπτη.
Το εκκλησάκι βρίσκεται στο 27ο χιλιόμετρο για όσους κινούνται από Χανιά προς το Ρέθυμνο, αλλά είναι καλά «κρυμμένο» πίσω από τα δέντρα.
Χρειάζεται μόνο προσοχή καθώς βρίσκεται επι της εθνικής οδού ,η πρόσβαση είναι δύσκολη και οι οδηγοί κινούνται με υψηλές ταχύτητες στο οδικό δίκτυο. Αποτελεί μια μικρή – αθέατη από την εθνική οδό – «όαση» που ηρεμεί κάθε ταξιδιώτη ο οποίος αναζητά μια σύντομη ανάπαυλα. Ένα καταφύγιο για όσους θέλουν να ηρεμήσουν ψυχικά συνεχίζοντας με μεγαλύτερη δύναμη την καθημερινότητα…
Δεν τόλμησαν να το γκρεμίσουν! Ο Άγιος Φανούριος της ενορίας Κάϊνας Αποκορώνου δεν είναι ορατός από την εθνική οδό Ρεθύμνου -Χανίων ωστόσο μια μεγάλη ουρά αυτοκινήτων συχνά διαμορφώνεται στο σημείο από προσκυνητές και έτσι είναι πιο εύκολο να το εντοπίσει κανείς πίσω από τα πυκνά δέντρα. Μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με παγκάκια, με τα δέντρα να ρίχνουν τη δροσερή σκιά τους, προβάλλει το μικρό ξωκκλήσι.
Σύμφωνα με όσους γνωρίζουν την ιστορία του, υπάρχει εδώ και έναν αιώνα στο σημείο αλλά όχι με τη σημερινή του μορφή. Στο σημείο υπήρχε μια μισοερειπωμένη εκκλησία και η εικόνα του Αγίου Φανουρίου μπροστά από μια χαρουπιά. Έπειτα ο παπά Νικόλας Νικολουδάκης έχτισε το πρώτο κανονικό εκκλησάκι.
Όταν λοιπόν μετά από χρόνια χρειάστηκε να γίνουν εργασίες για να περάσει η εθνική οδός, σύμφωνα με τα όσα είχαν ακουστεί, όποτε έβαζαν μπροστά οι μπουλντόζες μυστηριωδώς σταματούσε η μηχανή.
Το σκηνικό επαναλήφθηκε σύμφωνα με την αφήγηση του εφημέριου αρκετές φορές μέχρι που ο οδηγός της μπουλντόζας αρνήθηκε με δέος να χαλάσει το εκκλησάκι και αποφασίστηκε να περάσει από διαφορετικό σημείο η εθνική παρακάμπτοντας την εκκλησία, που γι’ αυτό το λόγο βρίσκεται «πάνω» σε μια στροφή.
Με κόπο η αναστήλωση του ναού. Όταν πλέον ανέλαβε εφημέριος ο παπά Χρήστος έκανε με προσωπικό κόπο εργασίες για την αναστήλωση του ναού και έμεινε έκπληκτος όταν είδε την ανταπόκριση του κόσμου καθώς συμμετείχαν στις εργασίες ή βοηθούσαν οικονομικά να ολοκληρωθεί η προσπάθεια και να πάρει τη σημερινή της μορφή, η γραφική εκκλησία που κατακλύζεται από πιστούς όχι μόνο τις ημέρες των γιορτών αλλά ολόκληρο το χρόνο.
Μάλιστα δεν υπήρχε ο περιβάλλων χώρος με αποτέλεσμα ενας πιστός, ο Αντώνης Κουτρουμπάς πριν «φύγει» από τη ζωή να προχωρήσει σε δωρεά του οικοπέδου όπου διαμορφώθηκε τελικά μια μικρή όαση πρασίνου γύρω από ναό. Με ένα κερί στο χέρι οι ποσκηνυτές που καταφθάνουν από κοντινά ή και πιο μακρινά σημεία ζητούν τη βοήθεια του Αγίου – προστάτη. Δεκάδες τάματα και φανουρόπιτες «μαρτυρούν» ότι οι πιστοί αναζητούν την ελπίδα και τη βοήθεια του Αγίου.
Μιλούν για αμέτρητα θαύματα…
Πάντως οι πιστοί έχουν πολλά να αφηγηθούν. Όπως αναφέρουν πολλοί θυμούνται ακόμη το περιστατικό του Χανιώτη ο οποίος έπασχε από καρκίνο και υποστηρίζει ότι ονειρεύτηκε τον Άγιο Φανούριο που του ζητούσε να φέρει το αντίγραφο της εικόνας από τη Ρόδο. Χωρίς δεύτερη σκέψη το έπραξε, χωρίς όπως λέει να γνωρίζει ότι ήταν πολύ καιρό επιθυμία του εφημέριου να μεταφερθεί στο εκκλησάκι η εν λόγω εικόνα. Όπως αναφέρεται από πιστούς, ο άνδρας που είχε σοβαρό πρόβλημα υγείας συνεχίζει να ζει και εργάζεται στα Χανιά…
Ο 67χρονος εφημέριος με συγκίνηση κάνει λόγο για τον Άγιο Φανούριο που ανταποκρίνεται άμεσα στη βοήθεια που ζητούν οι πιστοί και οι προσκυνητές και δίνει τη δύναμή του, χαρίζοντας ένα από τα αμέτρητα θαύματα που περιγράφονται από «στόμα σε στόμα». Πολλοί έχουν να θυμηθούν τους δύο άντρες που ακόμα επιστρέφουν κάθε χρόνο στο εκκλησάκι με αρτοπλασία καθώς όταν ήταν φαντάροι είδαν το «χάρο με τα μάτια τους» αλλά σώθηκαν.
Οι φαντάροι οδηγούσαν στην εθνική και έτρεχαν με ταχύτητα προς τα Χανιά για να φτάσουν εγκαίρως στη μονάδα, με αποτέλεσμα να συγκρουστούν με άλλο αυτοκίνητο. Όλοι σχολίασαν ότι θα έπρεπε να είχαν σκοτωθεί βλέποντας το διαλυμένο αυτοκίνητο. Σώθηκαν όμως κατά ανεξήγητο τρόπο…
Ο πατήρ Χρήστος στη διάρκεια 42χρόνων υποστηρίζει ότι είδε πολλά θαύματα
Εξάλλου πιστός προσκυνητής του Αγίου Φανουρίου υπήρξε και ο δάσκαλος του εφημέριου ο οποίος δεν ήταν θρησκευόμενος και είχε απομακρυνθεί από την πίστη. Ωστόσο μια από τις λίγες φορές που θέλησε να προσκυνήσει στο εκκλησάκι «έπαθε» λάστιχο.
Όπως είχε ο ίδιος αφηγηθεί, μπροστά του εμφανίστηκε ένας νέος και του προσέφερε απλόχερα βοήθεια για να αντικατασταθεί το λάστιχο και να μπορέσει να φύγει. Όταν στο τέλος θέλησε να τον ευχαριστήσει, ο νέος είχε αστραπιαία και μυστηριωδώς εξαφανιστεί. Εκ τότε και μέχρι που «έφυγε» από τη ζωή, επέστρεφε συχνά στο εκκλησάκι και έγινε τακτικός προσκυνητής ενώ δεν παρέλειπε να αφηγείται αυτό που βίωσε, θεωρώντας ότι ήταν ο Άγιος Φανούριος που εμφανίστηκε ως άγνωστος νέος μπροστά του.
Όπως και να έχει όποιος επισκέπτεται το εκκλησάκι φεύγει με μεγαλύτερη δύναμη και αντλεί ψυχικό σθένος για να συνεχίσει πιο αισιόδοξα τη ζωή του. Τα μικρά και μεγάλα θαύματα εξάλλου και είναι εκείνα που συντελούνται μέσα μας όταν βρίσκουμε τη δύναμη να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες και να ξεπεράσουμε τα εμπόδια της ζωής…
Ο Άγιος Φανούριος ο Μεγαλομάρτυρας ήταν άγνωστος στον χριστιανικό κόσμο μέχρι την ανεύρεση της εικόνας του στο νησί της Ρόδου μεταξύ του 1355 και του 1369 μ.Χ.
Άγιος Φανούριος ο Μεγαλομάρτυρας: Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας στις 27 Αυγούστου
Δεν γνωρίζουμε τίποτα για τη ζωή του και για το πού και πότε βρήκε μαρτυρικό θάνατο. Η γνήσια εικόνα του Αγίου έφερε επιγραφή με το όνομά του και απεικόνιζε ένα νεαρό στρατιωτικό που κρατούσε σταυρό και αναμμένη λαμπάδα.
Γύρω από τον Άγιο ήταν ζωγραφισμένες δώδεκα αναπαραστάσεις των μαρτυρίων του. Μετά την εύρεση της εικόνας, ο μητροπολίτης Ρόδου Νείλος έχτισε ναό για να τιμήσει τον Φανούριο και συνέταξε την ακολουθία του.
Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του στις 27 Αυγούστου εκάστου έτους. Ο Άγιος Φανούριος είναι πολιούχος της Ρόδου και συνδέεται με το έθιμο της Φανουρόπιτας που γίνεται την παραμονή της γιορτής του.
Για τον άγιο προστάτη των βρεφών και των παιδιών, αλλά και των εγκύων και άτεκνων γυναικών, (26 Νοεμβρίου), που τιμάται η μνήμη του
Σύντομος βίος- βίντεο-για τα ονόματα Στέργιος, Αστέριος κ.α.-έθιμα και λαογραφικές παραδόσεις
Στίς 26 τοῦ μηνός Νοεμβρίου ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τόν ἅγιο Στυλιανό,ὁ ὁποῖος εἶναι ἰδιαίτερα ἀγαπητός στόν λαό καί θεωρεῖται προστάτης τῶν βρεφῶν καί νηπίων. Πολύ χαρακτηριστική ἀλλά καί συγκινητική εἶναι ἡ εἰκόνα του· ὁ ἅγιος κρατώντας ἕνα σπαργανωμένο παιδί στήν ἀγκαλιά του παρουσιάζεται ὡς φιλόστοργη μητέρα καί συγχρόνως ὡς χειροδύναμος πατέρας, πού προσφέρει στό παιδί τήν στοργή καί τήν δύναμη πού αὐτό χρειάζεται. Οἱ γυναῖκες πού δέν γεννοῦν παιδιά ἐπικαλοῦνται τήν πρεσβεία του καί οἱ μητέρες, ὅταν ἀρρωσταίνουν τά μικρά τους, προστρέχουν στήν βοήθειά του.
Άγιος εκ κοιλίας μητρός
Ο Άγιος Στυλιανός γεννήθηκε στην Παφλαγονία της Μικράς Ασίας , μεταξύ του 400 και 500 μ.Χ. Ήταν ευλογημένος από την κοιλιά της μητέρας του ακόμη. «Ούτος εκ μήτρας αγιασθείς, γέγονε του Αγίου Πνεύματος οικητήριον», αναφέρει χαρακτηριστικά το Συναξάρι του. Όσο μεγάλωνε, τόσο με την Χάριν του Θεού γινόταν κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος.
Από την παιδική του ηλικία έδειξε τα σπάνια προτερήματα της αγιασμένης ζωής του. Αν και ήταν και αυτός παιδί και νέος και έφηβος, μολονότι είχε κι εκείνος σάρκα, εν τούτοις δεν άφησε τις επιθυμίες να μολύνουν το πνεύμα και την ψυχή του. Φιλοσόφησε με την αληθινή σοφία του Θεού και είδε πόσο πρόσκαιρος και τιποτένιος είναι ο υλικός τούτος κόσμος.
«Πέταξα από πάνω μου μια βαριά άγκυρα»-τα πλούτη
H πρώτη ενέργειά του ήταν να πουλήσει την περιουσία του και να την μοιράσει στους φτωχούς της Εκκλησίας. Και όταν δεν του είχε απομείνει τίποτε πια από την πατρική κληρονομία , γεμάτος ανακούφιση και χαρά, είπε:
«Πέταξα μια βαρειά άγκυρα, που με κρατούσε δεμένο κοντά στις επιθυμίες του φθαρτού σώματος. Πέταξα από πάνω μου την φθορά και την απώλεια. Τώρα ανοίγεται μπροστά μου πιο ευδιάκριτος ό δρόμος της αληθινής ζωής.»
Ζει αγιασμένη μοναχική ζωή
Αφού, λοιπόν, με τις ευεργεσίες του, ανέβασε ο μακάριος Στυλιανός το γήινο θησαυρό του στους ουρανούς, και τον ασφάλισε, πήγε σε ένα μοναστήρι και ντύθηκε το μοναχικό σχήμα. Από τη στιγμή εκείνη καμιά γήινη σκέψη, καμιά υλική παρένθεση δεν μπορεί να τον απομακρύνει από την πίστη του και την προσευχή του. Τ
Πολέμησε σκληρά εναντίον των τριών εχθρών, της σάρκας, του κόσμου και του διαβόλου. Για να καταβάλει τον καθένα από αυτούς χρειάσθηκε πόλεμος πολυχρόνιος, σκληρός και ανύστακτος. Στις τρεις αυτές λέξεις κρύβονται ηρωισμοί και παλαίσματα υπεράνθρωπα.
Έτσι ο Άγιος Στυλιανός αποδεικνύεται λαμπρό αστέρι της ασκητικής ζωής. Γίνεται παράδειγμα σε νεότερους και παλαιότερους. Όλοι τον θαυμάζουν και τον προβάλλουν σαν παράδειγμα. Τον έχουν σαν πρότυπο μιμήσεως.
Αναχωρεί στην έρημο για να τελειωθεί εν Χριστώ
Άλλα η αυστηρότητα εκείνη του ασκητικού βίου δεν του είναι αρκετή, θέλει να πλησιάσει περισσότερο στην τελειότητα. Επιθυμεί, τώρα την πλήρη μόνωση τον αυστηρότατο ασκητισμό: τον αναχωρητισμό. Αποχαιρετάει τους αδελφούς μοναχούς στο Μοναστήρι και αποσύρεται ο Άγιος μακριά σε έρημο και ακατοίκητο μέρος. Εκεί στην έρημο κατασκηνώνει σ’ ένα σπήλαιο.
Το νέο στάδιο της ασκητικής του ζωής είναι ουράνιας τελειότητας. Οι μέρες και οι νύχτες του κυλούν με λογισμούς, με σκέψεις και προσευχές για τον Τρισυπόστατο Θεό. Ψάλλει ολόψυχα το μεγαλείο του Θεού. Υμνεί την Αγία Τριάδα. Ζει ενωμένος με τον Θεό! Τίποτε δεν διασπά την θεϊκή του γαλήνη.
Μελετά την φύση και υμνεί τον Δημιουργό
Όλα όσα βρίσκονται γύρω του και όσα προβάλλουν στον μακρινό του ορίζοντα δεν είναι τίποτε άλλο, παρά αποδείξεις του Δημιουργού. Μελετά τα δημιουργήματα του Θεού και δυναμώνει πιο πολύ η πίστη του.
Έβλεπε τον Θεόν στα απειροπληθή άστρα του ουρανού , που στροβιλίζονται στο αχανές διάστημα με τόση ταχύτητα, αλλά και ακρίβεια. Τα έβλεπε όλα αυτά και αναφωνούσε με τον Δαυίδ: «Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού ποίησιν δέ χειρών αυτού αναγγέλλει το στερέωμα». Ξεσπούσε κατόπιν σε δοξολογία, λέγοντας: «Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου, Κύριε! Πάντα εν σοφία εποίησας. Επληρώθη η γη της κτίσεως Σου»!
Πολλοί τον επισκέπτονται στην έρημο
Πολλά χρόνια έζησε τη σκληρή ζωή του αναχωρητού. Πάλεψε στην έρημο επί δεκαετίες ολόκληρες σκληρά με τον διάβολο και τον εαυτό του για να φθάσει στην αγιότητα που θέλει ο Θεός, ο Οποίος είπε: «γίνεσθε Άγιοι , ότι Εγώ Άγιος ειμί».
Ο Δημιουργός ήθελε να ζήσει ακόμη ο Άγιος Στυλιανός, για να λαμποκοπά με την αρετή του και να παραδειγματίζει με την αυστηρότητα της ασκητικής του ζωής. Διαδόθηκε, λοιπόν, η φήμη του Αγίου Στυλιανού παντού. Πλήθος κόσμου από διάφορα μέρη συνέρρεαν μ’ ευλάβεια προς τον Άγιον για να θαυμάσουν την αγιότητα του και ν’ αποκομίσουν ψυχικά και σωματικά αγαθά. Η αγία του μορφή, τα σοφά του λόγια, οι προτροπές του άλλαξαν την ζωή πολλών ανθρώπων.
Αγαπά πολύ τα παιδιά και τα θεραπεύει θαυματουργικά
Γνώριζε ο Άγιος Στυλιανός, ότι για να κερδίσει κανείς την Βασιλεία των Ουρανών πρέπει να έχει τη ψυχή του, σαν τη ψυχή των μικρών παιδιών που είναι αθώα. Ήξερε, ότι τα παιδιά έχουν αγγελικές ψυχές. Γι´ αυτό ήθελε να τα βοηθάει, να τα προστατεύει τα παιδιά.
Ο Θεός βράβευσε το ιερό του αίσθημα και του έδωσε την θαυματουργική δύναμη να θεραπεύει τα ασθενικά παιδιά. Μητέρες από κοντινά και μακρινά μέρη, με φορτωμένα στους ώμους ανάπηρα και άρρωστα παιδιά έτρεχαν , με πόνο και πίστη, κοντά στον Άγιο για να ζητήσουν την θεραπεία των παιδιών τους. Μέρες ολόκληρες βάδιζαν μέσα σ’ έρημα μέρη για να βρουν την δοξασμένη από τον Θεό ασκητική σπηλιά του Αγίου Στυλιανού. Και όταν έφθασαν εκεί, με δάκρυα στα μάτια έπεφταν στα πόδια του Γέροντα ασκητή, δόξαζαν τον Θεό, που τον συνάντησαν και τον παρακαλούσαν να γιατρέψει τα παιδιά τους.
Ο Άγιος Στυλιανός γεμάτος καλωσύνη και συμπόνοια έπαιρνε τ’ άρρωστα νήπια στα χέρια του και με μάτια δακρυσμένα παρακαλούσε το Θεό να τα γιατρέψει. Ο Δεσπότης των Ουρανών άκουγε την ολόψυχη προσευχή του και ο Άγιος θαυματουργούσε. Παιδιά άρρωστα εύρισκαν την υγειά τους.
Μανάδες έκλαιγαν από χαρά έξω από το ασκητήριο του. Και άλλες καταφιλούσαν με σεβασμό και ευγνωμοσύνη το χέρι του Αγίου γέροντα, δοξάζοντας τον Θεόν. Τα θαύματα όμως αυτά γινόταν γνωστά σ’ όλα τα μέρη και κόσμος πολύς έτρεχε στον Άγιο Στυλιανό για να τον παρακαλέσει να γιατρέψει από κάποια ασθένεια τα παιδιά του.
Χαρίζει παιδιά στους ατέκνους
Αλλά δεν ήταν μόνο τα θαύματα της θεραπείας των παιδιών που δόξαζαν το όνομα του ταπεινού Αγίου Στυλιανού. Ο Άγιος απέκτησε φήμη ως θαυματουργού, διότι έκανε τους άτεκνους εύτεκνους, με την προσευχή του. Με την προσευχή του Αγίου Στυλιανού πολλές στείρες τεκνοποιούσαν. Πολλοί πιστοί Χριστιανοί με την ευλογία του, αν και ήταν άτεκνοι πρωτύτερα , απέκτησαν ωραία και γεμάτα υγεία παιδιά.
Πολλοί μάλιστα καλοί Χριστιανοί και μετά την κοίμηση του, επικαλούμενοι το όνομα του Αγίου και ζωγραφίζοντας σαν τάμα την εικόνα του , απέκτησαν παιδιά, αν και είχαν χάσει την ελπίδα πια να τεκνοποιήσουν.
Αναχωρεί προς Κύριον, αλλά συνεχίζει να θαυματουργεί
Έτσι έζησε κι έτσι δόξασε το όνομα του Θεού και δοξάσθηκε από τον Ουράνιο Πατέρα ο Άγιος Στυλιανός. Όταν έφθασε σε βαθειά γεράματα, έστειλε ο Θεός τους Αγγέλους Του και πήραν την αγία του ψυχή, για να την αναπαύσουν από τους πολύχρονους κόπους, τις στερήσεις και τη σκληρότητα της ασκητικής ζωής. Κοιμήθηκε , λοιπόν, ο Άγιος πλήρης ημερών και αρετών.
Πού τον έθαψαν, δεν γνωρίζουμε, ούτε διασώθηκαν άλλα στοιχεία από την κουρασμένη και αγιασμένη ζωή του. Έμεινε όμως το όνομά του. Τον σέβεται και τον τιμά όλη η Ορθόδοξη Χριστιανωσύνη. Τον επικαλούνται στις ανάγκες τους και προπάντος για τα άρρωστα παιδιά τους. Κτίζουν στο όνομα του μεγαλοπρεπείς Ναούς. Τα θαύματα του Αγίου συνεχίζονται και μετά την κοίμησή του. Και σήμερα ο Άγιος Στυλιανός εξακολουθεί να είναι προστάτης των παιδιών. Λένε μάλιστα, ότι από την λέξη «στυλώνει» που σημαίνει «στηρίζει τη υγεία των παιδιών».
Ο Άγιος εικονογραφείται με ένα νήπιο σπαργανωμένο στην αγκαλιά του που συμβολίζει ότι είναι ο προστάτης των νηπίων. Η μνήμη του Αγίου Στυλιανού εορτάζεται στις 26 Νοεμβρίου.
Από το βιβλίο: ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ “Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ” του Αρχ. Χαράλαμπου Δ. Βασιλόπουλου, Εκδόσεις: Ορθόδοξου Τύπου
Απολυτίκιο Αγίου Στυλιανού
Στήλη έμψυχος της εγκρατείας, στύλος άσειστος της Εκκλησίας, Στυλιανέ ανεδείχθης μακάριε. ανατεθείς γαρ Θεώ εκ νεότητος, κατοικητήριον ώφθης του Πνεύματος. Πάτερ όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος
Για τα ονόματα Στέλιος, Στέλλα,Στέργιος, Στεργιανή, Αστέριος, Σέργιος,Ζήσης, Ρίζος- πότε εορτάζουν;
Ἐνῶ ὅμως εἶναι πολύ διαδεδομένη ἡ γιορτή του καί πολύ λαοφιλής ἡ μνήμη του, δέν εἶναι καλά γνωστή ἡ ἱστορία του. Ὑπάρχει, μάλιστα, μία σύγχυση γύρω ἀπό τό πρόσωπό του, καθώς καί γύρω ἀπό τό ὄνομά του, ἡ ὁποία ἐπιτείνεται, καθόσον σήμερα οἱ χριστιανοί δέν ἐνδιαφέρονται νά διασώζουν ἀκριβῶς τό ὄνομα τοῦ ἁγίου μέ τό ὁποῖο βαπτίσθηκαν. Ἔτσι πολλοί δέν ἀναγνωρίζουν ἄν τά βαπτιστικά Στέλιος, Στέλλα καί Στέργιος, Στεργιανή ἀναφέρονται στόν ἴδιο ἅγιο Στυλιανό ἤ τό δεύτερο ἀναφέρεται σέ ἄλλον ἅγιο. Ἔχουν τήν ἰδέα ὅτι τό Στέργιος μπορεῖ νά προέρχεται ἀπό τό Ἀστέριος ἤ ἀκόμη ἀπό τό Σέργιος, καί δέν ἔχει σχέση μέ τό Στυλιανός. Παρόλο ὅμως πού εἶναι βέβαιο ὅτι ἅγιοι Ἀστέριος καί Σέργιος ὑπάρχουν στήν Ἐκκλησία μας, δέν εἶναι καθόλου βέβαιο ὅτι τό Στέργιος συνδέεται μέ αὐτά τά πρόσωπα καί τά ὀνόματά τους.
στοιχεία από το άρθρο του Σ.Σάκκου Ὁ ἅγιος Στυλιανός-Στεργιανός
**********************
Ο άγιος Στυλιανός ως προστάτης των βρεφών και των επιτόκων:
λαογραφικά έθιμα και παραδόσεις
Μωρό στη “νάκα” με τη γιαγιά (Γούμερο Ηλείας, 1962, φωτ. Ντίνος Ψυχογιός) ,από εδώ
Εκτός από την Παναγία οι έγκυοι αναγνώριζαν και συγκεκριμένους αγίους ως προστάτες τους, τιμώντας την μνήμη τους και προστρέχοντας στην βοήθεια τους. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται ο Άγιος Ελευθέριος (15 Δεκεμβρίου) ο οποίος παρείχε στην επίτοκο «καλή λευτεριά» και με το αίσιο τέλος του τοκετού την «ελευθέρωνε» αλλά και ο άγιος Στυλιανός ο οποίος «στύλιωνε» όπως χαρακτηριστικά έλεγαν την γυναίκα και το βρέφος προστατεύοντας την από τους κινδύνους του πρόωρου τοκετού.
Την βοήθεια του επικαλούνταν και οι γυναίκες εκείνες οι οποίες είχαν χάσει τα παιδιά τους ώστε να τις βοηθήσει να τεκνοποιήσουν .
από το άρθρο Λατρευτικά έθιμα στον κύκλο της ζωής, του Νικολάου Ζαχαράκη,
Ο λαογράφος Δημήτριος Λουκάτος αναφέρει στο βιβλίο “Τα φθινοπωρινά” :
“Το όνομά του (από το στύλος που μπορεί να αναφέρεται και σε ασκητικό στυλιτισμό) έδωσε (παρετυμολογικά) αφορμή να θεωρηθεί ο άγιος “στύλος” προστασίας και υγείας, ιδιαίτερα των άρρωστων παιδιών, αλλά και στηρικτής εγκυμοσύνης των ασθενικών μητέρων, που συνήθως απέβαλλαν. (Τους “εστύλωνε” τις γέννες).
Στις θεραπευτικές αυτές ιδιότητες του αγίου συνέβαλε και η Υμνογραφία του:
-Των νεογνών και νηπίων φύλαξ γενόμενος,
εκ πάσης επηρείας και δεινής καχεξίας
αλώβητα τα βρέφη και ασινή διαφύλαττε πάντοτε
και ευτεκνίαν παράσχου, Στυλιανέ…
Ο άγιος Στυλιανός παριστάνεται συνήθως “γέρων μακρυγένης- διχαλογένης”, που κρατεί στην εγκαλιά του ένα βρέφος σπαργανωμένο (κατά το παλιό σύστημα) και στο χέρι του χαρτί κατεβατό (ειλητάριον) που γραφει: “Παίδων φύλαξ πέφυκα, Θεού το δώρον” (Κόντογλου, Έκφρασις Α’, 1960).Η παράσταση αυτή είναι από τις πιο εκλαϊκευμένες της αγιογραφίας μας (φορητές, χάρτινες, μεταλλόχρωμες ή χαρακτές) που αναζητούν οι μητέρες για τα παιδιά τους (τις κρεμούν στα κρεβατάκια ή στα καρότσια τους) ή και για τις εγκυμοσύνες τους (“να στυλώσει η γέννα τους”) […]
Σέβονται πολύ οι νοικοκυρές τη γιορτή του και δεν κάνουν δουλειές. “Τ’άι- Στυλιανού, όσες έχουν παιδιά, δεν δουλεύουν, για να ζήσουν τα παιδιά τους” (Θράκη 1910) – “Οι μικρομάνες (που έχουν παιδί στην αγκαλιά) δεν δουλεύουν τ’άι-Στυλιανού, για το παιδί τους (Ήπειρος, 1969).
Στα ασθενικά παιδιά φροντίζουν να δίνουν το όνομα Στυλιανός, για να στυλώσουν κι εκείνα και τ’αδέρφια τους. Σε περιόδους βρεφικών επιδημιών τα βαφτιστικά ονόματα Στέλιος (όπως και Στέργιος) παρουσιάζονται συχνότερα. Η ονοματοθεσία αυτή δίνεται κι από πρωτύτερα, σαν υπόσχεση (τάμα) στον άγιο, για να κρατηθεί το παιδί-έμβρυο.”
**********************
Στις 26 Νοεμβρίου είναι του Αγίου Στυλιανού, προστάτη των βρεφών (νηπίων). Γι΄ αυτό εικονίζεται στην εκκλησία να κρατάει βρέφος σπαργανωμένο. Σήμερα εκκλησιάζονται όλοι, κυρίως όμως οι μητέρες που έχουν μωρά και αποφεύγουν κάθε εργασία όλες οι γυναίκες. Από παρετυμολογία του ονόματός του, ο λαός πιστεύει, ότι ο Άγιος Στυλιανός, ΄΄στυλώνει΄΄ (ενισχύει) την υγεία των νηπίων, των οποίων είναι φύλακας.
*********************
“Προστάτης των βρεφών, γιατί στυλώνει, στηρίζει, μεγαλώνει τα μωρά, γι’ αυτό σηκώνουν ύψωμα, μοιράζουν σιτάρι και δεν τσιμπούν (ράβουν) για την υγεία των μωρών. Σε κάθε σπίτι έχουν την εικόνα του και στο σχολείο ακόμα έχουν την εικόνα του, πλάι στην εικόνα των Τριών Ιεραρχών.
.
3) Ο Άγιος Στυλιανός ο Παφλαγών
(26 Νοεμβρίου) (εικόνα 2)
Η πίστη του λαού ήταν ότι ο Άγιος αυτός ενίσχυε και προστάτευε το έμβρυο από πρόωρο τοκετό (το στύλιωνε) και μετά τη γέννα το στύλωνε, δηλαδή ενίσχυε την υγεία του βρέφους, αφού ήταν φίλος των νηπίων (το επώνυμο του αγίου από τη λέξη στύλος). Ο Άγιος Στυλιανός άγιασε σε σπήλαιο και έγινε λαϊκός γιατρός νεογνολόγος και βρεφολόγος που θεράπευε τα νήπια από διάφορες θανατηφόρες νόσους. Όσες δε γυναίκες είχαν χάσει τα παιδιά τους, τον επικαλούνταν να τις βοηθήσει ώστε να τεκνοποιήσουν και πάλι και να έχουν ευτοκία. Προς τούτο όλες οι έγκυες και μητέρες τιμούσαν με αργία την εορτή του Αγίου για να διαφυλάττει τα νήπια τους καθώς και οι επίτοκες ως επιφέροντα την ευτοκία.
.
Ας έχουμε την χάρη και την ευλογία του Αγίου Στυλιανού!
Ας πάρουμε το πλοίο που θα μας ταξιδέψει στα νερά του Ιονίου πελάγους και θα μας οδηγήσει στο πανέμορφο νησί των Φαιάκων, την περίφημη Κέρκυρα. Εκεί μας περιμένει ένα εκπληκτικό θαύμα: Ο Αγιος Σπυρίδων, ο οποίος έζησε πριν από 1700 χρόνια περίπου κι όμως το ιερό λείψανότου διατηρείται ολόσωμο και άφθο ρο και επιτελεί διαρκώς θαύματα!
Ο άγιος Σπυρίδων έζησε τον 4ο αιώνα στην Κύπρο. Ήταν άνθρωπος ολιγογράμματος και εργαζόταν ως βοσκός. Ξεχώριζε για την πίστη στο Θεό, την απλότητα, την ταπείνωση αλλά και την αγάπη του, που εκδηλωνόταν με διαφόρους τρόπους σε κάθε άνθρωπο που είχε κάποια ανάγκη. Η φήμη της μεγάλης αρετής του έγινε αιτία να τον
εκλέξουν επίσκοπο της μικρής πόλης της Τριμυθούντος της Κύπρου. Ως επίσκοπος συνέχισε να φέρεται με την ίδια απλότητα που είχε και ως βοσκός.
Όταν λειτουργούσε, τον υπηρετούσαν άγγελοι και μαζί τους ο ενάρετος επίσκοπος δοξολογούσε τον Θεό! Προσευχόταν με τόσο δυνατή πίστη, ώστε έφερνε βροχή σε καιρό ξηρασίας, θεράπευε ασθενείς, οδηγούσε στη μετάνοια, ανάσταινε ακόμη και νεκρούς!
Αν και δεν είχε αποκτήσει κοσμική μόρφωση, γνώριζε καλά την ορ θόδοξη πίστη και την υπερασπίστηκε με απλό και θαυμαστό τρο πο στην Α´ Οικουμενική Σύνοδο, ντροπιάζοντας τον αιρετι κο Άρειο και όλη τη συνοδεία του. Ο ταπεινός αυτός επίσκοπος παρέδωσε ειρηνικά την ψυχή του στον άγιο Θεό στις 12 Δεκεμβρί ου 348 μ.Χ.,σε ηλικία 78 ε των.
Ο άγιος Σπυρίδων υπήρξε γέννημα και θρέμμα της νήσου των Αγίων, της Κύπρου, η οποία τον τιμά με σεμνή καύχηση και καταφεύγει στην προστασία του.
Πως όμως συνδέθηκε ο Άγιος με την Κέρκυρα, αφού ούτε μια φορά δεν την επισκέφθηκε όσο ζούσε;
Αφού πέρασαν μερικά χρόνια μετά την κοίμηση του αγίου Σπυρίδωνος, έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του
κι οι πιστοί χριστιανοί διαπίστωσαν με θαυμασμό ότι το σώμα του είχε διατηρηθεί ακέραιο κι αλώβητο από τη φυσική φθορά. Έτσι τοποθέτησαν το ιερό του λείψανο σε ειδική λάρνακα για να το προσκυνούν και να λαμβάνουν χάρη και ευλογία. Ωστόσο, όταν άρχισαν οι αραβικές επιδρομές στην Κύπρο (648 μ.Χ.) το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε για ασφάλεια στην Κωνσταντινούπολη, όπου παρέμεινε μέχρι την Άλωση. Έπειτα το τίμιο σκήνωμα του Αγίου, προκειμένου να μην βεβηλωθεί από τους Τούρκους, μεταφέρθηκε κρυφά στην Κέρκυρα, ο που φυλάσσεται μέχρι σήμερα.
Από τότε η ιστορία της Κέρκυρας και η ζωή των κατοίκων της συνδέθηκε σε τόσο μεγάλο βαθμό με τον Άγιο, ώστε Κέρκυρα και άγιος Σπυρίδωννά αποτελούν πλέον έναν αδιάρρηκτο δεσμό, μία ενιαία ταυτότητα. Αυτόδέν συμβαίνει μόνο επειδή η Κέρκυρα αξιώθηκε να διαφυλάττει τον ανεκτίμητο θησαυρό του ιερού του λειψάνου, αλλά και διότι ο άγιος Σπυρίδων από την πρώτη κιόλας στιγμή που το άφθαρτο σκήνωμά του βρέθηκε στην Κέρκυρα α νέλαβε τόνησί κάτω από την προστασία του. Αυτό άλλωστε αποδεικνύει η τιμή και η ευγνωμοσύνη με την οποία περιβάλλουν τον Άγιο οι Κερκυραίοι, οι οποίοι ε κτος από την ημέρα της μνήμης του στις 12 Δεκεμβρίου, εορτάζουν και άλλες ημέρες την ανάμνηση διαφόρων θαυμάτων του και περιφέρουν το ιερό σκήνωμά του με λαμπρές λιτανείες τέσσερις φορές το χρόνο.
Τέσσερις ξεχωριστές ημέρες κατά τις οποίες η βενετοκρατούμενη Κέρκυρα σώθηκε είτε από θανατηφόρες ασθένειες, είτε από την πείνα είτε από εχθρικές επιδρομές.
Πιο συγκεκριμένα, το 1553 ο Άγιος ε σωσε το νησί από την έλλειψη σιταριού και την πείνα. Ήταν Μέγα Σάββατο και τρία πλοία φορτωμένα με σιτάρι ταξίδευαν προς την Ιταλία. Ξαφνικά οι ναύτες είδαν ένα ρασοφόρο γέροντα να τους δείχνει άλλη κατεύθυνση. Την ίδια ώρα άκουσαν επιβλητική και δυνατή μία φωνή: «Στην Κέρκυρα να πάτε. Πεινούν οι άνθρωποι… Πηγαίνετε και θα πληρωθείτε εκεί». Και πράγματι πήγαν. Και οι Κερκυραίοι, όταν συνειδητοποίησαν με ποιο τρόπο ήλθε το απρόσμενο δώρο, ευχαρίστησαν τον Θεό και τον άγιο προστάτη τους. Για το λόγο αυτό καθιερώθηκε η λιτανεία του Μεγάλου Σαββάτου.
Το 1630 αλλά και το 1673, όταν η επιδημία της πανώλης σκόρπιζε το θάνατο στο νησί, οι παρακλήσεις στον άγιο Σπυρίδωνα προκάλεσαν την επέμβασή του, ώστε να εξαφανιστεί κα θε ίχνος από την α σθένεια. Έτσι καθι ερώ θηκαν αντιστοίχως η λιτανεία της Κυριακής τώνΒαίων και η λιτανεία κάθε πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου. Τέλος, το 1716 ο Άγιος απάλλαξε το νη σι από την πολιορκία των Τούρκων. Για το λόγο αυτό καθιε ρώθη κε η λιτανεία της 11ης Αυγούστου.
Το 1718, όταν ο Βενετός διοικητής Αν δρέας Πιζάνης επέμενε να τοποθετήσει αγία Τράπεζα για να λειτουργούν οι παπικοί μέσα στο ναό του αγίου Σπυρίδωνος, ο Άγιος με θαυμαστό τρόπο επενέβη και απέτρε ψε τη βεβήλωση αυτή. Η ανάμνηση του θαύματος εορτάζεται κα θε χρόνο στις 12 Νοεμβρίου. Αλλά και στις 28 Οκτωβρίου 1940, χάρη στην θαυματουργική επέμβαση του αγίου Σπυρίδωνος, η Κέρκυρα ε μεινε αλώβητη στις επιθέσεις των Ιταλών. Οι εχθρικές βόμβες δεν έβρισκαν το στόχο τους, αλλά έπεφταν στη θάλασσα. Μία μόνο βόμβα έπεσε μέσα στο γυναικωνίτη του ναού του αγίου Σπυρίδωνος, αλλά αυτή δεν εξερρά γη, για να γίνει ακόμη πιο χειροπιαστό το θαύμα της προστασίας του Αγίου.
Κι είναι πολλά ακόμη –αμέτρητα– τα γνωστά και άγνωστα θαύματα του αγίου Σπυρίδωνος, τα οποία έζησαν προσωπικά ο σοι ευλαβούνται τον Άγιο και ζητούν με πίστη τη βοήθειά του. Είναι ολοφάνερο λοιπόν γιατί ο άγιος Σπυρίδων είναι και θεωρείται πολιούχος της Κέρκυρας. Κι είναι ακόμη πιο ολοφάνε ρο ότι κάθε πόλη και χώρα που καταφεύγει στη χάρη των Αγίων, απολαμβάνει τη θαυματουρ γική προστασία τους.
Ο άγιος Σπυρίδωνας είναι ένας από τους πλέον τιμημένους αγίους της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που τον επικαλούνται οι χριστιανοί στις περιστάσεις όπως τον άγιο Νικόλαο, τον άγιο Γεώργιο και τον άγιο Δημήτριο. Το τίμιο λείψανό του το έχει η Κέρκυρα, όπως η Ζάκυνθος έχει το λείψανο του αγίου Διονυσίου κ᾿ η Κεφαλληνία τον άγιο Γεράσιμο.
Γεννήθηκε στον καιρό του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου του Μεγάλου στο νησί της Κύπρου, από γονιούς φτωχούς. Γι᾿ αυτό στα μικρά χρόνια του ήτανε τσομπάνης και φύλαγε πρόβατα. Ήτανε πολύ απλός στη γνώμη σαν τους ψαράδες που διάλεξε ο Χριστός να τους κάνει μαθητές του. Σαν ήρθε σε ηλικία, παντρεύθηκε, και μετά χρόνια χήρεψε, και τόση ήτανε η αρετή του, που τον κάνανε επίσκοπο σε μία πολιτεία λεγόμενη Τριμυθούντα, μ᾿ όλο που ήτανε ολότελα αγράμματος. Παίρνοντας αυτό το πνευματικό αξίωμα έγινε ακόμα απλούστερος και ταπεινός, και ποίμανε τα λογικά πρόβατα που του εμπιστεύθηκε ο Χριστός με αγάπη, αλλά και με αυστηρότητα ωσάν υπεύθυνος όπου ήτανε για τη σωτηρία τους. Ήτανε προστάτης των φτωχών, πατέρας των ορφανών, δάσκαλος των αμαρτωλών. Και είχε τέτοια καθαρότητα και αγιότητα, που του δόθηκε η χάρη άνωθεν να κάνει πολλά θαύματα, για τούτο ονομάσθηκε θαυματουργός. Με την προσευχή του μάζευε τα σύννεφα κ᾿ έβρεχε σε καιρό ξηρασίας, γιάτρευε τις αρρώστιες, τιμωρούσε τους πονηρούς ανθρώπους, όπως έκανε με κάποιους μαυραγορίτες που γκρέμνισε τις αποθήκες που φυλάγανε το σιτάρι, ενώ ο κόσμος πέθαινε από την πείνα, και καταπλακωθήκανε μαζί με το σιτάρι: «και μελετώμενον λιμόν παρά των σιτοκαπήλων, έλυσε, συμπεσουσών αυτοίς, των αποθηκών αίς τον σίτον συνέσχον». Και μ᾿ όλα αυτά εζούσε με τόση φτώχεια, που σαν πήγε κάποτε ένας φτωχός να τον βοηθήσει για να πληρώσει κάποιο χρέος του, δεν είχε να του δώσει τίποτα, και με θαύμα έκανε μαλαματένιο ένα φίδι που βρέθηκε σ᾿ εκείνο το μέρος, και το έδωσε στον φτωχό, κ᾿ εκείνος το έλιωσε και πλήρωσε το χρέος του.
Άλλη φορά πάλι έγινε κατακλυσμός, και τα ποτάμια ξεχειλίσανε και πλημμύρισε η χώρα, κι᾿ ο άγιος Σπυρίδωνας προσευχήθηκε και τραβήξανε τα νερά και στέγνωσε ο νεροπατημένος τόπος. Γιάτρεψε και τον βασιλέα Κωνσταντίνον που είχε αρρωστήσει από κάποια αγιάτρευτη αρρώστια, ένα διάκο που βουβάθηκε τον έκανε καλά, κακούς και πλεονέκτες ανθρώπους ετιμώρησε με υπερφυσική δύναμη, και πλήθος άλλα θαύματα έκανε, ώστε να τον φοβούνται οι άδικοι κ᾿ οι αδικημένοι να τον έχουνε για προστάτη και καταφύγιο. Αλλά πάντα είχε μεγάλη αγάπη και συμπάθεια στους αμαρτωλούς, γι᾿ αυτό κάποιοι κλέφτες που πήγανε μία νύχτα να κλέψουνε πρόβατα από τη μάνδρα του, που τη συντηρούσε για να βοηθά τους πεινασμένους, τυφλωθήκανε και δεν μπορούσανε να φύγουνε, και πιάσανε και φωνάζανε να τους ελεήσει. Κι᾿ ο άγιος όχι μοναχά τους ξανάδωσε το φως τους, αλλά τους χάρισε κ᾿ ένα κριάρι, γιατί, όπως τους είπε, είχανε κακοπαθήσει όλη τη νύχτα, κι᾿ αφού τους νουθέτησε νάναι καλοί άνθρωποι, τους έστειλε στα σπίτια τους χωρίς να μάθει τίποτα η εξουσία για την κλεψιά που θέλανε να κάνουνε. Προέλεγε δε και όσα ήτανε να γίνουνε με ακρίβεια, ώστε να τον θαυμάζει ο κόσμος σαν ένα υπεράνθρωπο πρόσωπο, αφού από τσομπάνης αξιώθηκε να ανεβεί σε τέτοιο ύψος. Και στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο που έγινε στη Νίκαια, ήτανε κι᾿ ο άγιος Σπυρίδωνας ανάμεσα στους τριακοσίους δέκα οκτώ θεοφόρους πατέρας και, παρ᾿ όλο που δεν γνώριζε γράμματα, αποστόμωσε τον αιρεσιάρχην Άρειο που ήτανε ο πιο σπουδασμένος στα γράμματα από όλους τους δεσποτάδες.
Όλον τον καιρό που έζησε δεν έπαψε να κάνει θαύματα. Το μεγαλύτερο ήτανε η ανάσταση της πεθαμένης κόρης του που σηκώθηκε από το μνήμα και μαρτύρησε σε ποιο μέρος είχε φυλάξει τα χρήματα που της εμπιστεύθηκε κάποια γυναίκα, και πάλι ξανακοιμήθηκε. Κάποτε πήγε στον άγιο μία γυναίκα που είχε ένα παιδάκι και της πέθανε, και τον παρακαλούσε με δάκρυα πολλά να το αναστήσει, τόσο συνηθισμένοι ήτανε οι άνθρωποι, που τον γνωρίζανε, στα θαύματα που έκανε ο άγιος. Και εκείνος το ανάστησε με την προσευχή του. Μα η μητέρα του σαν το είδε ζωντανό, από την πολλή χαρά της πέθανε η ίδια. Κι᾿ ο άγιος Σπυρίδωνας ανέστησε και τη γυναίκα.
Αυτά τα μεγάλα θαύματα ξακουσθήκανε στον κόσμο, κι᾿ ο άγιος Σπυρίδωνας, ζωντας ακόμα, τιμήθηκε σαν άγιος και θαυματουργός. Και έως τώρα κάνει πολλά θαύματα το σκήνωμά του που είναι ο θησαυρός των Κερκυραίων.
Όταν ελειτουργούσε, παραστεκότανε Άγγελοι που τους βλέπανε με τα μάτια τους πολλοί από τους ευσεβείς χριστιανούς, και που έλεγε το «Ειρήνη πάσι», οι Άγγελοι αντιφωνούσανε «Και τω πνεύματί σου» αντί των ψαλτάδων, και τον περιέλουζε κάποια υπερφυσική φωτοχυσία.
Με τέτοια αγγελική πολιτεία αφού έζησε κ᾿ έφθασε σε βαθύ γήρας ποιμαίνοντας τα λογικά πρόβατα, μετέστη προς Κύριον. Το δε άγιο λείψανό του έμεινε κάμποσον καιρό στην Τριμυθούντα κι᾿ από κεί το πήγανε στην Κωνσταντινούπολη και το εβάλανε στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων όπου φυλαγότανε τα άγια λείψανα πολλών αγίων. Κατά τη βασιλεία των Τούρκων ευρέθη εις τα χέρια ενός ευλαβούς χριστιανού που τον λέγανε Βούλγαρη, κι᾿ αυτός με μεγάλα βάσανα και κόπους το έφερε έως την Αλβανία κρυμμένο μέσα σε τσουβάλια, κι᾿ από κεί το πέρασε μ᾿ ένα καίκι στην Κέρκυρα που την κρατούσανε οι Βενετσιάνοι, κι᾿ από τότε βρίσκεται σ᾿ αυτό το νησί, απείραχτο από τον καιρό, με όλο όπου περάσανε 1600 χρόνια από την κοίμησή του. Στο κουβούκλιο στέκεται όρθιος ο άγιος, με χέρια σταυρωμένα, ντυμένος με τα άμφιά του και τον βγάζουνε σε λιτανεία δυό φορές το χρόνο. Οι Κερκυραίοι έχουνε το ιερό σκήνωμα σε μεγάλη ευλάβεια και το θεωρούνε θησαυρό του νησιού τους. Τον καιρό που δούλεψα στο Μουσείο της Κέρκυρας γνώρισα τον πάπα-Βούλγαρη, που ήτανε εφημέριος του ναού, κατά κληρονομικό δικαίωμα, άνθρωπος που αγαπούσε την τέχνη και τα γράμματα. Το άγιο λείψανο θαυματουργεί πάντα έως σήμερα σε όποιους επικαλεσθούνε με πίστη τον άγιο.
Στην ορθόδοξη αγιογραφία ο άγιος Σπυρίδωνας παριστάνεται γηραλέος με γυριστή μύτη και με διχαλωτό κοντό άσπρο γένι, «γέρων διχαλογένης φορών σκούφον». Ο σκούφος του είναι παράξενος, σαν κινέζικος, μυτερός στην κορυφή. Δεν ζωγραφίζεται ποτέ ξεσκούφωτος. Εκτός από τις εικόνες απάνω σε σανίδι είτε σε τοίχο σε άλλο μέρος της εκκλησίας, ζωγραφίζεται συχνά στο άγιο Βήμα μαζί με τους άλλους μεγάλους ιεράρχας Βασίλειο, Χρυσόστομο και Γρηγόριο κάτω από την Πλατυτέρα. Στο χαρτί που βαστά είναι γραμμένο: «Έτι προσφέρομέν Σοι την λογικήν ταύτην και αναίμακτον θυσίαν».
Η υμνολογία μας τον στόλισε με τα αμάραντα άνθη της, που πολύ λίγοι από μας τα μελετήσανε για να δούνε πως αληθινά είναι αμάραντα.
«Χαίροις αρχιερέων κανών, της Εκκλησίας αδιάσειστον έρεισμα· το κλέος των Ορθοδόξων, η των θαυμάτων πηγή, της αγάπης ρείθρον μη κενούμενον…». «Πράος και κληρονόμος της γης, Συ, των πραέων αληθώς αναδέδειξαι, Σπυρίδων, πατέρων δόξα, ο ταίς νευραίς των σοφών και απλών σου λόγων, θεία χάριτι, εχθρόν τον παμπόνηρον και παράφρονα Άρειον εναποπνίξας, και το δόγμα το ένθεον και σωτήριον ανυψώσας εν Πνεύματι…». «Εκ ποιμνίων ώσπερ τον Δαυίδ, σε αναλαβόμενος ο Πλαστουργός, λογικής ποίμνης έθετο ποιμένα πανάριστον, τη απλότητι και πραότητι λάμποντα και τη ακακία, όσιε, Ποιμήν καλλωπιζόμενον». «Μωυσέως το άπλαστον, Δαυΐδ το πράον, Ιώβ του Αυσίτιδος το άμεμπτον κτησάμενος, του Πνεύματος γέγονας κατοικητήριον, μέλπων, Ιερώτατε: Ο ων ευλογημένος και υπερένδοξος». «Σε εξ αλόγου ποίμνης μετήγαγεν εις λογικήν το Πνεύμα, πνευματοφόρε, ως τον Μωσέα και Δαυΐδ ων εμιμήσω το πράον, Σπυρίδων, φως οικουμένης». Το απολυτίκιον λέει: «Της Συνόδου της πρώτης ανεδείχθης υπέρμαχος, και θαυματουργός θεοφόρε, Σπυρίδων, πατήρ ημών. Διό νεκρά Συ εν τάφω προσφωνείς, και όφιν εις χρυσούν μετέβαλες· και εν τω μέλπειν τας αγίας Σου ευχάς, Αγγέλους έσχες συλλειτουργούντάς Σοι, Ιερώτατε. Δόξα τω σε δοξάσαντι· δόξα τω σε στεφανώσαντι· δόξα τω ενεργούντι διά Σού πάσιν ιάματα».
“Κάντε υπομονή, ο Άγιος Σπυρίδων θα μας φέρη ψάρια”
Από το βιβλίο του Γέροντος Παισίου “Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα”
Ο Άγιος Σπυρίδων φροντίζει για την Πανήγυρη
Κάποτε στο Κουτλουμουσιανό Κελλί του Αγίου Σπυρίδωνος, το Κερκυραίικο ενώ είχε πλησιάσει η εορτή του Αγίου, δεν είχαν βρει ακόμη ψάρια και οι Πατέρες ανησυχούσαν. Τα Καλογέρια έλεγαν στον Γέροντα να αγοράσουν βακαλάο, μια που δεν βρήκαν ψάρια. Ο Γέροντας τους έλεγε:
– Κάντε υπομονή, ο Άγιος Σπυρίδων θα μας φέρη ψάρια. Και συνέχεια έκανε κομποσχοίνι.
Ενώ είχαν χάσει πια την υπομονή τους τα Καλογέρια και ήταν καταστεναχωρημένα, γιατί η ώρα είχε πλησιάσει και έπρεπε να μαγειρέψουν, ακούνε ξαφνικά να χτυπάν την πόρτα. Ανοίγουν και τι να ιδούν! Δύο ψαράδες με δυό πανέρια γεμάτα ψάρια να ζητάνε τον Γέροντα. Φώναξαν οι υποτακτικοί τον Γέροντα, αλλά οι ψαράδες είπαν:
– Δεν είναι αυτός ο Γέροντας. Σ’ εμάς ήρθε ένας άλλος Γέροντας και μας είπε: “Να πάτε τα ψάρια στο Κελλί του Αγίου Σπυρίδωνος, που πανηγυρίζει, και θα πληρωθείτε με καλή τιμή. Αν θέλετε, να σας δώσω και καπάρο”.
Ο Γέροντας κατάλαβε το θαύμα και τους πέρασε στο Ναό να προσκυνήσουν. Μόλις αντίκρισαν την Εικόνα του Αγίου Σπυρίδωνος είπαν:
– Να αυτός ήταν ο Γέροντας που μας είπε να φέρουμε εδώ τα ψάρια!
Τους λέει τότε ο Γέροντας
– Αχ βρε παιδιά δεν παίρνατε το καπάρο από τον Άγιο για να το έχουμε ευλογία!
Γέροντος Παισίου Αγιορείτου, Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα, εκδ. Ιερό Ησυχαστήριο “Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος”, Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 1993, σελ.134. πηγή
ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑΣ: “Απ’ τ’ άγιου Σπυρίδωνα σπυρί-σπυρί μεγαλώνει η μέρα” έλεγαν οι παλιοί…“Έπειτα απ’ τη γιορτή του Αϊ-Νικόλα, στις 12 Δεκεμβρίου έρχεται ο Αϊ-Σπυρίδωνας, για τον οποίο ο λαός μας πιστεύει πως θεραπεύει τα σπυριά και διώχνει την πανούκλα.
Κι ακόμα, πιστεύουν ότι είναι ο βοηθός του Αϊ-Νικόλα σε στεριές και θάλασσες και χαλάει τα παπούτσια του τρέχοντας εδώ κι εκεί να βοηθήσει αυτούς που κινδυνεύουν. Δεν σταματάνε κι οι δυο τούτοι Άγιοι, λέει ο λαός μας. Πάντοτε βρίσκονται κάπου και βοηθούν, βοηθούν αυτούς που κινδυνεύουν στα ανοιχτά πέλαγα και δέρνονται στα αρμυρονέρια της θάλασσας.” (Βασίλης Λαμνάτος, “Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας”)
“Ο άγιος Σπυρίδωνας πολλές φορές βγαίνει από την εκκλησιά του στην Κέρκυρα, που είναι το λείψανό του, και γυρίζει τη θάλασσα και τη στεριά, για να κάμει καλά και να βοηθήσει εκείνους που τον επικαλούνται. Γι’ αυτό χαλάει τα υποδήματά του, και είναι αναγκασμένοι να του τ’ αλλάζουν κάθε τόσο.“ (Νικόλαος Πολίτης, “Παραδόσεις”)
Όταν η πανούκλα «χτύπησε» την Κέρκυρα, το 1825 και ’16, φάνηκε μια φορά στον αέρα ένας καλογεράκος με τη σκούφια του να κυνηγά ένα θηρίο και να το χτυπά μ’ ένα μεγάλο σταυρό. Ο καλογεράκος ήταν ο Άγιος Σπυρίδωνας και το θηρίο η πανούκλα. Ήταν σα λιοντάρι και μαϊμού μαζί, κι είχε φτερά σαν της νυχτερίδας. Στο κάπο-Σίδερο την ανάγκασε ο Άγιος, χτυπώντας την με το σταυρό, να κάμει σταυρό στο βράχο και να ορκιστεί να μην ξαναπατήσει στην Κέρκυρα. (Νικόλαος Πολίτης, “Παραδόσεις”)
“[…] Σε μια κερκυραϊκή παράδοση ο άγιος παριστάνεται να καταδιώκει την πανώλη. Από παρετυμολογία του ονόματός του πιστεύεται ότι θεραπεύει τα σπυριά και την ευλογιά. Γι’ αυτό και στη γιορτή του φέρνουν κόλλυβα στην εκκλησία. Ακόμη και τον πόνο των αυτιών θεραπεύει και είναι αξιοσημείωτες οι σχετικές θεραπευτικές συνήθειες. Έτσι στην Κίο:
Όποιος πονούσε στο αυτί έταζε στον Άγιο Σπυρίδωνα να του πάει γλυκό, να γίνει τ’ αυτί του καλά. “Άγιε Σπυρίδωνά μου, κάνε τ’αυτί μου καλά, να σε φέρω ένα γλυκό”. Όποιος είχε τέτοιο τάσιμο, τον εσπερινό τ’ Άγίου Σπυρίδωνα έκανε λαλάγγια (τηγανίτες) ή χαλβά και τα πήγαινε στον άγιο Σπυρίδωνα’ ήτανε ένα “μάρμαρο” στο βουνό, στο εξωκλήσιν άγιον Γεώργιον, έβγαινε μέσα από το βουνό κι είχε μια τρύπα στη μέση. Το είχαν φραγμένο με τζάμια γύρω γύρω. Απάνω στο μάρμαρο ήτανε η εικόνα του αγίου Σπυρίδωνος και ένα καντήλι. Έπαιρνε ο παπάς τα λαλάγγια, τους έλεγε μια ευχή και τα μοίραζε στα παιδιά. Ύστερα πήγαινεν ο άρρωστος, άνοιγε τα τζάμια, έβανε τ’ αυτί του επάνω στην τρύπα και παρακαλούσε τον άγιο Σπυρίδωνα να του το γιάνει.[…]” (Γ.Α.Μέγας, “Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας”)
“[…] Ήτανε προστάτης των φτωχών, πατέρας των ορφανών, δάσκαλος των αμαρτωλών. Kαι είχε τέτοια καθαρότητα και αγιότητα, που του δόθηκε η χάρη άνωθεν να κάνει πολλά θαύματα, για τούτο ονομάσθηκε θαυματουργός. Mε την προσευχή του μάζευε τα σύννεφα κ’ έβρεχε σε καιρό ξηρασίας, γιάτρευε τις αρρώστιες, τιμωρούσε τους πονηρούς ανθρώπους, όπως έκανε με κάποιους μαυραγορίτες που γκρέμνισε τις αποθήκες που φυλάγανε το σιτάρι, ενώ ο κόσμος πέθαινε από την πείνα, και καταπλακωθήκανε μαζί με το σιτάρι: “και μελετώμενον λιμόν παρά των σιτοκαπήλων, έλυσε, συμπεσουσών αυτοίς, των αποθηκών αις τον σίτον συνέσχον”.
Kαι μ’ όλα αυτά εζούσε με τόση φτώχεια, που σαν πήγε κάποτε ένας φτωχός να τον βοηθήσει για να πληρώσει κάποιο χρέος του, δεν είχε να του δώσει τίποτα, και με θαύμα έκανε μαλαματένιο ένα φίδι που βρέθηκε σ’ εκείνο το μέρος, και το έδωσε στον φτωχό, κ’ εκείνος το έλιωσε και πλήρωσε το χρέος του. Άλλη φορά πάλι έγινε κατακλυσμός, και τα ποτάμια ξεχειλίσανε και πλημμύρισε η χώρα, κι’ ο άγιος Σπυρίδωνας προσευχήθηκε και τραβήξανε τα νερά και στέγνωσε ο νεροπατημένος τόπος.[…]” (Φώτης Κόντογλου, “Γίγαντες ταπεινοί”)
Την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2024 τιμάται η μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνα
Οκυπριακής καταγωγής Άγιος Σπυρίδων, είναι σημαντική προσωπικότητα της Χριστιανοσύνης.
Είναι ιδιαίτερα συνδεδεμένος με την πόλη και το νησί της Κέρκυρας, της οποίας είναι προστάτης Άγιος. Είναι, επίσης, πολιούχος Άγιος του Πειραιά.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 12 Δεκεμβρίου από την Ορθόδοξη Εκκλησία και στις 14 Δεκεμβρίου από την Καθολική.
Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, ο Άγιος Σπυρίδων γεννήθηκε περί το 270 στην Άσκια, τη σημερινή Άσσια Αμμοχώστου, που βρίσκεται στα Κατεχόμενα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καταγόταν από ταπεινή οικογένεια και ήταν μάλλον εύπορος για τα μέτρα της εποχής, αφού είχε στην κατοχή του αγροτική γη και κοπάδια προβάτων. Με την προτροπή των γονέων του παντρεύτηκε μια ενάρετη συγχωριανή του, με την οποία απέκτησε μία κόρη, ονόματι Ειρήνη. Οι γραμματικές του γνώσεις ήταν περιορισμένες, αλλά χάρη στην αρετή του και τον άρτιο χριστιανικό του βίο εξελέγη επίσκοπος Τριμυθούντος (σημερινή Τρεμετουσιά Λάρνακας).
Ο Σπυρίδων ως επίσκοπος Τριμυθούντος μετείχε στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας (325), η οποία διαμόρφωσε το χριστιανικό δόγμα, και διακρίθηκε ως δεινός επικριτής του Αρείου. Μάλιστα θαυματούργησε, προσπαθώντας να αντικρούσει τον αιρεσιάρχη Άρειο, ο οποίος διέδιδε ότι ο Χριστός δεν είναι Υιός του Θεού, αλλά δημιούργημα του Θεού, αμφισβητώντας το θεμελιώδες για τον Χριστιανισμό δόγμα της Αγίας Τριάδας. Για να αποδείξει το αβάσιμο των δοξασιών του Αρείου, έβαλε το αριστερό χέρι στην τσέπη του κι έβγαλε ένα κεραμίδι. Δείχνοντάς το στους παρισταμένους στη Σύνοδο, με το δεξί του χέρι έκανε το σημείο του σταυρού και είπε: «Εις το όνομα του Πατρός». Οι πατέρες που παρακολουθούν τη σκηνή, συγκλονίζονται κυριολεκτικά. Γιατί με τις λέξεις του Σπυρίδωνα, η φωτιά με την οποία ψήθηκε το κεραμίδι ανέβηκε προς τα πάνω.
«Και του Υιού», πρόσθεσε. Τότε το νερό με το οποίο ζυμώθηκε το κεραμίδι, έτρεξε προς τα κάτω. «Και του Αγίου Πνεύματος» συμπλήρωσε και το χώμα έμεινε στο χέρι του.
Και αμέσως μετά απευθυνόμενος στους παρισταμένους συνοδικούς είπε: Αδελφοί και πατέρες μου, όπως το κεραμίδι αποτελεί ένα πράγμα μιας ουσίας και μιας φύσεως, αλλά είναι τρισύνθετο – φωτιά, νερό, χώμα – έτσι κι ο Άγιος Θεός. Αν και δεν πρέπει να παρομοιάσουμε την Άκτιστο και Υπερούσια αυτή Φύση με κτιστό και φθαρτό δημιούργημα, εν τούτοις για να κάνουμε τα ακατάληπτα καταληπτά, – ας μας συγχωρήσει το άπειρο έλεός Του – λέμε και τονίζουμε: Ο Θεός είναι ένας κατά την ουσία και τη φύση. Αλλά κατά τα πρόσωπα ή τις υποστάσεις είναι Τριαδικός: Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα. Είναι το λεγόμενο «Θαύμα της Κεράμου», το οποίο αποδίδεται στον Άγιο Σπυρίδωνα.
Ο Σπυρίδων εκοιμήθη εν ειρήνη το 348 και λόγω του ενάρετου βίου και των θαυμάτων που ετέλεσε κατατάχθηκε μεταξύ των Αγίων. Το λείψανό του κατά τον έβδομο αιώνα μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη για να προφυλαχθεί από τις επιδρομές των αλλοθρήσκων Αράβων στην Κύπρο. Μετά την άλωση της Πόλης το 1453 μεταφέρθηκε για ασφάλεια στην ενετοκρατούμενη Κέρκυρα, η οποία από τότε συνδέεται στενά με τον Άγιο και οι κάτοικοί της επικαλούνται το όνομά του σε κάθε δύσκολη περίσταση.
Εννέα ξακουστά θαύματα του Αγίου Σπυρίδωνα
1. Μια μέρα, ένας πτωχός με πολυμελή οικογένεια κτύπησε την πόρτα της επισκοπής του Αγίου Σπυρίδωνα. Πλησίασε τον άγιο και με δάκρυα του ζήτησε ένα δάνειο. Το ήθελε για να πληρώσει κάποιο χρέος του σ’ ένα πλούσιο, που απειλούσε να του πωλήσει το σπίτι του. Πού να βρει όμως ο άγιος ένα τόσο μεγάλο ποσό;
Στον πόνο που του δημιουργούσαν τα πικρά δάκρυα του πτωχού, που από τη θλίψη σπάραζε, ο στοργικός επίσκοπος καταστενοχωρημένος άρχισε να βηματίζει. Ξάφνου εκεί μπροστά του, πήρε το μάτι του ένα φίδι να σέρνεται μέσα στην πρασινάδα. Σαν αστραπή πέρασε από τον νου του το ραβδί του Ααρών, που στο παλάτι του Φαραώ τ’ αφήκε να πέσει στη γη κι έγινε φίδι. «Ας ήταν, Κύριε, το φίδι αυτό να γινόταν χρυσάφι για τον πτωχό αυτόν οικογενειάρχη, είπε σιγανά. Ναί, Κύριε. Άς γινόταν χρυσάφι, για να βοηθηθεί το δυστυχισμένο αυτό πλάσμα σου», ξανάπε και σήκωσε το χέρι. Το φίδι σταμάτησε. Κι ο άγιος έσκυψε και το πήρε. Στό χέρι του το σιχαμερό ερπετό μεταμορφώθηκε κι άστραψε τώρα χρυσαφένιο. O πτωχός γεμάτος χαρά πήρε το χρυσάφι κι έτρεξε και το ‘δωκε ενέχυρο στον πλούσιο δανειστή.
Όταν αργότερα με τη βοήθεια του Θεού πλήρωσε το χρέος του, ο δανειστής του επέστρεψε το χρυσαφένιο ενέχυρο. Κι ο πτωχός το πήρε και με δάκρυα ευγνωμοσύνης το γύρισε στον άγιο. Αυτός, αφού το έλαβε στα χέρια, έστρεψε τα μάτια στον ουρανό, δόξασε τον Θεό για την άπειρη φιλανθρωπία του κι ύστερα το έρριξε στη γη. Και ώ του θαύματος! Το χρυσάφι έγινε και πάλι φίδι κι έφυγε από μπροστά τους.
2. Κάποια άλλη φορά ο Άγιος Σπυρίδωνας, ύστερα από μακρινή οδοιπορία για διδαχή του λαού του μπήκε κουρασμένος στο σπίτι ενός από τους πιστούς του, για να ξεκουραστεί. Στο άκουσμα της είδησης κόσμος πολύς από τα γειτονικά σπίτια στην αρχή κι έπειτα από όλη την κοινότητα έτρεξαν να τον συναντήσουν και να πάρουν την ευλογία του. Ανάμεσα στα πλήθη ήταν και μια αμαρτωλή γυναίκα, που ήρθε κι αυτή να δεί τον άγιο. Κάποια στιγμή μάλιστα έπεσε και κάτω, για να ασπασθεί τα πόδια του. Με τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος ο άγιος, σαν την κοίταξε, γνώρισε αμέσως την αμαρτία της. Χωρίς να τον ακούσει κανένας, με τρόπο γλυκύ και ταπεινό, ψιθύρισε στη γυναίκα: «Κυρά μου, μη με εγγίσεις». Εκείνη όμως επέμενε. Και τότε ο άγιος με αυστηρότητα φανέρωσε μπροστά σε όλους την αμαρτία της. Η γυναίκα θαύμασε και με συντριβή καρδιάς έσκυψε κι άρχισε με δάκρυα να ζητά το έλεος του Θεού. Μπροστά στη μετάνοια της ο στοργικός πατέρας της είπε με συγκίνηση τα λόγια εκείνα, που κάποτε ο ίδιος ο Κύριος απηύθυνε σε μια τέτοια αμαρτωλή: «Θάρσει, θύγατερ. ἀφέωνται σοι αἳ ἁμαρτίαι». Πήγαινε στο καλό και πρόσεχε μελλοντικά. Με τον τρόπο του ο άγιος βοήθησε την αμαρτωλή εκείνη γυναίκα να μετανοήσει. Αλλά κι έδωκε ένα μάθημα σε όλους. Μόνο η μετάνοια η ειλικρινής ξεπλένει την ψυχή και αποκαθιστά τον άνθρωπο στη θέση την τιμητική, να είναι παιδί του Θεού.
3. Ο άγιος κατά τη Μεγάλη Σαρακοστή συνήθιζε να νηστεύει απόλυτα. Δεν έτρωγε τίποτα, ούτε αυτός ούτε κι η κόρη του. Κάποια βραδιά, σε περίοδο νηστείας, ένας άγνωστος οδοιπόρος κτύπησε την πόρτα της επισκοπής του. Ο άγιος έσπευσε με προθυμία να του ανοίξει και να τον υποδεχθεί. Του πρόσφερε νερό να ξεπλυθεί και πήγε να βρει κάτι, για να του δώσει να δειπνήσει. Κοίταξε παντού, μα τίποτα δεν βρήκε. Ούτε ψωμί δεν είχε. Στήν αμηχανία του ο άγιος θυμήθηκε πώς σε κάποια γωνιά βρισκόταν κρεμάμενο ένα κομμάτι διατηρημένο χοιρινό κρέας από τις ημέρες της κρεοφαγίας. Χωρίς να χάσει καιρό, φώναξε την κόρη του να ψήσει λίγο για τον φιλοξενούμενο τους. Η κόρη ετοίμασε το τραπέζι. Έβαλε πάνω το ψητό κρέας και κάλεσαν τον ξένο να φάγει. Ο ξένος, σαν είδε το προσφερόμενο, αρνήθηκε να το δοκιμάσει λέγοντας: «Δέσποτα μου, συγχώρεσε με. Νηστεύω. Είμαι χριστιανός». «Ναί! παιδί μου», είπε ο άγιος, «κι εγώ νηστεύω. Είμαι κι εγώ χριστιανός. Μα μια και δεν έχουμε τίποτε άλλο στο σπίτι κι εσύ πρέπει να τονωθείς ύστερα από την τόση οδοιπορία, θα φας από αυτό που βρίσκεται. Να! εγώ καταλύω πρώτος τη νηστεία. Φάγε, παιδί μου, να τονωθείς». Κι ο άγιος, για να ενθαρρύνει τον ξένο, έφαγε κι έδωσε και σ’ εκείνο λέγοντας του. «Πάντα καθαρὰ τοὶς καθαροίς, ὁ θεῖος ἀπεφήνατο Λόγος». Την άλλη μέρα φυσικά συνέχισε και πάλι τη νηστεία του.
Το περιστατικό αυτό δείχνει την πλατιά αντίληψη του αγίου για τη νηστεία, που είναι κι η μόνη ορθή. «Τὸ Σάββατον ἐγένετο διὰ τὸν ἄνθρωπον οὒχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ Σάββατον». (Μάρκ. β’, 27).
4. Μια βραδιά, την ώρα που όλοι ησύχαζαν, μερικοί κλέφτες μπήκαν στη μάνδρα, που ήσαν τα πρόβατα που έτρεφε ο άγιος για τις ανάγκες των πτωχών του, για να κλέψουν μερικά. Ξεχώρισαν αυτά που ήθελαν και δοκίμασαν να φύγουν. Άδικα, όμως, προσπαθούν να κινηθούν προς την έξοδο. Τα πόδια και τα χέρια τους δέθηκαν αόρατα από Εκείνο, που όλα τα βλέπει και τα παρακολουθεί, Όλο το βράδυ άγρυπνοι αγωνίζονταν χωρίς να κατορθώσουν αυτό που ήθελαν. Όταν ξημέρωσε και πήγε ο άγιος στη μάνδρα και τους είδε σε κείνα τα χάλια, τους σπλαγχνίστηκε. Τους μίλησε με καλωσύνη και τους συνέστησε να μην επαναλάβουν αυτή την πράξη. Κι εκείνοι ντροπιασμένοι και καταστενοχωρημένοι του το υποσχέθηκαν. Τους έλυσε τα δεσμά, με τα οποία ήσαν δεμένοι, τους ευλόγησε και τους απέλυσε. Την ώρα, που έφευγαν, τους έδωσε κι ένα κριάρι για «τον κόπο της αγρυπνίας». Πόσο δίκαιο έχει ο λαός μας όταν λέγει: «Αγαπά ο Θεός τον κλέφτη· αγαπά όμως και τον νοικοκύρη». Ο Πανάγαθος «θέλει πάντας σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α’ Τιμοθ. β’ 4).
5. Στις αρχές του 17ου αιώνα μ.Χ. μια τρομερή ανομβρία κτύπησε τα νησιά του Ιόνιου Πελάγους. Ιδιαίτερα τη νήσο Κέρκυρα. Η δύναμη που κρατούσε κι εξουσίαζε τα νησιά με τους πολέμους που διεξήγαγε εδώ κι εκεί, δεν εύρισκε καιρό να σκεφθεί τους δουλοπάροικους της. Ο λαός πεινά. Υποφέρει. Πλησίαζε και το Πάσχα, η Λαμπρή. Πώς θα περνούσε ο κόσμος τέτοιες μέρες χωρίς ψωμί; Στις δύσκολες αυτές ώρες όλοι θυμούνται τον Θεό. «Η παιδεία Κυρίου ανοίγει μου τα ώτα» (Ησαΐα, ν’ 5) φωνάζει κι ο λόγος του Θεού. Στην εκκλησία που φυλάγεται το λείψανο του αγίου, ο λαός αγρυπνεί και παρακαλεί. Οι ιερείς ψέλνουν την παράκληση του αγίου. Κι η απάντηση έρχεται τάχιστα.
Το Μέγα Σάββατο τρία πλοία φορτωμένα με σιτάρι πλέουν προς την Ιταλία. Όταν περνούσαν την Κέρκυρα, οι ναύτες βλέπουν ξαφνικά και των τριών πλοίων την πλώρη να στρέφεται πλάγια και προς τον βοριά, όπου ήταν η νήσος. Ο αέρας αλλάζει κατεύθυνση και τα βοηθά. Ένας γέροντας ρασοφόρος προχωρεί μπροστά, λες και τους δείχνει τον δρόμο. Και μια φωνή δυνατή ακούεται και επαναλαμβάνεται πολλές φορές. «Προς την Κέρκυρα. Πεινούν εκεί οι άνθρωποι. Θα πληρωθείτε. Θα πληρωθείτε. Προς την Κέρκυρα». Σε λίγο, τα καράβια φτάνουν στο λιμάνι. Τα έφερε ο άγιος. Ρίχνουν τις άγκυρες και καλούν τον κόσμο να τρέξει να πάρει αυτά που ποθούσε κι είχε τόση ανάγκη. Να πάρει αυτό που στηρίζει την καρδιά του ανθρώπου. Να πάρουν το σιτάρι για να φτιάξουν το ψωμί. Δεν πέρασε πολλή ώρα και το λιμάνι γέμισε από κόσμο. Τα σακκιά με τον ξανθό θησαυρό σέρνονται στην ακρογιαλιά και διαμοιράζονται. Οι καρδιές πανηγυρίζουν. Τα δάκρυα του πόνου μεταβάλλονται με μιας σε δάκρυα χαράς. Δοξολογίας και χαράς, μα κι ευγνωμοσύνης στον Μεγάλο Πατέρα, τον Πανάγαθο Θεό και τον προστάτη κι ακοίμητο φρουρό άγιο.
Η Ενετική Κυβέρνηση με θέσπισμά της ώρισε κάθε Μεγάλο Σάββατο να γίνεται λιτάνευση του ιερού Σκηνώματος του αγίου, για να θυμάται πάντα ο λαός το μεγάλο αυτό θαύμα της σωτηρίας του από την πείνα.
6. Γύρω στα 1629-30 μ.Χ. καινούργια δοκιμασία έπληξε το ευλογημένο νησί της Κέρκυρας. Αρρώστια μεταδοτική και θανατηφόρα, το κτύπησε αυτή τη φορά χωρίς διάκριση και έλεος. Ήταν πανώλης (πανούκλα). Άνδρες και γυναίκες, νέοι και γέροι, πλούσιοι και πτωχοί προσβάλλονται καθημερινά από την επάρατη νόσο και πεθαίνουν τόσο στην πόλη, όσο και στην ύπαιθρο, τα χωριά. Η διοίκηση του νησιού με τα πρώτα κρούσματα σπεύδει να ψηφίσει και να διαθέσει ένα τεράστιο ποσό, για να περιορίσει την εξάπλωση της αρρώστιας. Άδικα όμως αγωνίζεται. Σε λίγο καιρό η ωραία Κέρκυρα πάει να ερημώσει. Τα καταστήματα τόσο στην πόλη, όσο και στα μεγάλα κέντρα έχουν κλείσει. Η αγορά νεκρώθηκε. Οι δρόμοι έχουν αδειάσει. Μονάχα μερικά αλογοσυρόμενα κάρα κινούνται κάπου-κάπου φορτωμένα με πτώματα για να μεταφέρουν το μακάβριο φορτίο τους έξω από την πόλη για ταφή σε ομαδικούς τάφους. Εικόνα τραγική παρουσιάζει ολόκληρο το νησί.
Κάποια μέρα στη συμφορά αυτή την κοσμογονική ο πιστός και πονεμένος λαός παρά τις συστάσεις των ιατρών να αποφεύγει τον συνωστισμό, τολμά και σπεύδει να κατακλύσει τον ιερό ναό του αγίου και με συντριβή ψυχής και δάκρυα καυτά να εκζητήσει τη μεσιτεία του.
Κι η σωτηρία δεν αργεί. Προσφέρεται γρήγορα και πλούσια.
Ο ιστορικός της Κέρκυρας Ανδρέας Μάρμορας που ζούσε Τότε, μας λέγει, πως η τρομερή επιδημία, παρά την έλλειψη σχετικών φαρμάκων, σε λίγο περιορίστηκε στο ελάχιστο και μέχρι την Κυριακή των Βαΐων σταμάτησε τελείως. Όλες τις νύκτες κατά τις οποίες η πόλη δοκιμαζόταν από την αρρώστια, πάνω από το ναό του αγίου φαινόταν κάτι σαν φως μιας υπερκόσμιας κανδήλας. Ήταν το σημάδι πως ο άγιος αγρυπνούσε και φρουρούσε τον λαό του. Έτσι το εξήγησαν οι πιστοί. Το φως το έβλεπαν συνέχεια οι νυχτερινοί σκοποί των φρουρίων.
Η τρομερή αυτή επιδημία, η πανώλης, παρουσιάστηκε και δεύτερη φορά στην Κέρκυρα μετά από σαράντα περίπου χρόνια, το 1673 μ.Χ. Και τούτη τη φορά η αρρώστια ξαπλώθηκε γρήγορα σε πόλεις και χωριά. Τα κρούσματα υπήρξαν πάμπολλα. Το δρεπάνι του θανάτου θέριζε κι αυτή τη φορά καθημερινά ένα μεγάλο αριθμό από τους κατοίκους.
Στις παρακλήσεις του λαού του ο θαυματουργός άγιος έσπευσε να ανεβάσει και πάλι στον θρόνο της θείας Μεγαλωσύνης, τη συντριβή και τα δάκρυα του πιστού λαού μαζί με τα δικά του και να εκζητήσει και να λάβει τάχιστα το ουράνιο έλεος και τη σωτηρία του. Τα λόγια του Πνεύματος του Θεού «επικάλεσαί με εν ημέρα θλίψεώς σου και εξελούμαί σε και δοξάσεις με» (ψαλμ. μθ’, 15) βρήκαν και στην περίπτωση αυτή πλήρη την εφαρμογή τους. Στις ικεσίες του θείου ιεράρχη και του μετανοημένου λαού η απάντηση δεν άργησε να δοθεί. Τα κρούσματα μέρα με τη μέρα ελαττώθηκαν στο ελάχιστο και τις τελευταίες μέρες του Οκτώβρη σταμάτησαν απότομα. Κι αυτή τη φορά στην κορυφή του καμπαναριού για τρεις νύχτες έβλεπαν οι πιστοί ένα σταθερό φως, και μέσα σ’ αυτό το υπερκόσμιο φως, τον θαυματουργό άγιο να αιωρείται και μ’ ένα Σταυρό στο χέρι να καταδιώκει ένα κατάμαυρο φάντασμα, την αρρώστια, που προσπαθούσε να αποφύγει τον άγιο και να σωθεί.
Η ευγνωμοσύνη κι οι ευχαριστίες του πιστού λαού υπήρξαν και πάλι μεγάλες. Με θέσπισμα της Ενετικής διοικήσεως καθιερώθηκε από τότε κάθε πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου να γίνεται πανηγυρική και παλλαϊκή λιτάνευση του ιερού Σκηνώματος, για να θυμάται ο λαός κι ιδιαίτερα η νέα γενεά τον αληθινό και άγρυπνο προστάτη και Σωτήρα της.
7. Το 1715 μ.Χ. ο καπουδάν Χοντζά πασάς, αφού κατέκτησε την Πελοπόννησο κατά διαταγή του σουλτάνου προχωρεί για να καταλάβει και τα Επτάνησα. Και πρώτα – πρώτα βαδίζει προς την Κέρκυρα, που τόσο αυτή, όσο και τα άλλα νησιά βρισκόντουσαν κάτω από την Ενετική κυριαρχία.
Ένα πρωί της 24ης Ιουνίου 1716 μ.Χ. η τουρκική στρατιά με επίκεφαλής τον σκληρό στρατηγό της επέδραμε και πολιόρκησε την πόλη κι απ’ την ξηρά κι από τη θάλασσα. Επί πενήντα μέρες το αίμα χυνόταν ποτάμι κι από τις δύο μεριές. Οι υπερασπιστές Έλληνες και Βενετσιάνοι αγωνιζόντουσαν απεγνωσμένα για να σώσουν την πόλη. Τα γυναικόπαιδα, μαζεμένα στον ιερό ναό του αγίου μαζί με τους γέρους κι όσους δεν μπορούσαν να πάρουν όπλα προσεύχονται στα γόνατα και με στεναγμούς λαλητούς εκζητούν του προστάτη αγίου τη μεσιτεία. Σαν πέρασαν οι πενήντα μέρες οι εχθροί αποφάσισαν να συγκεντρώσουν όλες τις δυνάμεις τους και να κτυπήσουν με πιο πολλή μανία την πόλη. Κερκόπορτα ζητούν κι εδώ οι εχθροί για να τελειώσουν μια ώρα γρηγορώτερα το έργο τους. Απ’ την Κερκόπορτα δεν μπήκαν κι οι προγονοί τους και κατέκτησαν τη Βασιλεύουσα; Γι’ αυτό και προβάλλουν δελεαστικές υποσχέσεις, για να πετύχουν κάποια προδοσία.
Το επόμενο πρωινό ένας Αγαρηνός με τηλεβόα κάνει προτάσεις στους μαχητές να παραδοθούν, αν θέλουν να σωθούν. Την ίδια ώρα όμως αραδιάζει κι ένα σωρό απειλές στην περίπτωση, που οι υπερασπιστές δεν θα δεχόντουσαν τη γενναιόδωρη πρόταση του.
Περνούν οι ώρες. Η αγωνία κι ο φόβος συνέχει τις ψυχές. Οι Αγαρηνοί ετοιμάζονται για το τελειωτικό κτύπημα, όπως λένε. Μα κι οι υπερασπιστές εμψυχωμένοι από τις προσευχές τόσο των ίδιων, όσο και των ιδικών τους μένουν αλύγιστοι κι ακλόνητοι στις θέσεις τους. Η πρώτη επίθεση αποκρούεται με πολλά τα θύματα κι από τις δύο μεριές. Η πόλη της Κέρκυρας περνά τρομερά δύσκολες στιγμές. Η θλίψη, όμως, των στιγμών εκείνων «υπομονήν κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμήν, η δε δοκιμή ελπίδα, η δε ελπίς ου καταισχύνει» (Ρωμ. ε’, 3-5). Η ελπίδα στον Θεό ουδέποτε στ’ αλήθεια ντροπιάζει ή διαψεύδει αυτόν που την έχει. Κι ο λαός ελπίζει και προσεύχεται. Προσεύχεται και πιστεύει πώς ο ακοίμητος φρουρός και προστάτης άγιος του, δεν θα τον εγκαταλείψει.
Στον ιερό ναό οι προσευχές του άμαχου πληθυσμού συνεχίζονται θερμές κι αδιάκοπες.
Ξημέρωσε η 10η Αυγούστου. Κάτι ασυνήθιστο για την εποχή παρατηρείται την ήμερα αυτή από το πρωί. Ο ουρανός είναι σκεπασμένος με μαύρα πυκνά σύννεφα. Από στιγμή σε στιγμή ετοιμάζεται να ξεσπάσει τρομερή καταιγίδα. Και να! Πολύ πριν από το μεσημέρι μια βροχή, καταρρακτώδης, βροχή κατακλυσμιαία αρχίζει να πέφτει στη γη. Μοναδική η περίπτωση. Νύχτωσε κι ακόμη έβρεχε. Σαν αποτέλεσμα της κακοκαιρίας αυτής καμιά επιθετική προσπάθεια δεν αναλήφθηκε εκείνη την ήμερα. Η νύχτα περνά ήσυχα. Περί τα ξημερώματα της 11ης Αυγούστου συνέβη κάτι το εκπληκτικό, το αναπάντεχο. Μια Ελληνική περίπολος που έκαμνε αναγνωριστικές επιχειρήσεις, για να εξακριβώσει από που οι εχθροί θα επιτίθεντο, βρήκε τα χαρακώματα των Τούρκων γεμάτα νερό από τη βροχή και πολλούς Τούρκους στρατιώτες πνιγμένους μέσα σ’ αυτά. Νεκρική σιγή βασίλευε παντού. Στό μεταξύ ξημέρωσε για καλά. Οι χρυσές ακτίνες του ήλιου πέφτουν στη γη και χαιρετούν την άγρυπνη πόλη. Οι τηλεβόες σιγούν. Οι εχθροί δεν φαίνονται. Μήπως κοιμούνται; Τι να συμβαίνει άραγε;
Μα δεν το είπαμε; Η ελπίδα στον Θεό «ου καταισχύνει». Δεν ντροπιάζει ποτές εκείνο που την έχει. Και να!
Όλη τη νύχτα ο θαυματουργός εκείνος υπερασπιστής της νήσου, ο άγιος Σπυρίδωνας της Κύπρου με ουράνια στρατιά συνοδεία κτύπησε άγρια τους Αγαρηνούς, και τους διέλυσε και τους διεσκόρπισε. Αυτά ομολογούσαν οι ίδιοι οι Αγαρηνοί το πρωί που έφευγαν «χωρίς διώκον τος». Σωρεία τα πτώματα στην παραλία. Τα απομεινάρια της τούρκικης στρατιάς μαζεμένα στα λίγα πλοία που απέμειναν, φεύγουνε ντροπιασμένα για την Κωνσταντινούπολη. Αληθινά! «Τον ελπίζοντα επί Κύριον έλεος κυκλώσει». Και «αυτή εστίν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών». (Α’ Ίωάν. ε’, 4). Δηλαδή αυτή είναι η δύναμη που νίκησε τον κόσμο, η πίστη μας.
Η Κέρκυρα πανηγυρίζει. Ο πιστός λαός, μαζεμένος στην εκκλησία του αγίου, δοξολογεί τον Θεό και ψάλλει με δυνατή φωνή: «Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ… δόξα τω ενεργούντι δια σου… Ναι! δόξα στον Παντοδύναμο Χριστό, που σε δόξασε. Δόξα και σε σένα άγιε, που με τη χάρη Του ενεργείς τα τόσα θαύματα σου».
Η ανέλπιστη σωτηρία της νήσου από την εκστρατεία των Τούρκων ανάγκασε κι αυτή την αριστοκρατία των Ενετών, να αναγνωρίσει ως ελευθερωτή της Κέρκυρας τον άγιο Σπυρίδωνα. Και ως εκδήλωση ευγνωμοσύνης να προσφέρει στον ναό μια ασημένια πολύφωτη κανδήλα, και να ψηφίσει ώστε το λάδι που θα χρειαζόταν κάθε χρόνο για το άναμμα της κανδήλας αυτής, να προσφέρεται από το Δημόσιο. Με ψήφισμα της πάλι η Ενετική διοίκηση καθιέρωσε την 11 Αυγούστου, σαν ημέρα εορτής του αγίου και λιτανεύσεως του ιερού Σκηνώματός Του.
8. Ο αρχιναύαρχος του Ενετικού στόλου και διοικητής της νήσου Κερκύρας, Ανδρέας Πιζάνης, θέλοντας κατά ένα τρόπο πιο φανερό και πιο θεαματικό να εκδηλώσει την ευγνωμοσύνη του στον άγιο για τη σωτηρία, αποφάσισε να στήσει στον ναό ένα θυσιαστήριο ακόμη. Ένα θυσιαστήριο για να γίνεται επάνω σ’ αυτό το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας κατά το Λατινικό δόγμα. Το θυσιαστήριο, αλτάριο κατά τους Λατίνους, θα κτιζόταν δίπλα στην Αγία Τράπεζα των Ορθοδόξων κι εκεί θα γινόταν από Λατίνο ιερέα η θεία Λειτουργία. Στή σκέψη του αυτή πολύ ενισχύθηκε ο Ενετός διοικητής και από ένα θεολόγο Λατίνο σύμβουλο του, κάποιο Φραγκίσκο Φραγγιπάνη. Ο τελευταίος θεώρησε την ευκαιρία μοναδική για να τοποθετήσει στο ναό του αγίου αλτάριο, δηλαδή αγία Τράπεζα φράγκικη και να τελείται μέσα στον ορθόδοξο ναό του αγίου η θεία Λειτουργία με άζυμα, κατά το δικό τους το δόγμα. Μετά τη γνωμοδότηση, που πήρε από τον σύμβουλο του ο διοικητής Ανδρέας Πιζάνης, κάλεσε τους ιερείς του Ναού και τους ανακοίνωσε τον σκοπό του και ζήτησε κατά κάποιο τρόπο από αυτούς και τη συγκατάθεση τους. Εκείνοι, όπως ήτο φυσικό, αρνήθηκαν κι υπέδειξαν, πως αυτό θα ήταν μια καινοτομία ασύγγνωστη και επιζήμια και γι’ αυτό δεν έπρεπε να γίνει. Στην άρνηση των ιερέων να συγκατατεθούν στην τοποθέτηση του αλταρίου, ο διοικητής τους απείλησε κι αποφάσισε να προχωρήσει στην εκτέλεση του σχεδίου του χωρίς την άδεια τους. Οι ιερείς στην επιμονή του κατέφυγαν με δάκρυα στον άγιο τους και ζήτησαν με θερμή προσευχή, τη βοήθεια και την προστασία του. Ο διοικητής με το δικαιωμα που του έδινε η εξουσία, προσπάθησε ανεμπόδιστα να προχωρήσει στην εκτέλεση της παράνομης επιθυμίας του. Αλλά και ο άγιος, για να προλάβει μια τέτοια απαράδεκτη πράξη, παρουσιάστηκε δύο κατά συνέχεια νύκτες στον ύπνο του με το ένδυμα ορθόδοξου μονάχου και του συνέστησε να παραιτηθεί από την απόφαση του, διαφορετικά θα το μετάνοιωνε πολύ πικρά. Τρομαγμένος ο διοικητής κάλεσε τον σύμβουλο του και του φανέρωσε και τις δύο φορές την απειλή του αγίου. Ο θεολόγος σύμβουλος γέλασε και τις δύο φορές κι υπέδειξε πώς δεν έπρεπε αυτός ένας μορφωμένος άρχοντας να βασισθεί στα όνειρα, που είναι έργο, όπως του είπε, του διαβόλου και που σκοπό έχουν να παρεμποδίσουν και να ματαιώσουν ένα καλό και θεάρεστο έργο.
Τα λόγια του συμβούλου διασκέδασαν τον φόβο του διοικητού, ο οποίος μάλιστα την επομένη ήμερα 11 Νοεμβρίου 1718 μ.Χ. ακολουθούμενος από τη συνοδεία του πρωί-πρωί ξεκίνησε για την εκκλησία του αγίου για να προσκυνήσει τάχατες το λείψανο και να ανάψει το καντήλι του. Ουσιαστικά όμως πήγε εκεί για να καταμετρήσει το μέρος που θα κτιζόταν το αλτάριο και να καθορίσει και τις διαστάσεις του, μήκος, πλάτος και ύψος.
Εκεί στον ναό για μια ακόμη φορά αγωνίστηκαν οι ιερείς με κάθε τρόπο, να τον αποτρέψουν από του να εκτελέσει το σχέδιο του. Άδικα, όμως. Ο άρχοντας, όχι μόνο δεν μεταπείσθηκε, αλλά και με σκληρό και βάναυσο τρόπο τους απείλησε πώς, αν του ξαναμιλούσαν γι’ αυτό το θέμα, θα τους έστελλε φυλακή στη Βενετία.
Έφυγε ο διοικητής με τη συνοδεία του, με την απόφαση την επομένη το πρωί, δηλαδή στις 12 του Νοέμβρη, οι άνθρωποι του να ερχόντουσαν να. αρχίσουν το έργο. Οι ιερείς κι ένας αριθμός πιστών έμειναν εκεί, συνεχίζοντας με δάκρυα τις παρακλήσεις τους μπροστά στην ανοικτή λάρνακα, που περιείχε το σεπτό λείψανο.
Πέρασε η μέρα. Νύχτωσε. Κοντά στα μεσάνυχτα, όπως μας διηγείται ο υπέροχος χρονικογράφος Αθανάσιος ο Πάριος, στο βιβλίο του «ΟΥΡΑΝΟΥ ΚΡΙΣΙΣ», βροντές και κεραυνοί συνταράζουν την πόλη. Ο σκοπός, που βρισκόταν στην είσοδο του φρουρίου κοντά στην πυριτιδαποθήκη βλέπει κάποιο μοναχό να προχωρεί μ’ ένα δαυλό αναμμένο στο χέρι και να μπαίνει στο Φρούριο. Πρόφτασε και του φώναξε: «Ποιός είσαι; Πού πάς»; Μια φωνή του απήντησε. «Είμαι ο Σπυρίδων».
Την ίδια ώρα τρείς φλόγες βγήκαν από το καμπαναριό της εκκλησίας ενώ ένα χέρι άρπαξε τον σκοπό και τον πέταξε στην άλλη μεριά του κάστρου. Ο σκοπός έπεσε όρθιος χωρίς να πάθει τίποτα. Ταυτόχρονα μια δυνατή, εκκωφαντική έκρηξη ακούστηκε. Και το φρούριο τινάχτηκε στον αέρα με όλα τα γύρω σπίτια. Η καταστροφή υπήρξε τρομερή. Χίλια περίπου πρόσωπα σκοτώθηκαν. Ο διοικητής Ανδρέας Πιζάνης βρέθηκε νεκρός με τον τράχηλο ανάμεσα σε δύο δοκάρια. Και ο θεολόγος σύμβουλος του, νεκρός έξω από το τειχόκαστρο μέσα σε ένα χαντάκι, στο οποίο έτρεχαν τα ακάθαρτα νερά των αποχωρητηρίων της πόλεως. Το ασημένιο πολύφωτο κανδήλι, που έκανε δώρο ο άρχοντας στην εκκλησία του αγίου, κατέπεσε με αποτέλεσμα να καταστραφεί η βάση του. Το κανδήλι κρεμάστηκε πάλι στο ίδιο μέρος, όπου βρέθηκε πεσμένο. Έτσι με αλάλητη φωνή μαρτυρεί ως σήμερα τη συμφορά, που έγινε. Και στη Βενετία, εκεί μακρυά στη Βενετία, την ίδια στιγμή έπεσε κεραυνός στο μέγαρο του Ανδρέα Πιζάνη, τρύπησε τον τοίχο κι έκαψε το πορτραίτο του άρχοντα. Την εικόνα του. Μόνο την εικόνα του.
Η τιμωρία παραδειγματική. Και το δίδαγμα από το περιστατικό μοναδικό. Η Ορθοδοξία δεν μπορεί να συγχέεται με τον παπισμό. Η Ορθοδοξία είναι φως, αλήθεια, ζωή. Ο παπισμός σκοτάδι, αίρεση, πλάνη.
Την άλλη μέρα, μετά από αυτά που συνέβησαν, ο Λατίνος επίσκοπος διέταξε να σηκώσουν τα υλικά, που μετέφεραν από μπροστά στην εκκλησία και να ματαιώσουν το έργο που σκέφθηκαν να εκτελέσουν. Την ίδια μέρα ο λαός της Κέρκυρας, μαζεμένος στον ιερό ναό του αγίου ψάλλει με αγαλλίαση και χαρά στον ακοίμητο προστάτη της νήσου:
«Ως των Ορθοδόξων υπέρμαχον, και των κακοδόξων αντίπαλον, Παμμακάριστε Σπυρίδων, ευφημούμεν oι πιστοί και υμνούμέν σε, και δυσωπούμέν σε, φυλάττειν τον λαόν και την πάλιν σου, πάσης κακοδοξίας και επιδρομής βαρβάρων απρόσβλητον».
9. Στον Ελληνοιταλικό πόλεμο του 1940 μ.Χ., η Κέρκυρα δεχόταν επί ένα έτος τις καθημερινές αεροπορικές επιθέσεις των Ιταλών αεροπόρων, εν τούτοις οι ζημιές υπήρξαν ελάχιστες.
Κατά τις επιδρομές αυτές που δεν σταμάτησαν ούτε και τα Χριστούγεννα συνέβαινε κάτι το πολύ περίεργο. Αν και τα Ιταλικά αεροπλάνα πετούσαν συνήθως πολύ χαμηλά, μια και η Κέρκυρα δεν διέθετε αντιαεροπορική άμυνα, εν τούτοις οι βόμβες τους κατά κανόνα δεν έπεφταν μέσα στην πόλη, αλλά μακρυά στη θάλασσα. Λες και κάποιο χέρι τις έσπρωχνε εκεί. Κι όταν κάποτε σ’ ένα βομβαρδισμό μια βόμβα έπεσε στον γυναικωνίτη της εκκλησίας του αγίου, που ας σημειωθεί ήταν γεμάτη από γυναικόπαιδα, η βόμβα δεν εξερράγη. Ο πυροδοτικός της μηχανισμός δεν λειτούργησε. Ο άγιος δεν το επέτρεψε. Ποιος μπορεί σ’ αυτή, μα και σ’ άλλη παρόμοια περίπτωση να σιωπήσει και να μην αναφωνήσει: «Δοξασμένον το Πανάγιον Όνομα σου εις τους αιώνας, γλυκύτατε Ιησού».
Στη λαϊκή παράδοση, η γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου) είχε ιδιαίτερη σημασία για τους αγρότες, καθώς συνδέθηκε με τη σπορά φακής.
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, η ημέρα αυτή θεωρούνταν ευνοϊκή για τη σπορά, ειδικά για καλλιέργειες όπως η φακή, που είναι ανθεκτική και βασικό στοιχείο της αγροτικής διατροφής.
Φυτεύουμε φακές στη γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα γιατί, σύμφωνα με την παράδοση, συμβολίζουν το θαύμα της αφθονίας και της προστασίας από την πείνα που συνδέεται με τον Άγιο.
Οι γεωργοί έσπερναν φακές ανήμερα της γιορτής, πιστεύοντας ότι με την ευλογία του Αγίου η καλλιέργειά τους θα ήταν αποδοτική. Το έθιμο αυτό συνοδευόταν συχνά από ευχές και τελετές, όπως ο αγιασμός των σπόρων, που στόχευαν να εξασφαλίσουν γονιμότητα της γης και καλή σοδειά.
Ο Άγιος Σπυρίδωνας ως προστάτης των γεωργών
Ο Άγιος Σπυρίδωνας, γνωστός για τα θαύματά του και την ταπεινότητά του, θεωρείται προστάτης των φτωχών και των αγροτών. Στις παραδοσιακές κοινωνίες, οι αγρότες αναζητούσαν τη βοήθεια και την ευλογία του Αγίου για την επιτυχία της σποράς τους, πιστεύοντας ότι με τη μεσολάβησή του μπορούσαν να εξασφαλίσουν μια καλή σοδειά.
Η γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα σηματοδοτεί μια περίοδο που, ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες, ήταν κατάλληλη για τις τελευταίες σπορές, ιδιαίτερα σε περιοχές με ηπιότερο κλίμα. Σε πολλές περιοχές, οι αγρότες θεωρούσαν την ημέρα αυτή ευνοϊκή για την ολοκλήρωση των γεωργικών εργασιών. Οι καλές καιρικές συνθήκες ανήμερα της γιορτής θεωρούνταν σημάδι ευλογίας και επιτυχίας για τη νέα καλλιεργητική περίοδο.
Τελετουργίες και έθιμα
Στις αγροτικές περιοχές, η γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα συχνά συνοδευόταν από θρησκευτικές τελετές, όπως αγιασμούς στα χωράφια και προσευχές για καλή σοδειά. Οι αγρότες έπαιρναν αγιασμό από την εκκλησία και ράντιζαν τους σπόρους πριν τους σπείρουν, ζητώντας την προστασία του Αγίου από φυσικές καταστροφές, όπως παγετούς ή ξηρασίες.
Η σπορά συνδέθηκε με τον Άγιο Σπυρίδωνα και για έναν βαθύτερο πνευματικό λόγο. Όπως η σπορά απαιτεί πίστη για την καρποφορία της γης, έτσι και ο Άγιος Σπυρίδωνας συμβόλιζε την ελπίδα, την υπομονή και τη σύνδεση του ανθρώπου με το θείο. Η πράξη της σποράς ανήμερα της γιορτής του Αγίου ήταν μια μορφή προσφοράς, αλλά και δέησης για προστασία και ευημερία.
Λαογραφικές παραδόσεις
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ιδιαίτερα στην Κρήτη και τα Επτάνησα, καταγράφονται αναφορές για αγροτικά έθιμα που σχετίζονται με τον Άγιο Σπυρίδωνα. Η πίστη ότι ο Άγιος μπορούσε να «συνομιλεί» με τη φύση και να εξασφαλίζει τη γονιμότητα της γης διατηρήθηκε ζωντανή στις αφηγήσεις των παλαιότερων γενεών.
Η σύνδεση της σποράς με τη γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα αποτελεί μια χαρακτηριστική έκφραση της ελληνικής λαϊκής παράδοσης, όπου η θρησκευτική πίστη, η φύση και οι ανάγκες της καθημερινής ζωής συνδέονται στενά. Το έθιμο αυτό αναδεικνύει την αξία της συνεργασίας ανθρώπου και θείου για την εξασφάλιση της ευημερίας και της γονιμότητας της γης.
H 10η καλύτερη παραλίας της Ελλάδας σύμφωνα με το TripAdvisor.
Η παραλία της Νάξου που έχει αποσπάσει τις περισσότερες ελληνικές και διεθνείς διακρίσεις είναι ο Άγιος Προκόπιος, που απέχει μόλις 4 χλμ. από το λιμάνι του νησιού.
Τεράστια, με χοντρόκοκκη άμμο που καταλήγει σε μια σειρά από αμμόλοφους και κρυστάλλινα νερά με χρώμα που εναλλάσσεται από κυανό σε βαθύ γαλάζιο και γαλαζοπράσινο, δίκαια θεωρείται η τρίτη καλύτερη παραλία της Ελλάδος και μία από τις δέκα ομορφότερες της Ευρώπης.
Είναι οργανωμένη με ομπρέλες και ξαπλώστρες στο μεγαλύτερο τμήμα της, αλλά διαθέτει και ένα πιο χαλαρό κομμάτι, λιγότερο πολυσύχναστο, στην άκρη της δυτικής πλευράς της, όπου βρίσκεται και το ομώνυμο εκκλησάκι.
Τα περισσότερα τουριστικά μαγαζιά, όπως μάρκετ, ταβέρνες, καφέ, γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων και μηχανών κλπ., βρίσκονται στην ανατολική πλευρά της παραλίας, ενώ ολόκληρη η γύρω περιοχή διαθέτει πληθώρα ενοικιαζόμενων δωματίων και ξενοδοχείων.
Επίσης υπάρχει δυνατότητα για πολλά θαλάσσια σπορ όπως windsurf, beach volley, cubes, θαλάσσια ποδήλατα κλπ., ενώ για όσους γοητεύονται από τη φύση σημείο αναφοράς στην περιοχή είναι η αλυκή ή «κόκκινη λίμνη», που συχνά φιλοξενεί ερωδιούς.
Άγιος της Χριστιανικής Εκκλησίας, που μαρτύρησε για την πίστη του επί αυτοκράτορος Διοκλητιανού. Η μνήμη του τιμάται στις 8 Ιουλίου.
Άγιος Προκόπιος ο Μεγαλομάρτυς: Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας σήμερα 8 Ιουλίου
Ο Προκόπιος γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ από γονείς Εθνικούς (ειδωλολάτρες). Επί αυτοκράτορος Διοκλητιανού (284-305) διορίσθηκε Δούκας της Αλεξανδρείας με τη μεσολάβηση της μητέρας του Θεοδότης. Το βασικό καθήκον που του ανατέθηκε ήταν ο διωγμός των χριστιανών.
Καθ’ οδόν προς την Αλεξάνδρεια, ο Προκόπιος είδε όραμα σταυρού και μία φωνή να του λέει: «Εγώ είμαι ο εσταυρωμένος Ιησούς ο του Θεού υιός». Ο Προκόπιος μετά το όραμα διέκοψε το ταξίδι του και μέσω Σκυθούπολης επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ, όπου άρχισε να κηρύττει το Χριστό.
Όμως, η μητέρα του τον κατήγγειλε στον ηγεμόνα της Καισάρειας Ούλκιο, ενώπιον του οποίου ομολόγησε την πίστη του στο Χριστό. Ο Ούλκιος, αφού τον βασάνισε, διέταξε να τον οδηγήσουν στον ειδωλολατρικό ναό για να προσφέρει θυσίες.
Ο Προκόπιος με θερμή προσευχή γκρέμισε τον ναό και από το θαύμα αυτό πίστεψαν στον Χριστό η μητέρα του Θεοδότη, οι στρατιώτες που τον βασάνισαν, οι τριβούνοι Νικόστρατος και Αντίοχος, καθώς και 12 γυναίκες συγκλητικών. Όλοι οι ανωτέρω, εκτός του Προκόπιου, αποκεφαλίστηκαν με διαταγή του Ούλκιου.
Μετά τον θάνατο του Ούλκιου ήλθε και η σειρά του Προκόπιου, ο οποίος αποκεφαλίστηκε με διαταγή του νέου ηγεμόνα της Καισάρειας Φλαβιανού στις 8 Ιουλίου του 303.
