Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των ανθρώπων που πάσχουν από οζίδια του θυρεοειδούς έχει αυξηθεί ραγδαία.
Τα οζίδια του θυρεοειδούς μπορεί να είναι καλοήθεις όγκοι ή καρκινικές αναπτύξεις και, αν δεν διαγνωστούν ή δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.
Παρότι η ακριβής αιτία των οζιδίων παραμένει ασαφής, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στη διαχείριση της κατάστασης. Ορισμένες τροφές πρέπει να περιορίζονται για την προστασία της υγείας του θυρεοειδούς.
Τι είναι ο θυρεοειδής και γιατί είναι σημαντικός;
Ο θυρεοειδής είναι ένας ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται στον λαιμό και είναι υπεύθυνος για την παραγωγή σημαντικών ορμονών, όπως η θυροξίνη (Τ4) και η τριιωδοθυρονίνη (Τ3). Αυτές οι ορμόνες ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, την ανάπτυξη και τη λειτουργία του οργανισμού. Ο θυρεοειδής συμβάλλει επίσης στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και στη σωστή λειτουργία ζωτικών οργάνων, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος.
Οι όζοι του θυρεοειδούς αποτελούν μία διόγκωση (μάζα) του θυρεοειδούς αδένα. Είναι ένα πολύ συχνό εύρημα στο γενικό πληθυσμό, ενώ επιδημιολογικές μελέτες αναδεικνύουν την παρουσία τους έως και στο 50% του πληθυσμού.
Όταν ο θυρεοειδής δυσλειτουργεί, μπορεί να παράγει υπερβολική ή ανεπαρκή ποσότητα ορμονών, οδηγώντας σε παθήσεις όπως υπερθυρεοειδισμός, υποθυρεοειδισμός ή σχηματισμό οζιδίων. Παρότι πολλά οζίδια είναι καλοήθη και δεν προκαλούν σοβαρά συμπτώματα, κάποια μπορεί να εξελιχθούν σε καρκινικά εάν δεν ελεγχθούν.
Τροφές που πρέπει να περιοριστούν για την προστασία του θυρεοειδούς
Οι ειδικοί υγείας και οι διατροφολόγοι συνιστούν σε άτομα με κίνδυνο ανάπτυξης οζιδίων ή με ιστορικό προβλημάτων θυρεοειδούς να προσέχουν ιδιαίτερα τη διατροφή τους. Παρακάτω αναφέρονται οι τροφές που πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο:
Σταυρανθή λαχανικά
Οι γογγυλοκράμβες ανήκουν στην οικογένεια των σταυρανθών λαχανικών, όπως το λάχανο, το μπρόκολο, το κουνουπίδι και τα λαχανάκια Βρυξελλών. Πρόκειται για γνωστά βρογχοκηλογόνα που εμποδίζουν τον μεταβολισμό του ιωδίου. Τα θειοκυανιούχα άλατα, που βρίσκονται στα λαχανικά αυτά έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη βρογχοκήλης. Βρίσκονται επίσης στα φασόλια σόγιας, το θετικό όμως είναι ότι καταστρέφονται σε υψηλή θερμοκρασία, με το μαγείρεμα.
Γλουτένη
Φαίνεται πως υπάρχει αυξημένη συχνότητα ανάπτυξης δυσλειτουργίας του θυρεοειδή σε άτομα με κοιλιοκάκη, είτε υποθυρεοειδισμός (θυρεοειδίτιδα Χασιμότο) είτε υπερθυρεοειδισμός (νόσος του Graves). Μελέτες δείχνουν ότι η διάγνωση της κοιλιοκάκης και η χορήγηση δίαιτας ελεύθερης γλουτένης μπορεί να προλάβει την εμφάνιση αυτοάνοσης θυρεοειδοπάθειας. Όσοι πάσχουν από κοιλιοκάκη θα πρέπει να ακολουθούν αυστηρά μια τέτοια διατροφή με σκοπό την καλύτερη λειτουργία των φαρμάκων αλλά και τη μείωση των επιπλοκών. Από την άλλη, άτομα με θυρεοειδίτιδα Χασιμότο αναφέρουν ύφεση των συμπτωμάτων του υποθυρεοειδισμού μετά από ένα διάστημα διατροφής χωρίς γλουτένη. Η γλουτένη μπορεί να ερεθίσει το λεπτό έντερο και να εμποδίσει την απορρόφηση της θυροξίνης.
Ιώδιο
Το ιώδιο είναι ένα πολύ σημαντικό ιχνοστοιχείο για τοn θυρεοειδή, καθώς χρησιμοποιείται για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών, θυροξίνη (Τ4) και τριιωδοθυρονίνη (Τ3). Η έλλειψή του μπορεί πράγματι να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό. Από την άλλη, στα άτομα με αυτοάνοσες νόσους του θυρεοειδούς, συστήνεται η αποφυγή λήψης περισσότερης ποσότητας ιωδίου από αυτή που χρειάζεται, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος θυρεοτοξίκωσης.
Σόγια
Έρευνες υποστηρίζουν ότι οι ισοφλαβόνες και τα θειοκυανιούχα άλατα που περιέχονται στη σόγια επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, ιδιαίτερα αν αυτή καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες. Η σόγια όπως και οι γογγυλοκράμβες έχουν βρογχοκηλογόνες ιδιότητες και προκαλούν δυσαπορρόφηση του ιωδίου. Η σόγια περιέχει επίσης φυτοοιστρογόνα που πιστεύεται ότι μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο υποθυρεοειδισμού, καθώς επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος σας να χρησιμοποιεί τις ορμόνες του θυρεοειδούς.
Γλυκαντικές ουσίες
Μελέτες συσχετίζουν την κατανάλωση υποκατάστατων ζάχαρης και αυξημένων επιπέδων της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH). Αναψυκτικά διαίτης, γιαούρτια με γεύσεις, τσίχλες, παγωτά, dressings, καθώς και επιδόρπια χωρίς ζάχαρη, «ενθαρρύνουν» το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στον θυρεοειδή, με μηχανισμό που μέχρι σήμερα είναι άγνωστος.
Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λιπαρά
Τα λιπαρά διαταράσσουν την ικανότητα του σώματος να απορροφήσει τη θυροξίνη και επηρεάζουν την ικανότητα παραγωγής ορμονών. Από την άλλη, ο υποθυρεοειδισμός επιβραδύνει τον μεταβολισμό. Αυτό σημαίνει ότι είναι εύκολο να βάλει κάποιος κιλά, αν δεν είναι προσεκτικός. Έτσι συστήνεται ο περιορισμός τροφών με λιπαρά και ζάχαρη, όπως βούτυρο, μαγιονέζα, μαργαρίνη, λιπαρά κρέατα, γλυκά.
Αλκοόλ
Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών αλλά και την ικανότητα του θυρεοειδούς να παράγει ορμόνες. Το αλκοόλ φαίνεται ότι έχει τοξική επίδραση στο θυρεοειδή αδένα και καταστέλλει την ικανότητα του οργανισμού να χρησιμοποιεί τις θυρεοειδικές ορμόνες. Οι άνθρωποι με υποθυρεοειδισμό πρέπει να απέχουν από την κατανάλωση αλκοόλ ή να πίνουν με φειδώ.
Συμπέρασμα
Παρόλο που τα οζίδια του θυρεοειδούς είναι συχνό πρόβλημα, η σωστή διατροφή και η υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης και στην καλύτερη αντιμετώπισή τους. Δώστε προσοχή στις επιλογές σας και διατηρήστε έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής για καλή υγεία. Αν παρατηρήσετε ασυνήθιστα συμπτώματα, συμβουλευτείτε άμεσα γιατρό.