Ο κακός χαμός με τις συντάξεις στην Ελλάδα – Σαστισμένοι οι Έλληνες, τρέχουν άρον-άρον με από που θα γίνει – Απανωτά

Οι αποφάσεις θα ληφθούν βάσει του προσδόκιμου ζωής – Τα δημογραφικά στοιχεία δείχνουν άνοδο κατά 1 έτος σταδιακά μέχρι το 2030

Συναγερμός έχει σημάνει στην Ευρώπη – αλλά και στη χώρα μας – για νέες αυξήσεις (λόγω Δημογραφικού) στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, με πρώτη τη Δανία να ψηφίζει, εν μέσω αντιδράσεων, σύνταξη στα 70 για τους σημερινούς 55άρηδες.

Στο τέλος του 2026 θα κληθεί να αποφασίσει η ελληνική κυβέρνηση για το αν και πώς θα αυξηθούν τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα μας από 1/1/2027, με βάση τις εξελίξεις στο προσδόκιμο ζωής. Δηλαδή, θα εξεταστεί η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής των ατόμων άνω των 65 ετών. Με αυτή τη σύνδεση λειτουργούν ήδη σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και, όταν ανεβαίνει το προσδόκιμο ζωής, γίνεται και η ανάλογη προσαρμογή στις ηλικίες συνταξιοδότησης.

Οι δείκτες

Τρεις είναι οι δημογραφικοί δείκτες που θα καθορίσουν αν και πόσο θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας από το 2027:

* Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων άνω των 65 ετών προς τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, που οδεύει προς το 60%, από 39% που είναι σήμερα.

* Ο δείκτης γήρανσης, που αυξάνεται, καθώς για κάθε 170 ηλικιωμένους άνω των 65 αντιστοιχούν 100 νέοι εργάσιμης ηλικίας για να τους αναπληρώσουν.

* Ο δείκτης γονιμότητας, που μπορεί να βελτιώθηκε οριακά από 1,3 παιδιά το 2018 σε 1,5 παιδιά το 2022, αλλά υπολείπεται του 2,1 που είναι στις ανεπτυγμένες χώρες. Η υπογεννητικότητα αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα και φαίνεται από το ισοζύγιο γεννήσεων προς θανάτους, που παραμένει ελλειμματικό, και μάλιστα διπλασιάστηκε σε μία πενταετία: από -33.856 άτομα το 2018 σε -64.706 άτομα το 2022.

Επισημαίνεται ότι στη χώρα μας η νομοθεσία προβλέπει μηχανισμό αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης από το έτος 2021 και μετά, που θα προσαρμόζει την ηλικία συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής κάθε τρία χρόνια. Οι προσαρμογές του 2021 και του 2024 δεν έγιναν, καθώς τα όρια ηλικίας αφενός μεν είχαν ήδη αυξηθεί με το τέλος των μεταβατικών διατάξεων και από 1/1/2022 ισχύουν οι γενικοί κανόνες για πλήρη σύνταξη στα 62 με 40 έτη και σύνταξη γήρατος στα 67 με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης, αφετέρου δε η αύξηση του προσδόκιμου ζωής αλλοιώθηκε από την πανδημία. Ως εκ τούτου, ο επόμενος σταθμός όπου θα εξεταστεί εάν και πόσο θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας, εφόσον έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής, είναι τα έτη 2027 και 2030. Αν και εφόσον διαπιστωθεί ότι αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής, τότε αυτομάτως θα αυξηθούν και τα όρια ηλικίας από το 2027.

Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια, οπότε στα τέλη του 2029 θα εξεταστεί αν και πόσο ανέβηκε το προσδόκιμο ζωής, ώστε να αποφασιστεί εκ νέου η αύξηση στα όρια ηλικίας από 1/1/2030. Το ίδιο θα γίνει και το 2033 κ.ο.κ.

Η ΕΛΣΤΑΤ

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το προσδόκιμο ζωής στους άνδρες άνω των 65 ετών από 18,8 έτη το 2019 αυξάνεται στα 20 έτη ως το 2030, ενώ αντίστοιχα στις γυναίκες από 21,8 έτη αυξάνεται στα 22,9 έτη.

Η σύνδεση του προσδόκιμου ζωής με τα όρια ηλικίας, με βάση την πρακτική του ΟΟΣΑ, μπορεί να εφαρμοστεί με αναλογία 1 προς 1, με αναλογία 1 προς 2/3 και με αναλογία 1 προς 1/3. Το μοντέλο που φαίνεται πιθανό για την Ελλάδα – όπως λέει ο ΟΟΣΑ – είναι η αναλογία 1 προς 1: δηλαδή, για κάθε 1 έτος που θα αυξάνεται το προσδόκιμο, θα αυξάνονται κατά 1 έτος και τα όρια ηλικίας. Με το 1 προς 2/3, τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν κατά 8 μήνες για κάθε 12 μήνες αύξησης στο προσδόκιμο ζωής, ενώ με το 1/3 η αύξηση των ορίων θα είναι ηπιότερη, με 4 μήνες για κάθε 1 έτος αύξησης.

Μία από τις δραματικές επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα που επιφέρει το δημογραφικό πρόβλημα είναι η αναλογία συνταξιούχων – ασφαλισμένων, η οποία σήμερα είναι στο 1 προς 1,66. Σε 15 χρόνια θα υποχωρήσει στο 1,25. Αυτό σημαίνει ότι αν σήμερα για κάθε 100 συνταξιούχους υπάρχουν 166 ασφαλισμένοι να τους συντηρούν με τις εισφορές τους, το 2040 σε κάθε 100 συνταξιούχους θα αναλογούν μόνο 125 ασφαλισμένοι για να πληρώνουν τις συντάξεις τους.

Μελέτες διεθνών οργανισμών όπως της Eurostat, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ θέτουν σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού την κυβέρνηση, λόγω της «βόμβας» του Δημογραφικού. Οι μελέτες οδηγούνται στο συμπέρασμα ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξηθούν, καθώς από το 2027 θα συνδεθούν με το προσδόκιμο ζωής και θα αυξάνονται ανά τρία χρόνια, εφόσον ανεβαίνει το προσδόκιμο ζωής μετά το 65ο έτος. Το προσδόκιμο ζωής στα 65 για τους άνδρες πηγαίνει από 18,7 έτη το 2022 σε 23,9 έτη το 2070, ενώ για τις γυναίκες από 21,7 έτη σε 26,7 έτη αντίστοιχα.

Ο ΟΟΣΑ διαπιστώνει

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η χώρα μας εμφανίζει από τα χαμηλότερα όρια ηλικίας εξόδου από την εργασία στην Ευρώπη, με μέσο όρο κάτω των 60 ετών για τις γυναίκες και μόλις 63,2 για τους άνδρες – χαμηλότερα μόνο το Λουξεμβούργο.

Πηγή: TA NEA