Οι εγχειρήσεις στον εγκέφαλο και στην καρδιά που έκανε ο Ιπποκράτης πριν από 2500 χρόνια. Ο πρώτος που έλαβε υπόψιν το περιβάλλον, τις εργασιακές συνθήκες και τον καιρό
Γεννήθηκε τον 5ο π.Χ. αιώνα στην Κω, όπου και σπούδασε ιατρική, στο φημισμένο Ασκληπιείο.
Μαθήτευσε κοντά σε σοφιστές, φιλοσόφους, αλλά και κοντά στον Ηρόδικο, που θεωρείται ο θεμελιωτής της ιατρικής γυμναστικής.
Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, ξεκίνησε να ταξιδεύει σε διάφορα μέρη, προκειμένου να επιμορφωθεί. Θεωρούσε ξεπερασμένο τον τρόπο που ασκούνταν η ιατρική μέχρι τότε και πίστευε πως ταξιδεύοντας, θα μπορούσε να εφοδιαστεί με την απαραίτητη γνώση, αλλά και εμπειρία για να εξασκήσει την ιατρική.
Επιστρέφοντας στην Κω από ένα ταξίδι του στην Αίγυπτο, ξεκίνησε τον «πόλεμο» εναντίον της σχολής της Κνίδου, που είχε επικεφαλής τον γιατρό Ευρυφόντα.
Η σχολή αυτή ήταν, μέχρι τότε, ότι ανώτερο υπήρχε και η γνώμη του Ευρυφόντα ήταν σεβαστή σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με τη σχολή της Κνίδου, η ιατρική ασκούνταν μέσα σε ναούς και ιερούς χώρους, ενώ τον ρόλο των γιατρών αναλάμβαναν ιερείς, που κρατούσαν μυστικές τις μεθόδους τους.
Ασθενής και θεραπευτής!
Οι ασθενείς δεν εξετάζονταν, αλλά κατέγραφαν οι ίδιοι τα συμπτώματα και τις παρατηρήσεις για την υγεία τους σε ειδικά δελτία και πρότειναν μόνοι τους τη θεραπεία.
Ο Ιπποκράτης μελέτησε αυτά τα δελτία και αποκάλυψε τα μυστικά της «ιερατικής» ιατρικής στην αγορά της Κω.
Ήταν το πρώτο «χτύπημα» εναντίον της σχολής της Κνίδου.
Η χαριστική βολή, όμως, του Ιπποκράτη, ήταν η ίδρυση της ιδιωτικής σχολής ιατρικής, στην οποία μπορούσε να μαθητεύσει όποιος ήθελε.
Έτσι, απάλλαξε την ιατρική από το μυστικισμό και τις δεισιδαιμονίες και ξεκίνησε την οργανωμένη διδασκαλία της.
Το παν είναι η πρόληψη
Ο Ιπποκράτης ήταν καινοτόμος και πρωτοπόρος σε όλους τους τομείς.
Πάνω από όλα ήταν επιστήμονας, που παρατηρούσε το αντικείμενό του, έκανε έρευνα και κατέγραφε τα συμπεράσματά του μεθοδικά.
Πίστευε ότι το παν είναι η πρόληψη και όχι η διάγνωση.
Σε αυτή τη θέση, μάλλον, συνέτεινε το γεγονός, ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν ανεπτυγμένες θεραπευτικές και φαρμακευτικές μέθοδοι, άρα το ζήτημα ήταν να προλάβει την εκδήλωση κάποιας ασθένειας.
Για την αρρώστια υποστήριζε, ότι υπάρχουν στάδια «γέννηση, εξέλιξη, θάνατος».
Εντόπιζε την ασθένεια σαν πρόβλημα ολόκληρου του οργανισμού και όχι σε ένα συγκεκριμένο σημείο.
Γι΄ αυτό και η εξέταση, κατά τον Ιπποκράτη, έπρεπε να είναι εξονυχιστική.
Τόσο ο ίδιος, όσο και οι μαθητές του, εξέταζαν κάθε σημείο ενός ασθενή.
Τα μαλλιά, τα μάτια, τα νύχια, την αναπνοή, τον ύπνο, τη φαγούρα, ακόμα και τα δάκρυα, ήταν αντικείμενα μελέτης για τους «Ιπποκρατικούς» γιατρούς.
Ιδιαίτερη έμφαση έδινε ο Ιπποκράτης στα υγρά του σώματος, το αίμα, το φλέγμα, την κίτρινη και τη μαύρη χολή.
Θεωρούσε, πως η καλή υγεία ήταν αποτέλεσμα της σωστής αναλογίας των υγρών αυτών.
Γι’ αυτό, στις εξετάσεις του δοκίμαζε ακόμα και τα πτύελα και τα ούρα των ασθενών.
Ο πρώτος που έλαβε υπ όψιν το περιβάλλον, τις εργασιακές συνθήκες και τον καιρό
Ξεχωριστή θέση στην ιατρική του Ιπποκράτη κατείχε η φύση.
Κατά τον πατέρα της σύγχρονης ιατρικής, στον άνθρωπο ενυπάρχει μια ζωική δύναμη, που καθορίζει την ισορροπία του οργανισμού και δεν είναι άλλη από τη φύση.
Γι’ αυτό, ερευνούσε το φυσικό περιβάλλον του ασθενή.
Τον τόπο διαμονής, το κλίμα στο οποίο ζούσε, αλλά και τις καιρικές μεταβολές του τόπου του.
Η σωστή διατροφή και η δίαιτα ήταν επίσης βασικές προϋποθέσεις για την καλή υγεία του ανθρώπου.
Λόγω της μαθητείας του κοντά στον Ηρόδικο, ο Ιπποκράτης έδινε μεγάλη σημασία στη φυσικοθεραπεία και στη βασική της μέθοδο, που είναι η μάλαξη.
Κι όλα αυτά, πριν δυόμιση χιλιάδες χρόνια, όταν οι περισσότεροι άνθρωποι, για να γίνουν καλά, προσεύχονταν στον Δία!
Οι χειρουργικές επεμβάσεις του Ιπποκράτη
Παρά τα σχεδόν ανύπαρκτα μέσα της εποχής του, ο Ιπποκράτης πραγματοποιούσε δύσκολες χειρουργικές επεμβάσεις.
Εκείνος και οι μαθητές του, αippokratis agalmaντιμετώπιζαν με επιτυχία περιστατικά της ορθοπεδικής, της καρδιοχειρουργικής και της βασικής χειρουργικής.
Ακόμα και επεμβάσεις στο ανθρώπινο κρανίο πραγματοποιούσε ο Ιπποκράτης, όπως διαβάζουμε σε αρκετά από τα έργα του.
Εκτός από την ίδια την επέμβαση, ο Ιπποκράτης έδινε μεγάλη σημασία στην προετοιμασία του ασθενούς και του χειρουργείου.
Στο έργο του Κατ’ ιατρείον, περιγράφει αναλυτικά πώς πρέπει να ετοιμάζεται ο ασθενής πριν την επέμβαση, πώς αποστειρώνονται τα εργαλεία, πως διαμορφώνεται ο χώρος, αλλά και πώς χρησιμοποιείται το τεχνητό και το φυσικό φως κατά την επέμβαση.
Το ήθος των «Ιπποκρατικών»
Για τον Ιπποκράτη δεν αρκούσε μόνο η επιστημονική γνώση των μαθητών του.
Ένας γιατρός έπρεπε να είναι φροντισμένος και καθαρός, για να μπορεί να φροντίσει τους άλλους.
Γι’ αυτό συμβούλευε τους μαθητές του να προσέχουν το σώμα, αλλά και την εμφάνισή τους.
Να φοράνε καθαρά και απλά ρούχα και να είναι εγκρατείς.
Ο χαρακτήρας του γιατρού ήταν επίσης πολύ σημαντικός για τον Ιπποκράτη.
Οι μαθητές του όφειλαν να είναι σοβαροί και σεμνοί, αλλά και να αστειεύονται με μέτρο. Να είναι αφιλοκερδείς, δίκαιοι και να αναγνωρίζουν τα λάθη τους.
Να σέβονται τις γυναίκες, να μην πραγματοποιούν εκτρώσεις και να μην σχετίζονται με γυναίκες ασθενείς.
Τέλος, να είναι ταπεινοί, καθόλου πονηροί και να μην αποκαλύπτουν ποτέ τα μυστικά των ασθενών τους.
Η παγκόσμια αναγνώριση της προσφοράς του Ιπποκράτη στην ιατρική, δικαιολογεί απόλυτα και τον τίτλο του πατέρα της σύγχρονης ιατρικής.