Τον αποκαλούν και «άνθρωπο με τον χρυσό βραχίονα», αλλά δεν είναι κακός του Τζέιμς Μποντ.
Είναι περισσότερο ένας σούπερ ήρωας του σύγχρονου κόσμου που έχει σώσει περισσότερα από δύο εκατομμύρια μωρά με τη σπανιότητα του αίματός του.
Όταν ήταν 14 ετών, αρρώστησε και αρρώστησε βαριά. Του αφαίρεσαν έναν πνεύμονα και χρειαζόταν πολύ αίμα για να επιβιώσει: «Ήμουν στο νοσοκομείο για περισσότερο από τρεις μήνες και είχα εκατό ράμματα», θυμάται χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Αφού έλαβε πάμπολλες μονάδες αίματος και σώθηκε, θέλησε αμέσως να γίνει δότης χαρίζοντας και ο ίδιος ζωή. Αν και δεν θα μπορούσε να ξέρει τον αντίκτυπο του δικού του αίματος: «Ήθελα πάντα να γίνω αιμοδότης, αμέσως μετά την εγχείρησή μου, γιατί δεν ξέρω κι εγώ πόσοι άνθρωποι χρειάστηκαν για να μου σώσουν τη ζωή. Δεν τους γνώρισα ποτέ, δεν τους συνάντησα ποτέ».
Κι έτσι όταν έγινε 18, άρχισε να δίνει τακτικά το αίμα του, κάθε τρεις βδομάδες ή έναν μήνα, και το έκανε για τα επόμενα 11 χρόνια κανονικά. Εντωμεταξύ, η ιατρική κοινότητα πάλευε να βρει λύση σε μια δυνητικά θανατηφόρα κατάσταση που αποκαλείται «ασυμβατότητα ρέζους».
Όταν το ρέζους του αίματος της εγκύου είναι διαφορετικό από το ρέζους του αίματος του εμβρύου δηλαδή, που μπορεί να καταλήξει στη λεγόμενη «αιμολυτική νόσο των νεογνών», στην οποία το μωρό θα εμφανίσει αναιμία, ίκτερο, καρδιακή κάμψη, ηπατοσπληνομεγαλία και άλλες περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές παθήσεις.
Οι επιστήμονες έψαχναν απεγνωσμένα τρόπο να αποτρέψουν την αντίδραση αυτή του αίματος μητέρας-παιδιού και βρήκαν αναπάντεχα τη λύση στο αίμα του Χάρισον! Σε ένα σπανιότατο αντίσωμα δηλαδή, το αντιγόνο D πλέον, που απλοποίησε το πρόβλημα της ασυμβατότητας ρέζους, το οποίο αφορά περίπου σε δύο στις χίλιες γεννήσεις.
Οι γιατροί χορηγούν πλέον στην έγκυο την ανοσοσφαιρίνη ρέζους σε ενέσιμη μορφή, ώστε να αποφευχθεί η ανάπτυξη αντισωμάτων, και η οικουμένη έχει να ευχαριστεί το ιατρικό θαύμα από την Αυστραλία για τη γενναία του προσφορά.
Στο απονομή του Ρεκόρ Γκίνες του
Ακόμα και σήμερα η ιατρική κοινότητα δεν γνωρίζει ακριβώς πώς ανέπτυξε ο αυστραλός αιμοδότης το ισχυρό αντιγόνο που εγγυάται τη ζωή των εμβρύων, πιστεύουν πάντως πως όλα έχουν να κάνουν με το αίμα που δέχθηκε στα 14 του.
Κάτοχος πλέον παγκοσμίου ρεκόρ Γκίνες, δίνει το αίμα του εδώ και 60 χρόνια και η «αφαίμαξη» αυτή έχει χαρίσει ζωή σε έναν απίστευτο αριθμό μωρών, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και ο ίδιος του ο εγγονός, Σκοτ, αλλά και παλιότερα η κόρη του. Και όταν ο Σκοτ έκλεισε το 16ο έτος της ηλικίας του τον Μάιο του 2011, κάθισε δίπλα στον παππού του για την πρώτη δική του δωρεά αίματος, την ώρα που ο Χάρισον σημείωνε τη σημαδιακή χιλιοστή φορά που έκανε κάτι τέτοιο!
«Όλη μου η οικογένεια είναι δότες αίματος, κι αυτό με κάνει να νιώθω περήφανος», δηλώνει σήμερα, έχοντας χαρίσει απλόχερα ζωή. Από τις έρευνες μάλιστα στο δικό του αίμα, ο Ερυθρός Σταυρός της Αυστραλίας κατάφερε να εντοπίσει άλλους 50 ανθρώπους με αντιγόνο D, αριθμός επαρκής για να καλύψει τη ζήτηση.
Σήμερα, στα 81 του, αναγκάστηκε να κρεμάσει μόλις τις βελόνες και τα σωληνάκια του και να αποσυρθεί από τη ζωογόνα συνήθειά του, μιας και αυτοί είναι οι υγειονομικοί κανόνες. «Κάποιοι μου λένε πως είμαι ήρωας. Εγώ όμως είμαι σε ένα ασφαλές δωμάτιο και δωρίζω απλά αίμα. Μου δίνουν μια κούπα καφέ και κάτι να ζουλάω στο χέρι μου. Και μετά τραβώ τον δρόμο μου. Κανένα πρόβλημα, καμιά δυσκολία».
Το Γκίνες σταμάτησε να μετρά τις επιδόσεις του στη δωρεά αίματος το 2015, όταν πια είχε αγγίξει τη 1.106η δωρεά, μιας και δεν είχε πια νόημα. Ποιος θα βρεθεί κανείς να τον ξεπεράσει;
Βιογραφία
Ο Τζέιμς Κρίστοφερ Χάρισον γεννιέται στις 27 Δεκεμβρίου 1936 και στα 14 του η ζωή του δείχνει το σκληρό της πρόσωπο. Ο έφηβος υποβάλλεται σε επείγουσα επέμβαση στον πνεύμονα και χρειάζεται 13 μονάδες αίματος για να επιβιώσει.
Στους τρεις μήνες που θα περάσει στο νοσοκομείο μετά την εγχείρηση, αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα της αιμοδοσίας και δίνει όρκο ιερό να γίνει αιμοδότης αμέσως μόλις κλείσει το 18ο έτος της ηλικίας του, το ηλικιακό όριο της εποχής για δωρεά αίματος.
Και τότε ανακαλύπτει πως φοβάται τις βελόνες! Όχι ότι θα άφηνε τον φόβο του να του στερήσει τη δυνατότητα να τηρήσει την υπόσχεσή του, βρίσκοντας τελικά τον τρόπο να το κάνει στις κλινικές του Ερυθρού Σταυρού της Αυστραλίας που σύχναζε πλέον τακτικά.
«Κοιτούσα τις νοσοκόμες, το ταβάνι, τα σημάδια στον τοίχο, οτιδήποτε άλλο παρά τις βελόνες. Είναι πολύ μακάβριο, νομίζω, να βλέπεις τον εαυτό σου να τρυπιέται από τη βελόνα». Έτσι θα περνούσε τις επόμενες έξι και πλέον δεκαετίες της ζωής του, φτάνοντας τη 1.106η αιμοδοσία τον Ιούλιο του 2015.
Ο Χάρισον έδινε μάλιστα πάντα το δεξί του χέρι, τον «χρυσό βραχίονα», γράφοντας μόλις δέκα αιμοδοσίες με το αριστερό του άκρο. «Οι γιατροί εντυπωσιάζονται που η φλέβα μου άντεξε τόσο πολύ», λέει με καμάρι. Κι ενώ το αίμα ενός κοινού αιμοδότη έχει την προοπτική να σώσει 17 ζωές, σύμφωνα πάντα με τον Ερυθρό Σταυρό της Αυστραλίας, το αίμα του κυρίου Χάρισον είναι κομματάκι ασυνήθιστο.
Όπως είπαμε, αίμα άρχισε να δίνει από το 1954, αν και μόλις στα μέσα της δεκαετίας του 1960 θα ανακάλυπτε η ιατρική κοινότητα το θαυματουργό του αντιγόνο. Σε μια εποχή δηλαδή που η γυναικολογική έρευνα είχε στραφεί στην αιμολυτική νόσο των νεογνών (εμβρυική ερυθροβλάστωση) και η Αυστραλία ήταν μια από τις ηγέτιδες χώρες στην έρευνα της ασυμβατότητας ρέζους.
Ήταν το δικό του αίμα που θα έστρεφε τους επιστήμονες στην απομόνωση του αντιγόνου D, εξαιτίας της ασυνήθιστα ισχυρής δράσης που είχε ο συγκεκριμένος παράγοντας του αίματος σε εκείνον. Ομάδα αυστραλών επιστημόνων έφτιαξε μια ανοσοσφαιρίνη που πάλευε την αιμολυτική νόσο από το πλάσμα του αίματός του, αποτρέποντας τόσο τις αποβολές όσο και τις σοβαρές νόσους των νεογνών, όπως η αναιμία.
Η μοναδικότητα του οργανισμού του κρίθηκε τόσο σπουδαία που η ζωή του ασφαλίστηκε έναντι 1 εκατ. δολαρίων μετά την ανακάλυψη, οδηγώντας στην εμπορική κυκλοφορία του ζωοδότη παράγοντα. Σύμφωνα με τον Ερυθρό Σταυρό της Αυστραλίας, κάπου 2,4 εκατ. μωρά έχουν σωθεί από το αίμα του Χάρισον, στα οποία περιλαμβάνονται τόσο ο εγγονός όσο και η κόρη του. Οι μαιευτήρες δεν φοβούνται πια την ισοανοσοποίηση της κύησης και έχουν να ευχαριστούν θερμά τον Χάρισον και το αίμα του που έκρυβε το κλειδί της προστασίας των εμβρύων.
Όπως και δύο εκατομμύρια οικογένειες φυσικά στα εξήντα αυτά χρόνια, καθώς η νόσος σκότωνε χιλιάδες μωρά κάθε χρόνο στην Αυστραλία και τον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1967. Όχι πως έχει εξηγήσει ποτέ η ιατρική κοινότητα τι είναι αυτό που κάνει τόσο μοναδικό το αίμα του Χάρισον!
«Πολύ λίγοι άνθρωποι έχουν αυτά τα αντιγόνα, τα οποία είναι πολύ ισχυρά στον Τζέιμς. Το σώμα του τα παράγει σε μεγάλες ποσότητες και όταν δίνει αίμα, ο οργανισμός του παράγει ακόμα περισσότερα. Αυτό τον κάνει μια πολύ ειδική περίπτωση», δηλώνει η υπεύθυνη επικοινωνίας του αυστραλιανού Ερυθρού Σταυρού για να συνεχίσει: «Ήταν πραγματικά τεράστια ιατρική τομή όταν ανακαλύφθηκαν όλα αυτά και η Αυστραλία ήταν στην κορυφή του κόσμου».
«Μου ζήτησαν να γίνω ινδικό χοιρίδιο», λέει εκείνος για το ερευνητικό πρόγραμμα στο οποίο πήρε μέρος το 1967, «και δεν έχω σταματήσει έκτοτε να δίνω αίμα». Κάθε παρτίδα μάλιστα του ενέσιμου φαρμάκου που παραγόταν στην Αυστραλία περιείχε το θαυματουργό αίμα του Τζέιμς για δεκαετίες ολόκληρες!
Η ζωή τού αντιγύρισε ωστόσο τη χάρη όταν η ίδια του η κόρη χρειάστηκε το σωτήριο αίμα του πατέρα της τόσο για την ίδια, όσο και αργότερα για το δικό της παιδί. «Το αντιγόνο D σκότωσε όλα αυτά τα κακά αντισώματα και τώρα ο δεύτερος εγγονός μου είναι υγιής και ρωμαλέος και πάει πολύ καλά».
Πλέον του λείπει πολύ η μηνιαία συνήθειά του, καθώς δεν έχασε ποτέ κανένα ραντεβού αιμοδοσίας, έχοντας συνείδηση της σπουδαιότητας της αποστολής του. Το έκανε ακόμα και στις μακροσκελείς διακοπές του κάθε καλοκαίρι, φροντίζοντας πριν ξεκινήσει με το τροχόσπιτό του να βρει τους σταθμούς αιμοδοσίας του Ερυθρού Σταυρού των μερών που θα επισκεπτόταν.
Στα 81α του γενέθλια, χάρισε το αίμα του για 1.160 φορά, αλλά ποιος μετράει; Εκείνος ελπίζει να βρεθεί κάποιος άλλος να καταρρίψει το ρεκόρ του. Αν κι αυτό δεν είναι εύκολο. Ο αυστραλιανός Ερυθρός Σταυρός έχει σήμερα 50 αιμοδότες που δίνουν το αίμα τους για να φτιαχτεί το αντιγόνο D, καθώς κανείς τους δεν το έχει σε τέτοια αφθονία ή δύναμη όπως ο άνθρωπος με τον χρυσό βραχίονα.
Εκείνος συγχαίρει πάντα τους νεοφώτιστους αιμοδότες: «Τους λέω πάντα πως η πρώτη τους αιμοδοσία δεν είναι λιγότερο σημαντική από τη χιλιοστή δική μου. Σώζουν ζωές», σημειώνει με νόημα στο μάθημα ζωής για όλους μας.
Ο ιδιαιτέρως διακριτικός αυτός ήρωας παραμένει ένας καλοσυνάτος άνθρωπος χαμηλών τόνων. Αγαπά την κόρη και τα εγγόνια του, συλλέγει γραμματόσημα και πηγαίνει υποχρεωτικά την καθημερινή του βόλτα, έχοντας για καμάρι το ιπποτικό μετάλλιο του Τάγματος της Αυστραλίας που κείτεται στη βιβλιοθήκη του. Κι αυτό γιατί η μαγεία του κρύβεται στις φλέβες του, σαν σωστός πραγματικός υπερήρωας…