Ηλεκτρικό ρεύμα: Σε δημόσια διαβούλευση βρίσκονται οι προτάσεις της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Υδάτων και Ενέργειας για τον «ενεργειακό τουρισμό» και τους καταναλωτές με απλήρωτους λογαριασμούς.
Οι προτάσεις αυτές στοχεύουν στη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου αλλαγής προμηθευτή – που αφενός θα διαφύλασσει το θεμελιώδες δικαίωμα του να αλλάζει πάροχο χωρίς περιορισμούς κι αφετέρου θα αποτρέπει την καταχρηστική άσκηση του εν λόγω δικαιώματος από στρατηγικούς κακοπληρωτές που συσσωρεύουν ανεξόφλητες οφειλές.
Σημειώνεται – πως σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΝ τον Νοέμβρη του 2023 – ως στρατηγικός κακοπληρωτής νοείται «ο καταναλωτής που έχει προβεί σε συστηματική αλλαγή τουλάχιστον δύο προμηθευτών εντός πενταετίας και με αρχή την 1η.1.2020, χωρίς να αποπληρώσει ή να διακανονίσει τις οφειλές του».
Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν θα μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή, χωρίς να αποπληρώσουν ή διακανονίσουν τις οφειλές τους στον τρέχοντα προμηθευτή, διεμήνυε τότε το υπουργείο.
Η προθεσμία εξόφλησης του λογαριασμού ξεκινά από την ημερομηνία αποστολής του και δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 20 ημέρες για μικρούς πελάτες.
Ο προμηθευτής ή οι εξουσιοδοτημένοι συνεργάτες του δύνανται να επικοινωνούν με τον πελάτη μετά τη λήξη της οριζόμενης προθεσμίας υπενθυμίζοντας του την οφειλή και προσφέροντας του τη δυνατότητα εξόφλησης του λογαριασμού σε – τουλάχιστον έξι – δόσεις.
Αν παρέλθει άπρακτη και η δεύτερη κατά σειρά προθεσμία εξόφλησης, ο προμηθευτής οφείλει να επικοινωνήσει με τον πελάτη εντός δέκα ημερών για να του προσφέρει πρόταση διακανονισμού οφειλής σε δόσεις.
Στην περίπτωση κατά την οποία ο πελάτης δεν δεχτεί τον διακανονισμό, ο προμηθευτής υποβάλει εντολή επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου στο πληροφοριακό σύστημα του αρμόδιου Διαχειριστή. Παράλληλα, ενημερώνει γραπτώς τον πελάτη σχετικά τη διαδικασία.
Στην περίπτωση κατά την οποία ο πελάτης έχει επισημανθεί ως υπερήμερος και πληρώσει ή διακανονίσει την οφειλή του, ο προμηθευτής υποβάλει εντολή άρσης της επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου. Η εντολή άρσης της επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου υποβάλλεται στον αρμόδιο Διαχειριστή την ημέρα πληρωμής ή διακανονισμού της οφειλής και εκτελείται εντός της ίδιας ημέρας.
Στην περίπτωση κατά την οποία ο προμηθευτής έχει υποβάλει εντολή επισήμανσης του πελάτη ως υπερήμερου στο πληροφοριακό σύστημα του αρμόδιου Διαχειριστή και ο πελάτης δεν εξοφλήσει ή δεν διακανονίσει την οφειλή εντός 20 ημερών, ο πάροχος δύναται να υποβάλει στον αρμόδιο Διαχειριστή εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών αφού προηγουμένους έχει ενημερώσει γραπτώς τον πελάτη.
Ηλεκτρικό ρεύμα: Πότε δεν μπορεί να κόψει το ρεύμα ο πάροχος
Ο προμηθευτής δεν δύναται να υποβάλει εντολή διακοπής του ρεύματος ληξιπρόθεσμων οφειλών, στην περίπτωση κατά την οποία ο πελάτης έχει υποβάλει προς τον προμηθευτή έντυπο αμφισβήτησης λογαριασμού κατανάλωσης και προς τούτο έχει προσφύγει ενώπιον αρμόδιας αρχής ή δικαστηρίου και έχει λάβει προσωρινή διαταγή ή αναστολή εκτέλεσης της απενεργοποίησης του μετρητή του ή παύσης εκπροσώπησης, αντίστοιχα.
Σε περίπτωση που απορριφθεί η προσφυγή του πελάτη, η οφειλή βαρύνεται με το νόμιμο τόκο υπερημερίας. Εφόσον εκκρεμεί η ως άνω διαφορά, ο προμηθευτής δύναται να αρνηθεί την ανανέωση της σύμβασης προμήθειας.
Στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να γνωστοποιεί εγγράφως στον πελάτη του την πρόθεση του να ασκήσει το παραπάνω δικαίωμα. Εφόσον η εν λόγω ενημέρωση του πελάτη λαμβάνει χώρα κατ’ ελάχιστον τριάντα ημέρες πριν από τη λύση της σύμβασης, η σύμβαση λύεται στον προβλεπόμενο χρόνο, άλλως παρατείνεται αυτοδικαίως για 30 ημέρες.
Σε πελάτες οι οποίοι αντιμετωπίζουν δυσχέρεια ή αδυναμία αποπληρωμής λογαριασμών κατανάλωσης, ο προμηθευτής υποχρεούται παράλληλα να παρέχει ειδικά προγράμματα ρύθμισης εξόφλησης λογαριασμών ή διακανονισμού παλαιότερων οφειλών, ιδίως μέσω δόσεων. Για την αποφυγή διακρίσεων μεταξύ πελατών, ο προμηθευτής υποχρεούται να θέτει διαφανή και εύκολα επαληθεύσιμα κριτήρια εφαρμογής των προσφερόμενων προγραμμάτων.
Ηλεκτρικό ρεύμα: Απίστευτο – Έρχεται και νέο χρώμα
Ολοταχώς για νέου χρώματος, μικτό τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος, οδεύουμε, μετά τον «πόλεμο», Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας(ΡΑΕ) και παρόχων για νέες προσφορές, αλλά και τις πρόσφατες αναφορές του Υπουργού Ενέργειας, κ. Σκυλακάκη, ότι ο κώδικας ηλεκτρικής προμήθειας, «δεν γράφτηκε σε πέτρα».
Πριν μερικές ημέρες, δημιουργήθηκε θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού, όταν εταιρεία, έδωσε τιμή κιλοβατώρας στα 12,3 λεπτά του ευρώ, την οποία και «κλείδωσε» για οκτώ μήνες, ενώ για τους υπόλοιπους τέσσερις μήνες, έδωσε κυμαινόμενο επιτόκιο.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ανέφερε με τη σειρά της ότι αυτό δεν προβλέπεται από τον κανονισμό ηλεκτρικής προμήθειας και δεν μπορεί να είναι ένα τιμολόγιο μικτό. Για κάποιο διάστημα δηλαδή «κλειδωμένη» η τιμή και για το υπόλοιπο κυμαινόμενη. Αφού τα σταθερά τιμολόγια, τα μπλε πρέπει να έχουν την τιμή σταθερή για τουλάχιστον 12 μήνες.
Σύμφωνα με τον ενεργειακό επιθεωρητή, Μιχάλη Χριστοδουλίδη, οι νέα αναφορά στο θέμα από τον κ. Σκυλακάκη, ότι «ο κώδικας ηλεκτρικής προμήθειας, δεν γράφτηκε σε πέτρα», οδηγεί σε αλλαγή του σχετικού άρθρου, για να μπορούν να υπάρχουν στην αγορά και τα μικτά τιμολόγια.
Σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλίδη, αναμένεται λοιπόν, η θέσπιση μικτού τιμολογίου, που ίσως χρωματιστεί ξεχωριστά, ή μπει σε κάποιο από τα υπάρχοντα χρώματα τιμολογίων, ίσως στο κίτρινο τιμολόγιο.
«Σημασία έχει φυσικά για τον πολίτη, όχι το χρώμα του τιμολογίου, αλλά οι φτηνές τιμές. Τα 12,3 λεπτά του ευρώ, που έδωσε η συγκεκριμένη εταιρεία, είναι η φθηνότερη όλων, «κλειδωμένη» για οκτώ μήνες, χωρίς πέναλτι. Ως καταναλωτής αυτό που με νοιάζει είναι η τιμή. Το θέμα να λυθεί ανάμεσα στη ΡΑΕ και το Υπουργείο Ενέργειας, προς όφελος του καταναλωτή», αναφέρει.
«Ο κώδικας πρέπει να ερμηνεύεται προς όφελος του καταναλωτή. Αλλά και αν κριθεί ότι χρειάζονται αλλαγές στον κώδικα ή στο πλαίσιο χρωματικής σήμανσης των τιμολογίων, προκειμένου να περιληφθούν προϊόντα που δεν είχαν προβλεφθεί και τα οποία δίνουν φθηνό ρεύμα, μπορούμε να προχωρήσουμε σε αυτές τις αλλαγές» δήλωσε πριν ημέρες στο energypress, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης.
Η δημιουργία τέτοιων φθηνών τιμολογίων, αναμένεται φυσικά να «ταράξει» την αγορά, καθώς θα έχουμε νέο γύρο διαπραγματεύσεων, για το χρόνο σταθερής και κυμαινόμενης τιμής, καθώς και όλων των επιπτώσεων στα υπόλοιπα τιμολόγια, που θα επιχειρήσουν να ερμηνευθούν ίσως διαφορετικά, από κάθε εταιρεία. Σε κάθε περίπτωση, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, σε συνεργασία με το υπουργείο, θα πρέπει να θέσει τα όρια για το νέο τιμολόγιο και τον τρόπο που θα λειτουργήσει.
Σε ότι αφορά γενικότερα τις τιμές που θα προκύψουν τον επόμενο μήνα, αλλά και τις διεθνείς τιμές ενέργειας στην χονδρεμπορική, ο κ. Χριστοδουλίδης, θεωρεί ότι πάμε για νέα μείωση στα τιμολόγια, για τον μήνα Φεβρουάριο.
«Παρά τα δημοσιεύματα ότι οι τιμές θα ανέβουν στο πράσινο τιμολόγιο, λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή, εγώ αυτό που καταγράφω κάθε μέρα, είναι ότι η διακύμανση της αγοράς της χονδρεμπορικής τιμής του ρεύματος και του φυσικού αερίου, στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι κάτω από 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ η τιμή του φυσικού αερίου ανά θερμική μεγαβατώρα, είναι στα 30 λεπτά του ευρώ. Το πετρέλαιο επίσης είναι στα 80 δολάρια και κάτω. Η μέση τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, μέχρι 22 Ιανουαρίου, σήμερα δηλαδή, είναι κάτω από τα 102,2 ευρώ ανά μεγαβατώρα, τιμή που έκλεισε για το μήνα Δεκέμβριο, άρα με τα έως τώρα δεδομένα, δεν υπάρχει ανησυχία για αυξήσεις. Πιστεύω ότι θα υπάρξει ένας δεύτερος γύρος εκπτώσεων, αφού κάποιες εταιρείες, βιάστηκαν να δώσουν τιμές για να αποσπάσουν γρήγορα πελάτες, αλλά αυτές οι τιμές ήταν υψηλές. Έτσι δεν μπορούν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά. Θα δούμε και χαμηλότερες τιμές χρέωσης στα τιμολόγια το Φεβρουάριο», καταλήγει.
Ηλεκτρικό ρεύμα: Διαλέξατε το κίτρινο; Δείτε τι έχει συμβεί
Από τον Φεβρουάριο θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει το τοπίο γύρω από τους «κερδισμένους» και τους «χαμένους» των νέων χρωματιστών τιμολογίων ρεύματος, καθώς ακόμη πληρώνουμε τις χρεώσεις έως και τον Δεκέμβριο: Τρεις στους 4 καταναλωτές δεν μπήκαν καν στην διαδικασία να επιλέξουν και πέρασαν «αυτόματα» στο «πράσινο» τιμολόγιο και την όποια «ασφάλεια» αυτό παρέχει.
«Κερδισμένοι» όμως ίσως βγουν -έστω πρόσκαιρα- όσοι πήραν ρίσκο και επέλεξαν «κίτρινο» χρώμα, δηλαδή κυμαινόμενες χρεώσεις.
Κέρδος μπορεί να έχουν και όσοι προτιμήσουν το μπλε τιμολόγιο με χαμηλή χρέωση.
Όπως όλα δείχνουν λοιπόν μέσα στον επόμενο μήνα, δεν αποκλείεται όπως αναφέρει το enikonomia.gr, ως κερδισμένοι, εξασφαλίζοντας τις χαμηλότερες χρεώσεις, να προκύψουν εκείνοι οι καταναλωτές οι οποίοι «τόλμησαν» να επιλέξουν τα κίτρινα (κυμαινόμενα) τιμολόγια, όπου η τιμή χρέωσης δεν είναι εκ προτέρων γνωστή και καθορίζεται μετά το τέλος του μήνα.
Αυτή την στιγμή, οι πάροχοι έχουν προσφέρει στους καταναλωτές δύο κατηγοριών κίτρινα τιμολόγια: αυτά που εμφανίζονται και στους δημοσιευμένους πίνακες της ΡΑΑΕΥ και είναι μόλις πέντε με καθορισμένες τιμές, με την τιμή χρέωσης δίνεται από τους παρόχους εκ των προτέρων, στην αρχή κάθε μήνα.
Σε αυτή την κατηγορία τιμολογίων τα φθηνότερα προϊόντα είναι έχουν τιμές που κυμαίνονται από 124 έως και 140 €/MWh ή διαφορετικά από 0,124 €/kWh 0,14 €/kWh.
Η συγκεκριμένη κατηγορία όμως είναι η «ακριβή» των κίτρινων τιμολογίων, καθώς εδώ οι πάροχοι αναλαμβάνουν μέρος του ρίσκου των τιμών της χονδρικής αγοράς.
Χαμηλότερες χρεώσεις φαίνεται όμως πως θα έχουν τα κίτρινα τιμολόγια που αυτή την στιγμή δεν εμφανίζονται στους πίνακες της ΡΑΑΕΥ: Είναι αυτά τα κυμαινόμενα τιμολόγια με εκ των υστέρων καθορισμό της τιμής χρέωσης.
Η συγκεκριμένη κατηγορία κυμαινόμενων τιμολογίων θυμίζει πολύ τα παλιά τιμολόγια με ρήτρα αναπροσαρμογής, τα οποία βέβαια και «έκαψαν» τους καταναλωτές όταν ανέβηκαν απότομα οι τιμές της χονδρικής.
Μόνον που αυτό το διάστημα η εικόνα είναι τελείως διαφορετική: Σήμερα οι τιμές της χονδρικής βρίσκονται σε πτωτικό κανάλι και αυτό μετατρέπει τις ρήτρες αναπροσαρμογής της τρέχουσας περιόδου σε «σύμμαχο» των καταναλωτών, δεδομένου ότι παρασύρουν χαμηλότερα τις χρεώσεις.
Πώς ευνοούνται, λοιπόν, οι καταναλωτές που έχουν επιλέξει κίτρινα τιμολόγια με εκ των υστέρων καθορισμό της τιμής του ρεύματος;
Οι τιμές χονδρικής αποτελούν τη βάση υπολογισμού της προσαύξησης που παίρνουν τα τιμολόγια αυτής της κατηγορίας και όσο χαμηλότερες είναι, τόσο μικρότερη θα είναι και η τελική τιμή χρέωσης, η οποία και θα γίνει γνωστή στους καταναλωτές στις αρχές Φεβρουαρίου.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η ΡΑΑΕΥ για τις τιμές χονδρικής του ρεύματος στην Ευρώπη και στην ελληνική αγορά, μέχρι στιγμής τον Ιανουάριο η μέση τιμή χονδρικής διαμορφώνεται στην Ελλάδα χαμηλότερα από τα 100 ευρώ/μεγαβατώρα, στα 96 ευρώ.
Πρόκειται για μια τιμή που την εντοπίζουμε στην αγορά το πρώτο εξάμηνο του 2021, καθώς έκτοτε μόνο για μια πολύ μικρή περίοδο το 2023 είχαμε τιμές κάτω από τα 100 €/MWh, ενώ το 2022 η τιμή της χονδρικής είχε ξεφύγει πολύ πάνω και από τα 400 €/MWh.
Οι τιμές στη χονδρική, που είναι χαμηλές επειδή έχει υποχωρήσει περίπου στα 30 €/MWh η ευρωπαϊκή τιμή του φυσικού αερίου, αποτελούν ευχάριστη έκπληξη και για τους ίδιους τους παρόχους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, στις αρχές Δεκεμβρίου, όταν έκαναν τους πρώτους υπολογισμούς τους για τις τιμές λιανικής του Ιανουαρίου, είχαν θέσει ως βάση υπολογισμού τιμή χονδρικής που ξεπερνούσε τα 120 €/MWh.
Έτσι, για να υπολογίσει κάποιος καταναλωτής κατά προσέγγιση την τιμή που θα διαμορφωθεί στην εν λόγω κατηγορία κίτρινου τιμολόγιο θα πρέπει να κάνει μια υπόθεση για τη μέση τιμή χονδρικής του μήνα, αναλαμβάνοντας ουσιαστικά ένα στοίχημα.
Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να γνωρίζει ποια είναι η βασική τιμή χρέωσης σε κάθε κίτρινο τιμολόγιο, ποια είναι η ανώτατη τιμή, πέραν της οποίας ενεργοποιείται ο μηχανισμός διακύμανσης, δηλαδή η νέα μορφή της ρήτρας αναπροσαρμογής, καθώς και ποιος είναι ο συντελεστής προσαύξησης που έχει υιοθετήσει η εταιρεία σε κάθε προϊόν κίτρινου τιμολογίου (ένας αριθμός λίγο μεγαλύτερος από τη μονάδα).
Σε κάθε περίπτωση, θα χρειαστεί μεγάλη έρευνα από πλευράς καταναλωτή και φυσικά θα πρέπει να έχει πάντα στο μυαλό του ότι στην αγορά του ρεύματος μπορεί να υπάρχουν και δυσάρεστες εκπλήξεις, καθώς οι τιμές δεν αποκλείεται να πάρουν ξαφνικά την ανηφόρα.
Αν πάντως οι τιμές της χονδρικής δεν παρουσιάσουν κάποια απρόβλεπτη αύξηση, τα τιμολόγια της συγκεκριμένης κατηγορίας ίσως αποδειχθούν φέτος τα φθηνότερα.
Όπως και να έχει η επιλογή ενός κίτρινου τιμολογίου είναι «στοίχημα».
Αντίθετα, δεν ήταν λίγοι, εκείνοι οι καταναλωτές που προτίμησαν το μπλε τιμολόγιο (σταθερή χρέωση), θέλοντας να αποφύγουν εκπλήξεις στο μέλλον, έστω και αν πληρώνουν κάτι παραπάνω.
Όσοι πάντως πέρασαν «αυτόματα» στα «πράσινα» ειδικά τιμολόγια (και είναι οι 7 στους 10) θα έχουν την ευκαιρία μέσα στο επόμενο διάστημα να παρακολουθήσουν τον ανταγωνισμό και στις σταθερές χρεώσεις: Ήδη υπάρχει εταιρεία που έριξε στην αγορά μπλε σταθερό τιμολόγιο με τιμή 12,3 λεπτά/Kwh και διάρκεια 8 μηνών.
Δεν αποκλείεται λοιπόν να ακολουθήσουν και άλλοι πάροχοι με χαμηλότερες σταθερές χρεώσεις ή έστω σε τιμές που κινούνται σε ανάλογα επίπεδα, δίνοντας την ευκαιρία σε όσους είναι σε άλλο χρώμα να μεταπηδήσουν σε σχετικά ήρεμα νερά για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα.