Η Lili Elbe αψήφησε τις συμβάσεις και υπερέβη τα όρια της ιατρικής επιστήμης, καταφέρνοντας να γίνει η πρώτη διεμφυλική γυναίκα. Ωστόσο, το κόστος ήταν πολύ υψηλό…
Ο ζωγράφος Einar Wegener είχε αποφασίσει να βάλει τέλος στη ζωή του την άνοιξη του 1930. Είχε μάλιστα επιλέξει και την ημερομηνία της αυτοκτονίας του (την 1η Μαΐου) μετά από πολλά χρόνια ψυχικού μαρτυρίου. Η αιτία της δυστυχίας του ήταν απλή: Ήταν σίγουρος ότι στην πραγματικότητα ήταν γυναίκα, η οποία απλά είχε τύχει να γεννηθεί σε λάθος σώμα.
Ίσως όμως το πρόβλημα να ήταν και λίγο πιο περίπλοκο, αφού μερικές φορές ο Wegener, του οποίου τη ζωή αφηγείται η συγκινητική ταινία «Το κορίτσι από τη Δανία» (που παίζεται αυτήν την περίοδο στα ελληνικά σινεμά) ένιωθε πως ήταν δύο άνθρωποι στο ίδιο κορμί, που βρίσκονταν σε μια συνεχή πάλη για το ποιος θα επικρατήσει.
H ηθοποιός
Ο ένας από αυτούς τους ανθρώπους ήταν ένας Δανός ζωγράφος τοπίων, ένας σταθερός και αξιόπιστος άνδρας, παντρεμένος με την Gerda Wegener, μια επιτυχημένη ζωγράφο Art Deco που ειδικευόταν στις αναπαραστάσεις κομψών γυναικών.
Η αληθινή χαρακτήρας
Ο άλλος χαρακτήρας που κρυβόταν μέσα του ήταν τελείως διαφορετικός. Άνηκε στην Lili Elbe, η οποία σύμφωνα με τις επιστολές και τις αυτοβιογραφικές σημειώσεις του Wegener ήταν μια«συνεσταλμένη κοπέλα, χωρίς ιδιαίτερα καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα, η οποία δίσταζε ακόμα και να μιλήσει μπροστά σε άνδρες».
Ωστόσο, όπως αναφέρει σε άρθρο της η εφημερίδα Telegraph, παρά τις γυναικείες αδυναμίες της, ήδη τον Φεβρουάριο του 1930 η Lili ήταν πλέον πολύ ισχυρή για να την αγνοήσει ο Wegener. «Εγώ είμαι τελειωμένος. Η Lili το ξέρει αυτό εδώ και καιρό. Έτσι έχει η κατάσταση. Γι’ αυτό και επαναστατεί ακόμα πιο δυναμικά μέρα με τη μέρα», έγραφε στο ημερολόγιό του ο ζωγράφος, συνειδητοποιώντας ότι ο πραγματικός του εαυτός, η γυναίκα που έκρυβε μέσα του, δυνάμωνε μέρα με τη μέρα, παγιδευμένη μέσα σε ένα σώμα που δεν της άνηκε.
Η Alicia Vikander ως Gerda Wegener και ο Eddie Redmayne ως Lili Elbe στο «Κορίτσι από τη Δανία»
Τελικά, ο Wegener δεν έβαλε τέλος στη ζωή του τη μέρα που είχε καθορίσει. Τον Φεβρουάριο του 1930 έμαθε από έναν γιατρό ότι ίσως υπήρχε λύση στο πρόβλημά του. Ο ίδιος γιατρός υπέβαλε τον ζωγράφο σε μια σειρά πρωτοποριακών χειρουργικών επεμβάσεων που επέτρεψαν στον Einar να γίνει Lili. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το όνειρό του έγινε πραγματικότητα, η ιστορία της ζωής του Wegener δεν είχε ευτυχισμένο τέλος.
Τον Σεπτέμβριο του 1931, η Lili Elbe (είχε πλέον αλλάξει και επίσημα το όνομά της) άφησε την τελευταία της πνοή, καθώς το σώμα της απέρριψε τη μήτρα που είναι εμφυτευθεί στο κορμί της λίγες μέρες νωρίτερα, σε μια εγχείρηση που η ίδια θέλησε να κάνει, καθώς οι γιατροί τη θεωρούσαν τότε εφικτή.
Ωστόσο, ακόμα κι αν επρόκειτο για δοκιμασμένη επέμβαση δύσκολα θα είχε επιβιώσει, αφού το Ciclosporin, το φάρμακο που αποτρέπει την απόρριψη των μοσχευμάτων σε επεμβάσεις αυτού του είδους ανακαλύφθηκε το 1980, σχεδόν 50 χρόνια μετά τον θάνατο της Elbe.
Τον χρόνο πριν από τον θάνατό της, η Elbe είχε πάρει διαζύγιο από την Gerda, που στεκόταν πάντα στο πλευρό της (πλέον ως η πιο κοντινή της φίλη), είχε παρατήσει τη ζωγραφική και είχε συνάψει σχέση με έναν Γάλλο έμπορο τέχνης, τον οποίο σκόπευε να παντρευτεί.
«Δεν θέλω να είμαι δημιουργική με το μυαλό, με τα μάτια και με τα χέρια μου. Θέλω να είμαι δημιουργική με την καρδιά και το αίμα μου», έγραφε, εκφράζοντας την πιο βαθιά επιθυμία της στη νέα της ζωή: να γίνει η μητέρα ενός παιδιού.
Το τυχαίο «ξύπνημα» της γυναίκας μέσα στον ζωγράφο
Σύμφωνα με την ίδια, η μετάβαση του Wegener σε Elbe ξεκίνησε τυχαία, όταν ένα από τα μοντέλα της γυναίκας του δεν εμφανίστηκε για να ποζάρει. Μια κοινή φίλη του ζευγαριού, πρότεινε στον Einar (ο οποίος είχε πάντα ιδιαίτερα θηλυκά χαρακτηριστικά) να πάρει τη θέση της. Εκείνος αρχικά αντιστάθηκε, όμως τελικά υποχώρησε στις εκκλήσεις της γυναίκα του. «Δεν μπορώ να αρνηθώ ότι ένιωσα άνετα με τα γυναικεία ρούχα από την πρώτη κιόλας στιγμή», έγραψε ο ζωγράφος σχετικά με αυτήν την εμπειρία που έμελλε να αλλάξει όλη του τη ζωή. Αυτή η «συμπτωματική αφύπνιση» ξεκλείδωσε συναισθήματα που δεν ήξερε ότι υπήρχαν μέσα του και ο Wegener συνέχισε να ντύνεται «Lili» και να ποζάρει για τη γυναίκα του, με την ενθάρρυνση της ίδιας, καθώς είχε βρει το ιδανικό της μοντέλο.
Η Gerda και ο Einar την εποχή που ζούσαν ως ανδρόγυνο
Το 1912, το ζεύγος μετακόμισε στο Παρίσι. Εκεί η Gerda συνόδευε την Lili σε χορούς και δεξιώσεις, συστήνοντάς την ως «αδερφή του Einar». Ο αντισυμβατικός τους γάμος έδινε και στα δύο μέρη την ελευθερία που χρειάζονταν ώστε να ζουν τη ζωή τους όπως ήθελαν: Η Lily φλερτάροντας με τους άνδρες που γνώριζε σε αυτές τις εξόδους και η Gerda διατηρώντας τις δικές της φημολογούμενες ομοφυλοφυλικές σχέσεις
Τα χρόνια της κατάθλιψης και η επίτευξη του ονείρου
Με τα χρόνια η καριέρα της Gerda εκτοξεύτηκε, καθώς οι πίνακές της με μοντέλο της Lili την είχαν καταστήσει ιδιαίτερα δημοφιλή στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Ωστόσο, τα πράγματα πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο για τον πρώην σύζυγό της, που είχε εξελιχθεί στην καλύτερή της φίλη. Η Lili βυθιζόταν στην κατάθλιψη, αφού ένιωθε ακόμα παγιδευμένη σε ένα ξένο σώμα, το οποίο μισούσε και οι γιατροί στους οποίους απευθυνόταν την χαρακτήριζαν «υστερική» ή «σχιζοφρενή».
Όλα αυτά, μέχρι τη στιγμή που γνώρισε τον «σωτήρα» της (όπως τον χαρακτηρίζει η ίδια), τον Δρ. Kurt Warnekros, που της υποσχέθηκε ότι θα μπορούσε να τη βοηθήσει να αποκτήσει το σώμα που πίστευε πως της άνηκε δικαιωματικά, προειδοποιώντας την ωστόσο ότι το ρίσκο ήταν τεράστιο.
Η Lili την εποχή που είχε ήδη αρχίσει να ζει πλήρως ως γυναίκα
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν έρθει στο φως, παρόλο που οι αρχικές επεμβάσεις στις οποίες υποβλήθηκε η Lili (και οι οποίες πραγματοποιούνταν για πρώτη φορά) ήταν επιτυχείς, τελικά οι πειραματικές μέθοδοι των γιατρών εκείνης της εποχής όχι μόνο δεν κατάφεραν να της δώσουν αυτό που επιθυμούσε διακαώς, ένα γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα με το οποίο θα μπορούσε να αποκτήσει παιδιά, αλλά της στέρησαν τελικά και τη ζωή.
Το τρέιλερ της ταινίας με ελληνικούς υπότιτλους όπου οι δύο πρωταγωνιστές δίνουν πραγματικά ρεσιτάλ ερμηνείας: