«Απομεινάρια των ναζί» και «φασίστες» οι Ολλανδοί, επειδή δεν του επέτρεψαν να κάνει προεκλογική εκστρατεία σε ολλανδικό έδαφος… Υπεύθυνοι για «ναζιστικές πρακτικές» και «φασίστες» οι Γερμανοί, επειδή δεν αφήνουν τους υπουργούς του να αλωνίζουν εντός των γερμανικών συνόρων… Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει απασφαλίσει, εκτοξεύοντας ιστορικά «ευαίσθητους» χαρακτηρισμούς κατά συμμάχων και εταίρων.
Ο Χίτλερ επισκέπτεται το εργαστήριο του γλύπτη Γιόζεφ Τόρακ στο Μόναχο, Φεβρουάριο του 1937. Στα αριστερά του, διακρίνονται οι Γκέμπελς και Τόρακ. Στα δεξιά του… η προτομή του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ένα από τα αγαπημένα αντικείμενα του φύρερ (αριστερά).
Τα ίδια τα ιστορικά γεγονότα, ωστόσο, έρχονται να «εκδικηθούν» τον Τούρκο ηγέτη με την προκλητικά επιλεκτική μνήμη. «Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί» λέει ο θυμόσοφος λαός. Και στο σαράι του Ερντογάν, υπό αυτήν την έννοια, θα ήταν φρόνιμο να μη μιλούν για φασίστες και ναζί.
Επειδή είναι ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος που πλέον ενσαρκώνει πλήρως ως όραμα και πολιτικό modus operandi την «ενός ανδρός Αρχή» («Fuhrer-prinzip»), αλλά και για μια σειρά από άλλους ιστορικούς λόγους: Επειδή ήταν η Τουρκία εκείνη που υπέγραψε «σύμφωνο μη επίθεσης και φιλίας» με τη ναζιστική Γερμανία το 1941, επιλέγοντας τον ρόλο του «επιτήδειου ουδέτερου» στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επειδή ήταν η Αγκυρα εκείνη που προμήθευε επί σειρά ετών το Τρίτο Ράιχ με σίδηρο και χρώμιο-χρωμίτη, για να μπορούν οι ναζί να κατασκευάζουν τα όπλα τους, και που μπήκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο λίγο πριν από τη λήξη, τον Φεβρουάριο του 1945, ζητώντας μάλιστα ως αντάλλαγμα για τη «συνεισφορά» της τα Δωδεκάνησα.
Στοιχεία
Αλλά και αντιστρόφως, ανατρέχοντας κανείς στον τρόπο με τον οποίο οι ναζί προσέγγιζαν την Τουρκία, βρίσκει μόνο… θαυμασμό. Ο ίδιος ο Χίτλερ, άλλωστε, κατά τη δεκαετία του 1930 δήλωνε «μαθητής» του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, τον οποίο μάλιστα χαρακτήριζε «σπουδαιότερο άνθρωπο του αιώνα» και «λαμπερό αστέρι», σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει ο ιστορικός Στέφαν Ιριγκ στο βιβλίο «ΑΤΑΤΟΥΡΚ ΚΑΙ ΝΑΖΙ» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος).
Η τουρκική εναντίωση στη Συνθήκη των Σεβρών, οι τουρκικές εθνοκαθάρσεις σε βάρος Ελλήνων και Αρμενίων (που αποκηρύσσονται ως «παράσιτα», «βδέλλες» και «γουρούνια» στον ναζιστικό Τύπο της εποχής), η μεταφορά της πρωτεύουσας από την «κοσμοπολίτικη» Κωνσταντινούπολη στην «πιο αγνή» Αγκυρα, η απουσία ελεύθερων εκλογών… λειτουργούσαν όλα ως πρότυπο στα μάτια των Ευρωπαίων φασιστών. Κορυφαία στελέχη των ναζί είχαν άλλωστε στενούς δεσμούς με την Τουρκία.
Ο διοικητής του Αουσβιτς Ρούντολφ Ες είχε πολεμήσει με τους Οθωμανούς στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και ο ιδεολόγος Χανς Τρεμπστ με τους Νεότουρκους τη δεκαετία του 1920. Ο «επίσημος γλύπτης» του κόμματος, Γιόζεφ Τόρακ, είχε επίσης ζήσει για μεγάλο διάστημα στην Τουρκία, ενώ ο διοικητής των SS Χάινριχ Χίμλερ μάθαινε τουρκικά και αποθέωνε το Ισλάμ ως «ανδρική θρησκεία».
Οπαδός του Ατατούρκ και της ισλαμικής θρησκείας ο Χίτλερ
Ο Χίτλερ εμφανίζεται να ήταν μεγάλος οπαδός του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ αλλά και της… ισλαμικής θρησκείας, όπως προκύπτει μέσα από τη δουλειά ιστορικών όπως οι Στέφαν Ιριγκ και Ντέιβιντ Μόταντελ. «Ηταν κακοτυχία για εμάς να έχουμε τη λάθος θρησκεία. Η μωαμεθανική θρησκεία θα μας ταίριαζε πολύ περισσότερο» δήλωνε ο Χίτλερ, ενώ στα αγαπημένα του αντικείμενα ήταν και μία προτομή του Ατατούρκ.
[harvard.edu] [ethnos]