Τιμές αισχροκέρδειας για ένα φοιτητικό σπίτι στην Αθήνα. Στα 600 ευρώ για 50 τμ στο Κουκάκι.
«Ενοικιάζεται διαμέρισμα 50 τμ στα 600 ευρώ. Περιοχή: Κουκάκι», «διαμπερές διαμέρισμα 68τμ ενοικιάζεται στο Νέο Κόσμο. Τιμή: 660 ευρώ».
Οι τίτλοι που πλασάρονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μιλούν για «άπιαστα ενοίκια», αφού πλέον, ένα σπίτι κοστίζει όσο ένας βασικός μισθός. Και τα υπόλοιπα έξοδα; Σούπερ μάρκετ, βενζίνες, ρεύμα, ίντερνετ, κοινόχρηστα; Η κατάσταση έχει εκτραχυνθεί, καθώς οι τιμές των ενοικίων δε φαίνεται να έχουν «ταβάνι», ενώ οι ιδιοκτήτες εκμεταλλεύονται την κατάσταση και φτάνουν σε σημείο αισχροκέρδιας.
Όσα διαθέσιμα σπίτια κοστίζουν κάτω από 400 ευρώ, είναι συνήθως ισόγειες ή ημιυπόγειες γκαρσονιέρες, χωρίς φως, χωρίς κουφώματα αλουμινίου και σε περιοχές υποβαθμισμένες.
Η δυσκολία ανεύρεσης σπιτιού, είναι ακόμα δυσκολότερη για τους φοιτητές, αφού τα τελευταία χρόνια οι ιδιοκτήτες αύξησαν κατακόρυφα τις τιμές στις περιοχές που βρίσκονται κοντά σε σχολές, καθώς γνωρίζουν ότι πριν το Σεπτέμβρη, εκατοντάδες φοιτητές θα αναζητούν αγωνιωδώς στέγη. Τη στιγμή που δεν υπάρχει καμία σοβαρή φοιτητική μέριμνα από την πλευρά του κράτους, χιλιάδες οικογένειες βλέπουν το ενοίκιο ως «μονόδρομο».
Πόσο δύσκολο είναι για έναν φοιτητή να βρει ένα αξιοπρεπές σπίτι;
«Έδωσα Πανελλαδικές και κατάφερα να περάσω στο Πολυτεχνείο. Είμαι από τη Θεσσαλονίκη, οπότε με το που ήρθε η ανακοίνωση των βαθμολογιών, ξεκινήσαμε να αναζητούμε με τους γονείς μου σπίτι στην Αθήνα. Στην αρχή κοιτούσαμε για διαμερίσματα κοντά στη σχολή, δηλαδή στου Ζωγράφου και το Γουδή, προκειμένου να μην έχω πολλά έξοδα και να μην σπαταλάω χρόνο στις μετακινήσεις», λέει στο Reader η Άννα, η οποία έφθασε το καλοκαίρι στην Αθήνα για να βρει σπίτι.
«Για ένα διαμέρισμα 60 τμ στο Γουδή ζητούσαν 550-600 ευρώ το μήνα. Και μιλάμε για διαμέρισμα με παλιό μπάνιο και κουζίνα. Στου Ζωγράφου, σπίτια των 50 τμ,τα βρίσκεις με περισσότερα από 500 ευρώ το μήνα. Τα διαμερίσματα που είναι σε όροφο και είναι κάπως πιο αξιοπρεπή, έχουν πάνω από 650-700 ευρώ το μήνα. Δεν πρόκειται να μείνουμε ούτε σε τρύπες των 30 τμ, ούτε σε ισόγεια».
Το χειρότερο είναι ότι πολλοί ιδιοκτήτες, ζητούν δύο ή τρία ενοίκια μπροστά, προκειμένου να δώσουν το σπίτι, ενώ απαιτούν ακόμα και εκκαθαριστικά εφορίας. «Μέσα στη διάρκεια που αναζητούμε σπίτι, έχουμε αντιμετωπίσει απαράδεκτες συμπεριφορές.
Σκέψου μας ζητούσαν να δώσουμε σε σπίτι που κάνει 630, τρία ενοίκια μπροστά, ενώ έκαναν αδιάκριτες ερωτήσεις στους γονείς μου για το εισόδημά τους και για το αν έχουν σταθερή εργασία. Ακόμα και εμένα με έκαναν να νιώσω άβολα. Πολλοί δεν ήθελαν καν να φαίνεται όλο το ποσό στο συμβόλαιο, άλλοι ήθελαν να γίνει χωρίς συμβόλαιο, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν ήταν επιλογή για εμάς, γιατί θα μπορούσαν να μας διώξουν όποτε θέλουν, εφόσον δεν θα μας δέσμευε κάτι.
Δε θέλω να έχω να διαχειριστώ και τη σχολή σε συνδυασμό με το άγχος της διαμονής ή να αλλάζω σπίτια κάθε χρόνο. Γενικά, δυσκολευτήκαμε πάρα πολύ να βρούμε κάτι και παίρναμε τουλάχιστον 20 τηλέφωνα τη μέρα. Αναγκάστηκα να πάω σε πολύ απομακρυσμένη περιοχή για να βρω κάτι αξιοπρεπές. Βρήκα ένα δυάρι πρώτου ορόφου 55τμ στο Περιστέρι με 430 ευρώ το μήνα. Ξέρω πως δεν είναι λίγα, αλλά τουλάχιστον το σπίτι είναι σε καλή κατάσταση σε σχέση με όσα ήταν κοντά στη σχολή μου. Τουλάχιστον είναι κοντά το μετρό», εξηγεί η Άννα.
Ακόμα και πριν έρθει στην πρωτεύουσα, είχε ξεκινήσει να ψάχνει για σπίτι, καθώς ο περίγυρός της την είχε προειδοποιήσει πως είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή στο κέντρο της Αθήνας. Αυτό που της περιέγραφαν ήταν λιγότερο τραγικό από αυτό που κλήθηκε να αντιμετωπίσει.
«Πέρα απ΄όλα τα υπόλοιπα, υπήρξε μεγάλη πίεση από τους ιδιοκτήτες να κλείσουμε άμεσα τα σπίτια, γιατί ‘υπήρχε πολύ μεγάλη κινητικότητα’ όπως μας ενημέρωναν, οπότε ήταν αρκετά αγενείς και είχαν παράλογες απαιτήσεις. Ένας μας είπε πως δεν επιτρέπεται το κάπνισμα μέσα στο σπίτι γιατί θα ‘ποτίσει’ στους τοίχους, ενώ ένας άλλος μας είπε πως δεν επιτρέπονται τα κατοικίδια γιατί ‘κάνουν φασαρία και ενοχλούν την πολυκατοικία’. Νομίζω ήταν από τις πιο στρεσογόνες περιόδους που έχω περάσει. Οι φοιτητές καλούμαστε μέσα σε ένα δίμηνο-τρίμηνο να βρούμε σπίτι, τη στιγμή που οι υπόλοιποι ψάχνουν ακόμα και χρόνια να βρουν κάτι καλό. Υπάρχει τεράστια εκμετάλλευση και αισχροκέρδια», προσθέτει.
Με το που έγραψε το τελευταίο μάθημα στις Πανελλαδικές, ο Χάρης ξεκίνησε να ψάχνει σπίτια στην Αθήνα. Ο ίδιος μένει στο Ηράκλειο στην Κρήτη και είχε βάλει στόχο να περάσει στο Τμήμα Πληροφορικής της ΑΣΟΕΕ. «Είχα μάθει από φίλους που είχαν έρθει ήδη τα προηγούμενα χρόνια για σπουδές στην Αθήνα, ότι πρέπει να ψάξω πολλούς μήνες πριν για σπίτι. Γενικά με τόση ακρίβεια που παίζει, θεωρώ ότι οι περισσότερες οικογένειες αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα, πόσο μάλλον εάν έχουν ένα ή δύο παιδιά που σπουδάζουν και πρέπει να βρουν σπίτι», λέει στο reader. Πρώτη του επιλογή για την αναζήτηση σπιτιού ήταν τα Εξάρχεια, καθώς είναι μια περιοχή από την οποία μπορεί να κινείται εύκολα με τα πόδια.
«Ήθελα να βρω κάτι κοντινό στη σχολή. Είχα βάλει ειδοποιήσεις και όποια αγγελία έβγαινε, έπαιρνα τηλέφωνο την ίδια μέρα. Έχω δει σπίτια με μούχλα στους τοίχους να μυρίζουν υγρασία, σπίτια με ξύλινα κουφώματα, χωρίς κλιματιστικό, χωρίς πόρτες ασφαλείας, ισόγεια και ημιυπόγεια, με μπάνια σε ανεκδιήγητη κατάσταση και παλιά μωσαϊκά. Τρύπες κυριολεκτικά, γκαρσονιέρες, χωρίς να μπαίνει καν το φως του ήλιου. Και αυτά τα ερείπια τα νοικιάζουν πάνω από 500 ευρώ. Αυτό είναι τραγικό», προσθέτει.
«Είχα πάει σε σπίτι που δεν μπορούσες να σταθείς από τη μυρωδιά της υγρασίας. Και ήταν καλοκαίρι. Δηλαδή το χειμώνα τι θα γινόταν; Ένας ιδιοκτήτης μου είπε ότι αν αργήσω να πληρώσω ενοίκιο δύο μήνες, θα ψάξει άλλον ενοικιαστή, ενώ ένας μου είπε ότι δε γίνεται να κάνουμε συμβόλαιο, γιατί τον Ιούλιο και τον Αύγουστο το νοικιάζει ως Airbnb (!) και θα μπορούσα να μείνω πάλι από Σεπτέμβρη. Και μου είπε και την ατάκα ‘τι με νοιάζει αφού φοιτητής είμαι και κάθομαι τρεις μήνες το καλοκαίρι’». Η αναζήτηση στα Εξάρχεια δεν πήγε καλά, αφού οι ιδιοκτήτες ήταν ανένδοτοι ως προς τη διαπραγμάτευση μιας καλύτερης τιμής. «Ήταν σίγουροι ότι θα βρουν άλλον να το νοικιάσει την ίδια μέρα, οπότε είχαν υφάκι χωρίς λόγο. Δεν ξέρω που θα φτάσει αυτή η κατάσταση».
Στη συνέχεια, επέλεξε να ψάξει κάτι στου Γκύζη. «Ήταν κάπως καλύτερες οι τιμές, ωστόσο έχασα σίγουρα 4-5 καλά διαμερίσματα που έφυγαν αμέσως με το που ανέβαιναν οι αγγελίες. Όταν κάτι μένει ανοίκιαστο για καιρό, υπάρχει λόγος».
Τελικά, κατάφερε να νοικιάσει σπίτι στα Κάτω Πατήσια. «Η αλήθεια είναι ότι δεν ήταν η πρώτη μου επιλογή σαν γειτονιά, αλλά τουλάχιστον βρήκα σπίτι 50 τμ στον 3ο όροφο με 400 ευρώ. Πίστεψέ με, ακόμα και αυτό μας φάνηκε ευκαιρία σε σχέση με ό,τι κυκλοφορεί στην αγορά. Οπότε προσωπικά θεωρώ ότι για να βρεις κάτι, πρέπει να συμβιβαστείς».
Τα ενοίκια κοντά στα κεντρικά Πανεπιστήμια
Οι τιμές κοντά στα μεγαλύτερα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της Αθήνας, έχουν τα τελευταία χρόνια ανοδική τάση. Για παράδειγμα, μια γρήγορη αναζήτηση στην περιοχή του Ζωγράφου όπου βρίσκεται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, δείχνει πως μια γκαρσονιέρα υπόγεια 27τ.μ. ενοικιάζεται με 12.22 ευρώ το τ.μ. Αντίστοιχα, στην Καισαριανή, διαμέρισμα ημιωρόφου 26τ.μ. ενοικιάζεται 470 ευρώ το μήνα, δηλαδή με 18.08 ευρώ το τ.μ., ενώ διαμέρισμα 2ου ορόφου 58τ.μ. νοικιάζεται 680 ευρώ.
Αντίστοιχα, τα σπίτια στην περιοχή του Κουκακίου, η οποία προτιμάται από φοιτητές του Παντείου Πανεπιστημίου, κυμαίνονται μεταξύ 10-13 ευρώ ανά τ.μ. τα ισόγεια, με τα ενοίκια να ξεκινούν από 500 ευρώ το μήνα. Παράλληλα στο Νέο Κόσμο, οι ισόγειες γκαρσονιέρες 20-30 τ.μ. νοικιάζονται από 12 – 16 (!) ευρώ το τ.μ. Στην Καλλιθέα που νοικιάζουν σπίτια κυρίως φοιτητές από Χαροκόπειο και Πάντειο, θα βρει κανείς γκαρσονιέρες των 33τ.μ. με 390 ευρώ το μήνα και διαμερίσματα των 60τμ με 600 ευρώ το μήνα. Τα περισσότερα σπίτια είναι ισόγεια, υπόγεια ή ημιώροφοι, καθώς, όσο πιο ψηλά βρίσκεται το διαμέρισμα, τόσο «σκαρφαλώνουν» και οι τιμές.
Τα Εξάρχεια του gentrification και της πολύ μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης μέσω της επέλασης του Airbnb είναι στην λίστα των προτιμήσεων φοιτητών της ΑΣΟΕΕ. Ωστόσο και εκεί οι τιμές φαίνεται να είναι αρκετά ανεβασμένες.
Συγκεκριμένα, σπίτι 25τ.μ. 5ου ορόφου νοικιάζεται για 425 ευρώ το μήνα, με τα φθηνότερα δυάρια, να ξεκινούν από 500 εάν βρίσκονται από τον 1ο όροφο και πάνω. Στου Γκύζη και το Πεδίο του Άρεως, οι τιμές είναι λίγο πιο κάτω, ωστόσο δεν παρουσιάζουν τεράστιες διαφορές, αφού και εκεί ένα ισόγειο διαμέρισμα 34 τ.μ. έχει ενοίκιο γύρω στα 350 ευρώ το μήνα. Η πλατεία Αμερικής είναι μια περιοχή στην οποία μπορεί κανείς να βρει διαμέρισμα με κάτω από 10 ευρώ ανά τ.μ., πράγμα σπάνιο για το κέντρο της Αθήνας, ωστόσο η τιμή δυστυχώς, είναι σε πλήρη αντιστοιχία με την παλαιότητα του διαμερίσματος και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται.
Οι περιοχές κοντά στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, όπως το Μεταξουργείο, ο Κεραμεικός και ο Βοτανικός, έχουν ενοίκια που κυμαίνονται από 8 μέχρι 14 ευρώ το τ.μ., ενώ γκαρσονιέρα 62τμ που είναι στον 2ο όροφο, σκαρφαλώνει σε 600 ευρώ το μήνα. Αυτές οι τιμές, αξίζει να σημειωθεί πως αφορούν μη ανακαινισμένα διαμερίσματα, καθώς, σε περίπτωση ανακαίνισης, κορυφώνονται ακόμα περισσότερο.
Όπως αναφέρει στο reader η μεσίτρια Νίκη Γκολέτσα, οι τιμές έχουν ανέβει ιδιαιτέρως στις φοιτητικές περιοχές καθώς εκμεταλλεύονται την άμεση ανάγκη για εύρεση κατοικίας που υπάρχει. Η ίδια, εάν μπορούσε να δώσει μια συμβουλή, θα έλεγε στους φοιτητές να προτιμήσουν περιοχές όπως το Γκύζη και η Κυψέλη όπου ακόμα μπορεί κανείς να βρει ενοίκια λίγο φθηνότερα σε σχέση με άλλες, ενώ η Κυψέλη έχει και το μπόνους του μετρό, το οποίο, όταν φτιαχτεί, θα αυξήσει ακόμα περισσότερο την αξία των ακινήτων. Σε περιοχές όπως Γουδή και Ζωγράφου, σύμφωνα με την ίδια, οι φοιτητές βρίσκουν δυάρια με τιμές που φθάνουν και ξεπερνούν τα 700 ευρώ.
Κατά 10% αυξημένες οι τιμές των ενοικίων σε σχέση με πέρυσι
Τον Ιούλιο, o Spitogatos, που συνιστά μια από τις μεγαλύτερες ιστοσελίδες αγγελιών ακινήτων στην Ελλάδα, δημοσίευσε στοιχεία, τα οποία έδειξαν μια πολύ σημαντική αύξηση των τιμών των ενοικίων στις κατοικίες των φοιτητουπόλεων της χώρας, με τη μέση άνοδο των τιμών να φτάνει το 10% σε σχέση με πέρυσι, ενώ η μέση τιμή ενοικίου φοιτητικής κατοικίας, ανέρχεται σε 9,1 ευρώ/τ.μ. Σημαντικός παράγοντας στην αναζήτηση σπιτιού είναι ο όροφος, η επίπλωση και ο αριθμός των υπνοδωματίων.
Πιο συγκεκριμένα, στην Αθήνα, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας, φτάνει τα 10.8 ευρώ/τ.μ., και είναι υψηλότερη σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Αυτό κάνει πολλούς φοιτητές να αναγκάζονται να ψάξουν συγκατοίκους, ώστε να μοιράζονται το ενοίκιο, πράγμα που έχει ωθήσει με τη σειρά του πολλούς ιδιοκτήτες κατοικιών με περισσότερα από ένα υπνοδωμάτια, να αυξήσουν τις τιμές ακόμα περισσότερο. Αυτό αποτυπώνεται τόσο σε περιοχές που είχαν ανέκαθεν πιο υψηλά ενοίκια, όσο και σε περιοχές γύρω από την Πατησίων και την Αχαρνών, όπου τα σπίτια με δύο υπνοδωμάτια παρουσίασαν μια αύξηση της τάξης του 11% σε σχέση με την περσινή χρονιά, ενώ αντίστοιχα διαμερίσματα στο Γουδή με δύο υπνοδωμάτια, έχουν αύξηση 20%.
Σύμφωνα με το Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estate, το οποίο είχε πραγματοποιήσει έρευνα για τη φοιτητική στέγη 2023-2024, ανέδειξε πως οι υψηλότερες αυξήσεις, καταγράφονται κυρίως σε μικρότερα ακίνητα, κατάλληλα για φοιτητές.
Συγκεκριμένα, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας αυξήθηκαν κατά 53% στην Αθήνα και στην Πάτρα όπου καταγράφεται η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση κατά 49,23% για το χρονικό διάστημα 2017-2022. Επιπλέον, το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού. Ενδεικτικό είναι ότι το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές στα βασικά αγαθά ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους.
Πώς επιλέγουν σπίτια οι φοιτητές
Βασικοί παράγοντες στην αύξηση των ενοικίων, συνιστά -μεταξύ άλλων- η επέκταση των διαμερισμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και η τουριστικοποίηση ολόκληρων περιοχών στα πέριξ του κέντρου της Αθήνας.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι περιοχές του Κουκακίου και των Εξαρχείων, οι οποίες μέσα σε μια δεκαετία, έχουν παρουσιάσει κατακόρυφη αύξηση στις τιμές των κατοικιών. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής μου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο το 2012, μια συμφοιτήτριά μου είχε νοικιάσει δυάρι στη Βεΐκου, στο δεύτερο όροφο, με τιμή 280 ευρώ το μήνα.
Σπίτια με παρόμοια χαρακτηριστικά σήμερα στην ίδια περιοχή, ξεκινούν από την τιμή των 580 ευρώ. Και αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα που αποτυπώνει την υπάρχουσα κατάσταση.
Μάλιστα, πολλοί φοιτητές, επιλέγουν την πόλη που θα σπουδάσουν, όχι απαραίτητα βάσει των προτιμήσεών τους, αλλά βάσει της οικονομικής κατάστασης των γονιών τους, καθώς πολλοί είναι εκείνοι -ειδικά αν πρόκειται για πολυμελείς οικογένειες- οι οποίοι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν με τις τιμές όπως έχουν διαμορφωθεί. Από την άλλη, η έλλειψη φοιτητικής μέριμνας, φαίνεται από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι φοιτητικές εστίες της Πολυτεχνειούπολης, οι παλιές εστίες του ΕΜΠ και της ΑΣΟΕΕ, οι οποίες παρουσιάζουν μια εικόνα πλήρους εγκατάλειψης και απαξίωσης και δε συνιστούν καν επιλογή για πολλούς φοιτητές.
Μία λύση είναι η συγκατοίκηση, η οποία βέβαια αυξάνει σημαντικά και την τιμή του ενοικίου, ωστόσο υπάρχει τουλάχιστον μοίρασμα στα κοινά έξοδα και τους μηνιαίους λογαριασμούς ρεύματος, νερού, ίντερνετ, ενώ πολλοί επιλέγουν σπίτια που βρίσκονται πολύ μακριά από τις σχολές τους, εάν αυτό σημαίνει ότι συνοδεύονται με μειωμένες τιμές ενοικίου. Όλα αυτά δημιουργούν μια ασφυκτική κατάσταση για τους φοιτητές, τη στιγμή που δεν υπάρχει η παραμικρή βοήθεια από το κράτος ή το αρμόδιο υπουργείο.