Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι τη στιγμή που ακούτε το νερό να τρέχει ξαφνικά νιώθετε μια έντονη ανάγκη να ουρήσετε;
Μπορεί τη μία στιγμή να είστε απολύτως καλά και την επόμενη να τρέχετε στην τουαλέτα. Αυτή η εμπειρία είναι εξαιρετικά συχνή και δεν είναι απλώς «στο μυαλό μας». Υπάρχουν πραγματικοί φυσιολογικοί και ψυχολογικοί λόγοι πίσω από αυτό.
Η σύνδεση εγκεφάλου – ουροδόχου κύστης
Η ουροδόχος κύστη δεν λειτουργεί μόνη της. Ελέγχεται στενά από τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα. Καθώς η κύστη γεμίζει, τα νεύρα στέλνουν σήματα στον εγκέφαλο για το πόσο γεμάτη είναι. Στη συνέχεια, ο εγκέφαλος αποφασίζει αν είναι κατάλληλη στιγμή για ούρηση.
Όταν όλα λειτουργούν σωστά, το νευρικό σύστημα προσαρμόζεται εύκολα. Μπορούμε να κρατηθούμε όταν χρειάζεται και να ουρήσουμε όταν μας βολεύει. Ωστόσο, ορισμένα ερεθίσματα μπορούν να διαταράξουν αυτή την ισορροπία — και το τρεχούμενο νερό είναι από τα πιο ισχυρά.
Κλασική εξάρτηση: Ένα αντανακλαστικό που το έχουμε μάθει
Ένας από τους βασικούς λόγους που το τρεχούμενο νερό μας κάνει να θέλουμε να ουρήσουμε είναι η κλασική εξάρτηση, η ίδια ψυχολογική διαδικασία που έγινε γνωστή από τα πειράματα του Παβλόφ (Ο εγκέφαλος μαθαίνει να αντιδρά αυτόματα σε ένα ερέθισμα.).
Σκεφτείτε το: Πολλοί από εμάς πηγαίνουμε στην τουαλέτα ενώ πλένουμε τα χέρια μας, κάνουμε ντους ή βουρτσίζουμε τα δόντια μας. Ο ήχος του νερού συχνά προηγείται ή συνοδεύει την ούρηση. Με τον καιρό, ο εγκέφαλος συνδέει αυτόν τον ήχο με την πράξη της ούρησης. Έτσι, ακόμη κι αν η κύστη δεν είναι εντελώς γεμάτη, ο εγκέφαλος στέλνει το σήμα «πήγαινε τώρα».
Με απλά λόγια, το σώμα μας έχει εκπαιδευτεί να αντιδρά αυτόματα.
Ο ρόλος της χαλάρωσης
Το τρεχούμενο νερό είναι επίσης χαλαρωτικό. Ο ήχος του μπορεί να μειώσει το στρες και να προκαλέσει χαλάρωση των μυών — συμπεριλαμβανομένων των μυών του πυελικού εδάφους και του ουροποιητικού σφιγκτήρα, που φυσιολογικά μας βοηθούν να συγκρατούμε τα ούρα.
Όταν αυτοί οι μύες χαλαρώνουν, γίνεται πιο δύσκολο να κατασταλεί η ανάγκη για ούρηση. Αυτό είναι πιο έντονο όταν έχουμε ήδη μια ελαφριά επίγνωση της κύστης μας, ακόμη κι αν δεν είναι πολύ γεμάτη.
Αισθητηριακά ερεθίσματα και νευρικό σύστημα
Ο ήχος του νερού ενεργοποιεί τμήματα του νευρικού συστήματος που σχετίζονται με τα αντανακλαστικά και τις αυτόματες σωματικές λειτουργίες. Αυτή η διέγερση μπορεί να αυξήσει την επίγνωση της κύστης, κάνοντας τα σήματα να φαίνονται πιο έντονα και πιο επείγοντα απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα.
Σε άτομα με ευαίσθητη κύστη, αυτό το φαινόμενο είναι ακόμη πιο έντονο. Ένα ήπιο σήμα μπορεί ξαφνικά να μοιάζει με «επείγον περιστατικό».
Γιατί είναι πιο συχνό σε ορισμένους ανθρώπους
Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται πιο έντονα σε:
-
άτομα με υπερδραστήρια κύστη
-
γυναίκες με αδυναμία του πυελικού εδάφους
-
ηλικιωμένους
-
άτομα που ουρούν συχνά «για καλό και για κακό»
-
όσους ουρούν τακτικά στο ντους
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η κύστη μπορεί να έχει εκπαιδευτεί να αδειάζει σε μικρότερους όγκους, με αποτέλεσμα ερεθίσματα όπως ο ήχος του νερού να παίρνουν εύκολα τον έλεγχο.
Είναι πρόβλημα αυτό;
Το να μας έρχεται περιστασιακά η ανάγκη για ούρηση όταν ακούμε τρεχούμενο νερό είναι φυσιολογικό και όχι επικίνδυνο. Ωστόσο, αν συμβαίνει κάθε φορά και αρχίζει να επηρεάζει την καθημερινότητά μας, μπορεί να υποδηλώνει μια συνήθεια της κύστης και όχι μια πραγματική σωματική ανάγκη.
Με τον καιρό, η άμεση ανταπόκριση σε κάθε ερέθισμα μπορεί να μειώσει τη χωρητικότητα της κύστης και να αυξήσει τη συχνότητα ούρησης, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
Πώς μπορούμε να μειώσουμε το αντανακλαστικό
Η εκπαίδευση της κύστης μπορεί να βοηθήσει. Όταν ακούμε τρεχούμενο νερό και νιώθουμε μια ήπια ανάγκη για ούρηση, μπορούμε να κάνουμε μια μικρή παύση και να αναρωτηθούμε αν η ανάγκη είναι πραγματικά έντονη ή απλώς αυτόματη. Ακόμη και λίγα λεπτά αναμονής μπορούν να βοηθήσουν τον εγκέφαλο να επανεκπαιδευτεί.
Άλλες χρήσιμες συνήθειες περιλαμβάνουν:
-
αποφυγή άσκοπων επισκέψεων στην τουαλέτα
-
ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους
-
σταθερή ενυδάτωση μέσα στη μέρα (όχι όλη μαζί)
-
μείωση της καφεΐνης και άλλων ερεθιστικών για την κύστη ουσιών