Οι εικόνες της ποπ κουλτούρας για την κατάθλιψη συχνά απεικονίζουν το ίδιο πράγμα: απόσυρση από φίλους ή από αγαπημένες δραστηριότητες, διαταραχές του ύπνου και κλάμα. Αν και αυτά είναι σημάδια της κατάθλιψης, δυστυχώς η κατάθλιψη έχει πολλά πρόσωπα. Ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων πάσχει από αυτό που ονομάζουμε κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας. Και επειδή το στίγμα υπάρχει ακόμα πολλοί άνθρωποι κρύβουν την θλίψη τους και κανείς δεν ξέρει, ότι κάτι δεν πάει καλά.
Υψηλή έναντι χαμηλής λειτουργικότητας
Η κατάθλιψη υψηλής λειτουργικότητας συμβαίνει, όταν εξωτερικά κάποιος φαίνεται να είναι καλά, αλλά εσωτερικά είναι πολύ λυπημένος. Η Κάρολ Λαντάου, κλινική καθηγήτρια ψυχιατρικής και ανθρώπινης συμπεριφοράς και ιατρικής, αναφέρει ότι το συναντάει αυτό περισσότερο στις γυναίκες με μια τάση τελειομανίας. Δηλαδή, πρόκειται για ανθρώπους που φαίνεται να έχουν μια αξιοζήλευτη ζωή και έναν μακρύ κατάλογο προσωπικών επιτευγμάτων.
“Οι άνθρωποι συχνά λένε ότι είναι καλύτερο να είσαι υψηλής λειτουργικότητας από το να είσαι χαμηλής λειτουργικότητας, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια, γιατί το πιο σημαντικό πράγμα για κάποιον που πάσχει από κατάθλιψη είναι να ζητήσει βοήθεια, κάτι που ένας άνθρωπος υψηλής λειτουργικότητας δεν το κάνει”, αναφέρει η Λαντάου.
Μια μάχη που κρύβεται σε κοινή θέα
Για την Αμάντα Λεβένθαλ, μια φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μισούρι με μια φαινομενικά τέλεια ζωή, η δημόσια έκθεση της υψηλής λειτουργικότητας κατάθλιψής της προετοιμαζόταν για χρόνια. “Ένα βράδυ ήμουν ξύπνια μέχρι αργά και αποφάσισα να ονοματίσω όλα όσα με είχαν προβληματίσει αυτά τα χρόνια”. Τώρα νιώθει περισσότερο άνετα, όταν αναφέρει την κατάθλιψη της σε συζητήσεις, αλλά δεν το κάνει πολύ συχνά, γιατί ανησυχεί ότι οι άνθρωποι θα την χαρακτηρίσουν άσχημα.
Η Λαντάου υποστηρίζει, ότι αυτό είναι συνηθισμένο για τις γυναίκες. “Προσπαθούμε ακόμα να παρέχουμε την φροντίδα μας και μέρος αυτού είναι να μην παραδεχόμαστε, ότι εμείς χρειαζόμαστε βοήθεια”, αναφέρει. “Αλλά είναι τεράστιο πρόβλημα. Η κατάθλιψη είναι στην πραγματικότητα η κύρια αιτία αναπηρίας σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Οπότε, την στιγμή που κάποιος θα αποφασίσει να μιλήσει ανοιχτά γι’ αυτό το θέμα στον φίλο του θα ανακαλύψει, ότι ο φίλος του θα του πει “Και εγώ” ή “Και η αδερφή μου αισθάνεται το ίδιο”.
Άλλοι τρόποι να εντοπίσετε την κατάθλιψη
Η Λεβένθαλ δεν ταυτίζεται με τις γυναίκες στις διαφημίσεις αντικαταθλιπτικών. Τα συμπτώματά της εκδηλώνονται με άλλους τρόπους. “Για μένα ήταν ευερεθιστότητα”, εξηγεί. Η Λαντάου υποστηρίζει, ότι αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. “Μπορεί να έχετε έναν φίλο που είναι εκκεντρικός και ασταθής όλη την ώρα ή μια φίλη που οι άλλοι την χαρακτηρίζουν “σκύλα”, αλλά μέσα του αυτός ο άνθρωπος δίνει μια μάχη. Άλλα ανεπαίσθητα σημάδια είναι: ειρωνικά ή πικρόχολα αστεία.
Οπότε, πώς μιλάμε σε έναν φίλο που πιστεύουμε, ότι συγκαλύπτει την κατάθλιψή του; Η Λαντάου προτείνει να ρωτήσουμε αν είναι καλά, επισημαίνοντας ότι δεν ήταν ο εαυτός του τελευταία. Η Λεβένθαλ απηχεί αυτό το συναίσθημα: “Απλά μικρά πράγματα, όπως το να ρωτήσεις “Τι κάνεις;” και να είστε εκεί να ακούσετε όσα έχουν να σας πουν και να τους ρωτήσετε τι χρειάζονται.
Διαφορετικοί άνθρωποι θα πουν διαφορετικά πράγματα.” Η Λαντάου υποστηρίζει, ότι είναι προτιμότερο να είστε οπλισμένοι με μια πρόταση, όπως ένας αξιόπιστος θεραπευτής. “Υπάρχουν τόσα διαφορετικά είδη θεραπευτών, φαρμάκων, εφαρμογών και άλλων εργαλείων. Γι’ αυτό είναι τραγικό που πολλοί άνθρωποι δεν αναζητούν βοήθεια”.