Πώς θα μπορούσε να αποδοθεί η ελληνική κρίση μέσα από τη ματιά του George R. R. Martin. Η Ελλάδα μέσα σε μια Ευρώπη που μοιάζει με το Westeros
Ένας εικονογραφημένος οδηγός για την ελληνική κρίση των τελευταίων ετών, όπως αποδίδεται από τη γερμανική Zeit με αναφορά στον κόσμο του συγγραφέα των βιβλίων του Game of Thrones, George R. R. Martin.
Τα παιχνίδια επιβολής, εξουσίας και επίδειξης δύναμης κάνουν την Ευρώπη να θυμίζει Westeros. Οι “ήρωες” των πολιτικών δρώμενων παρομοιάζονται με τους χαρακτήρες των Βασιλείων μέσα από το Τείχος, την ώρα που ο Χειμώνας έρχεται, θυμίζοντας τον ερχομό του Grexit που αποφεύχθη στις λεπτομέρειες.
Η ιστορία ξεκινάει τον Ιούνιο του 2000. Η “σκοτεινή συμφωνία” Σημίτη-Σρέντερ μας έβαλε στο ευρώ με όρους που θα “έσκαγαν” λίγα χρόνια αργότερα σαν “φούσκα”. Οι ειδικοί προειδοποιούσαν από τότε, σημειώνει η Zeit, αλλά κανείς δεν τους άκουγε.
“Τα εύκολα κέρδη, εύκολα χάνονται”
Αρχικά, η Ελλάδα απολαμβάνει μια δραστική πτώση στα επιτόκια δανεισμού της. Στη συνέχεια το “φθηνό χρήμα” κάνει την οικονομία να ευημερεί μέχρι το 2004 όταν και η χώρα διοργανώνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μέχρι τότε, πολλοί θεωρούσαν την Ελλάδα, “χώρα-πρότυπο” σύμφωνα με τους συντάκτες του κειμένου Silke Janovsky, Götz Hamann.
H μεγάλη εξομολόγηση
H πανούργα, εξουσιομανής βασίλισσα του Κινγκς Λάντιγκ, Σέρσεϊ, γίνεται εδώ Γιώργος Παπανδρέου. Στο Game of Thrones, η Σέρσεϊ πλήρωσε ακριβά τις επιλογές της με τη διαπόμπευσή της. Το 2009, ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας παραδέχεται πως το χρέος είναι διπλάσιο σε σχέση με εκείνο που ήξεραν οι Έλληνες. Ήταν η αρχή της φθίνουσας πορείας.
Με το χρήμα των άλλων
Κάπου εκεί η Ελλάδα έχασε όλη την αξιοπιστία της, αναφέρει η Zeit. Οι επενδυτές παίρνουν τα λεφτά τους και φεύγουν, η χρεοκοπία ελοχεύει, η διαφθορά βασιλεύει και η Ευρώπη “συνεχίζει να δείχνει την αλληλεγγύη” της, όπως γράφει η Γερμανική εφημερίδα στο αφιέρωμα της.
Τον Μάιο του 2010, οι ηγέτες της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένων των Volker Kauder, Guido Westerwelle and Wolfgang Schäuble (παραπάνω σκίτσο), εγκρίνουν το πρώτο πρόγραμμα.
Η λιτότητα φέρνει αντιδράσεις
Οι διαδηλώσεις πληθαίνουν. Οι Έλληνες απελπίζονται, χάνουν τις θέσεις εργασίας τους, οι μισθοί και οι συντάξεις πετσοκόβονται. Η οικονομία καταρρέει και το 2011, η χώρα μοιάζει να χρειάζεται εκ νέου χρήματα. Το δεύτερο πακέτο “διάσωσης” περνάει μεν, αλλά με πολλαπλές πιέσεις και αντιδράσεις.
Ένα “εγωιστικό” δώρο
Ο όρος χρησιμοποιείται εδώ για να περιγραφεί το “κούρεμα” του 2012. Την τελική έγκριση για το ελληνικό “κούρεμα” έδωσε από την πλευρά των τραπεζών ο Τζόζεφ Άκερμαν, διευθύνων σύμβουλος τότε της Deutsche Bank.
Η επίσκεψη της Καγκελαρίου
“Είναι η βασίλισσα της Ευρώπης;”, αναρωτιέται η Zeit. Η Άγκελα Μέρκελ ήρθε στη χώρα μας την άνοιξη του 2014 για να συναντήσει τον Αντώνη Σαμαρά, που εικονογραφείται σαν “νάνος” δίπλα της. Η οικονομία δείχνει να βελτιώνεται σε επίπεδο πλεονάσματος και αριθμών, ωστόσο η κοινωνία δεν επωφελείται από το πρόγραμμα. Η ανεργία κινείται ακόμα σε ποσοστά της τάξης του 25% και πάνω και οι απογοητευμένοι Έλληνες πολλαπλασιάζονται.
Στο παραπάνω σκίτσο ο Αντώνης Σαμαράς εικονογραφείται σαν Τίριον Λάνιστερ, σε μια όχι και τόσο εύστοχη πάντως, απόδοση χαρακτήρων.
“Ο αριστερός ήρωας”
Ο Αλέξης Τσίπρας ως άλλη… Καλίσι. Ο νέος πρωθυπουργός εξελέγη τον Ιανουάριο του 2015 υποσχόμενος να τερματίσει τις πολιτικές λιτότητας και να μεταρρυθμίσει τη χώρα. Ο ελληνικός λαός πανηγύρισε την εκλογή του επενδύοντας τις ελπίδες του στη νέα διακυβέρνηση, σημειώνει η Zeit. “Για πρώτη φορά μετά από χρόνια υπάρχει ελπίδα για ένα νέο ξεκίνημα, χωρίς την παλιά ελίτ που γκρέμισε τη χώρα”.
Η μάχη με την Τρόικα
Αλέξης Τσίπρας και Γιάνης Βαρουφάκης ξεκίνησαν μια μάχη μηνών για να μειώσουν το χρέος. Η προσπάθεια απέτυχε αλλά καμία πλευρά δεν φεύγει αλώβητη. Η κρίση εντείνεται και χώρα πλησιάζει όλο και πιο κοντά στο Grexit, ενώ οι τράπεζες κλείνουν.
Ο ευρωπαϊκός θρόνος
Που είμαστε τώρα; Όπως καταγράφει η Zeit, οι Ευρωπαίοι μόλις άφησαν μερικές δραματικές εβδομάδες πίσω τους.
Για να φτάσουμε στην ηρεμία, προηγήθηκε η απόλυτη σύγκρουση. Στην Ελλάδα είχαμε δημοψήφισμα και “μένος” εναντίον της Μέρκελ. Οι Έλληνες αποκάλεσαν τη Γερμανίδα Καγκελάριο, “ηγεμόνα με πέτρινη καρδιά”, σύμφωνα με τη Zeit. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα θέλει να παραμείνει μέλος της νομισματικής ένωσης. Μετά από νέες, ολονύκτιες διαπραγματεύσεις, η ελληνική κυβέρνηση φτάνει σε συμφωνία με τους πιστωτές της. Στη συνέχεια, αρχίζουν οι συνομιλίες για ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης και μια εθνική πτώχευση αποφεύγεται μέχρι νεωτέρας.
Αλλά τι σημαίνει αυτό για την Ευρώπη; Κανένας δεν ήθελε να αναλάβει την ευθύνη για τα πάντα και κανείς δεν ανέβηκε στον θρόνο, ούτε καν η Καγκελάριος. Κανένας Ευρωπαίος πολιτικός δεν είναι σε θέση να εξηγήσει τι ήταν, τι είναι και τι θα γίνει η Ευρώπη.
Το “Βασίλειο” πάντως κλυδωνίζεται και αυτό είναι το μόνο σίγουρο.
Εκτενή δημοσιεύματα για την ψηφοφορία επί του δεύτερου πακέτου με τα προαπαιτούμενα στην ελληνική Βουλή φιλοξενεί άλλωστε σήμερα ο Γερμανικός Τύπος.
“Το ελληνικό κοινοβούλιο συμφώνησε σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις”, γράφει η Die Zeit που επιμελήθηκε και το αλά Game of Thrones αφιέρωμα, σημειώνοντας ότι κατά τη χθεσινή συζήτηση ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας υπερασπίστηκε τα μέτρα που έχουν ζητήσει οι πιστωτές από την Ελλάδα, λέγοντας ότι είναι το απαραίτητο τίμημα προκειμένου να διατηρηθεί στη ζωή η χώρα.
Η εφημερίδα επισημαίνει ότι στη βάση της πρόσφατης συμφωνίας των Βρυξελλών ο Έλληνας πρωθυπουργός θα πρέπει ενδεχομένως να πάρει πίσω ορισμένα από τα μέτρα που έλαβε κατά τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα προ ολίγων ημερών ο Αλ. Τσίπρας δεσμεύτηκε να μην ακυρώσει τις επαναπροσλήψεις των καθαριστριών, υποσχόμενος ότι θα βρει ισοδύναμα μέτρα.
“Από πού ακριβώς θα κόψει, δεν το έχει εκμυστηρευτεί ο Τσίπρας”, σχολιάζει η Die Zeit. “Βέβαιο είναι μόνον ότι μέσα από τη διάσωση των καθαριστριών θα υποφέρουν άλλοι Έλληνες. Ίσως να χάσουν τη δουλειά τους. Και ίσως να κατασκηνώσουν και αυτοί έξω από το πρωθυπουργικό μέγαρο, επειδή αισθάνονται ότι τους μεταχειρίστηκαν άδικα. Η πολιτική των συμβολισμών μπορεί να είναι επίπονη”.
Illustration: Miriam Migliazzi & Mart Klein
Κείμενο στη Γερμανική zeit: Silke Janovsky, Götz Hamann (via)