Οικογένειες Κούρδων Γεζίντι καταγγέλλουν ότι απειλούνται από υποστηρικτές της εξτρεμιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων της Ελλάδας. Ένα ρεπορτάζ της DW.
«Εάν μάθουν οι Αφγανοί ότι είμαι Γεζίντι θα με κάψουν ζωντανό. Δεν μας θεωρούν ανθρώπους», λέει ο Καϊρί Ζαμπρί κοιτώντας ανήσυχα από το παράθυρο του τροχόσπιτου, όπου μένει. Από τον περασμένο Δεκέμβριο φιλοξενείται στο κέντρο προσφύγων της Μαλακάσας με τη γυναίκα του Ζαϊράν και τις τρεις του κόρες. Στο κέντρο ζουν εκατοντάδες ακόμη πρόσφυγες –πολλοί από το Αφγανιστάν και τη Συρία. Στο τέλος Σεπτεμβρίου αιματηρές συμπλοκές μεταξύ Αφγανών και Σύρων στη Μαλακάσα οδήγησαν στον θάνατο ενός 31χρονου Σύρου και στον τραυματισμό οκτώ ακόμη προσφύγων. Δεκάδες συνελήφθησαν από την αστυνομία. Το μικρό κέντρο φιλοξενίας δέχεται πολλούς αιτούντες άσυλο, πολλοί από τους οποίους φιλοξενούνται σε σκηνές μέχρι να τοποθετηθούν στον χώρο πιο οργανωμένες δομές στέγασης. Ο 37χρονος Ζαμπρί είπε στην DW ότι ούτε η αστυνομία που βρισκόταν έξω από το στρατόπεδο ούτε ο στρατός από διπλανό στρατόπεδο παρενέβησαν στις συμπλοκές. Όπως λέει, ο ίδιος και η οικογένειά του ζουν μέσα στον φόβο, ακριβώς όπως και οι υπόλοιπες τρεις οικογένειες Γεζίντι που φιλοξενούνται στη Μαλακάσα. Πρόκειται για μέλη της εθνοθρησκευτικής μειονότητας του Ιράκ, όπου υπέφερε τα πάνδεινα από διώξεις των εξτρεμιστών του Ισλαμικού Κράτους.
Στις 3 Αυγούστου 2014 μέλη του ISIS επιτέθηκαν στο χωριό του Ζαμπρί. Οι χωρικοί αντιστάθηκαν σθεναρά μέχρι να ξεμείνουν από πολεμοφόδια. Σκοτώθηκαν 40 άνδρες, δύο από τους οποίους συγγενείς του Ζαμπρί. Ένας ξάδερφός του αποκεφαλίστηκε στη Μοσούλη. Ο Ζαμπρί βρήκε προσωρινά καταφύγιο σε έναν καταυλισμό στις κουρδικές περιοχές του Ιράκ, αλλά η επέλαση του ISIS τον έκανε να πάρει την απόφαση να διασχίσει το Αιγαίου, αν και το 2015 επτά συγγενείς του έχασαν τη ζωή τους επιχειρώντας να περάσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα. Με τη γυναίκα και τα παιδιά του επιβιβάστηκαν σε μια βάρκα διακινητών. «Αποφασίσαμε ότι ήταν προτιμότερο να πεθάνουμε εάν δεν μπορούμε να ζήσουμε κάπου με ασφάλεια», εκμυστηρεύεται.
Η ελπίδα για ασφαλές καταφύγιο στην Ελλάδα διαψεύστηκε
Ο Χουσεΐν και η Ιλχάν Κιντέρ αισθάνονται φόβο στο κέντρο φιλοξενίας της Μαλακάσας
Κι ενώ ήλπιζαν να βρουν ηρεμία στην Ελλάδα, τελικά φαίνεται ότι συμβαίνει το αντίθετο. «Πολλά άτομα εδώ είναι από το Daesh (αραβικό όνομα για το Ισλαμικό Κράτος) από το οποίο προσπαθήσαμε να γλυτώσουμε», λέει ο 29χρονος Χουσεΐν Κιντέρ. Στο κέντρο προσφύγων της Μαλακάσας λέγεται ότι ο άνδρας που σκότωσε τον σύρο πρόσφυγα στο τέλος Σεπτεμβρίου ήταν μέλος του ISIS. «Μας αποκαλούν άπιστους», λέει η Ιλχάν, σύζυγος του Κιντέρ. Η ίδια αναφέρει ότι μια γυναίκα από τη Συρία, το χωριό της οποίας είχε καταληφθεί από τους εξτρεμιστές, την προειδοποίησε να μην μιλάει άσχημα για το ISIS «επειδή υπάρχουν πολλά μέλη του εδώ».
Ο σύζυγός της θυμάται ότι περιμένοντας για το συσσίτιο στο hop spot της Μόριας στη Λέσβο, όπου πέρασαν τους δύο πρώτους μήνες στην Ελλάδα, άκουσε άτομα να καταγγέλλουν ότι κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού εξτρεμιστές μουσουλμάνοι στο κέντρο προσφύγων προσπάθησαν να τιμωρήσουν όσους δεν νήστευαν. Μερίδα των Κούρδων και Γεζίντι μεταφέρθηκαν από τη Λέσβο στο κέντρο της Μαλακάσας.
Ο Αγιάντ Κιντέρ Κάνο μεταφέρθηκε πριν από έναν χρόνο στη Μαλακάσα από τη Λέσβο. Όπως λέει στην DW, «η κατάσταση εκεί είναι όπως στο Σιντζάρ. Μέλη του ISIS που είχαμε στο Ιράκ είναι τώρα εδώ. Μπορώ να σας δείξω κάποιον που έβαλε βόμβες στην Φαλούτζα». Η Φαλούτζα ήταν η πρώτη ιρακινή πόλη που κατελήφθη από το ISIS το 2014. «Είμαι περήφανος όταν λέω ότι είμαι Γεζίντι. Αλλά εδώ δεν το κάνω. Εδώ λέω ότι είμαι Κούρδος», λέει ο Κάνο.
Οι αρχές αδιαφορούν για τις απειλές
Ο Αγιάντ Κιντέρ Κάνο λέει ότι οι οργανώσεις και αρχές στις οποίες απευθύνθηκε δεν ανταποκρίθηκαν
Εκτιμάται ότι το ISIS εκτέλεσε πάνω από 6.000 άνδρες και απήγαγε ισάριθμες γυναίκες και παιδιά των Γεζίντι μετατρέποντάς του σε σκλάβους ή μαχητές. Μόλις οι μισοί εξ αυτών κατάφεραν να ξεφύγουν. Οι οικογένειες της μειονότητας που ζουν στη Μαλακάσα αναφέρουν ότι έχουν συγγενείς που αγνοούνται. Ο Αγιάντ Κιντέρ Κάνο αναφέρει ότι απευθύνθηκε σε οργανώσεις αρωγής και εκπροσώπους του υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής για τους φόβους του και τις απειλές κατά της οικογένειάς του. «Κανείς όμως δεν μας φροντίζει. Λένε ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για μας».
Η Χριστίνα Νικολαΐδου, εκπρόσωπος του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Αθήνα, επισήμανε ότι οι ελληνικές αρχές αποφασίζουν το που θα μεταφερθούν κάθε φορά οι πρόσφυγες. Η ίδια εκτιμά πάντως ότι οικογένειες Γεζίντι που δηλώνουν απλά Κούρδοι ενδέχεται να προκάλεσαν κάποια σύγχυση. Προκειμένου να ηρεμήσουν τα πνεύματα στη Μαλακάσα, το αρμόδιο υπουργείο σχεδιάζει να μεταφέρει πρόσφυγες ορισμένων εθνικοτήτων από το κέντρο, ωστόσο δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη αν σε αυτόν τον σχεδιασμό περιλαμβάνονται οι Γεζίντι.
Ακτιβιστές Γεζίντι, έχοντας επίγνωση της απειλής του ISIS πίεσαν για έναν τρόπο διαφυγής από την Ελλάδα. Ευρωβουλευτές συνέβαλαν στην εκπόνηση ενός σχεδίου μεταφοράς 700 Γεζίντι από ελληνικά κέντρα φιλοξενίας στην Πορτογαλία, ωστόσο η συμφωνία ναυάγησε επειδή η ΕΕ και οι ελληνικές αρχές αρνήθηκαν να υπάρξει ειδική μεταχείριση για μεμονωμένες ομάδες προσφύγων.
Γιούντιτ Νόιρινκ / Άρης Καλτιριμτζής – dw.com