Μια φορά, ένας νεαρός Εβραίος πλησίασε έναν διάσημο ραβίνο στην Νέα Υόρκη και του είπε ότι ήθελε να μελετήσει το Ταλμούδ ( ογκώδης εξωβιβλική συλλογή εβραϊκών κειμένων).
- ‘Μιλάς τα Αραμαϊκά;’ ρώτησε ο ραβίνος.
- ‘Όχι,δεν τα μιλάω’
- ‘Εβραϊκά;’
- ‘Όχι’.
- Τουλάχιστον μελέτησες το Τορά όταν ήσουν παιδί; (Κεντρικό σημείο αναφοράς της θρησκευτικής ιουδαϊκή παράδοσης).
- ‘Όχι,δεν το έκανα. Αλλά δεν χρειάζεται να ανησυχείς. Αποφοίτησα από το πανεπιστήμιο του Berkeley και πρόσφατα έγραψα μια φιλοσοφική διατριβή. Τώρα, αποφάσισα να διερευνήσω κάποια κενά που έχω και για αυτόν το σκοπό θέλω να μελετήσω το Ταλμούδ.
- ‘Δεν είσαι έτοιμος να μελετήσεις το Ταλμούδ’, είπε ο ραβίνος. ‘Είναι το πιο βαθύ σε νόημα βιβλίο από όλα. Θα σου δώσω ένα τεστ πρώτα, αν επιμένεις, και αν το περάσεις θα σου διδάξω περισσότερα.’
Ο νεαρός συμφώνησε και ο ραβίνος συνέχισε:
- ‘Δυο άνδρες κατεβαίνουν από μια καμινάδα. Το πρόσωπο του ενός είναι καθαρό και του άλλου είναι βρώμικο. Ποιος άνδρας θα πλύνει το πρόσωπό του;’
Ο άνδρας τα έχασε τελείως και ρώτησε:
- ‘Έτσι υποτίθεται θα ελέγξεις την λογική μου;’
Ο ραβίνος έγνεψε καταφατικά.
- ‘Προφανώς, ο πρώτος που θα πλύνει το πρόσωπό του θα είναι αυτός με το βρώμικο πρόσωπο’.
- ‘Λάθος! Σκέψου λογικά. Ο ‘βρώμικος’ θα κοιτάξει τον φίλο του με το καθαρό πρόσωπο και θα υποθέσει ότι το δικό του πρόσωπο είναι επίσης καθαρό. Ο ‘καθαρός’ θα δει το βρώμικο πρόσωπο του φίλου του και θα νομίσει ότι και το δικό του πρόσωπο είναι βρώμικο. Με άλλα λόγια,ο άνδρας με το καθαρό πρόσωπο θα πλύνει το πρόσωπό του.’
- ‘Τι πονηρή ερώτηση! είπε ο νεαρός. ‘Εντάξει, ρώτησε κάτι άλλο.’
- Όπως θέλεις νεαρέ. Δυο άνδρες βγαίνουν από μια καμινάδα. Το πρόσωπο του ενός είναι καθαρό και του άλλου είναι βρώμικο. Ποιος άνδρας θα πλύνει το πρόσωπό του;’
- ‘Μια στιγμή! Έχουμε ήδη πει ότι ο άνδρας με το καθαρό πρόσωπο θα πλύνει το πρόσωπό του.’
- ‘Δεν είναι σωστό. Και οι δυο άνδρες θα πλύνουν το πρόσωπό τους. Ο ‘καθαρός’ θα κοιτάξει τον άλλον με το βρώμικο πρόσωπο. Θα υποθέσει ότι το πρόσωπό του είναι επίσης βρώμικο. Έτσι, ο άνδρας με το καθαρό πρόσωπο θα πλυθεί πρώτος. Μετά, ο ‘βρώμικος’ θα δει ότι ο άνδρας με το καθαρό πρόσωπο έπλυνε το πρόσωπο και θα πλύνει και αυτός το δικό του.’
- Αχ…δεν το σκέφτηκα ούτε αυτό. Δεν το πιστεύω ότι έκανα λάθος! Σε παρακαλώ ρώτησέ με κάτι άλλο.
- Εντάξει. ‘Δυο άνδρες κατεβαίνουν από μια καμινάδα. Το πρόσωπο του ενός είναι καθαρό και του άλλου είναι βρώμικο. Ποιος άνδρας θα πλύνει το πρόσωπό του;’
- ‘Μα, είπαμε. Και οι δυο άνδρες θα πλύνουν το πρόσωπό τους.’
- ‘Πάλι λάθος κάνεις! Κανείς από τους δυο άνδρες δεν θα πλύνει το πρόσωπό του. Σκέψου λογικά. Ο ΄βρώμικος’ θα δει τον άνδρα με το καθαρό πρόσωπο, θα υποθέσει ότι και το δικό του πρόσωπο είναι καθαρό και δεν θα το πλύνει. Ο ‘καθαρός’ θα δει ότι ο ‘βρώμικος’ δεν πλένει το πρόσωπό του και δεν θα πλύνει ούτε αυτός το δικό του.’
Η απάντηση αναστάτωσε τον νέο.
- Σε παρακαλώ ραβίνε! Έχε λίγη εμπιστοσύνη σε μένα. Είμαι αρκετά έξυπνος για να μελετήσω το Ταλμούδ. Ρώτησέ με κάτι άλλο.
- ‘Εντάξει. Δυο άνδρες βγαίνουν από μια καμινάδα…’
- ‘Κανείς δεν θα πλύνει το πρόσωπό του’!
- ‘Λάθος πάλι!Καταλαβαίνεις ότι δεν είσαι έτοιμος να μελετήσεις το Ταλμούδ; Εξήγησε μου τώρα πως δυο άνθρωποι κατεβαίνουν την καμινάδα και ο ένας είναι βρώμικος και ο άλλος καθαρός. Δεν το βλέπεις; Η ερώτηση είναι χαζή από μόνη της! Εάν ξοδέψεις όλη σου την ζωή κάνοντας τις λάθος ερωτήσεις, τότε οι απαντήσεις σου δεν θα σε οδηγήσουν πουθενά.’