Ευτύχιος Αλεξανδράκης: «Ο σώφρων έμπορος δίνει κάθε μέρα εξετάσεις»
Στην πρόσφατη επίσκεψη του ζεύγους Μακρόν στην Αθήνα και κατά τη σύντομη βόλτα τους στην οδό Ερμού, η Μπριζίτ Μακρόν σταμάτησε μπροστά στη βιτρίνα του ιστορικού καταστήματος «Αλεξανδράκης». Χάζεψε τη βιτρίνα του και στη συνέχεια μαζί με τον σύζυγό της φωτογραφήθηκαν με τον 98χρονο ιδιοκτήτη του, έναν από τους θρυλικότερους εμπόρους της Αθήνας. Ο κύριος Αλεξανδράκης δεν έχασε την ευκαιρία να τους δώσει μια ευχή σε άπταιστα Γαλλικά.
Στη μέση της Ερμού, μια επιβλητική μπουτίκ σαν ιερό μνημείο του στιλ.Ο Ευτύχιος Αλεξανδράκης, 98 ετών σήμερα, δίνει το «παρών» καθημερινώς και αδιακόπως στο μαγαζί τα τελευταία σχεδόν 80 και χρόνια. «Αυτός ο οίκος ιδρύθηκε το 1860 από κάποιον Καριοφύλλη. Ο πατέρας μου, ο Δημήτρης, εργαζόταν εδώ από το 1890. Του πούλησε ο Καριοφύλλης την επιχείρηση γύρω στο 1907 και έκτοτε πέρασε στην οικογένειά μας. Το κατάστημα ήταν πάντα εδώ. Ερμού 27. Το κτήριο είναι της εποχής του Οθωνος», λέει ο ίδιος και συνεχίζει: «Ο πατέρας μου πέθανε το 1954, τότε και ανέλαβα την επιχείρηση ουσιαστικά, αλλά ήμουν στο μαγαζί από το 1940, όταν και πήρα το πτυχίο μου. Σπούδαζα και παράλληλα ερχόμουν και παρακολουθούσα την κίνηση στο μαγαζί, τον πατέρα μου πώς αντιμετώπιζε τους πελάτες. Μου άρεσε. Και διδασκόμουν.
»Είναι απλοί οι κανόνες του εμπορίου. Ο έμπορος πρέπει να έχει επαφή με τον κόσμο, να τον ψυχολογεί και να προσαρμόζεται. Εάν δεν το κάνει αυτό, είναι αποτυχημένος. Κάθε μέρα ο σώφρων έμπορος δίνει εξετάσεις».
Του ζητώ να μου περιγράψει μια ηλιόλουστη περίοδο για το αθηναϊκό εμπόριο. «Μετά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς υπήρξε μία δύσκολη περίοδος, αλλά άλλαξε πολιτική το κράτος, άφησε ελευθερία στο εμπόριο, το οποίο και ανεπτύχθη πολύ. Ισχυσε αυτή η ανάπτυξη μέχρι το 1980. Ηταν μια καλή περίοδος. Δεν υπήρχαν πολλές επεμβάσεις από το κράτος. Είχε αποφευχθεί η γραφειοκρατία και ίσχυε μόνο ο υγιής ανταγωνισμός, που ανάγκαζε τους εμπόρους να γίνουν όλο και καλύτεροι».
Στο λαμπερό παλμαρέ της επώνυμης πελατείας του οι υπογραφές ακούγονται σαν ηχητικά βεγγαλικά. «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν πελάτης μας· δεν ερχόταν ο ίδιος, αλλά οι ανθυπασπιστές του. Ο πατέρας μου, δε, ήταν παλαιός βενιζελικός, την εποχή του 1909. Επίσης, πελάτης μας ήταν ο Σοφοκλής Βενιζέλος, ο οποίος ερχόταν ο ίδιος. Ο Αλέξανδρος Διομήδης, ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας. Η κυρία Παρασκευοπούλου, σύζυγος του στρατηγού Παρασκευοπούλου από τη Μικρά Ασία. Η Κυβέλη και οι κόρες της, η Κοτοπούλη, η Κατερίνα Ανδρεάδη, ο Ανδρεάδης, ο διοικητής της Εμπορικής Τράπεζας. Η συμπεριφορά μας ήταν ίδια ως προς όλους. Εάν ερχόταν ένας πελάτης και ήθελε ένα μαντιλάκι, τον προσέχαμε το ίδιο όπως και κάποιον που έκανε μεγάλες αγορές. Για λόγους δικής μας ευπρέπειας. Δεν κάναμε διακρίσεις. Και αυτό έχει βοηθήσει στην καλή φήμη της επιχείρησης».
Αναφέρεται στον πατέρα του και στη σπουδαία οικογενειακή κληρονομιά με απόλυτο σεβασμό: «Ο πατέρας μου δεν μιλούσε πολύ, είχε λίγα λόγια, ήταν σοβαρός άνθρωπος. Αλλά εγώ παρακολουθούσα πώς διαπραγματευόταν το καθετί και μάθαινα. Και πρέπει να πω ότι για μένα πανεπιστήμιο ήταν η επιχείρηση, διότι είχα την τύχη να έχω έξυπνο πατέρα και δυναμικό. Η βασική αρχή του πατέρα μου ήταν “δεν πρέπει να προκαλούμε ποτέ την κοινωνία. Να είμεθα μετριοπαθείς στις σχέσεις μας”. Το “λάθε βιώσας” του Επίκουρου. Ο πατέρας μου είχε πετύχει πολύ, παρέμενε όμως σεμνός.
“Είχε πει κάποτε για μας τα παιδιά του, ότι δεν είμαστε παρά πτωχοί σπουδαστές. “Αν μπορέσουν κάποτε να εκδηλωθούν μόνοι τους, τότε καλά, αλλά όσο βρίσκονται υπό την σκέπη τη δική μου, τότε είναι πτωχοί σπουδαστές”. Ήταν άνθρωπος που ξόδευε για τις σπουδές μας, ποτέ όμως για την επίδειξη. Αυτοκίνητο δεν είχαμε, “όταν μπορέσετε, να το αποκτήσετε μόνοι σας”, μας έλεγε. Αν του έλεγα όμως “πατέρα θέλω να μάθω κινέζικα, να πάρουμε δάσκαλο”, θα το έκανε. Το έκανε για τον αδερφό μου, ο οποίος ήταν επιτυχημένος πρέσβης στην Ουάσιγκτον. Ημαστε επτά αδέρφια, εγώ είμαι ο έκτος και ο μόνος εν ζωή. Αυτό που λέω στα εγγόνια μου είναι να είναι σεμνοί, να ενδιαφέρονται για τις σπουδές τους και ότι τίποτα δεν γίνεται με ψέματα. Μια επιχείρηση μπορεί να κάνει 100 χρόνια για να στρωθεί, αλλά ξεστρώνεται σε μια εβδομάδα. Μια επιχείρηση δεν είναι μηχανή που κόβει λεφτά, θέλει φροντίδα, όπως ένα δέντρο χρειάζεται πότισμα και καλλιέργεια να κάνει καρπούς».
Και φτάνουμε στο σήμερα. «Η πελατεία μας είναι μάλλον ευκατάστατη, αλλά και αυτοί οι ευκατάστατοι έχουν περιοριστεί σήμερα, διότι υπάρχει η αβεβαιότης για το μέλλον. Πρέπει να υπάρξει ομαλότης για να μπορέσει να αναπτυχθεί η οικονομία. Να ξέρει ο κάθε πολίτης πού βαδίζουμε».
(Αλεξανδράκης, Ερμού 27)
[womantoc]