Το πετρέλαιο διέρρευσε στη θάλασσα. Η οικολογική καταστροφή συνέβη. Η Σαλαμίνα πλήρωσε το κόστος της καθυστέρησης και του κακού συντονισμού του κρατικού μηχανισμού. Οι ευθύνες μεγάλες, τα λάθη τεράστια.
Όμως, πίσω από κάθε καταστροφή κρύβεται η ελπίδα που γεννιέται μέσα από τις στάχτες, κάνοντάς μας να ανακτούμε την πίστη μας στην ανθρωπότητα.
Γεννημένη και μεγαλωμένη στη Σαλαμίνα ένιωσα μεγάλη θλίψη για το ναυάγιο που μαύρισε μία από τις παραλίες του νησιού. Τα Σελήνια, μια περιοχή που κάθε καλοκαίρι σφύζει από ζωή, ξαφνικά νέκρωσε και γέμισε από ανθρώπους με μπλε και άσπρες φόρμες οι οποίοι μεταφέρουν μαύρες σακούλες με επικίνδυνα τοξικά απόβλητα.
Σάββατο πρωί πήγα μια βόλτα στη «μαύρη» παραλία της Σαλαμίνας (καμία σχέση με αυτή της Σαντορίνης), και αρχικά ένιωσα θλίψη και δυσφορία τόσο από το θέαμα όσο και από τις αναθυμιάσεις.
Αν και αρκετά βελτιωμένη η κατάσταση παραμένει άσχημη και απογοητευτική για εμάς που γνωρίζαμε πώς ήταν η συγκεκριμένη παραλία πριν την καταστροφή. Ωστόσο, βλέποντας μια ομάδα ανθρώπων να εργάζονται με απίστευτη οργάνωση, αφοσίωση και άψογο συντονισμό, άρχισα να ελπίζω ότι θα ξαναδώ την παραλία όπως ήταν στο παρελθόν.
Στο συγκεκριμένο σημείο, κάθε πρωί, η ομάδα των εθελοντών της Greenpeace και οι εργαζόμενοι της εταιρείας που έχει αναλάβει το έργο απορρύπανσης δημιουργούν μια ανθρώπινη αλυσίδα.
Ολοι οι κρίκοι αυτής της αλυσίδας είναι πολύτιμοι: Από εκείνον που βουτάει στη θάλασσα με ένα φτιάρι και βγάζει το μαζούτ (μαζί με άμμο, πέτρες και ότι άλλο εχει ακουμπήσει), τον δεύτερο που κρατά τη σακούλα όπου τοποθετείται, τον τρίτο που βγάζει τη σακούλα στην ακτή με προσοχή για να μην μεταφέρει πίσσα στην καθαρή άμμο και ούτω καθεξής.
Η επιχείρηση απορρύπανσης είναι μία δύσκολη και σε πολλές περιπτώσεις υψηλής έντασης εργασία. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος η ρύπανση να μεταφερθεί σε καθαρά σημεία της παραλίας (πχ από τα ίχνη που αφήνουν οι βρώμικες γαλότσες, από τη λανθασμένη απόρριψη πετρελαιωμένων στολών κτλ).
Στη συνέχεια η σακούλα με τα τοξικά απόβλητα κλείνει ερμητικά και τοποθετείται σε μεγάλους λευκούς σάκους από μουσαμά, για να καταλήξει σε ειδική διαχείριση.
Μια ιεροτελεστία όπου ο καθένας έχει τον ακριβή ρόλο του και όλοι είναι απόλυτα συγκεντρωμένοι στον στόχο τους που δεν είναι άλλος από το να καθαρίσουν μέχρι και τον τελευταίο κόκκο άμμου.
Κάθε μέρα από τη Σαλαμίνα μόνο βγαίνουν 150 τόνοι στερεών αποβλήτων (μαζούτ και ότι έχει κολλήσει από τον βυθό, πέτρες, άμμο κλπ) όπως με ενημέρωσε ο υπεύθυνος της εταιρείας που εχει αναλάβει τον καθαρισμό.
Φανταστείτε, λοιπόν, πόσες φορές την ημέρα επαναλαμβάνεται αυτή η ιεροτελεστία σε μια προσπάθεια να «γιατρευτεί» η θάλασσα και να αποκτήσει ξανά ζωή.
Το μεγαλείο του εθελοντισμού
Όσο για το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει το μεγαλείο του εθελοντισμού, η απάντηση βρισκόταν λίγα μέτρα δίπλα μου. Δυο Ισπανίδες είχαν ταξιδέψει χιλιάδες χιλιόμετρα και είχαν φτάσει στο νησί μου για να βοηθήσουν στον καθαρισμό του.
Η Mar Tella (δεξιά) και η Aurora Fdez (αριστερά) έφτασαν στην Ελλάδα από τη Βαλένθια. Αν και κατάγονται απο την ίδια πόλη, γνωρίστηκαν στη χώρα μας.
«Είδα την καταστροφή στην τηλεόραση» μου είπε η 29χρονη Mar Tella, «και στεναχωρήθηκα πολύ. Ερχομαι εδώ και βοηθάω όσο περισσότερο μπορώ» πρόσθεσε. Φυσικά αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ταξιδεύει εθελοντικά για το περιβάλλον.
Με σπουδές πάνω στη Γεωγραφία και το Περιβάλλον είναι εκπαιδευμένη από τη Greenpeace και ξέρει καλά πώς να βοηθήσει. Εξάλλου, στη συγκεκριμένη δύσκολη και απαιτητική φάση των εργασιών, δεν χρειάζονται απλοί εθελοντές αλλά ειδικά εκπαιδευμένοι, καθώς η επαφή με πετρέλαιο μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα ή ερεθισμό του δέρματος και των ματιών, ενώ οι αναθυμιάσεις είναι επικίνδυνες για την υγεία.
Η Aurora Fdez από την άλλη, βρίσκεται στην Ελλάδα εδώ και ένα χρόνο και εξέφρασε την απορία της που οι συμπατριώτες της στην Ισπανία δεν γνωρίζουν καν για αυτή την καταστροφή.
Παράλληλα, πρόσθεσε ότι η δουλειά είναι σκληρή και ότι χρειάζονται περισσότερα συνεργεία. «Εδώ γίνεται καλή δουλειά αλλά χρειάζονται περισσότερα άτομα για να ολοκληρωθεί το έργο όσο πιο γρήγορα γίνεται» τόνισε.
Φυσικά δεν ήταν οι μόνες, αφού μια ολόκληρη ομάδα εθελοντών της Greenpeace βρίσκεται καθημερινά στο νησί από διάφορες περιοχές της Αθήνας ή του Πειραιά, για να συμβάλλουν με τις γνώσεις και την εργασία τους στο δύσκολο έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ο Μοχάμεντ Άλι είχε πει: «Το έργο που προσφέρεις για τους άλλους είναι το ενοίκιο που πληρώνεις για το δωμάτιό σου στη γη».
Αυτές οι κοπέλες – και μαζί τους όλοι όσοι προσφέρουν σε κάθε μορφή εθελοντισμού – δεν πληρώνουν μόνο για το δικό τους ενοίκιο στη γη, αλλά επιβαρρύνονται και με το δικό μας.
Είναι εκείνοι που δεν μένουν άπραγοι μπροστά στα άσχημα που συμβαίνουν γύρω τους. Δεν αρκούνται στο να παρακολουθούν την καταστροφή από την τηλεόραση, να θλίβονται, να γράφουν βαθυστόχαστα στάτους στο Facebook.
Σηκώνονται από τον καναπέ, ταξιδεύουν πολλά χιλιόμετρα και πέφτουν με τα μούτρα στη δουλειά. Ολοι αυτοί οι άνθρωποι είναι η ελπίδα μας για το αύριο.
Φωτογραφίες – Βίντεο: Ελίνα Μαμμή, Χρήστος Βασιλείου / toc