Θεωρούνται μαζί με τις γιγάντιες χελώνες τα πιο έξυπνα ερπετά στον κόσμο και μεταξύ των πιο έξυπνων ζώων μετά από κάποια πρωτεύοντα θηλαστικά (και ίσως το χταπόδι). Ορισμένα είδη φαίνεται να μπορούν να μετρούν, ενώ στην άγρια φύση θυμούνται πού είναι οι κρυψώνες τους, αποστηθίζοντας τις ξεχωριστές διαδρομές που τις οδηγούν ως εκεί.
Ο λόγος για τις lizard monitor (σαύρες παρακολούθησης), για την τεκμηρίωση της ευφυΐας των οποίων οι επιστήμονες αναζητούν διαρκώς τα τελευταία χρόνια νέα τεχνάσματα. Είναι σαύρες του γένους Βαράνος και υπάρχουν πολλά είδη τα οποία μπορεί να ποικίλουν σε μέγεθος από 20 εκατοστά έως και τρία μέτρα. Το μεγαλύτερο απ’ όλα που ανήκει σε αυτό το γένος είναι ο περιβόητος Δράκος του Κομόντο.
Ένα τέτοιο είδος είναι κατά πασά πιθανότητα αυτό που συζητιέται έντονα τις τελευταίες ημέρες στην κωμόπολη Κρεμαστή της Ρόδου, όπου σήμανε συναγερμός μετά από μαρτυρίες κατοίκων ότι ένα ζώο με ουρά που μοιάζει με κροκόδειλου κρύβεται σε καλαμιές πέριξ του ποταμιού. Φαίνεται μάλιστα να ενοχλήθηκε από τη διέλευση ενός ζευγαριού πάνω σε μηχανάκι και να επιτέθηκε στο πίσω μέρος του δικύκλου, προτού σπεύσει να κρυφτεί.
Βάσει αυτών των μαρτυριών, οι ερπετολόγοι εικάζουν ότι πρόκειται για lizard monitor, διότι όσοι έχουν προλάβει να το δουν κάνουν λόγο για ένα ταχύτατο ζώο. «Ο κροκόδειλος δεν είναι τόσο ταχύς όσο αναφέρουν οι καταγγελίες. Μας μιλούν για ένα ερπετό με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Άρα θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για lizard monitor», δήλωσε ο υπεύθυνος της Ελληνικής εταιρείας Ερπετολόγων στην Κρήτη και πρόσθεσε ότι αν πρόκειται περί αυτού είναι σχεδόν αδύνατο να αιχμαλωτιστεί. «Αν είναι πράγματι lizard monitor δεν θα βρεθεί ποτέ. Είναι πανέξυπνο ζώο. Και η τακτική δόλωσης του είναι πολύ συγκεκριμένη για να πιαστεί. Μπορεί οι ειδικοί να ψάχνουν μέρες στο ποτάμι και να μην το δουν ποτέ και όταν φύγουν να γίνουν και άλλες αναφορές εμφάνισης του.
Συνήθως δεν επιτίθεται σε ανθρώπους αλλά τρέφεται μόνο με ζώα. Για παράδειγμα κότες. Στην περιοχή προς το παρόν δεν υπάρχουν αναφορές για επιθέσεις σε κοτέτσια. Είναι όμως περίεργο, διότι το συγκεκριμένο είδος δεν επιτίθεται στον άνθρωπο τον φοβάται ενώ εδώ έχουμε αναφορές για επιθέσεις».
Πριν 9 χρόνια είχαμε την εμφάνιση του κροκόδειλου «Σήφη» στην Κρήτη, ο οποίος είχε εισαχθεί παράνομα στη χώρα και ο ιδιοκτήτης του κάποια στιγμή τον παράτησε στο φράγμα των Ποταμών. Το ίδιο έχει συμβεί και τώρα σύμφωνα με τους ερπετολόγους. Αυτό το ζώο δεν μπορεί να έχει έρθει μόνο του στην Ελλάδα, κάποιος το έχει φέρει από την Αφρική, την Ασία ή την Ωκεανία.
Πρόκειται πράγματι για ένα πολύ ιδιαίτερο ζώο με ένα συγκεκριμένο είδος νοημοσύνης που δεν απαντάται σε κανένα άλλο ερπετό
Μελέτη στον ζωολογικό κήπο του Σαν Ντιέγκο είχε διαπιστώσει ότι μπορούσαν να μετρήσουν έως και 6 σαλιγκάρια, ενώ αντιλαμβάνονταν γρήγορα πότε έλειπε ένα σαλιγκάρι.
Οι σαύρες παρακολούθησης είναι επίσης πολύ γνωστές για την αντίδραση και την αλληλεπίδραση με τους ιδιοκτήτες τους, τους χειριστές τους ή οποιονδήποτε άλλον γύρω τους. Είναι από τα λίγα ερπετά που χρησιμοποιούν ενεργά τα μπροστινά τους πόδια για να αλληλεπιδρούν με τον κόσμο γύρω τους. Χρησιμοποιούν συντονισμένες στρατηγικές κυνηγιού και πολλές φορές συνεργάζονται δύο ή περισσότερα άτομα για να αρπάξουν π.χ. τα αυγά ενός θηλυκού κροκόδειλου, του οποίου η μία σαύρα αποσπά την προσοχή.
Τα ζώα αυτά αναγνωρίζουν τους ιδιοκτήτες τους όταν μιλάμε για κατοικίδια και τους φύλακές τους, όχι μόνο συνδέοντάς τους με το φαγητό αλλά και με το να είναι πιο ήρεμοι όταν βρίσκονται γύρω τους. Είθισται επιπλέον τα lizard monitor να εμφανίζουν διαφορετικές προσωπικότητες που είναι ξεχωριστές και μοναδικές, όπως έχει διαπιστωθεί ότι συμβαίνει με τους Δράκους Κομόντο στο Εθνικό Ζωολογικό Πάρκο Smithsonian, της Ουάσιγκτον.
Δεν υπάρχει ακριβής λόγος για τον οποίο τους έχει δοθεί αυτή η περίεργη ονομασία. Μόνο η εικασία ότι το όνομα προήλθε από την τάση ορισμένων ειδών να στέκονται όρθια στα πίσω πόδια τους και να παρακολουθούν το περιβάλλον τους.
Ο Δράκος του Κομόντο θεωρείται το μοναδικό επικίνδυνο είδος σαύρας για τον άνθρωπο. Ο λόγος είναι ότι τρέφεται με τα πάντα και ότι λόγω μεγέθους μπορεί να γίνει επιθετικό – δεν φοβάται δηλαδή, ανάλογα πάντα με το μέγεθος αυτού που ενδέχεται να θεωρήσει θήραμά του.
Πηγή: menshouse.gr