Έντονες αντιδράσεις προκάλεσε στη γειτονική χώρα η διαρροή για πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ να υπάρξει σταδιακή απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων από το ψευδοκράτος με αντάλλαγμα συμφωνίες σε άμυνα και ενέργεια – Τι λένε στην «Ρ» οι πρέσβεις ετ Δημήτρης Ηλιόπουλος και Περικλής Νεάρχου
Σύμφωνα με την Political και όσα γράφει ο Γιώργος Σ. Σκορδίλης, την αποχώρηση τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο φέρεται να εξετάζει η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, στο πλαίσιο συζήτησης για ένα νέο πακέτο συνεργασίας με την Άγκυρα.
Το σενάριο αυτό παρουσιάστηκε από το «Washington Examiner» και αναφέρει ότι μια πιθανή πρόταση της κυβέρνησης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προς την Τουρκία προβλέπει τη μείωση της στρατιωτικής παρουσίας της στη Μεγαλόνησο, με αντάλλαγμα συμφωνίες στην άμυνα και την ενέργεια.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η Ουάσιγκτον αναζητά τρόπους να επανεκκινήσει τη διαδικασία για το Κυπριακό, αξιοποιώντας τις ευρύτερες γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Νέα δεδομένα από τη συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ
Το ρεπορτάζ σημειώνει ότι η αμερικανική πλευρά εξετάζει έναν πιο ενεργητικό ρόλο, καθώς η εξέλιξη των ενεργειακών σχεδίων στην περιοχή, η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, αλλά και η προσπάθεια σταθεροποίησης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων δημιουργούν νέα δεδομένα.
Το ενδεχόμενο προσέγγισης μέσω ενός «πακέτου ανταλλαγών» φαίνεται να συζητείται σε υπηρεσιακό επίπεδο, χωρίς ωστόσο να υπάρχει επίσημη ανακοίνωση από τις ΗΠΑ ή την Τουρκία. Η εικόνα που προκύπτει είναι ότι πρόκειται για μια διερευνητική κίνηση, που εντάσσεται σε μια πιο συνολική προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή.
Στην Τουρκία, οι αντιδράσεις είναι έντονες. Πολιτικά στελέχη και αναλυτές που πρόσκεινται στην κυβέρνηση απορρίπτουν ως «μη ρεαλιστικό» οποιοδήποτε σενάριο μείωσης των τουρκικών στρατευμάτων χωρίς πλήρη πολιτική συμφωνία στο Κυπριακό.
Η παρουσία τουρκικών δυνάμεων θεωρείται από την Άγκυρα «μη διαπραγματεύσιμη γραμμή ασφαλείας», ενώ αρκετοί σχολιάζουν ότι μια τέτοια πρόταση θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο πίεσης από τις ΗΠΑ σε μια περίοδο όπου οι διμερείς σχέσεις παραμένουν εύθραυστες.
Στον δημόσιο διάλογο υπάρχει σαφής σκεπτικισμός απέναντι στις αμερικανικές προθέσεις, με επισημάνσεις ότι η Ουάσιγκτον επιχειρεί να επηρεάσει τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο υπέρ των δικών της ενεργειακών και στρατηγικών σχεδίων.
«Κόκκινη γραμμή»
Ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι η πρόταση, εφόσον κατατεθεί επίσημα, ενδέχεται να δημιουργήσει εσωτερικό πολιτικό κόστος για την τουρκική ηγεσία, καθώς η αποχώρηση στρατευμάτων θεωρείται «κόκκινη γραμμή» για σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης.
Στην Κύπρο, η συζήτηση διεξάγεται σε διπλό επίπεδο. Από τη μια πλευρά, η Λευκωσία παρακολουθεί στενά το δημοσίευμα του «Washington Examiner», αναγνωρίζοντας ότι οποιαδήποτε κίνηση για μείωση των τουρκικών στρατευμάτων θα αποτελούσε σημαντική αλλαγή σε σχέση με το σημερινό status quo. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει επιφυλακτικότητα, καθώς δεν υπάρχουν ενδείξεις για επίσημη πρόταση ή σαφή χρονοδιαγράμματα.
Συγκρατημένη αισιοδοξία από πιθανή παρέμβαση των ΗΠΑ
Αν και δεν υπάρχουν επίσημες ανακοινώσεις, θεωρούν στη Μεγαλόνησο ότι υπάρχει σοβαρή πρόθεση των ΗΠΑ να εξετάσουν εναλλακτικές μεθόδους προσέγγισης του Κυπριακού, οι οποίες όμως θα διαμορφώσουν εκ νέου τις ισορροπίες στην περιοχή
Κύκλοι που παρακολουθούν τις εξελίξεις υπενθυμίζουν ότι το Κυπριακό έχει επανειλημμένως βρεθεί σε παρόμοιες συζητήσεις στο παρελθόν, χωρίς απτά αποτελέσματα, και τονίζουν ότι κάθε σοβαρή πρωτοβουλία απαιτεί διαβουλεύσεις με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πιθανότητα μιας νέας αμερικανικής παρέμβασης αντιμετωπίζεται με προσεκτική αισιοδοξία, αλλά και με επίγνωση των δυσκολιών.
Το ζήτημα των εγγυήσεων, η πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων και το μέλλον των στρατιωτικών εγκαταστάσεων παραμένουν κρίσιμα θέματα που δεν μπορούν να διευθετηθούν εύκολα.
Ταυτόχρονα, οι ενεργειακοί σχεδιασμοί στην Ανατολική Μεσόγειο διαμορφώνουν ένα πεδίο όπου οι μεγάλες δυνάμεις επιδιώκουν να έχουν σταθερό ρόλο και αυτό επηρεάζει αναπόφευκτα το Κυπριακό.
Παρότι δεν υπάρχουν επίσημες ανακοινώσεις στην Κύπρο, η συζήτηση που έχει ανοίξει δείχνει μια σοβαρή πρόθεση των ΗΠΑ να εξετάσουν εναλλακτικές μεθόδους προσέγγισης του Κυπριακού. Το κατά πόσο η Άγκυρα θα αποδεχθεί μια τέτοια πρόταση και πώς θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες στην περιοχή μένει να φανεί τις επόμενες εβδομάδες, ανάλογα με τις επαφές που θα ακολουθήσουν.
Δ. Ηλιόπουλος: «Η Ουάσιγκτον θα εντείνει τις πιέσεις»
Ο πρέσβης ετ Δημήτρης Ηλιόπουλος δήλωσε στην «Ρ»:
«Η δεύτερη θητεία του προέδρου Τραμπ σηματοδότησε μια ενίσχυση της τάσης στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, που είχε χαρακτηρίσει και την πρώτη του θητεία, προς εντονότερη προώθηση των γεωστρατηγικών συμφερόντων που άπτονται της επιχειρηματικότητας και των οικονομικών τους συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένων και των ενεργειακών δικτύων. Ως αποτέλεσμα της τάσης αυτής θα πρέπει να αναμένεται ότι η Ουάσιγκτον θα εντείνει τις πιέσεις προς όλες τις εμπλεκόμενες χώρες, προκειμένου τα σχέδια της αναπτυχθούν χωρίς να επηρεάζονται από διμερείς διαφορές ή περιφερειακά προβλήματα. Ήδη παρατηρούνται με ενδιαφέρον αμερικανικές δηλώσεις, ενέργειες και δημοσιεύματα που εξυπηρετούν τον παραπάνω σκοπό και όπως θα αναμενόταν προκαλούν αναταράξεις και αντιδράσεις χωρών της ΝΑ Μεσογείου, όπως η Τουρκία που δεν θα ήθελε ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός της σε κρίσιμα για αυτήν θέματα, όπως το Κυπριακό, να αναθεωρηθεί»
Περικλής Νεάρχου: «Απεγκλωβισμός από τη σημερινή επικίνδυνη πολιτική»
Επίσης ο πρέσβης ετ Περικλής Νεάρχου ανέφερε στην «Ρ»:
«Με την πολιτική που ακολουθεί σήμερα η Τουρκία, το Ισραήλ βλέπει να αναδύεται στο πρόσωπό της μια νέα απειλή, που προσομοιάζει εκείνη του Ιράν. Η τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο έρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, με δύο όψεις: η μια αφορά τη γενική εχθρική πολιτική της Τουρκίας. Η δεύτερη είναι το θέμα ασφαλείας που βλέπει το Ισραήλ να εγείρεται για το ίδιο, από τις τουρκικές βάσεις στην Κύπρο. Η Τουρκία, εκτός από τη συμβατική δύναμη κατοχής που διατηρεί και η οποία υπερβαίνει τις 43.000, εγκαθιστά στο νησί ραντάρ, πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Το Ισραήλ, για τους δικούς του στρατηγικούς λόγους, βλέπει την τουρκική παρουσία στην Κύπρο ως απειλή, και ως αυτονόητη και επιβεβλημένη μια συμμαχία Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου. Αυτή εκφράστηκε με το σχήμα 3+1. Η θεώρηση αυτή του Κυπριακού από το Ισραήλ φέρνει σε πρώτη θέση το καίριο θέμα της παρουσίας στην Κύπρο των τουρκικών στρατευμάτων, που είναι ο πυρήνας της τραγωδίας της Κύπρου. Η θεώρηση αυτή αλλάζει σε μεγάλο βαθμό τα δεδομένα στο Κυπριακό και λόγω των στενών σχέσεων του Ισραήλ με τις ΗΠΑ δημιουργεί προϋποθέσεις για μια άλλη απελευθερωτική στρατηγική στο Κυπριακό και απεγκλωβισμό από τη σημερινή ατελέσφορη και επικίνδυνη πολιτική».
Πηγή: political.gr