Πριν από μερικούς μήνες, η ρωσική αυτοκινητοβιομηχανία KAMAZ, το καμάρι της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης στον τομέα των βαρέων οχημάτων, παρουσίαζε το πρώτο της λεωφορείο υδρογόνου. Τα προηγούμενα χρόνια η εταιρία είχε αρχίσει την παραγωγή πλήρως ηλεκτρικών λεωφορείων μπαταρίας, τα οποία κυκλοφορούν πλέον κατά εκατοντάδες στη Μόσχα.
Η αλήθεια είναι ότι τα πρώτα δημοσιεύματα, το φθινόπωρο του 2021, πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία ήταν ιδιαιτέρως αισιόδοξα σε σχέση με την τύχη του λεωφορείου υδρογόνου – για την ακρίβεια των ηλεκτροκίνητου λεωφορείου με κυψέλες υδρογόνου – της KAMAZ. Θυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι έχουμε να κάνουμε με Fuel Cell Electric Vehicle (FCEV), δηλαδή με όχημα που κινείται από ηλεκτροκινητήρα, αλλά στα οποία η απαιτούμενη ηλεκτρική ενέργεια παράγεται επί τόπου, από τις κυψέλες καυσίμου/υδρογόνου.
Εκείνα λοιπόν τα αρχικά δημοσιεύματα προέβλεπαν ότι τα πρώτα λεωφορεία υδρογόνου (водоробус / vodorobus) θα κυκλοφορούσαν στους δρόμους της ρωσικής πρωτεύουσας στις αρχές του 2022, δημιουργώντας την εντύπωση ότι θα τα δούμε να εισάγονται στην καθημερινότητα των μέσων μαζικής μεταφοράς με τον ρυθμό που είδαμε στα πλήρως ηλεκτρικά λεωφορεία (электробус / electrobus), που πλέον έχουν ξεπεράσει τα 1.000! Όμως τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν ακριβώς έτσι, αφού λίγο αργότερα ο Irek Gumerov (Ирек Гумеров), μέλος του διοικητικού συμβουλίου της KAMAZ (Камаз), σημείωνε, στο πλαίσιο της διεθνούς βιομηχανικής έκθεσης INNOPROM-2022, ότι η μαζική εισαγωγή λεωφορείων υδρογόνου στην κυκλοφορία μπορεί να αναμένεται σε όχι λιγότερο από 5 χρόνια. Τόνισε δε ότι αυτή τη στιγμή το έργο είναι στοχευμένο και θα υλοποιηθεί μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας.
Πάντως αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι φέτος η Μόσχα θα πρέπει να γίνει η πρώτη ρωσική πόλη, στους δρόμους της οποίας θα κυκλοφορήσουν λεωφορεία υδρογόνου, καθώς μέχρι το 2030 το ρωσικό υπουργείο Ενέργειας σκοπεύει να έχει το 10% του στόλου λεωφορείων της πρωτεύουσας να κινούνται με υδρογόνο.
Tο πρώτο, λοιπόν, ρωσικό ηλεκτροκίνητο λεωφορείο υδρογόνου KАМАZ-6290 Hydrogen Cell Bus είναι γεγονός και βασίζεται στο πλήρως ηλεκτρικό KAMAZ-6282. Το πρωτότυπο συναρμολογήθηκε στη NEFAZ, θυγατρική της KAMAZ στη Μπασκίρια. Σημειώστε ότι η KAMAZ έχει ήδη μεγάλη εμπειρία στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, αφού τα δικά της ηλεκτρικά λεωφορεία συναρμολογούνται στο εργοστάσιο του Sokolniki. Παρεμπιπτόντως, πέρυσι η Μόσχα παρέλαβε συνολικά 350 ηλεκτρικά λεωφορεία KAMAZ.
Το αμάξωμα του νέου λεωφορείου υδρογόνου είναι κατασκευασμένο από χάλυβα υψηλής αντοχής και πλαστικό, στοιχεία που προσδίδουν στο όχημα αυξημένη ανθεκτικότητα, αυξάνοντας έτσι την ασφάλεια σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Όπως γνωρίζετε, κατά την κίνηση με υδρογόνο ακόμα η μικρότερη λεπτομέρεια πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των επιβαινόντων. Συγκεκριμένα, και οι έξι μπουκάλες στις οποίες φυλάσσεται το καύσιμο είναι εγκατεστημένες στην οροφή του λεωφορείου – σε περίπτωση διαρροής, το υδρογόνο θα διαφύγει προς τα πάνω και όχι στον χώρο επιβατών. Επιπλέον, το KАМАZ-6290 είναι εξοπλισμένο με ένα σύγχρονο σύστημα φρένων με λειτουργία «συγκράτησης» σε ανηφόρα (δηλαδή hill start assist), παρεμπόδισης της κίνησης όταν οι πόρτες είναι ανοιχτές και αισθητήρα παρακολούθησης φθοράς των τακακιών των φρένων. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, το φρενάρισμα μπορεί να πραγματοποιηθεί με τον ηλεκτροκινητήρα.
Το συνολικό βάρος του ηλεκτροκίνητου λεωφορείου υδρογόνου KАМАZ-6290 είναι 19 τόνοι. Με αυτό το βάρος και την ισχύ του συστήματος παραγωγής ενέργειας από το υδρογόνο στα 45 kW, η μέγιστη ταχύτητα του οχήματος φτάνει τα 80 km/h. Το υδρογονοκίνητο KAMAZ μπορεί να λειτουργεί σε θερμοκρασίες από -40 έως +40 βαθμούς, όπως ένα «τυπικό» πλήρως ηλεκτρικό λεωφορείο. Αλλά το κύριο πλεονέκτημά του σε σχέση με το ηλεκτρικό λεωφορείο είναι η αυτονομία. Ένα λεωφορείο FCEV μπορεί να διανύσει έως και 250 χιλιόμετρα χωρίς να χρειαστεί ανεφοδιασμό, ενώ ένα ηλεκτρικό λεωφορείο μπορεί να για μέχρι 70 χιλιόμετρα. Έτσι, το νέο αυτό όχημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και σε υπεραστικές διαδρομές.
Η συνολική χωρητικότητα του ηλεκτροκίνητου λεωφορείου υδρογόνου της KAMAZ είναι 80 επιβάτες, εκ των οποίων οι 33 καθήμενοι.