Τα “άσχετα” συστατικά με τα οποία νοθεύουν δημοφιλή στην Ελλάδα μπαχαρικά – Η ρίγανα το νούμερο 1 νоθευμένο μπαχαρικό – Ποια είναι τα υπόλοιπα
Αρκετοί οργανισμοί σε όλο τον κόσμο έχουν εφαρμόσει ρυθμιστικά πρότυπα για τον έλεγχο της ποιότητας και της αυθεντικότητας των βοτάνων και των μπαχαρικών, ωστόσο, τα περιστατικά απάτης και νοθείας τα τελευταία 30 χρόνια έχουν αυξηθεί. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτό, όπως η πληθώρα νέων επιστημονικών μελετών που αποδεικνύουν την διατροφική τους αξία και τις θετικές επιδράσεις τους στην υγεία που οδηγεί σε άνοδο της τιμής τους, η μορφή τους (σε σκόνη) που τα κάνει πιο ευάλωτα σε απάτη και το υψηλό επίπεδο του παγκόσμιου εμπορίου τους.
Δυστυχώς ο καταναλωτής δεν μπορεί να καταλάβει άμεσα εάν τα μπαχαρικά που αγόρασε είναι νοθευμένα και το βάρος πέφτει στους λιανοπωλητές. Καλό θα είναι όμως να αγοράζει συσκευασμένα από αξιόπιστες μάρκες και πωλητές. Επίσης και η τιμή τους είναι ένα κριτήριο, καθώς εάν είναι πολύ χαμηλή, μάλλον, κάτι ύποπτο συμβαίνει. Διαβάστε τις ετικέτες και εξετάστε σφραγίδες και πιστοποιήσεις. Οι αξιόπιστοι παραγωγοί προκειμένου να προστατεύσουν την επωνυμία τους χρησιμοποιούν όλα τα συστήματα προστασίας και αυθεντικότητας. Τέλος μάθετε καλά τη μυρωδιά των μπαχαρικών το χρώμα και τη γεύσης τους και αναζητήστε μόνο το προϊόν που πληροί αυτές τις προϋποθέσεις.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Foods του Mdpi ανέλυσε τους τύπους, τη συχνότητα εμφάνισης και την ανίχνευση της απάτης σε βότανα και μπαχαρικά. Αυτή η ανασκόπηση υπογραμμίζει γιατί τα μπαχαρικά και τα βότανα είναι συστατικά υψηλής αξίας, και αποκαλύπτει μεταξύ άλλων τους τύπους απάτης που μπορεί να γίνουν καθώς και τα περιστατικά απάτης/ με βάση το Σύστημα Ταχείας Προειδοποίησης Feed and Food (RASFF) και τις βάσεις δεδομένων Web of Science, τα τελευταία 30 χρόνια.
Οι τύποι απάτης που μπορεί να γίνουν σε αυτή την κατηγορία προϊόντων, είναι προσθήκη ξένης ή κατώτερης ποιότητας και πιο φθηνής ουσίας, απομίμηση (παραβίαση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ΠΟΠ ΠΓΕ), παραχάραξη εγγράφων, «γκρίζα αγορά» και λανθασμένη περιγραφή/λανθασμένη επισήμανση/λανθασμένη επωνυμία.
Τα τελευταία 33 χρόνια, 3112 γνωστοποιήσεις (5,1%) στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταχεία Ειδοποίησης για επικίνδυνα τρόφιμα RASFF, αφορούσαν βότανα και μπαχαρικά, εκ των οποίων οι 798 γνωστοποιήσεις (25,6%) αφορούσαν σε απάτη και νόθευση. Σε αυτά τα περιστατικά ο πιο σημαντικός τύπος νοθείας αναφέρεται στη χρήση διαφορετικών μη εγκεκριμένων συνθετικών βαφών, με περισσότερες από 500 ειδοποιήσεις σύνθεσης, όπου συχνά ανιχνεύονται πολλές μη εγκεκριμένες βαφές στο ίδιο μπαχαρικό. Η χρήση μη εγκεκριμένων χρωστικών χρωμάτων είναι αξιοσημείωτη σε μπαχαρικά που ξεχωρίζουν για το χρώμα και την ένταση του χρώματός τους.
Τα πρόσθετα που προστίθενται παράνομα σε βότανα και μπαχαρικά και δεν αναφέρονται στην ετικέτα ενέχουν υψηλό κίνδυνο αλλεργίας. Η κατανάλωση έστω και ελάχιστης ποσότητας ενός αλλεργιογόνου μπορεί να προκαλέσει ταχεία αλλεργική αντίδραση (μέσα σε λίγα λεπτά) που μπορεί να είναι ήπια έως σοβαρή έως και απειλητική για τη ζωή. Οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις σε βότανα και μπαχαρικά οφείλονται στη δόλια συμπερίληψη, είτε εσκεμμένα είτε κατά λάθος (με διασταυρούμενη μόλυνση) γάλακτος, αυγών, ξηρών καρπών (φιστίκια) και δημητριακών (σίτος) που μπορεί να προκαλέσουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία σε άτομα που είναι αλλεργικά σε αυτά. προϊόντα. Η παρουσία αδήλωτων αλλεργιογόνων έχει ανιχνευθεί σε διάφορα μπαχαρικά, όπως η πρωτεΐνη φιστικιού και αμυγδάλου στο κύμινο, η καζεΐνη (πρωτεΐνη γάλακτος), η ωολευκωματίνη (πρωτεΐνη αυγού), η πρωτεϊνική γλουτένη (αλεύρι σίτου) και το φιστίκι σε σκόνη κάρυ και γλουτένη (αλεύρια δημητριακών σιταριού, σίκαλης και κριθαριού) σε σκόνη τσίλι κάρυ. Το αλεσμένο μπαχαρικό τσίλι μπορεί να νοθευθεί με αποξηραμένο κόκκινο πολτό τεύτλων και σε σκόνη Z. nummularia (Burm. f.) Wight & Arn. φρούτα ή με υπολείμματα φιστικιού ή αμυγδάλου που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας στον καταναλωτή. Για παράδειγμα, περιπτώσεις αλλεργίας ή αναφυλαξίας έχουν αναφερθεί μετά από κατανάλωση κύμινου και πάπρικας νοθευμένης με πρωτεΐνη ξηρών καρπών.
Σε αυτή την ανασκόπηση γίνεται αναφορά και στο συντονισμένο σχέδιο ελέγχου, της ΕΕ με τη συμμετοχή 23 ευρωπαϊκών χωρών που έγινε το 2021 σχετικά με την αυθεντικότητα των βοτάνων και των μπαχαρικών. Αυτή η μελέτη ανέλυσε την καθαρότητα 1885 δειγμάτων βοτάνων και μπαχαρικών που διατίθενται στο εμπόριο στην Ευρώπη (πιπέρι, ρίγανη, σαφράν, κουρκουμάς, κύμινο και πάπρικα) και διαπίστωσε ότι το 17% των δειγμάτων ήταν νοθευμένα.
Το πιο νοθευμένο βότανο ήταν η ρίγανη (48% των περιπτώσεων), καθώς βρέθηκε να περιέχει άλλα είδη φυτών: ελιά, μαντζουράνα, μυρτιά, μέντα, θυμάρι και φασκόμηλο. Μεταξύ των μπαχαρικών, το πιπέρι είχε το υψηλότερο ποσοστό νοθείας (17% των δειγμάτων), με άμυλο ρυζιού, φαγόπυρο, δημητριακά και σπόρους μουστάρδας. Τα δείγματα κύμινου νοθευτήκαν με κόλιανδρο, μουστάρδα, λιναρόσπορο, σπόρους κολοκύθας και σπόρους κύμινο. Μερικά δείγματα σαφράν περιείχαν άλλα λαχανικά, όπως κρόκο και κατιφέ, ενώ δείγματα κουρκουμά περιείχαν πάπρικα και καλαμπόκι, ρύζι και άμυλο βρώμης. Στην περίπτωση της πάπρικας (νοθευμένη στο 6% των δειγμάτων), εντοπίστηκαν άλλα λαχανικά: καλαμπόκι, καρότο, ντομάτα, ηλιόσποροι, σκόρδο ή κρεμμύδι. Επιπλέον, στην ανάλυση των μπαχαρικών σαφράν, πάπρικα, κουρκουμά και πιπέρι, στο 2% των 1340 δειγμάτων ανιχνεύθηκε η παρουσία συνθετικών χρωστικών ουσιών που δεν έχουν εγκριθεί για ανθρώπινη κατανάλωση, με το σαφράν και την πάπρικα να είναι τα μπαχαρικά με το υψηλότερο ποσοστό νοθείας. Στην Ελλάδα το 2022 διανεμήθηκε νοθευμένη κανέλα και κύμινο. Είναι σημαντικό πως από στις ειδοποιήσεις που έγιναν από το 2020 έως και το 2022 το 85% ανήκαν στην κατηγορία κίνδυνου για τους καταναλωτές ήταν «σοβαρός».
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Velázquez R, Rodríguez A, Hernández A, Casquete R, Benito MJ, Martín A. Απάτες με μπαχαρικά και βότανα: Τύποι, επίπτωση και ανίχνευση: Η κατάσταση της τέχνης. Τρόφιμα . 2023; 12(18):3373. https://doi.org/10.3390/foods12183373