Η ηλικία της καρδιάς είναι ένας όρος που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες για να περιγράψουν τις βιολογικές βλάβες που υφίσταται το πολύτιμο όργανο και οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο για έμφραγμα, εγκεφαλικό και άλλες καρδιαγγειακές επιπλοκές.
Η ηλικία της καρδιάς μπορεί να αποτελέσει αξιόπιστο δείκτη εκτίμησης του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), ένας στους δύο άντρες (ποσοστό 50%) στις ΗΠΑ έχει κατά πέντε χρόνια πιο γερασμένη καρδιά από την πραγματική ηλικία του, ενώ για τις γυναίκες η αντίστοιχη αναλογία είναι δύο στις πέντε (ποσοστό 40%).
Επίσης, περίπου τρία στα τέσσερα εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια υπολογίζεται ότι οφείλονται σε παράγοντες που ευθύνονται για τη βιολογική γήρανση της καρδιάς.
Μελέτη της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής του Ύπνου (AASM) έδειξε ότι ο επαρκής ύπνος, για επτά ώρες καθημερινά, «φρενάρει» τον ρυθμό γήρανσης της καρδιάς.
Στους παράγοντες που «γερνούν» την καρδιά περιλαμβάνονται ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος, η υπέρταση, η ανεβασμένη χοληστερόλη, η ανθυγιεινή διατροφή, η καθιστική ζωή, ο αρρύθμιστος διαβήτης, το κάπνισμα.
Για να επιβραδυνθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ο ρυθμός γήρανσης της καρδιάς, το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συνιστά τα εξής:
Έλεγχος της αρτηριακής πίεσης
Η αρτηριακή πίεση πρέπει να παραμένει εντός των φυσιολογικών ορίων (120/80 mmHg) ώστε να αποφευχθεί η πρόωρη γήρανση της καρδιάς.
Έλεγχος της χοληστερόλης
Η χοληστερόλη και ιδίως η «κακή» LDL χοληστερόλη πρέπει να παρακολουθείται σε βάθος χρόνου και σε περίπτωση αύξησής της να ρυθμίζεται με τα κατάλληλα μέτρα που θα προτείνει ο γιατρός (φαρμακευτική αγωγή και/ή αλλαγές στον τρόπο ζωής).
Ρύθμιση του διαβήτη
Ο αρρύθμιστος διαβήτης αποτελεί σοβαρό παράγοντα κινδύνου για διάφορες καρδιαγγειακές επιπλοκές. Η ορθή διάγνωση και αντιμετώπιση της πάθησης κρίνεται λοιπόν ζωτικής σημασίας για την υγείας της καρδιάς.
Υγιεινή διατροφή
Η διατροφή που προστατεύει την καρδιά δεν πρέπει να περιέχει πολύ αλάτι και βλαβερά κορεσμένα και τρανς λιπαρά, ενώ πρέπει να είναι πλούσια σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Σωματική άσκηση
Για να εξασφαλιστεί η καλή καρδιαγγειακή υγεία, πρέπει η εβδομαδιαία «δόση» σωματικής άσκησης (π.χ. ζωηρό περπάτημα) να φτάνει τα 150 λεπτά.
Έλεγχος σωματικού βάρους
Ο έλεγχος του σωματικού βάρους είναι βασικός για την προστασία της καρδιάς, καθώς το υπερβάλλον βάρος αυξάνει την καταπόνηση της και επιταχύνει τη γήρανσή της. Ιδανικά, ο δείκτης μάζας σώματος (BMI) δεν πρέπει να ξεπερνά τις 24,9 μονάδες, ώστε να μειώνονται οι κίνδυνοι υπέρτασης, διαβήτη και καρδιοπαθειών.
Αποχή από το κάπνισμα/διακοπή καπνίσματος
Αποχή ή διακοπή του καπνίσματος επιβραδύνει σημαντικά τη γήρανση της καρδιάς, βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αίματος και μειώνοντας τον κίνδυνο εμφράγματος. Μέσα σε λίγους μήνες από τη διακοπή, η καρδιακή λειτουργία αρχίζει να ανακάμπτει και τα αγγεία να επουλώνονται, προσφέροντας μακροχρόνια προστασία.