Ριζικές ανατροπές φέρνει το νέο πλαίσιο για τις διαθήκες και τις κληρονομιές, με την κυβέρνηση να προχωρά σε επτά σημαντικές αλλαγές που αλλάζουν όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Στόχος είναι η απλοποίηση των διαδικασιών, η ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου και η αποφυγή νομικών «γκρίζων ζωνών» που για χρόνια ταλαιπωρούσαν οικογένειες και κληρονόμους. Η πιο ηχηρή αλλαγή αφορά την κατάργηση των λόγων αποποίησης λόγω χρεών, κάτι που αλλάζει δραστικά το τοπίο.
1. Καταργούνται οι λόγοι αποποίησης κληρονομιάς λόγω χρεών
Πλέον ο κληρονόμος δεν θα μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά επικαλούμενος οικονομικές εκκρεμότητες του διαθέτη. Το κράτος εισάγει νέο σύστημα στο οποίο η ευθύνη για χρέη δεν αφαιρείται αυτόματα από την περιουσία, ενώ εξετάζεται ειδική δικλίδα προστασίας για χρέη που δεν είναι γνωστά εκ των προτέρων.
2. Οι οφειλές του διαθέτη δεν θα αφαιρούνται από την περιουσία του κληρονόμου
Η περιουσία που περνά στον κληρονόμο δεν μειώνεται πλέον αυτόματα από οφειλές. Η ρύθμιση αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται χρέη, μεταφέροντας το βάρος της διαχείρισής τους σε νέο πλαίσιο εκκαθάρισης.
3. Αύξηση της νόμιμης μοίρας της συζύγου
Το ποσοστό της νόμιμης μοίρας της συζύγου ανεβαίνει από 25% στο 33,3%, ενισχύοντας τη θέση της στην κληρονομική γραμμή και αναγνωρίζοντας τη συμβολή της στον κοινό βίο.
4. Αύξηση της νόμιμης μοίρας των παιδιών
Αντίστοιχα, η μερίδα των παιδιών αυξάνεται στο 66,7%, δίνοντάς τους μεγαλύτερο μερίδιο σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς. Η συνολική κατανομή καθιστά σαφέστερη τη βούληση του νομοθέτη για ενισχυμένη προστασία των αμέσων συγγενών.
5. Καθιέρωση κληρονομικών συμβάσεων όσο ο διαθέτης είναι εν ζωή
Για πρώτη φορά εισάγονται κληρονομικές συμβάσεις, μέσω των οποίων ο διαθέτης μπορεί να καθορίζει ρητά πώς θα διανεμηθεί η περιουσία του μετά τον θάνατό του, όσο βρίσκεται εν ζωή. Αυτό προσφέρει διαφάνεια, ασφάλεια και αποφυγή οικογενειακών διενέξεων.
6. Δικλίδες γνησιότητας για τις ιδιόχειρες διαθήκες
Το νέο πλαίσιο εισάγει αυστηρότερους κανόνες ταυτοποίησης, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι ιδιόχειρες διαθήκες είναι αυθεντικές και δεν έχουν νοθευτεί. Εξετάζεται καταχώριση σε ειδικό ψηφιακό μητρώο και υποχρεωτική κατάθεση σε συμβολαιογράφο.
7. Ψηφιακές διαδικασίες για δηλώσεις, αποδοχές και καταθέσεις διαθηκών
Οι πολίτες θα μπορούν να δηλώνουν αποδοχή, να καταθέτουν στοιχεία και να προχωρούν σε όλες τις σχετικές διαδικασίες ηλεκτρονικά, χωρίς ατελείωτες ουρές σε υπηρεσίες. Η ψηφιοποίηση στοχεύει στη μείωση χρόνου και γραφειοκρατίας.
Οι αλλαγές αυτές δημιουργούν ένα εντελώς νέο περιβάλλον για τις κληρονομιές, περιορίζοντας τα «παραθυράκια» και ενισχύοντας την προστασία των δικαιούχων. Η κατάργηση της αποποίησης λόγω χρεών θεωρείται η πιο κρίσιμη μεταρρύθμιση, καθώς αλλάζει το πώς αντιμετωπίζονται τα οικονομικά βάρη που «ακολουθούν» μια περιουσία. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα πιο ξεκάθαρο και ασφαλές σύστημα για όλους.