Όταν κάποιος σας κοιτά αφ’ υψηλού ή προσπαθεί να σας κάνει να νιώσετε ασήμαντοι, θυμηθείτε τα εξής.
Η αλαζονεία, το αίσθημα ανωτερότητας, η επιτήδευση — όπως κι αν το αποκαλέσουμε, υπάρχουν άνθρωποι που πραγματικά πιστεύουν πως είναι ανώτεροι από τους άλλους και δεν διστάζουν να το δείξουν. Όταν συναντάτε τέτοια συμπεριφορά, υπάρχουν πρακτικοί τρόποι να αντιδράσετε, να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας και να διαχειριστείτε τις σχέσεις σας με άτομα που φέρουν αυτή τη στάση.
1. Θέστε όρια.
Τα όρια προστατεύουν την ψυχική και συναισθηματική σας υγεία, αλλά εξίσου σημαντικός είναι ο τρόπος με τον οποίο τα διατηρείτε. Η πιο αποτελεσματική προσέγγιση είναι να παραμένετε ευγενικοί αλλά σταθεροί. Αν αντιδράσετε με θυμό, δίνετε στον άλλον πλεονέκτημα — μπορεί να χρησιμοποιήσει την έκρηξή σας για να σας παρουσιάσει ως παράλογους και να στρέψει άλλους εναντίον σας. Παραμένοντας ευγενικοί, του αφαιρείτε αυτή τη δυνατότητα.
2. Μείνετε σίγουροι για τον εαυτό σας.
Οι άνθρωποι που θεωρούν ότι είναι ανώτεροι συχνά προσπαθούν να ανεβάσουν τον εαυτό τους μειώνοντας τους άλλους. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να πληγώνει, κάνοντάς σας να νιώθετε μικροί ή ανεπαρκείς. Μείνετε κεντραρισμένοι και μην επιτρέπετε στις πράξεις τους να καθορίσουν την αξία σας. Θυμηθείτε τα δυνατά σας σημεία και τα ταλέντα σας για να διατηρήσετε την αυτοπεποίθησή σας. Αν αφήσετε τα λόγια τους να σας μειώσουν, κινδυνεύετε να κλειστείτε στον εαυτό σας — κάτι που τους διευκολύνει να σας υποτιμήσουν ακόμη περισσότερο.
3. Μην το παίρνετε προσωπικά.
Το σύμπλεγμα ανωτερότητας είναι αντανάκλαση των δικών τους ανασφαλειών, όχι της δικής σας αξίας. Οι ασφαλείς άνθρωποι δεν μειώνουν τους άλλους — τους ενθαρρύνουν, γιατί γνωρίζουν τη δική τους αξία. Ο τρόπος που σας αντιμετωπίζει κάποιος είναι συχνά καθρέφτης του ίδιου.
Πώς όμως να μην το παίρνετε προσωπικά; Είναι δύσκολο, αλλά προσπαθήστε να θυμάστε πως δεν θα συμπεριφέρονταν έτσι αν ήταν ευτυχισμένοι και σίγουροι με τον εαυτό τους.
4. Αντιδράστε με ενσυναίσθηση.
Η ενσυναίσθηση σημαίνει να μπαίνετε στη θέση του άλλου για να κατανοήσετε τα συναισθήματα και την οπτική του. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να ανεχτείτε κακή συμπεριφορά ή να τη δικαιολογήσετε. Σημαίνει να αναγνωρίσετε τι μπορεί να κρύβεται πίσω από τις πράξεις του — τι εμπειρίες ή πόνοι μπορεί να τον οδήγησαν να φέρεται έτσι. Η ανασφάλεια σπάνια προέρχεται από υγιές μέρος· συχνά έχει ρίζες σε βαθιά πληγή ή τραύμα. Η κατανόηση αυτού μπορεί να σας βοηθήσει να παραμείνετε ψύχραιμοι και ισορροπημένοι απέναντί του.
5. «Γείρετε» προς τη συμπεριφορά τους.
Μην προσπαθήσετε να τους «νικήσετε» ή να τους ξεπεράσετε, γιατί αυτό μόνο θα κλιμακώσει την κατάσταση. Αντί να αντιδράσετε επιθετικά, «γείρετε» προς τη συμπεριφορά τους. Ένας τρόπος είναι να ζητήσετε τη γνώμη τους για κάτι ή να αξιοποιήσετε μια ιδέα τους όταν μπορείτε, επαινώντας τους για αυτήν. Συχνά δεν πρόκειται για το ποιος θα κερδίσει — γιατί απλώς δεν μπορείτε να κερδίσετε σε αυτό το παιχνίδι.
6. Να είστε άμεσοι όταν χρειάζεται.
Μείνετε άμεσοι, επικεντρωμένοι στα γεγονότα και στο σημείο. Όσο πιο ξεκάθαροι είστε, τόσο λιγότερο «υλικό» θα έχουν για να στραφούν εναντίον σας. Τα γεγονότα είναι ισχυρά γιατί δύσκολα αμφισβητούνται, ειδικά αν δεν μπείτε στη διαδικασία να παίζετε με τις λέξεις. Συχνά, τέτοιοι άνθρωποι προσπαθούν να αλλάξουν θέμα ή να διαστρεβλώσουν τα λεγόμενά σας για να αποδείξουν ότι έχουν δίκιο. Φέρτε τους ξανά στο επίκεντρο της συζήτησης και φροντίστε να μείνετε στο θέμα.
7. Μην ανταγωνίζεστε.
Αποφύγετε τον άμεσο ανταγωνισμό μαζί τους, όποτε μπορείτε. Αυτοί οι άνθρωποι είναι πιθανό να τραβήξουν τα πράγματα στα άκρα, γιατί οι πράξεις τους προέρχονται από ανασφάλεια, όχι από λογική. Αντί να ανταγωνίζεστε, εστιάστε στους δικούς σας στόχους και υπερασπιστείτε τον εαυτό σας όταν χρειάζεται. Πολλές φορές μπορεί να προσπαθήσουν να πάρουν τα εύσημα για τη δική σας δουλειά — μην το επιτρέψετε.
8. Χρησιμοποιήστε το χιούμορ.
Ένα ανάλαφρο σχόλιο μπορεί να αποφορτίσει την ένταση και να αφοπλίσει την αλαζονεία, αποτρέποντας την κλιμάκωση. Το χιούμορ λειτουργεί γιατί μετατρέπει τη σκέψη από θυμό και επιθετικότητα σε ερμηνεία του αστείου. Ακόμα κι αν δεν γελάσουν ή δεν συμμετάσχουν, η ουσία είναι πως το χιούμορ διακόπτει την εσωτερική τους ένταση.⸻
9. Στηριχτείτε σε υποστηρικτικά άτομα.
Ίσως βρεθείτε σε καταστάσεις όπου νιώθετε εξαντλημένοι, ειδικά σε επαγγελματικά περιβάλλοντα. Όταν είστε υποχρεωμένοι να περνάτε χρόνο με κάποιον που σας μειώνει για να νιώσει ανώτερος, η παρουσία θετικών και υποστηρικτικών ανθρώπων γύρω σας είναι πολύτιμη. Σας κρατούν προσγειωμένους και σας ενθαρρύνουν, ειδικά όταν η ψυχική σας υγεία ή δύσκολες συνθήκες απειλούν να σας ρίξουν.
10. Απομακρυνθείτε.
Μερικές φορές, η μόνη λύση είναι να φύγετε από την κατάσταση. Φυσικά, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Μπορεί να υπάρχει συγγενική σχέση ή δουλειά που δεν μπορείτε να εγκαταλείψετε. Αν όμως η στάση του άλλου συνεχίζει να βλάπτει την ευημερία σας, ίσως χρειαστεί να περιορίσετε τις επαφές ή να αποστασιοποιηθείτε. Η μέθοδος του «γκρίζου βράχου» σημαίνει ότι γίνεστε όσο πιο αδιάφοροι και μη δεκτικοί γίνεται — σαν ένας γκρίζος βράχος. Δεν αντιδράτε, δεν εμπλέκεστε. Και αυτό λειτουργεί.