Γιατί τα πουκάμισα έχουν θηλιά στο πίσω μέρος; Η άγνωστη ιστορία πίσω από τη μικρή αυτή λεπτομέρεια
Ο λόγος για τη θηλιά στο πίσω μέρος του πουκαμίσου έχρεται από το μακρινό παρελθόν
Πολλοί από εμάς έχουμε προσέξει τη μικρή θηλιά στο πίσω μέρος ενός πουκαμίσου — ακριβώς κάτω από τον γιακά — και ίσως έχουμε αναρωτηθεί ποιος είναι ο πραγματικός σκοπός της. Είναι απλώς διακοσμητική; Ή μήπως κάποτε είχε έναν πιο πρακτικό ρόλο;
Η απάντηση μας ταξιδεύει αρκετές δεκαετίες πίσω, τότε που η έννοια της ντουλάπας και της κρεμάστρας δεν ήταν αυτονόητη. Αρχικά, οι θηλιές αυτές δημιουργήθηκαν για καθαρά λειτουργικούς λόγους. Τα πουκάμισα κρεμιούνταν με μανταλάκια σε σύρματα για να στεγνώσουν μετά το πλύσιμο, και η θηλιά βοηθούσε ώστε το ύφασμα να μη χαλάει ή να μη στραβώνει. Σε πολλά σπίτια της εποχής δεν υπήρχαν καν κρεμάστρες, οπότε τα ρούχα τοποθετούνταν σε άγκιστρα ή γαντζάκια — κι εκεί η μικρή θηλιά αποδεικνυόταν εξαιρετικά χρήσιμη.
Σύμφωνα με την ιστορία της μόδας, η παράδοση αυτή ξεκίνησε από τους ναύτες της Ανατολικής Ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ναυτικοί φορούσαν πουκάμισα με τέτοιες θηλιές, ώστε να μπορούν να τα κρεμούν εύκολα πάνω στα άγκιστρα των πλοίων όταν αλλάζονταν ή όταν ήθελαν να τα στεγνώσουν με τον θαλασσινό αέρα.
Ένα παλιό απόσπασμα μάλιστα αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Οι ναυτικοί κρεμούν τα πουκάμισά τους στα άγκιστρα του πλοίου κατά την αλλαγή».
Η πρακτική αυτή, όπως συνέβη με πολλά στοιχεία του ναυτικού στυλ, βρήκε σύντομα τον δρόμο της στη στεριά. Οι κατασκευαστές ενδυμάτων υιοθέτησαν τη θηλιά όχι μόνο για τη χρησιμότητά της, αλλά και για την ιδιαίτερη αισθητική της ταυτότητα.
Η μεγάλη διάδοση ήρθε τη δεκαετία του ’60, όταν στις Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να κυκλοφορούν τα περίφημα πουκάμισα Οξφόρδης — τα γνωστά πουκάμισα με κουμπιά στο γιακά. Εκείνη την εποχή, η θηλιά απέκτησε και όνομα: λεγόταν “locker loop”, δηλαδή «θηλιά ντουλαπιού». Ο λόγος; Οι άνδρες τη χρησιμοποιούσαν για να κρεμούν τα πουκάμισά τους μέσα στα αποδυτήρια των πανεπιστημίων και των γυμναστηρίων, όπου δεν υπήρχαν αρκετές κρεμάστρες. Ήταν ένας πρακτικός τρόπος να κρατούν τα ρούχα τους καθαρά και τακτοποιημένα, χωρίς να τα πετούν πρόχειρα.
Με τον καιρό, η θηλιά αυτή απέκτησε και κοινωνικό συμβολισμό. Στην αμερικανική φοιτητική κουλτούρα, όταν ένας άνδρας αφαιρούσε τη θηλιά από το πουκάμισό του, αυτό σήμαινε ότι είχε κοπέλα — ήταν ένας σιωπηλός τρόπος να δηλώσει πως «είναι δεσμευμένος». Αντίθετα, αν η θηλιά ήταν ακόμα στη θέση της, θεωρούνταν ότι ήταν «ελεύθερος».
Σήμερα, φυσικά, οι ντουλάπες και οι κρεμάστρες υπάρχουν σε κάθε σπίτι, οπότε η λειτουργική ανάγκη της θηλιάς έχει εκλείψει. Παρ’ όλα αυτά, οι σχεδιαστές συνεχίζουν να τη διατηρούν ως διακοσμητική λεπτομέρεια — ένα διακριτικό στοιχείο που συνδέει το μοντέρνο στυλ με την παράδοση.
Έτσι, η μικρή αυτή θηλιά στο πίσω μέρος του πουκαμίσου δεν είναι τυχαία: είναι ένα κομμάτι ιστορίας της μόδας, ένα κατάλοιπο από την εποχή των ναυτών και των πρώτων σπορτίφ ανδρών της δεκαετίας του ’60. Μια απλή λεπτομέρεια που, πίσω από την ταπεινή της μορφή, κρύβει μια ολόκληρη διαδρομή δεκαετιών — από τα κατάρτια των πλοίων μέχρι τις πασαρέλες της μόδας.