Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να είναι φθηνά και να μας λύνουν τα χέρια, αλλά η κατανάλωσή τους συνδέεται με κακή διάθεση, φλεγμονές και πτώση της ενέργειας, προειδοποιεί διατροφολόγος του Χάρβαρντ.
Σύμφωνα με την δρ Ούμα Ναϊντού, Διευθύντρια Διατροφής, Τρόπου Ζωής και Μεταβολικής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, η μείωση των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων μπορεί να έχει θεαματικά αποτελέσματα στην ψυχική και σωματική υγεία.
Όπως αναφέρει στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, έχει δει ασθενείς της να μειώνουν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, να αυξάνουν τα επίπεδα ενέργειάς τους και να βελτιώνουν τις γνωστικές τους λειτουργίες, απλώς και μόνο αφαιρώντας αυτά τα τρόφιμα από τη διατροφή τους.
Πώς τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα βλάπτουν την υγεία
Η σύγχρονη τεχνολογία τροφίμων έχει δώσει λύσεις για τη διατροφή του διαρκώς αυξανόμενου πληθυσμού. Ωστόσο, οι επιπτώσεις στην υγεία είναι σοβαρές.
Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν πλέον περισσότερο από το 50% των θερμίδων στη δυτική διατροφή. Και παρότι είναι οικονομικά, εύχρηστα και γευστικά, είναι φτωχά σε διατροφική αξία και πλούσια σε πρόσθετα, ζάχαρη και τεχνητά συστατικά.
Όπως εξηγεί η Δρ Ναϊντού, τα τρόφιμα αυτά προέρχονται κυρίως από γενετικά τροποποιημένες πρώτες ύλες, όπως το καλαμπόκι, η σόγια και η ζάχαρη. Η βιομηχανική επεξεργασία καταστρέφει πολλές από τις φυσικές θρεπτικές ουσίες τους -βιταμίνες, φυτικές ίνες, μέταλλα -ενώ για τη διατήρησή τους στο ράφι προστίθενται χημικά συντηρητικά, τεχνητά αρώματα, χρωστικές, γλυκαντικά και υψηλές ποσότητες ω-6 λιπαρών οξέων.
Το αποτέλεσμα είναι μια διατροφική «βόμβα» που προκαλεί φλεγμονές και επιβαρύνει σοβαρά το μικροβίωμα του εντέρου. «Η κατανάλωση αυτών των τροφών σε βάθος χρόνου έχει συσχετιστεί με ασθένειες όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία, η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές», τονίζει η ίδια.
Ποιο υπερ-επεξεργασμένο τρόφιμο δεν τρώει ποτέ διατροφολόγος του Χάρβαρντ
Στην κορυφή της λίστας με τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα που αποφεύγει η Δρ Ναϊντού βρίσκονται τα δημητριακά πρωινού.
Στα περισσότερα σούπερ μάρκετ, μια ολόκληρη σειρά από πολύχρωμες συσκευασίες υπόσχονται «δυναμική αρχή» στη μέρα -συχνά απευθυνόμενες σε παιδιά. Στην πραγματικότητα όμως, πρόκειται κυρίως για απλούς υδατάνθρακες με υπερβολική ποσότητα προστιθέμενων σακχάρων, που ανεβάζουν απότομα το σάκχαρο στο αίμα και οδηγούν σε πτώση της ενέργειας, νευρικότητα και αυξημένη πείνα μέσα σε λίγες ώρες.
«Ένα πρωινό πλούσιο σε υδατάνθρακες μπορεί να προκαλέσει πνευματική σύγχυση και εκνευρισμό αργότερα μέσα στην ημέρα», σημειώνει η Δρ Ναϊντού. Αντί γι’ αυτό, προτείνει επιλογές που στηρίζονται σε φυσικά, μη επεξεργασμένα συστατικά, τα οποία προσφέρουν ισορροπία μεταξύ υδατανθράκων, λιπαρών και πρωτεϊνών.
Οι δικές της αγαπημένες προτάσεις για πρωινό περιλαμβάνουν:
- Σπιτικό πουτίγκα με σπόρους chia, μύρτιλα και καρύδια
- Ομελέτα με λαχανικά όπως σπανάκι ή ντομάτα και φρέσκο αβοκάντο
- Πράσινο smoothie με φυλλώδη λαχανικά, φυστικοβούτυρο και καθαρή πρωτεΐνη σε σκόνη, ιδανικό για όσους τρώνε πρωινό στο δρόμο
Μειώνοντας την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφών και αυξάνοντας τα φυσικά, ολικής μορφής τρόφιμα, μπορούμε να αντιστρέψουμε χρόνιες φλεγμονές, να μειώσουμε τον κίνδυνο για ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών και να ενισχύσουμε τη λειτουργία του εντέρου, κάτι που συνδέεται άμεσα με την ψυχική υγεία και τη συνολική μεταβολική ισορροπία.
Η πλήρης αποφυγή των υπερεπεξεργασμένων τροφών δεν είναι πάντα ρεαλιστική. Για αυτό, η Δρ Ναϊντού προτείνει έναν ρεαλιστικό κανόνα: «Αν εφαρμόσετε ένα μοντέλο 80/20 -δηλαδή 80% πλήρη και θρεπτικά τρόφιμα, και 20% ελευθερία για απολαύσεις -τότε επιτυγχάνετε μια ισορροπία που μπορεί να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα».