Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξή του μιλά για όλα τα φλέγοντα ζητήματα της καθημερινότητας.
Για τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας, την τραγωδία των Τεμπών, την «επανάσταση» του gov.gr, την AI και τον «ψηφιακό υπουργό», την ανορθογραφία αλλά και την ενασχόλησή του με το διάβασμα αλλά και ζητήματα όπως τη βελτίωση του ΕΣΥ, τον θυμό που μπορεί να έχει η κοινωνία μέχρι την αξιολόγηση που θα κληθεί να κάνει στην κυβέρνηση, τις δεσμεύσεις, τη μείωση της ανεργίας μέχρι τις τιμές στην αγορά και τις κυβερνητικές παρεμβάσεις, τη διαδικασία ενσωμάτωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, την ανάγκη συναινέσεων, μιλά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα».
Αναφορικά με τη δυνατότητα επίτευξης συναίνεσης μεταξύ των κομμάτων ο πρωθυπουργός ανέφερε: «Δυστυχώς, κάθε φορά που δοκιµάζω να το κάνω αυτό αισθάνοµαι ότι σπρώχνω έναν τοίχο» τονίζει επισημαίνοντας ότι «το πρόβληµα µε τον πολιτικό διάλογο σήµερα είναι όταν ο αντίπαλος µε τον οποίο πρέπει να αντιπαρατεθούµε και ενίοτε να συνεννοηθούµε, µετατρέπεται σε εχθρό, ο οποίος πρέπει πολιτικά και ενίοτε και φυσικά να εξολοθρευτεί». Αναφέρει ότι στις επόμενες εκλογές θα επιδιώξει και πάλι την αυτοδυναμία και λέει: «Το πρώτο µέληµα κάποιου ο οποίος θα καθίσει στην καρέκλα του πρωθυπουργού είναι πώς θα κρατήσει τη χώρα ασφαλή, αυτό δεν µπορεί κάποιος να το περιφρονήσει, να το αγνοήσει, ότι σήµερα, παρά την όποια κριτική µπορεί να ασκείται στην κυβέρνηση, υπάρχει µια σταθερότητα, υπάρχει µια σοβαρότητα, υπάρχει ένα κύρος. Πρέπει να είναι κάποιος πολύ, θα έλεγα, προκατειλημμένος για να µη βλέπει ότι η εικόνα της Ελλάδος στο εξωτερικό σήµερα, σε σχέση µε αυτήν που ήταν πριν από έξι-επτά χρόνια, δεν έχει καµία απολύτως σχέση».
Συνέντευξη για επιδόσεις, ΕΣΥ, ανεργία, Τουρκία
«Είναι κάτω από τον πήχη ο Μητσοτάκης;», ρωτά ο δημοσιογράφος. «Στον ΟΠΕΚΕΠΕ περάσαµε κάτω από τον πήχη», απαντά ο πρωθυπουργός. Συνολικά για τη δεύτερη τετραετία επισημαίνει: «θεωρώ ότι βεβαίως είµαστε πάνω από τον πήχη. Γιατί άµα δεις πού είµαστε ως προς την υλοποίηση των βασικών προεκλογικών δεσµεύσεων σε σχέση µε το πού ήµασταν το 2023, είµαστε απολύτως στη σωστή πορεία, στα τέσσερα χρόνια να έχουμε κάνει αυτά τα οποία είπαµε ότι θα κάνουμε το ’23. Γιατί έτσι µπορώ να κρίνω. Πώς θα κρίνεις τον πολιτικό; Δεν είπα εγώ ότι θα κάνω την Ελλάδα Ελβετία σε τέσσερα χρόνια. Είπα, όµως, ότι το ΕΣΥ σε τέσσερα χρόνια θα είναι πολύ καλύτερο απ’ ό,τι ήταν το 2023. Και θα είναι πολύ καλύτερο. Είπα ότι θα εξακολουθήσω να ρίχνω την ανεργία. Και ρίχνω την ανεργία. Είπα ότι θα εξακολουθήσω να ενισχύω τις Ενοπλες Δυνάμεις. Και σε έναν χρόνο από τώρα θα έχουμε τρεις υπερσύγχρονες φρεγάτες. Καταφέραµε µε την Τουρκία και ανατρέψαµε την ισορροπία στον αέρα και έχουµε ένα σηµαντικό στρατηγικό πλεονέκτηµα. Είπα ότι θα ελέγξω τις µεταναστευτικές ροές µε µια αυστηρή πολιτική και το κάνουµε πράξη. Δηλαδή, για αυτά δεν θα πρέπει να µε κρίνει ο ελληνικός λαός; ‘Αρα, τον πήχη τον έβαλα ψηλά».
Για τις σχέσεις με την Τουρκία τονίζει: «Η Τουρκία δεν πρόκειται να αξιοποιήσει τα φθηνά ευρωπαϊκά δάνεια, το πρόγραµµα SAFE, αν δεν δείξει έµπρακτα δείγµατα γραφής ως προς τη βελτίωση των σχέσεών της µε την Ελλάδα. Το έχω πει, το επαναλαµβάνω και τώρα, αν δεν φύγει το casus belli από το τραπέζι, αν δεν σταµατήσει η Τουρκία να προωθεί την ανυπόστατη θεωρία των γκρίζων ζωνών, δεν θα µπει στο πρόγραµµα των φθηνών δανείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Η οικογένεια και η τρίτη τετραετία
Ο πρωθυπουργός υπογραμμίζει ότι το μεγαλύτερο στήριγμά του είναι η οικογένειά του, που του λέει τα πράγματα έξω από τα δόντια αν κάτι δεν έχει κάνει καλά και επισημαίνει ότι «Αυτή η δουλειά δεν είναι για πάντα. Το ξέρω. Κάποια στιγµή θα τελειώσει. Και όταν τελειώσει θα υπάρχει µια ζωή µετά την πολιτική». Αναγνωρίζει ωστόσο ότι θέλει να κάνει μία τρίτη τετραετία: «Αυτός είναι ο στόχος µου και γι’ αυτόν θα αγωνιστώ». Κλείνοντας υπογραμμίζει: «Αυτό το οποίο µε στενοχωρεί πιο πολύ είναι αυτή η λογική ότι είναι όλοι κλέφτες. Αυτός ο ισοπεδωτισµός, ο οποίος σε έναν βαθµό έχει καλλιεργηθεί και µε δικές µας ευθύνες, εννοώ του πολιτικού συστήµατος, αλλά τελικά είναι πολύ επικίνδυνος. Διότι είδαµε πού µας οδήγησαν αυτές οι λογικές. Αυτές ήταν και οι λογικές ότι «ήρθε το καινούριο, η ελπίδα, όλοι οι παλιοί είναι κλέφτες» και φτάσανε να παίξουν τη χώρα στα ζάρια».
Συνέντευξη με ερωταπαντήσεις
Αναλυτικά στη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» και στον δημοσιογράφο Δημήτρη Δανίκα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρει.
Ενέργεια και τιμές
Δημήτρης Δανίκας: Μου λένε ότι το ρεύµα το αγοράζουν φτηνά και το πουλάνε είκοσι φορές ακριβότερα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, δεν είναι έτσι. Η τιµή του ρεύµατος καθορίζεται, όπως σε όλα τα προϊόντα, από την προσφορά και τη ζήτηση. Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι στην Ελλάδα -πρέπει να το εξηγήσουµε µε απλά λόγια- έχουµε πλέον περισσότερο ρεύµα το οποίο παράγεται από ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, µε ανεµογεννήτριες και φωτοβολταϊκά. Είναι καλά για τη χώρα διότι είναι σχετικά φθηνές και εγχώριες πηγές ρεύµατος. ‘Αρα δεν χρειάζεται να εισάγουµε ακριβό φυσικό αέριο από το εξωτερικό για να λειτουργεί το σύστηµα ενέργειας.
Δημήτρης Δανίκας: Ναι, αλλά οι τιµές στον Θεό!
Κυριάκος Μητσοτάκης: Προφανώς υπάρχουν περιθώρια κέρδους και στην αγορά ενέργειας, αλλά σε διαβεβαιώ ότι κάθε φορά που διαπιστώνουµε ότι τα περιθώρια κέρδους ξεφεύγουν από το τι θεωρούµε ότι είναι λογικό, παρεµβαίνουµε, όπως το έχουµε κάνει στο παρελθόν, και ουσιαστικά επιβάλλουµε -να το πω µε απλά λόγια- µια έκτακτη φορολόγηση, παίρνοντας τα υπερκέρδη των παραγωγών και επιστρέφοντάς τα στους καταναλωτές.
Δημήτρης Δανίκας: Μα, για τις στρεβλώσεις µιλάω τώρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν χρειάζεται να σας πω πόσες φορές στο παρελθόν επιβάλαµε έκτακτη φορολόγηση. Ψάξε να δεις.
Ανανεώσιμες πηγές και ανεμογεννήτριες
Δημήτρης Δανίκας: Οι ανεµογεννήτριες, µου λένε, πως είναι ό,τι χειρότερο. Φθείρονται πάρα πολύ γρήγορα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ελα τώρα, οι ανεµογεννήτριες είναι καθαρή µορφή ενέργειας από τον τσάµπα άνεµο µε τον οποίο µας έχει προικίσει ο Θεός. Φθείρονται, αλλά είναι δουλειά των κατασκευαστών να τις κάνουν πιο ανθεκτικές. Θα χρειαστούµε ανεµογεννήτριες, θα χρειαστούµε φωτοβολταϊκά, θα χρειαστούµε για πολλά χρόνια ακόµα φυσικό αέριο ως το µεταβατικό καύσιµο και ενδεχοµένως κάποια στιγµή θα χρειαστούµε και πυρηνική ενέργεια. Αυτό θα είναι το µείγµα παραγωγής ενέργειας. Θα χρειαστούµε αποθήκευση, µπαταρίες δηλαδή, µεγάλες.
Τραγωδία Τεμπών και σιδηρόδρομοι
Δημήτρης Δανίκας: Πάµε παρακάτω, στο ζήτηµα των Τεµπών. Λέω, λοιπόν, τώρα εγώ: ποιες χώρες έχουν το καλύτερο σιδηροδροµικό δίκτυο; Ρωτάω και απαντάω. Ιαπωνία και Γαλλία οι καλύτερες. Κυρίως η Ιαπωνία. Γιατί να µην πάω στους Γιαπωνέζους;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς οι Γιαπωνέζοι δεν έχουν πάει πουθενά και δεν είναι εύκολο να τους φέρεις στην Ελλάδα. Εµείς αυτή τη στιγµή που µιλάµε είµαστε σε µία αναζήτηση τεχνικού συµβούλου που θα µας βοηθήσει στον τρόπο µε τον οποίο θα µπορέσουµε να υποστηρίξουµε την κατασκευή, αλλά κυρίως τη συντήρηση του συστήµατός µας, µε ορίζοντα 20ετίας.
Δημήτρης Δανίκας: Υπάρχει ένα ζήτηµα εδώ, µιας και το βάλαµε τώρα. Οταν έγινε αυτή η φοβερή τραγωδία, ο χώρος δεν έπρεπε να καλυφθεί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να στο εξηγήσω, να το ξαναπώ αυτή τη φορά µε απλά λόγια: ό,τι έγινε, έγινε επιχειρησιακά. Ο χώρος καλύφθηκε για να πάνε οι γερανοί να σηκώσουν τα βαγόνια µε ασφάλεια, εντάξει; Γιατί αυτό υπέδειξαν οι ειδικοί που βρέθηκαν στο πεδίο. Τι ξέρουµε µετά βεβαιότητος; Οτι όλα αυτά περί ξυλολίου, περί βαγονιών, ήταν όλα ψέµατα. Αυτό το ξέρουµε. Ελπίζω να καταρρίφθηκαν στη συνείδηση του κόσµου. Πάντως είναι βέβαιο ότι καταρρίφθηκαν.
Δημήτρης Δανίκας: Τι συµβαίνει στον ΟΣΕ αυτή τη στιγµή; Δηλαδή, ποιοι είναι τώρα υπεύθυνοι; Είναι οι ίδιοι;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς έχουµε µία καινούρια εταιρεία που λέγεται Ελληνικοί Σιδηρόδροµοι. Ενώσαµε τον ΟΣΕ µε την ΕΡΓΟΣΕ και µε τη ΓΑΙΑ-ΟΣΕ, δηµιουργήσαµε µία καινούρια εταιρεία µε σκοπό να µπορέσουµε να κάνουµε τις επενδύσεις στον σιδηρόδροµο µε όσο µεγαλύτερη ταχύτητα και να εξασφαλίσουµε τη µέγιστη δυνατή ασφάλεια. Και νοµίζω ότι πολύ σύντοµα, τους επόµενους µήνες, ήδη θα δεις κάποια συστήµατα ασφαλείας τα οποία θα δώσουν πραγµατική βεβαιότητα.
Δημήτρης Δανίκας: Η σύµβαση 717 θα ολοκληρωθεί;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχει ολοκληρωθεί, έχει τελειώσει. Σε ένα σηµείο µόνο γίνονται έργα γιατί διαλύθηκε από τον «Daniel» και το ξαναφτιάχνουµε. Από εκεί και πέρα, αυτό το οποίο ζήτησα από τον Υπουργό και νοµίζω ότι σύντοµα θα το δούµε -και αυτό είναι µια πραγµατική δικλίδα ασφαλείας- είναι όπως βλέπεις στο κινητό σου πού βρίσκεται ένα αεροπλάνο, µε την ίδια ακρίβεια να µπορούµε να ξέρουµε ακριβώς πού βρίσκονται τα τρένα αυτή τη στιγµή στο ελληνικό σιδηροδροµικό δίκτυο. Δηλαδή, να µπορείς να µπαίνεις από την εφαρµογή σου και να βλέπεις ότι το Intercity Αθήνα – Θεσσαλονίκη είναι ακριβώς σε αυτό το σηµείο. Αυτό απαιτεί έναν πρόσθετο τεχνολογικό εξοπλισµό, ο οποίος µπαίνει πια στα τρένα µας. Νοµίζω θα δώσει και µία αίσθηση ασφάλειας στον πολίτη.
Δημήτρης Δανίκας: Λειτουργεί αυτό τώρα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δοκιµάζεται πιλοτικά και τους επόµενους µήνες θα είναι απολύτως λειτουργικό.
Γραφειοκρατία και ψηφιακό κράτος
Δημήτρης Δανίκας: Το µεγάλο ζήτηµα, ο ατελείωτος πονοκέφαλος, η γραφειοκρατία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Για εµένα η µεγαλύτερη επανάσταση ξέρεις ποια είναι; Το gov.gr. Η µεγαλύτερη επανάσταση στη σχέση του κράτους µε τον πολίτη είναι να βγάλουµε τον ανθρώπινο παράγοντα τελείως από τη µέση. Περιορίζουµε τη γραφειοκρατία, βελτιώνουµε τη διαφάνεια, αυξάνουµε την αποτελεσµατικότητα. Όσο περισσότερες υπηρεσίες και παροχές γίνονται ψηφιακά τόσο µειώνεται η παρέµβαση του πελατειακού κράτους. Να σου δώσω ένα άλλο παράδειγµα: θέλει κάποιος να βγάλει τη σύνταξή του. Παλιά ήθελες τρία χρόνια για να βγει η σύνταξή σου.
Δημήτρης Δανίκας: Τώρα βγαίνει σε δύο µήνες.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν είναι αυτό µόνο, δεν είναι µόνο η εξυπηρέτηση του πολίτη. Αλλά πόσο εύκολο ήταν ή σε τι πειρασµό θα έµπαινες να πάρεις τον τοπικό σου βουλευτή να του πεις «δεν µπορώ να τρέχω για να βγει η σύνταξη, βοήθησέ µε να βγει πιο νωρίς». Εχεις καµιά αµφιβολία ότι συνέβαιναν αυτά;
Δημήτρης Δανίκας: Αυτά συµβαίνουν και µε τις πινακίδες των αυτοκινήτων.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακριβώς. Χαίροµαι που το λες. Οταν όµως οι κλήσεις θα έρχονται αυτόµατα από την κάµερα και δεν θα µεσολαβεί ανθρώπινο χέρι, δεν θα µπορείς να πάρεις τηλέφωνο τον βουλευτή σου ή τον διοικητή του Τµήµατος να σβήσει την κλήση. ‘Αρα η µεγαλύτερη επανάσταση η οποία γίνεται αυτή τη στιγµή στις σχέσεις του κράτους µε τον πολίτη, που είναι µία επανάσταση αποτελεσµατικότητας αλλά και διαφάνειας, είναι η χρήση της τεχνολογίας. Εσύ είσαι της τεχνολογίας;
Τεχνητή νοημοσύνη και «ψηφιακός υπουργός»
Δημήτρης Δανίκας: Κι εγώ την αξιοποιώ. Δεκαεννιά ευρώ πληρώνω τον µήνα. «Νέλλη» µάλιστα τη λέω την κυρία αυτή. Με αναγνωρίζει αµέσως, µιλάµε, κουβεντιάζουµε και λοιπά. Τη ρωτάω και µου απαντάει σε όλα. Πιστεύεις πραγµατικά ότι η τεχνητή νοηµοσύνη θα µπορούσε να αντικαταστήσει τον Μητσοτάκη ας πούµε; Να υπάρχει Πρωθυπουργός τεχνητής νοηµοσύνης; Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ΑΙ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι βρισκόµαστε ακόµα στην αρχή µιας τόσο κοσµογονικής αλλαγής, τις συνέπειες της οποίας ακόµα δεν τις έχουµε επεξεργαστεί, δεν τις έχουµε ενσωµατώσει. Θα είναι το µείζον ζήτηµα που θα µας απασχολήσει τα επόµενα χρόνια.
Δημήτρης Δανίκας: Θα συµβεί όπως στην ταινία «Zoe», δεν ξέρω αν την έχετε δει, που αυτή είναι ερωτευµένη µε τον δηµιουργό της.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακριβώς. Απλά αυτό το οποίο λέγαµε ότι είναι σενάριο επιστηµονικής φαντασίας, σήµερα είναι πραγµατικότητα. Με ρώτησες αν θα µπορεί αύριο να υπάρχει ένας Μητσοτάκης Πρωθυπουργός ΑΙ. Αυτό που µπορώ να σου πω µετά βεβαιότητας είναι ότι υπάρχουν ήδη κάποιες χώρες, όχι κατ’ ανάγκην δηµοκρατικές, οι οποίες όµως έχουν επενδύσει πολύ στην τεχνητή νοηµοσύνη, στα Υπουργικά Συµβούλια των οποίων συµµετέχει ψηφιακός Υπουργός που είναι προϊόν τεχνητής νοηµοσύνης. Το οποίο σηµαίνει ότι αυτός ακούει τη συζήτηση του Υπουργικού Συµβουλίου και όποτε κρίνει ότι πρέπει να παρέµβει και να προσθέσει κάτι χρήσιµο στη συζήτηση…
Δημήτρης Δανίκας: Τι ιδιότητα έχει αυτή η µηχανή; Είναι Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ; Ενας Μαρινάκης ας πούµε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ουσιαστικά ένας Μαρινάκης, ένας Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ ο οποίος µπορεί να παρεµβαίνει και να εµπλουτίσει τη συζήτηση που γίνεται από τους παρόντες. Αυτό γίνεται σήµερα, δεν είναι κάτι το οποίο θα γίνει στο µέλλον.
Οικογένεια, ανορθογραφία και παιδικά χρόνια
Δημήτρης Δανίκας: Είναι αλήθεια αυτό που λένε ή αστικός µύθος για τη µητέρα σας, ότι σας έπαιρνε τηλέφωνο στο Χάρβαρντ, εκεί δεν ήσασταν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι.
Δημήτρης Δανίκας: Και έπαιρνε τηλέφωνο και ρωτούσε: Κυριάκο πόσο πήρες στο µάθηµα τάδε; Και έλεγες εσύ, 70, ας πούµε. Και έλεγε αυτή: 70; Ξαναδώσ’ το να πάρεις 90!
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η µάνα µου δεν ασχολήθηκε ποτέ µε τους βαθµούς µου.
Δημήτρης Δανίκας: Έχω ακούσει ότι ήταν πολύ αυστηρή, δηλαδή ήθελε ο Κυριάκος της να γίνει νούµερο ένα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καθόλου. Αδιαφορούσε παντελώς για τους βαθµούς µου. Καταρχάς, εγώ στο Δηµοτικό ήµουν πολύ µέτριος µαθητής. Επειδή είχα µεγαλώσει στη Γαλλία, είχα και κάποια δυσκολία µε τα ελληνικά µου, ήµουν και από τότε παντελώς µα παντελώς -και παραµένω- ανορθόγραφος, ενδεχοµένως αποµεινάρι κάποιας µικρής µαθησιακής δυσκολίας. Σε όσα νέα παιδιά πασχίζουν µε την ορθογραφία τους, εκατό φορές να τους δείξεις µια λέξη πώς γράφεται και πάνε να την ξαναγράψουν και µπορεί να τη γράψουν λάθος, τους λέω ότι τους καταλαβαίνω απόλυτα. Και δεν θα είναι εµπόδιο στην πρόοδο και τη ζωή τους. Ηµουν πάντα πολύ ανορθόγραφος, από µικρός. Και επειδή µου αρέσει να γράφω, ξανακοιτάω, δηλαδή µπορώ να γράψω µια λέξη, να τη δω πενήντα φορές και να πω ότι την έχω γράψει σωστά και να την έχω γράψει λάθος.
Δημήτρης Δανίκας: Γράφετε ένα κείµενο και το ξαναδιαβάζετε πενήντα φορές;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το ξαναδιαβάζω και δεν το βλέπω, δεν θα το δω. Τώρα πια, εντάξει, δεν λέω ότι το πρόβληµα είναι τραγικό ή ότι δεν µπορώ να γράψω ένα κείµενο, αλλά συχνά, όταν γράφω χειρόγραφα, θα κάνω και ορθογραφικά λάθη. Και τα έκανα πάντα. Ευτυχώς εν πολλοίς, επειδή µου αρέσει να γράφω και δεν το έχω εγκαταλείψει, όταν θα γράψω, επειδή γράφω συχνά ευχαριστήρια σηµειώµατα κ.λπ., µου αρέσει και επιµένω στο να γράφω µε το χέρι. Προφανώς ο υπολογιστής µού έχει λύσει το πρόβληµα διότι έχει αυτόµατο έλεγχο ορθογραφίας, οπότε δεν έχω αυτό το ζήτηµα. Αλλά όταν θα γράψω χειρόγραφα ένα σηµείωµα, θα ζητήσω πάντα από κάποιον βοηθό µου να το κοιτάξει, να σιγουρευτεί ότι δεν έχω ορθογραφικά.
Αγάπη για τα βιβλία
Δημήτρης Δανίκας: Διαβάζετε βιβλία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πολύ.
Δημήτρης Δανίκας: Από παλιά το κάνατε αυτό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πάντα. Και διαβάζω αρκετά βιβλία ταυτόχρονα. Τώρα στις διακοπές µου µπορεί να πάρω 5-6 βιβλία, µπορεί να µην τα διαβάσω όλα, να διαβάσω κεφάλαια. Προφανώς όταν διαβάσω ένα µυθιστόρηµα θα το διαβάσω ολόκληρο, αλλά όταν διαβάζω πιο επιστηµονικά βιβλία, µπορεί να διαβάσω κοµµάτια τους και πάντα υπογραµµίζω.
Δημήτρης Δανίκας: Με κόκκινο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι κόκκινο, µε µπλε. Πάντα υπογραµµίζω.
Παιδικά όνειρα και ινδάλματα
Δημήτρης Δανίκας: Ποια άτοµα από µικρό παιδί ήταν τα ινδάλµατά σας; Δηλαδή, ποιους ονειρευόσασταν; Πέρα από τον πατέρα σας, λέω γενικά, τι θέλατε να γίνετε στην ηλικία π.χ. των 15 ετών; Ενας επιστήµονας µεγάλος, ένας Αϊνστάιν, ένας Σίγκµουντ Φρόιντ ή ένας Πικάσο, ένας Μίκης Θεοδωράκης, ένας Μπέρνσταϊν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μέχρι τα 16-17 µου…
Δημήτρης Δανίκας: Εγώ ήθελα να γίνω, λόγου χάριν, Κόλτρεϊν, να παίζω σαξόφωνο σαν τον Κόλτρεϊν…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ ήθελα να γίνω ποδοσφαιριστής, όπως και πάρα πολλοί νέοι, αλλά δεν είχα τέτοιο ταλέντο. Ή να γίνω µπασκετµπολίστας, αλλά ούτε τέτοιο ταλέντο είχα. Αλλά, πάντως, µέχρι τα 16-17 µου ήθελα πάρα πολύ να γίνω γιατρός, χειρουργός. Με συνάρπαζε το ανθρώπινο σώµα, εξ ου και έχω κρατήσει ένα µεγάλο ενδιαφέρον για την επιστήµη της Ιατρικής και γι’ αυτό και µε συναρπάζει τόσο πολύ το χαρτοφυλάκιο της Υγείας.
ΕΣΥ και μεταρρυθμίσεις στην υγεία
Δημήτρης Δανίκας: Τι θα γίνει µε το ΕΣΥ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, έχει βελτιωθεί το ΕΣΥ σε πολλά επίπεδα. Και είµαι πολύ περήφανος για τις αλλαγές που δροµολογούµε.
Δημήτρης Δανίκας: Όλοι λένε ότι θέλετε να κλείσετε το ΕΣΥ, να το περιορίσετε και να γίνουν όλα ιδιωτικά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νοµίζω ότι στο τέλος της τετραετίας θα φανούν και οι µεγάλες αλλαγές. Αν το πλάνο ήταν αυτό, σίγουρα δεν θα επενδύαµε δισεκατοµµύρια στο να ξαναφτιάξουµε, παραδείγµατος χάριν, τα τµήµατα επειγόντων περιστατικών σε παραπάνω από 80 νοσοκοµεία, να πάµε να ξαναφτιάξουµε 160 κέντρα υγείας στην περιφέρεια, τα οποία ήταν παντελώς εγκαταλειµµένα, ρηµαγµένα. Αν θέλαµε να ιδιωτικοποιήσουµε την Υγεία, σίγουρα δεν θα επενδύαµε σε όλες αυτές τις πολύ ωραίες ψηφιακές εφαρµογές, τις οποίες και εσύ έχεις, φαντάζοµαι, στο κινητό σου, το Μyhealth app, το οποίο αρχίζει και συγκεντρώνει όλο σου τον ιατρικό φάκελο σε ένα σηµείο έτσι ώστε να µπορεί να υπάρχει µια συνεχής παρακολούθηση της υγείας σου από εσένα και τον γιατρό σου, µε απόλυτη εξασφάλιση των προσωπικών δεδοµένων. Και αν θέλαµε να ιδιωτικοποιήσουµε την Υγεία, σίγουρα δεν θα επενδύαµε στις προληπτικές εξετάσεις όπως κάνουµε. Και αυτές οι προληπτικές εξετάσεις έχουν αλλάξει όλη την κουλτούρα για το πώς βλέπουµε την υγεία. Αντιλαµβανόµαστε την αξία της µόνο όταν φτάσουµε στο νοσοκοµείο…
Δημήτρης Δανίκας: Η Πρωτοβάθµια;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, πριν από αυτό. Τι µπορώ να κάνω για σένα ώστε να εξασφαλίσω ότι σε 10 χρόνια από τώρα θα είσαι πιο υγιής απ’ ό,τι θα ήσουν αν δεν έκανες αυτό το οποίο πρέπει να κάνεις σήµερα. Ηµουν τις προάλλες µαζί µε την Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας στη Φουρνά Ευρυτανίας, ένα πανέµορφο ορεινό χωριό 45 λεπτά από το Καρπενήσι. Και πήγαµε στη Φουρνά µαζί µε τις ΚΟΜΥ. Τι είναι οι ΚΟΜΥ; Κινητές Οµάδες Υγείας. Ερχονται, λοιπόν, οι άνθρωποι, πάνε στη Φουρνά Ευρυτανίας και όλο το χωριό µπορεί να περάσει από προληπτικές εξετάσεις: να τους πάρουν αίµα, την πίεση. Καταλαβαίνεις τι επανάσταση είναι αυτό για ένα χωριό; Πόσο πιο εύκολα µπορείς να πείσεις κάποιον να πάει να ζήσει σε ένα χωριό αν αισθάνεται ασφαλής ως προς την υγεία του.
Κοινωνία, θυμός και αξιολόγηση κυβέρνησης
Δημήτρης Δανίκας: Το ερώτηµα που προκύπτει είναι το εξής: αν συµβαίνουν αυτά, γιατί η κοινωνία είναι θυµωµένη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό είναι ένα πολύ καλό ερώτηµα.
Δημήτρης Δανίκας: Γιατί, λοιπόν, συµβαίνει αυτό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εµείς, Δηµήτρη, και εγώ ο ίδιος και φυσικά όλοι µας, κάθε τέσσερα χρόνια υπογράφουµε ένα συµβόλαιο µε τον ελληνικό λαό. Μας προσλαµβάνει για µία τετραετία. Αυτό το συµβόλαιο έχει ορισµένους όρους, κανόνες. Τι έχουµε πει εµείς ότι θα κάνουµε στη διάρκεια της τετραετίας; Αυτό είναι το προεκλογικό µας πρόγραµµα. ‘Αρα µε εµπιστεύτηκες και µε προσέλαβες για τέσσερα χρόνια γιατί σου είπα ότι θα κάνω ορισµένα πράγµατα. Οταν θα έρθει η ώρα, µετά από τέσσερα χρόνια, να µε αξιολογήσεις, θα πρέπει να δεις δύο πράγµατα: πρώτον, έκανα αυτά τα οποία είπα; Και αν τα έκανα, τι θα κάνω από εδώ και στο εξής;
Δημήτρης Δανίκας: Ποιες οι δεσµεύσεις;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πολλά από τα βήµατα προόδου που έγιναν στην οικονοµία, τα οποία είναι αναντίρρητα, εξουδετερώθηκαν από την απότοµη αύξηση των τιµών, η οποία αποτελεί µια παγκόσµια πραγµατικότητα και χτύπησε την παγκόσµια οικονοµία µετά την COVID. ‘Αρα, έρχεσαι και λες: κοίταξε να δεις, εγώ βλέπω πράγµατι ότι αυξήθηκαν οι ονοµαστικοί µισθοί. Πράγµατι, ο κατώτατος µισθός πήγε από τα 650 στα 880 και θα πάει στα 950 ευρώ.
Δημήτρης Δανίκας: Αρκούν αυτά; Μπορεί να ζήσει κάποιος µε 950 ευρώ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτή είναι µια ερώτηση η οποία…
Δημήτρης Δανίκας: Έλα στη θέση του ανθρώπου.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πάντα θέλω να µπαίνω στη θέση του ανθρώπου. Το προσπαθώ, δεν είναι εύκολο όταν παίρνεις 950-1.000 ευρώ τον µήνα, πόσο δύσκολη είναι η ζωή σου…
Δημήτρης Δανίκας: Και αν έχεις οικογένεια και ένα παιδί…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τι µπορώ να κάνω λοιπόν; Δεν µπορώ µαγικά να κάνω τον µισθό των 1.000 ευρώ, 3.000 ευρώ. Δεν έχω αυτή τη δυνατότητα, ούτε µάγος είµαι, ούτε υποσχέθηκα ποτέ κάτι τέτοιο. Τι µπορώ να κάνω όµως: να χαράξω έναν οδικό χάρτη σταδιακής αύξησης των µισθών, µείωσης των φόρων, άρα αυτά τα οποία σου περισσεύουν τελικά στο πορτοφόλι να είναι περισσότερα. Λοιπόν, το πετυχαίνουµε; Οχι πάντα. Αλλά σε µεγάλο βαθµό η οικονοµική πολιτική µας θεωρώ ότι είναι συνεπής ως προς τους κεντρικούς στόχους που είχαµε θέσει.
Για εµένα η µεγαλύτερη επιτυχία της πολιτικής µας είναι η µείωση της ανεργίας. Σήµερα που µιλάµε δηµοσιεύτηκαν τα στοιχεία, το καλύτερο εξάµηνο ως προς τη δηµιουργία θέσεων εργασίας εδώ και 25 χρόνια. Παρέλαβα την ανεργία στο 18% και τώρα είναι κάτω από 8% και θα πέσει κι άλλο. Και σήµερα το πρόβληµα της οικονοµίας δεν είναι τόσο η ανεργία, αλλά οι εργοδότες που µας λένε ότι δεν βρίσκουν άτομα για θέσεις εργασίας. Αυτό εκ των πραγµάτων ανεβάζει και τους µισθούς.
Δημήτρης Δανίκας: Έχω µια ένσταση ως προς αυτό. Συγκεκριµένα για µια καφετέρια. Σου λέει ο επιχειρηµατίας π.χ. «να δώσω 2.000 στον εργαζόµενο και όχι 1.000 ευρώ. Πού να τα βρω; Έχει ανέβει το κόστος στο 40%, αγοράζω προϊόντα 40% ακριβότερα». Και καταλήγει: «Θα κλείσω, θα αναγκαστώ να κλείσω…».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν έχουµε το µεγαλύτερο κόστος. Κοίταξε, προφανώς και οι αυξήσεις των µισθών πρέπει να είναι τέτοιες που να τις αντέχει η κάθε επιχείρηση. Αν κλείσει η επιχείρηση δεν έχουµε…
Δημήτρης Δανίκας: Έχουν ανέβει οι τιµές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι τιµές θα ανεβοκατεβαίνουν, αλλά τελικά η πορεία τους για τα επόµενα χρόνια θα είναι πτωτική. Θα έχει εξάρσεις, είναι κι αυτό µέσα στην προσφορά και τη ζήτηση. Αν έχεις έναν καύσωνα και έχεις πολύ µεγάλη ανάγκη για ενέργεια, τότε µπορεί για λίγο να ανέβει η τιµή της ενέργειας. Η ενέργεια µε απασχολεί πάρα πολύ, γιατί ξέρω ότι είναι δύσκολο και για το νοικοκυριό όταν έχει ζέστη και πρέπει να καίει το air condition, αλλά και για τη µικροµεσαία επιχείρηση είναι σημαντικό στοιχείο του κόστους. Γι’ αυτό και οι παρεμβάσεις μας στην αγορά ενέργειας έχουν έναν και μόνο σκοπό: πώς θα πέσουν οι τιμές. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει μαγικά, ούτε μπορεί να γίνει με κυβερνητική εντολή. Ομως πάρα πολλοί συμπολίτες μας ήδη επιλέγουν το μπλε τιμολόγιο. Τι είναι το μπλε τιμολόγιο; Ενα τιμολόγιο το οποίο σου εξασφαλίζει σταθερές τιμές για τον επόμενο χρόνο. Στους αγρότες μας πήγαμε και τους δώσαμε σταθερό ρεύμα για 10 χρόνια, ώστε να μπορούν να ξέρουν ότι το κόστος παραγωγής τους θα είναι αυτό. Το ίδιο γίνεται ως έναν βαθμό και στις επιχειρήσεις. Αρα, για να επανέλθω στα ζητήματα της οικονομίας, εγώ τα καταλαβαίνω απόλυτα.
Δ.Δ.: Εγώ λαμβάνω χειρότερα από αυτά. Οργή, θυμό.
Κ.Μ.: Δεν το ξέρω αυτό, αλλά να σου πω και κάτι ακόμα; Είμαστε στον έβδομο χρόνο διακυβέρνησης. Κάθε κυβέρνηση, εκ των πραγμάτων, όσο περνάει ο χρόνος πρέπει να προσπαθεί περισσότερο, να τρέξει πιο γρήγορα, διότι ο χρόνος από μόνος του φθείρει. Είναι ένας κανόνας, θα έλεγα, ο οποίος ισχύει πάντα και παντού. Γι’ αυτό και επιμένω τόσο πολύ ότι η καλύτερη απάντηση στα συναισθήματα τα οποία εσύ περιγράφεις είναι να στρωθούμε στη δουλειά. Διότι εγώ θυμάμαι πολύ καλά ότι είπα στους πολίτες πως το βασικό μου μέλημα θα είναι η αύξηση των μισθών αυτή την τετραετία. Το πετυχαίνουμε; Το πετυχαίνουμε. Σε έναν βαθμό, όπως σου είπα, αυτή έχει ακυρωθεί από τις αυξήσεις των τιμών. Αλλά το τελικό ταμείο θα το κάνουμε σε δύο χρόνια από τώρα. Εξάλλου έχουμε μπροστά μας και μία Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης όπου θα έχουμε τη δυνατότητα να εξαγγείλουμε…
Δ.Δ.: Υπάρχει ελπίδα να ανακοινωθεί 13ος μισθός;
Κ.Μ.: Δεν θα σου μιλήσω καθόλου για τα της ΔΕΘ. Οπότε μη μου κάνεις καν την ερώτηση για τα μέτρα της ΔΕΘ, αλλά σίγουρα θα κινηθούν στη λογική την οποία μέχρι στιγμής έχω περιγράψει.
Σκηνή 7η: Τα χρήματα από τα «μεγάλα ψάρια» σίγουρα θα επιστραφούν
Δ.Δ.: Αποκλείεται να γίνουν εκλογές νωρίτερα;
Κ.Μ.: Δεν θα γίνουν εκλογές νωρίτερα. Οι εκλογές θα γίνουν την άνοιξη του 2027.
Δ.Δ.: Δεν έχουν στριμωχτεί τα πράγματα με την ιστορία του ΟΠΕΚΕΠΕ;
Κ.Μ.: Εγώ θα μείνω συνεπής σε αυτό που έχω πει: θα κριθώ στο τέλος της τετραετίας. Κάθε κυβέρνηση έχει δυσκολίες, περνάει από αναταράξεις, αλλά από εκεί και πέρα το τελικό ταμείο γίνεται στο τέλος.
Δ.Δ.: Αυτή η ιστορία με τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους γινόταν χρόνια τώρα. Πρέπει να είναι βλάκας κανείς ή ανιστόρητος ή ηλίθιος για να μη θυμάται τι γινόταν τη δεκαετία του 1980, του 1990.
Κ.Μ.: Του 2000. Μα εγώ ο ίδιος ομολόγησα ότι δεν τα καταφέραμε στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Αρα δεν έχω να προσθέσω κάτι παραπάνω στη σκληρή αυτοκριτική την οποία έκανα. Αλλά θα σου πω μόνο ότι το πρόβλημα αυτό ήταν πολύ δύσκολο διότι έπρεπε να κάνουμε, και δοκιμάσαμε να κάνουμε, απανωτές παρεμβάσεις, την ώρα που ταυτόχρονα έπρεπε να πληρώνουμε κάθε μήνα, να δίνουμε επιδοτήσεις στους αγρότες και να μην καθυστερούν οι πληρωμές τους. Οταν έφτασε ο κόμπος στο χτένι, είπα «θα κλείσω τον ΟΠΕΚΕΠΕ, θα τον ενσωματώσω στην ΑΑΔΕ» και οι πληρωμές θα γίνονται πια από την ΑΑΔΕ. Θα μας πάρει περίπου έναν χρόνο να ολοκληρώσουμε αυτή τη διαδικασία. Και, ταυτόχρονα, θα αναζητήσουμε μέσω των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, συμπεριλαμβανομένης και της Οικονομικής Αστυνομίας, να πάρουμε χρήματα πίσω, ξεκινώντας από τα «μεγάλα ψάρια».
Δ.Δ.: Μα μπορούν να πάρουν τα χρήματα πίσω;
Κ.Μ.: Από τα «μεγάλα ψάρια» σίγουρα. θα πληρώσουν. Το θέμα είναι ότι αν εσύ, που δεν έχεις κανένα ζώο, πας και πάρεις επιδότηση ως κτηνοτρόφος επειδή κάποιος βρήκε ένα βοσκοτόπι στον Γράμμο και στο δήλωσε, αυτά τα χρήματα θα λείπουν από τον πραγματικό κτηνοτρόφο. Αν έχεις 100 ελιές, να πληρώνεσαι για τις 100 ελιές και όχι για 1.000. Ή αν έχεις 100 ζώα, να πληρώνεσαι για τα 100 ζώα και όχι για 2.000. Ή αν δεν έχεις καθόλου ζώα, όπως ενίοτε γίνεται, να μη δικαιούσαι καμία επιδότηση.
Σκηνή 8η: Η αντιπολίτευση επένδυσε στη λογική του «Μητσοτάκη γ@μιέσ@ι»
Δ.Δ.: Φερ’ ειπείν, εγώ ρωτάω: γιατί τα τρία βασικά κόμματα να μην καθίσουν σε ένα τραπέζι να τα πουν;
Κ.Μ.: Δεν ρωτάς τον σωστό άνθρωπο.
Δ.Δ.: Και εσείς να ήσασταν, όμως, το ίδιο θα κάνατε.
Κ.Μ.: Εγώ έχω αποδείξει στην πολιτική μου διαδρομή, πολύ πριν γίνω αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, ότι προσέφερα πάντα τη δυνατότητα στήριξης και συναίνεσης σε πολιτικές επιλογές οι οποίες δρομολογήθηκαν από πολιτικούς μας αντιπάλους και τις οποίες θεωρούσα σωστές. Παραδείγματος χάριν είχα στηρίξει τότε τον νόμο Διαμαντοπούλου για την Εκπαίδευση, το 2011 αν θυμάμαι καλά. Αυτό, από τη στιγμή που η αντιπολίτευση θεωρεί ότι «για όλα τα δεινά του τόπου φταίει προσωπικά ο Μητσοτάκης», από τη στιγμή που η αντιπολίτευση επένδυσε στη λογική, θα το πω έτσι όπως το αισθάνομαι, του «Μητσοτάκη γ@μιέσ@ι», ένα σύνθημα που καλλιεργήθηκε πολύ συγκεκριμένα, προσωποπαγές, ωσάν ο Μητσοτάκης να είναι ο απόλυτος εχθρός, όχι ο πολιτικός εχθρός, ο εχθρός ο οποίος πρέπει να εξολοθρευτεί…
Δ.Δ.: «Προδότης», «Εσχάτη προδοσία»…
Κ.Μ.: Καταλαβαίνεις ότι η επίτευξη συναίνεσης καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη υπό αυτές τις συνθήκες. Εγώ πάντα θα προσπαθώ. Πήγα χθες στη Βουλή και στην πρωτολογία μου μίλησα πολύ αυτοκριτικά. Είπα ουσιαστικά αυτό το οποίο είπες κι εσύ: να σας πω, όλοι θάλασσα τα κάναμε. Μπορούμε να καθίσουμε τουλάχιστον να συνεννοηθούμε, αντί να βλέπουμε ποιον θέλουμε να βάλουμε φυλακή, να δούμε αφενός πώς θα διορθώσουμε τις αδυναμίες μας και πώς δεν θα επαναλάβουμε τα ίδια λάθη; Δυστυχώς, κάθε φορά που δοκιμάζω να το κάνω αυτό αισθάνομαι ότι σπρώχνω έναν τοίχο. Διότι είναι συνειδητή η επιλογή της αντιπολίτευσης -συμπεριλαμβανομένου του ΠΑΣΟΚ, το οποίο είναι το πιο θεσμικό και συστημικό κόμμα και έχει κυβερνήσει την Ελλάδα, άρα έχει και αυτό τις ευθύνες που του αναλογούν για τα προβλήματα που έχουμε κληρονομήσει- να πάει σε μια σκληρή προσωπική σύγκρουση. Το πρόβλημα με τον πολιτικό διάλογο σήμερα είναι όταν ο αντίπαλος με τον οποίο πρέπει να αντιπαρατεθούμε και ενίοτε να συνεννοηθούμε, μετατρέπεται σε εχθρό, ο οποίος πρέπει πολιτικά και ενίοτε και φυσικά να εξολοθρευτεί.
Δ.Δ.: Ωραία. Λέω, λοιπόν, τώρα, με το απλό μου το μυαλό, ότι γίνονται εκλογές γρήγορα…
Κ.Μ.: Το 2027.
Δ.Δ.: Λέω ένα παράδειγμα. Και παίρνει η Νέα Δημοκρατία 28%-30%, ο Ανδρουλάκης 12%, ό,τι λένε οι δημοσκοπήσεις. Τι θα γίνει; Το αποκλείουν να ενωθούν, να συνεργαστούν ο ένας με τον άλλον;
Κ.Μ.: Γιατί δεν τους ρωτάς; Δεν το ξέρω.
Δ.Δ.: Να γίνει χάος;
Κ.Μ.: Να δημιουργηθεί μια μεγάλη αναμπουμπούλα. Και το ερώτημα είναι: η χώρα τη χρειάζεται αυτή τη στιγμή; Για δύο χρόνια ακόμα, μετά βεβαιότητας, έχουμε μια σταθερή κυβέρνηση. Στις επόμενες εκλογές θα επιδιώξω και πάλι την αυτοδυναμία. Μπορεί να φαντάζει η αυτοδυναμία τώρα δύσκολη, αλλά θέλω να σου θυμίσω ότι εξίσου δύσκολη φάνταζε σε κάποιους και πριν από τις εκλογές του 2023. Καταφέραμε και την πετύχαμε. Και τότε μας έλεγαν ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να είστε αυτοδύναμοι». Ομως καταφέραμε σε δύο εκλογές να πάρουμε παραπάνω από 40%. Αρα δεν μπορώ να το προεξοφλήσω. Σίγουρα, μαθηματικά, θεωρώ πολύ πιο πιθανό να είναι η Νέα Δημοκρατία αυτοδύναμη από το να είναι το ΠΑΣΟΚ πρώτο κόμμα, όπως ισχυρίζεται ότι μπορεί να είναι. Το πρώτο είναι δύσκολο, αλλά εφικτό. Το δεύτερο ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Και μιας και μιλήσαμε για πολιτική και AI, είναι θα έλεγα ένα πρόβλημα το οποίο ούτε η Τεχνητή Νοημοσύνη στα καλύτερά της μπορεί να επιλύσει. Αρα το ζήτημα όσων ζητούν εκλογές πραγματικά πρέπει να…
Δ.Δ.: Γιατί ζητάνε εκλογές; Αυτό δεν το καταλαβαίνω.
Κ.Μ.: Ούτε εγώ το καταλαβαίνω. Εκτός αν θέλουν πραγματικά, αν η εμμονή τους, το πείσμα τους να ρίξουν τη Νέα Δημοκρατία, εμένα προσωπικά, είναι τέτοιο που, τελικά, δεν τους ενδιαφέρει τι θα γίνει ο τόπος την επόμενη μέρα. Και επειδή η διακυβέρνηση του τόπου είναι μια δύσκολη αποστολή, γιατί εμείς κάθε μέρα κάνουμε πάρα πολλά πράγματα, τα οποία δεν βλέπει, κατ’ ανάγκην, ο πολίτης, αλλά η χώρα λειτουργεί, προχωρά, αντιμετωπίζει προβλήματα, σβήνει φωτιές, αντιμετωπίζει το Προσφυγικό, αντιμετωπίζει κρίσεις απρόβλεπτες. Και το πρώτο μέλημα κάποιου ο οποίος θα καθίσει στην καρέκλα του πρωθυπουργού είναι πώς θα κρατήσει τη χώρα ασφαλή, αυτό δεν μπορεί κάποιος να το περιφρονήσει, να το αγνοήσει, ότι σήμερα, παρά την όποια κριτική μπορεί να ασκείται στην κυβέρνηση, υπάρχει μια σταθερότητα, υπάρχει μια σοβαρότητα, υπάρχει ένα κύρος. Πρέπει να είναι κάποιος πολύ, θα έλεγα, προκατειλημμένος για να μη βλέπει ότι η εικόνα της Ελλάδος στο εξωτερικό σήμερα, σε σχέση με αυτήν που ήταν πριν από έξι-επτά χρόνια, δεν έχει καμία απολύτως σχέση. Και το βλέπουμε στον τουρισμό μας.
Δ.Δ.: Δεν έχει πέσει ο τουρισμός;
Κ.Μ.: Δεν έχει πέσει ο τουρισμός. Πού έχει πέσει; Για κοίτα γύρω σου. Ακούς τη συνηθισμένη, θα έλεγα, γκρίνια, κι όταν βλέπουμε τα νούμερα διαπιστώνουμε ότι πάμε από το καλό στο καλύτερο.
Δ.Δ.: Φέτος δεν είναι πεσμένος σε σχέση με πέρυσι;
Κ.Μ.: Οχι. Και φέτος ο τουρισμός θα είναι αυξημένος. Αυτό βλέπουμε με βάση τα πρώτα στοιχεία, παρότι υπάρχουν δυσκολίες στην Ευρώπη. Ανοίξαμε την αγορά της Αμερικής. Κάναμε την Ελλάδα ξανά ελκυστική στην Αμερική. Ερχονται 12 αεροπλάνα, φίσκα, κάθε μέρα από την Αμερική στην Αθήνα. Μα όλα αυτά τυχαία έγιναν; Δηλαδή θα έρχονταν όλοι αυτοί οι επισκέπτες αν η εικόνα της Ελλάδος ήταν η εικόνα των κλειστών τραπεζών και των δημοψηφισμάτων και των χορών στο Ζάππειο, που ήταν πριν από δέκα χρόνια; Είμαστε σοβαροί;
Σκηνή 9η: «Απολαμβάνω τις στιγμέςστο πλοίο για την Τήνο»
Δ.Δ.: Είναι κάτω από τον πήχη ο Μητσοτάκης;
Κ.Μ.: Στον ΟΠΕΚΕΠΕ περάσαμε κάτω από τον πήχη.
Δ.Δ.: Για τη δεύτερη τετραετία λέω.
Κ.Μ.: Εγώ θεωρώ ότι βεβαίως είμαστε πάνω από τον πήχη. Γιατί άμα δεις πού είμαστε ως προς την υλοποίηση των βασικών προεκλογικών δεσμεύσεων σε σχέση με το πού ήμασταν το 2023, είμαστε απολύτως στη σωστή πορεία, στα τέσσερα χρόνια να έχουμε κάνει αυτά τα οποία είπαμε ότι θα κάνουμε το ’23. Γιατί έτσι μπορώ να κρίνω. Πώς θα κρίνεις τον πολιτικό; Δεν είπα εγώ ότι θα κάνω την Ελλάδα Ελβετία σε τέσσερα χρόνια. Είπα, όμως, ότι το ΕΣΥ σε τέσσερα χρόνια θα είναι πολύ καλύτερο απ’ ό,τι ήταν το 2023. Και θα είναι πολύ καλύτερο. Είπα ότι θα εξακολουθήσω να ρίχνω την ανεργία. Και ρίχνω την ανεργία. Είπα ότι θα εξακολουθήσω να ενισχύω τις Ενοπλες Δυνάμεις. Και σε έναν χρόνο από τώρα θα έχουμε τρεις υπερσύγχρονες φρεγάτες. Καταφέραμε με την Τουρκία και ανατρέψαμε την ισορροπία στον αέρα και έχουμε ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα. Είπα ότι θα ελέγξω τις μεταναστευτικές ροές με μια αυστηρή πολιτική και το κάνουμε πράξη. Δηλαδή, για αυτά δεν θα πρέπει να με κρίνει ο ελληνικός λαός; Αρα, τον πήχη τον έβαλα ψηλά.
Δ.Δ.: Η Αγγλία, η Γαλλία και η Γερμανία νομίζω δίνουν όπλα στους Τούρκους. Τι Ευρωπαϊκή Ενωση είναι αυτή;
Κ.Μ.: Πάντα έδιναν. Το θέμα δεν είναι τι κάνουν οι γείτονές μας. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς. Ως προς τις διμερείς σχέσεις μπορούμε να κάνουμε λιγότερα. Ως προς τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα. Και τα έχουμε ήδη κάνει.
Δ.Δ.: Οπως;
Κ.Μ.: Η Τουρκία δεν πρόκειται να αξιοποιήσει τα φθηνά ευρωπαϊκά δάνεια, το πρόγραμμα SAFE, αν δεν δείξει έμπρακτα δείγματα γραφής ως προς τη βελτίωση των σχέσεών της με την Ελλάδα. Το έχω πει, το επαναλαμβάνω και τώρα, αν δεν φύγει το casus belli από το τραπέζι, αν δεν σταματήσει η Τουρκία να προωθεί την ανυπόστατη θεωρία των γκρίζων ζωνών, δεν θα μπει στο πρόγραμμα των φθηνών δανείων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Δ.Δ.: Ενας Μητσοτάκης, ένας πολιτικός, ένας πρωθυπουργός, αισθάνεται ότι είναι αλλοτριωμένος, ότι ζει σε έναν άλλο κόσμο;
Κ.Μ.: Αισθάνομαι ότι πρέπει να καταβάλω μια πολύ μεγάλη προσπάθεια για να βγω από την «προστασία» και αυτόν τον αποκλεισμό και τη μοναξιά που είναι κατά κανόνα συνυφασμένη με την άσκηση της εξουσίας. Και πρέπει να σου πω ότι παίρνω μεγάλη απόλαυση, αν και δεν είναι εύκολο, από τις λίγες εκείνες στιγμές που είτε μπορεί να βρεθώ και να συνομιλώ με πολίτες στον δρόμο, χωρίς να περιτριγυρίζομαι από πολλή ασφάλεια. Παραδείγματος χάριν, απολαμβάνω πάρα πολύ τις στιγμές που, όταν θα πάω στην Τήνο, θα σταθώ στη γραμμή και θα μπω κι εγώ κανονικά στο πλοίο και θα μιλήσω με τους ανθρώπους που βρίσκονται εκεί. Δεν είναι πολλές οι ευκαιρίες, το καταλαβαίνεις νομίζω, που ένας πολιτικός έχει τη δυνατότητα να το κάνει αυτό. Ή που μπορεί να βγω να περπατήσω, όπως χθες αργά το βράδυ που είχα πάει στο γυμναστήριο, και όταν βγήκα στον δρόμο, με σταμάτησε ένα ταξιτζής για να μου πει ένα πρόβλημα που είχε με τη μητέρα του και το σύστημα υγείας. Και έκατσα πέντε λεπτά να τον ακούσω και να καταλάβω…
Δ.Δ.: Είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο…
Κ.Μ.: Η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν βρίσκεται σε θέση εξουσίας, αλλά για αυτούς δουλεύουμε. Ή χθες, ας πούμε, και ελπίζω να πάνε όλα καλά, πήρα τηλέφωνο τον πατέρα αυτού του παιδιού που έπαθε το μεγάλο πρόβλημα με το συκώτι του και τον έστειλαν στο Τορίνο και τώρα που μιλάμε γίνεται η μεταμόσχευσή του και ελπίζω όταν δημοσιευθεί η συνέντευξη όλα να έχουν πάει καλά. Αυτές είναι οι στιγμές που σου δίνουν πραγματικά χαρά, γιατί έχεις τη δυνατότητα να κάνεις κάτι και ενδεχομένως να σώσεις μια ανθρώπινη ζωή.
Δ.Δ.: Αν ήμουν στη θέση σας, αν ήμουν βουλευτής, θα αισθανόμουν αλλοτριωμένος. Και αυτό επηρεάζει και τις προσωπικές σχέσεις.
Κ.Μ.: Για εμένα, το μεγαλύτερο στήριγμά μου είναι η οικογένειά μου, η γυναίκα και τα παιδιά μου. Διότι αυτοί…
Δ.Δ.: Δηλαδή δεν επηρεάζει τις σχέσεις σας με την οικογένεια.
Κ.Μ.: Αντίθετα, την κάνει πιο δυνατή. Γιατί η γυναίκα μου και τα παιδιά μου είναι οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές μου και οι πιο αυστηροί κριτές μου.
Δ.Δ.: Τι λέει, ας πούμε, ο Κωνσταντίνος;
Κ.Μ.: Θα μου πουν τα πράγματα έξω από τα δόντια αν κάτι δεν έχω κάνει καλά. Ή θα μου μεταφέρουν ακούσματα ή αναρτήσεις που μπορεί να δουν στο Διαδίκτυο, τις οποίες μπορεί εγώ να μην τις δω ποτέ, γιατί δεν θα περάσουν από το φίλτρο των ανθρώπων που…
Επίλογος: Υπάρχει ζωή μετά την πολιτική
Δ.Δ.: Μιλάνε με ειλικρίνεια τα παιδιά;
Κ.Μ.: Βεβαίως. Χύμα, πολύ χύμα. Και να σου πω και κάτι το οποίο για εμένα είναι πολύ σημαντικό και το οποίο πάντα αποτελούσε κανόνα στον τρόπο με τον οποίο πολιτεύομαι; Αυτή η δουλειά δεν είναι για πάντα. Το ξέρω. Κάποια στιγμή θα τελειώσει. Και όταν τελειώσει θα υπάρχει μια ζωή μετά την πολιτική.
Δ.Δ.: Ποια είναι αυτή;
Κ.Μ.: Δεν το ξέρω.
Δ.Δ.: Ενα σχέδιο, ένα όνειρο δεν έχετε;
Κ.Μ.: Ναι. Θα μπορούσα να διδάξω, θα ήθελα να ταξιδέψω. Αλλά ένα είναι σίγουρο: ότι θα χρειαστεί να δουλέψω. Και ο νοών νοείτω. Θα ξαναδουλέψω μετά την πολιτική, δεν μπορώ να βγω στη σύνταξη. Θα είμαι αρκετά νέος και δημιουργικός και θα θέλω να υποστηρίξω και τη ζωή μου με κάποιον τρόπο. Δούλεψα πριν μπω στην πολιτική και θα δουλέψω αφού φύγω από την πολιτική. Και αυτό μου δίνει μια μεγάλη ασφάλεια, ότι όταν φύγω από την πολιτική θα μπορώ να έχω σταθερές πάνω στις οποίες μπορώ να στηριχτώ: πρώτα και πάνω απ’ όλα την οικογένειά μου και μετά με τον ίδιο μου τον εαυτό, που μπορεί να δει και μια ζωή μακριά από την πολιτική. Να φοβάσαι πάντα τους πολιτικούς οι οποίοι δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους μακριά από την πολιτική ή πέρα από την πολιτική. Αυτοί οι οποίοι είναι απολύτως εξαρτημένοι από τη δουλειά τους και στη συνέχεια ενδεχομένως να…
Δ.Δ.: Αυτή η έξοδος από την πολιτική θα γίνει μετά την τρίτη τετραετία; Κανείς πρωθυπουργός δεν έχει μείνει τρεις τετραετίες, έτσι δεν είναι;
Κ.Μ.: Εγώ θέλω να κάνω μία τρίτη τετραετία. Αυτός είναι ο στόχος μου και γι’ αυτόν θα αγωνιστώ. Οπότε, νομίζω, σου περιέγραψα το χρονοδιάγραμμα.
Δ.Δ.: Στο εξωτερικό, σε πολλές χώρες, πολιτικοί και μάλιστα με πολλά μεγάλα αξιώματα, τιμωρούνται, μπαίνουν στη φυλακή κάποια στιγμή. Στην Ελλάδα, λέει ο κόσμος, κανείς δεν μπαίνει πουθενά, τίποτα. Δεν είναι ζήτημα χαρακτήρα κυρίως στον άνθρωπο, τον πολιτικό, όπως συμβαίνει και σε όλες τις δουλειές;
Κ.Μ.: Είναι και ζήτημα χαρακτήρα, αλλά είναι και ζήτημα συστήματος.
Δ.Δ.: Ναι, αλλά είναι κυρίως ο χαρακτήρας.
Κ.Μ.: Ναι, γι’ αυτό και δεν πιστεύω κατ’ ανάγκην σε αυτήν τη λογική, ότι αν πληρώνεις τους ανθρώπους πολύ περισσότερο θα είναι λιγότερο διεφθαρμένοι, αυτό δεν έχει αποδειχτεί στην πράξη. Είναι ζήτημα κουλτούρας, είναι ζήτημα λογοδοσίας, είναι ζήτημα εμπέδωσης μιας λογικής κανόνων, συμμόρφωσης, αλλά και τελικά σχέσης με τον ίδιο σου τον εαυτό και τη συνείδησή σου. Κοιμάσαι καλά το βράδυ; Πώς κοιμάσαι τα βράδια; Αισθάνεσαι ότι έχεις κάνει καλά τη δουλειά σου; Είσαι ακέραιος στον τρόπο με τον οποίο πολιτεύεσαι; Δεν σημαίνει ότι δεν κάνεις λάθη, αλλά εγώ δεν πρόκειται να δεχτώ ποτέ και από κανέναν καμία απολύτως μομφή για την ηθική μου ακεραιότητα. Καμία, δεν τη δέχομαι. Την απορρίπτω μετά βδελυγμίας, δεν ξέρω πώς να το πω.
Σηκώθηκε. Σηκώθηκα. Και καθώς έφευγε γύρισε και μου είπε:
«Αυτό το οποίο με στενοχωρεί πιο πολύ είναι αυτή η λογική ότι είναι όλοι κλέφτες. Αυτός ο ισοπεδωτισμός, ο οποίος σε έναν βαθμό έχει καλλιεργηθεί και με δικές μας ευθύνες, εννοώ του πολιτικού συστήματος, αλλά τελικά είναι πολύ επικίνδυνος. Διότι είδαμε πού μας οδήγησαν αυτές οι λογικές. Αυτές ήταν και οι λογικές ότι “ήρθε το καινούριο, η ελπίδα, όλοι οι παλιοί είναι κλέφτες” και φτάσανε να παίξουν τη χώρα στα ζάρια».
Φεύγοντας από του Μαξίμου, μου ήρθε στο μυαλό ο Νίκος Ανδρουλάκης ως πρωθυπουργός. Και μια μικρή φράση που είχα διαβάσει κάπου: «Σκέψου, λέει, να πούμε “ήμασταν καλύτερα και δεν το ξέραμε”»!